1. Kutsal Kitapta terbiyeden nasıl söz edilir?

“TERBİYE” denince aklınıza ne geliyor? Birçok kişinin aklına ceza gelir. Fakat terbiye bundan fazlasını içerir. Kutsal Kitap terbiyeden olumlu şekilde söz eder; bazen terbiyeye bilgi, hikmet, sevgi ve hayattan bahsederken değinir (Özd. 1:2-7; 4:11-13). Neden? Çünkü Yehova bizi sevdiği ve sonsuz yaşam kazanmamızı istediği için terbiye eder (İbr. 12:6). O, birini terbiye etmek için ceza verebilir fakat asla kötü ya da zalimce davranmaz. Aslında “terbiye” öncelikle eğitim vermeyi içerir. Tıpkı bir anne babanın evladını yetiştirirken onu eğitmesi gibi.

2, 3. Terbiye nasıl hem eğitim hem de ceza içerebilir? (Makalenin başındaki resme bakın.)

² Şu örneği düşünelim: Evde topla oynayan bir çocuğa annesi “Oğlum, sana daha önce de söyledim, evin içinde topla oynanmaz. Bir şeyleri kırarsın” diyor. Fakat o, annesinin sözlerine aldırış etmeyip oynamaya devam ediyor ve bir vazo kırıyor. Anne bu durumda oğlunu nasıl terbiye eder? Ona muhtemelen hem eğitim hem de ceza verir. Eğitim vermek için ona davranışının neden yanlış olduğunu hatırlatabilir.  Ana baba sözü dinlemenin kendi yararına olduğunu öğrenmesini ister ve koydukları kuralların gerekli ve makul olduğunu açıklar. Ayrıca oğluna ders alması için uygun bir ceza da verebilir. Örneğin, bir süreliğine topunu ondan alabilir. Böylece itaatsizliğin sonuçları olduğunu iyice anlamasını sağlayabilir.

³ Hıristiyan cemaatinin fertleri olarak bizler Tanrı’nın ev halkının bir parçasıyız (1. Tim. 3:15). Dolayısıyla Babamız Yehova’nın hem standart koyma hem de bu standartları çiğnediğimizde bizi terbiye etme hakkı olduğunu kabul ederiz. Dahası davranışlarımız olumsuz sonuçlara yol açarsa, Yehova’nın terbiyesi sayesinde O’nu dinlemenin ne kadar önemli olduğunu hatırlarız (Gal. 6:7). Tanrı bizimle yakından ilgilenir ve acı çekmemizi istemez (1. Pet. 5:6, 7).

4. (a) Yehova ne tür bir eğitimi destekler? (b) Bu makalede hangi soruları ele alacağız?

⁴ Çocuğumuza veya birlikte inceleme yaptığımız birine Kutsal Kitabı rehber alarak terbiye verdiğimizde, onun Mesih’in takipçisi olma hedefine erişmesine yardım edebiliriz. Eğitim verirken kullandığımız başlıca kaynak olan Kutsal Kitap, kişiyi ‘doğruluk yolunda terbiye etmemize’ yardım eder. Böylece çocuklarımız ve birlikte Kutsal Kitabı incelediğimiz kişiler İsa’nın emrettiği her şeyi anlayabilir ve uygulayabilir (2. Tim. 3:16; Mat. 28:19, 20). Yehova bu tür bir eğitimi destekler, çünkü bu eğitim sayesinde onlar da başkalarının Mesih’in takipçisi olmasına yardım edebilir (Titus 2:11-14’ü okuyun). Şimdi şu üç önemli sorunun cevabına bakalım: (1) Tanrı’nın verdiği terbiye O’nun bize olan sevgisini nasıl yansıtır? (2) Tanrı’nın geçmişte terbiye ettiği kişilerden neler öğrenebiliriz? (3) Başkalarını terbiye ederken Yehova’yı ve İsa’yı nasıl örnek alabiliriz?

