Tasarım Ürünü mü?

Kelebek Kanadının Yüzeyi

● Bazı kelebeklerin kanatlarındaki muhteşem metalik renkler, görüş açısına göre değişiklik gösterir. Kelebekler arasında bir türün kanat rengi o kadar saf ve yoğundur ki, yaklaşık 800 metrelik mesafeden bile görülebilir. Peki kelebeğin kanadını bu kadar eşsiz kılan nedir?

Şunu düşünün: Kuyruklu yeşil kelebeğin (Papilio blumei) kanadındaki sıra sıra içbükey yüzeyler ışığı farklı şekillerde yansıtır. Örneğin her içbükey yüzeyin merkezi sarı-yeşil ışık yansıtırken, kenarları mavi ışık yansıtır. Aynı zamanda içbükey yüzeyin merkezine çarpan ışık doğrudan yansır, fakat kenarlara çarpan ışık önce katmanlardan oluşan yüzeylerden sekerek geçer, böylece ışık dalgaları yoğunlaşarak kısmen polarize olur ya da döner. Sonunda çıkan karışıma, karmaşık şekilde ortaya çıktığı için yapısal renk denir.

Kelebek kanadının yüzeyinin basit bir kopyasını yapmak araştırmacıların on yılını aldı. Bu teknoloji sayesinde sahte kâğıt paraların ve kredi kartlarının üretilmesini zorlaştırmayı ve güneş enerjisini daha verimli şekilde toplayabilen güneş pilleri yapmayı ümit ediyorlar. Ancak kelebek kanadının yüzeyinin aynısını yapmak çok zordur. Cambridge Üniversitesi Nano Bilim Merkezinde profesör olan Ullrich Steiner şöyle yazıyor: “Doğadaki muazzam renk yelpazesi, optik biliminin sağladığı ayrıntılı bilgilere rağmen, teknolojiyle üretilebilen optik efektlerden kat kat üstündür.”

Ne dersiniz? Kelebek kanadının yüzeyi tesadüfen mi ortaya çıktı, yoksa bir tasarım ürünü mü?

[Sayfa 24’teki resim]

Kuyruklu yeşil kelebek

[Sayfa 24’teki resim]

Kelebek kanadının mikroskobik görüntüsü

[Sayfa 24’teki resim tanıtım notu]

Kelebek: Faunia, Madrid; mikroskobik görüntü: © Eye of Science/​Photo Researchers, Inc.