5. Yehova’nın verdiği terbiye O’nun bizi sevdiğini nasıl kanıtlar?

⁵ Yehova bizi sevdiği için düzeltir ve eğitir. Kendisine yakın kalmamızı ve sonsuza dek yaşamamızı ister (1. Yuhn. 4:16). Bizi asla aşağılamaz ve kendimizi değersiz hissetmemize yol açmaz (Özd. 12:18). Tersine onurumuzu gözetir, iyi niteliklerimize odaklanır ve özgür irademize saygı duyar. Kutsal Kitap, yayınlarımız, hakikatteki anne babamız veya cemaatteki ihtiyarlar aracılığıyla aldığınız terbiyeyi Tanrı’nın sevgisinin bir kanıtı olarak görüyor musunuz? Farkında olmadan “yanlış bir davranışta” bulunduğumuzda, yumuşak bir tutumla ve sevgiyle bizi düzeltmeye çalışan ihtiyarlar aslında Yehova’nın sevgisini yansıtırlar (Gal. 6:1).

6. Terbiye kısıtlama içerdiğinde bile Tanrı’nın sevgisini nasıl yansıtır?

⁶ Terbiye bazen öğütten fazlasını içerebilir. Biri ciddi bir günah işlerse cemaatteki ayrıcalıklarını kaybedebilir. Bu da Tanrı’nın sevgisini yansıtır. Örneğin, ayrıcalıklarını kaybeden kişi Kutsal Kitabı incelemeye, üzerinde derin düşünmeye ve dua etmeye daha çok odaklanması gerektiğini fark edebilir. Böylece Yehova’yla ilişkisi güçlenebilir (Mezm. 19:7). Kişi zamanla ayrıcalıklarını yeniden kazanabilir. Birinin cemaatten çıkarılması bile Yehova’nın sevgisini gösterir. Çünkü bu, cemaati kötü etkilerden korur (1. Kor. 5:6, 7, 11). Tanrı’nın verdiği terbiye her zaman adildir. Bu gerçek cemaatten çıkarılan kişinin, günahının ciddiyetini anlamasını sağlayabilir ve onu tövbeye yöneltebilir (Elçi. 3:19).

7. Şebna kimdi ve hangi kötü niteliği geliştirdi?

⁷ Terbiyenin değerini daha iyi anlayabilmek için Yehova’nın terbiye ettiği iki kişinin yaşadıklarına bakalım. Bunlardan biri Kral Hizkiya’nın zamanında yaşayan Şebna, diğeri ise Graham adlı bir kardeşimiz. Şebna, muhtemelen Kral Hizkiya’nın evinden sorumlu kâhya olarak yetkili bir konumdaydı (İşa. 22:15). Ancak ne yazık ki gururlanarak kendini yüceltmek istedi. Hatta kendisine pahalı bir mezar yaptırdı ve gurur duyduğu arabalar edindi (İşa. 22:16-18).

8. Yehova Şebna’yı nasıl terbiye etti ve sonuç ne oldu?

⁸ Şebna kendini yüceltmenin peşine düştüğü için Tanrı onu ‘makamından indirdi’ ve yerine Elyakim’i geçirdi (İşa. 22:19-21). Bu değişim Asur kralı Sanherib Yeruşalim’e saldırmayı planladığı sıralarda oldu. Daha sonra Sanherib Yahudilerin cesaretini kırmak ve Hizkiya’yı korkutup teslim olmaya zorlamak için Yeruşalim’e büyük bir orduyla birlikte üst düzey yetkililer gönderdi (2. Kral. 18:17-25). Bu yetkililerle konuşmak için Elyakim gönderilmişti fakat yalnız değildi. Yanında iki kişi daha vardı ve biri artık yazman olarak hizmet eden Şebna’ydı. Bu, Şebna’nın öfkelenip içerlemek yerine alçakgönüllülükle daha küçük sorumlulukları kabul ettiğini gösteriyor olabilir. Öyleyse bu kayıttan hangi dersleri alabiliriz? Üç derse bakalım.

9-11. (a) Şebna’nın yaşadıklarından hangi önemli dersleri alıyoruz? (b) Yehova’nın Şebna’ya davranış tarzı hakkında ne hissediyorsunuz?

⁹ Birincisi, Şebna’nın konumunu kaybetmesi şu özdeyişin doğruluğunu gösteriyor: “Gururun ardından yıkım, kibirli tutumun ardından düşüş gelir” (Özd. 16:18). Eğer sizin de cemaatte ayrıcalıklarınız varsa ve kardeşler sizi önemli biri olarak görüyorsa alçakgönüllü tutumunuzu korumak için çaba harcıyor musunuz? Sahip olduğunuz herhangi bir yetenek veya başardığınız herhangi bir iş için Yehova’yı yüceltiyor musunuz? (1. Kor. 4:7). Elçi Pavlus şöyle yazdı: “Her birinize şunu söylemek istiyorum, kendiniz hakkında gerekenden fazla düşünmeyin. Herkes . . . . sağduyulu olduğunu göstersin” (Rom. 12:3).

¹⁰ İkinci olarak, Yehova’nın Şebna’yı ciddi şekilde terbiye etmesi ondan ümidini kesmediğini gösteriyor olabilir (Özd. 3:11, 12). Bugün cemaatteki ayrıcalıklarını kaybedenler için ne güzel bir  ders! Onlar öfkelenip içerlemek yerine ellerinden gelenin en iyisini yapmaya devam edebilir ve Yehova’nın verdiği terbiyeyi O’nun sevgisinin bir kanıtı olarak görebilirler. Unutmayalım, alçakgönüllü tutumumuzu korursak Babamız Yehova bizden ümidini kesmez (1. Petrus 5:6, 7’yi okuyun). Tanrı’nın sevgiyle verdiği terbiye bizi şekillendirebilir. Öyleyse O’nun elinde şekillenmeye daima hazır olalım.

¹¹ Üçüncü olarak Yehova’nın Şebna’ya davranış tarzı, anne babalar veya cemaatteki gözetmenler gibi terbiye etme yetkisi olan kişiler için değerli bir ders içerir. Yehova’nın verdiği terbiye O’nun günahtan nefret ettiğini gösterirken günah işleyen kişiye olan sevgisini de yansıtır. Öyleyse bir anne baba ya da gözetmen olarak terbiye verirken Yehova’yı örnek alacak mısınız? Çocuğunuzun ya da kardeşinizin yanlış davranışından nefret ederken onun iyi yönlerine odaklanacak mısınız? (Yahd. 22, 23).

12-14. (a) Bazıları Yehova’nın verdiği terbiyeye nasıl tepki gösteriyor? (b) Tanrı’nın Sözü bir kardeşimizin tutumunu düzeltmesine nasıl yardım etti ve sonuç ne oldu?

¹² Ne yazık ki bazıları terbiye edilince, yaşadıkları acıya odaklanıp kalıyor, hatta Tanrı’dan ve O’nun toplumundan uzaklaşıyor (İbr. 3:12, 13). Peki bu onların ümitsiz durumda olduğunu mu gösterir? Graham’ın yaşadıklarına bakalım. O cemaatten çıkarıldı, bir süre sonra geri alındı, fakat daha sonra ruhen faaliyetsiz duruma geldi. Bir ihtiyar onunla dost olmak için çaba harcadı ve birkaç yıl sonra Graham ondan kendisiyle Kutsal Kitabı incelemesini istedi.

¹³ Bu ihtiyar şöyle diyor: “Graham’ın sorunu gururdu. Cemaatten çıkarılmasında rol oynayan ihtiyarları eleştiriyordu. Sonraki birkaç tetkikimizde gurur ve etkileri hakkındaki ayetleri inceledik. Kutsal Kitabı ayna gibi kullanan Graham yavaş yavaş kendisini net şekilde görmeye başladı ve gördükleri hiç hoşuna gitmedi. Ancak bunun harika sonuçları oldu. Gururun bir ‘mertek’ gibi gözünü kör ettiğini ve eleştirici tutumunun kendi sorunu olduğunu kabul etti. Bunun üzerine hızla değişmeye başladı. İbadetlere düzenli olarak katılmaya, Kutsal Kitabı gayretle incelemeye ve her gün dua etmeye başladı. Ayrıca aile reisi olarak ruhi sorumluluklarını üstlendi ve tabii ki eşi ile çocukları buna çok sevindi” (Luka 6:41, 42; Yak. 1:23-25).

¹⁴ Bu ihtiyar sözlerine şunları ekliyor: “Bir gün Graham beni çok etkileyen bir şey söyledi. Şöyle dedi: ‘Hakikati yıllardır biliyorum, hatta öncülük bile yaptım. Fakat Yehova’yı sevdiğimi ancak şimdi samimiyetle söyleyebiliyorum.’ Çok geçmeden ona İbadet Salonunda mikrofon tutma görevi verildi. Graham bu ayrıcalığa çok değer verdi. Onun tecrübesi bana şunu gösteriyor: Bir kişi alçakgönüllülükle terbiye kabul ettiğinde Yehova ona bereket yağdırır.”

15. Terbiye ettiğimiz kişilerin yüreğine erişmek için ne yapmalıyız?

¹⁵ İyi öğretmen olmak isteyen biri önce iyi bir öğrenci olmalı (1. Tim. 4:15, 16). Benzer şekilde, Tanrı’nın terbiye etme yetkisi verdiği kişiler önce kendileri Yehova’nın rehberliğine istekle boyun eğmeli. Bu alçakgönüllü tutumu görenler onlara saygı duyar, onlardan öğüt ve terbiye kabul etmeye daha istekli olurlar. Şimdi İsa’nın bıraktığı örneğe bakalım.

16. Etkili terbiye ve öğretim konusunda İsa’dan neler öğrenebiliriz?

 ¹⁶ İsa her zaman, hatta zor olduğunda bile Babasına itaat etti (Mat. 26:39). Ayrıca öğrettiği şeylerin ve sahip olduğu hikmetin kaynağının Babası olduğunu vurguladı (Yuhn. 5:19, 30). Onun alçakgönüllü ve itaatli olması hem şefkatli ve etkili bir öğretmen olmasına yardım etti hem de samimi insanların ona rahatça yaklaşmasını sağladı (Matta 11:29’u okuyun). İsa’nın hoş sözleri, mecazi anlamda kırılmış kamışa ya da bir kandilin sönmek üzere olan fitiline benzeyen kişileri yüreklendirdi (Mat. 12:20). İsa sabrı sınandığında bile nazik ve sevgi doluydu. Elçilerinin bencil ve hırslı tutumunu düzeltirken bu açıkça görüldü (Mar. 9:33-37; Luka 22:24-27).

17. Hangi nitelikler ihtiyarların cemaate iyi çobanlık etmesine yardım eder?

¹⁷ Tanrı’nın terbiye etme yetkisi verdiği herkes Mesih’i örnek almalıdır. Aslında bunu yapmaları Tanrı ve Oğlu tarafından şekillendirilmek istediklerini gösterir. Elçi Petrus şunları yazdı: “Size emanet edilen Tanrı’nın sürüsünü güdün; zorla değil, istekle; yakışıksız kazanç sevdasıyla değil, hevesle; Tanrı’nın emaneti olanlara efendilik taslayarak değil, sürüye örnek olarak çobanlık edin” (1. Pet. 5:2-4). İhtiyarlar Tanrı’ya ve cemaatin başı olan Mesih’e sevinçle boyun eğdiklerinde bundan hem kendileri hem de cemaat yarar görür (İşa. 32:1, 2, 17, 18).

18. (a) Yehova anne babalardan ne talep eder? (b) Tanrı, ebeveynlerin sorumluluklarını yerine getirmesine nasıl yardım eder?

¹⁸ Aynı ilkeler aile için de geçerlidir. Yehova aile reislerine şunları söylüyor: “Çocuklarınızı çileden çıkarmayın; onlara Yehova’nın yol gösteren düşünüşünü aşılayarak, O’nun terbiyesiyle yetiştirin” (Efes. 6:4). Bu ne kadar ciddi bir konudur? Özdeyişler 19:18’e göre bir çocuğu terbiye edip etmemek onun için ölüm kalım meselesi olabilir. Evet, çocuğuna gereken terbiyeyi vermeyen anne babalar Yehova’ya hesap verecektir (1. Sam. 3:12-14). Ancak ebeveynler alçakgönüllü şekilde dua ettiklerinde, Tanrı’nın Sözüne başvurduklarında ve kutsal ruhun rehberliğini istediklerinde Yehova ihtiyaçları olan hikmeti ve gücü onlara verecektir (Yakup 1:5’i okuyun).

19, 20. (a) Tanrı’nın verdiği terbiyeyi kabul etmek hangi nimetlerle sonuçlanır? (b) Sonraki makalede neyi ele alacağız?

¹⁹ Tanrı’nın verdiği terbiyeyi kabul ettiğimizde ve başkalarını terbiye ederken Yehova ve İsa’yı örnek aldığımızda sayısız nimet tadarız. Öncelikle ailemizde ve cemaatimizde barış olur. Her birey gerçekten sevildiğini ve değerli görüldüğünü anlar, kendini güvende hisseder. Bu ileride tadacağımız nimetlere dair küçük bir örnektir (Mezm. 72:7). Aslında Babamız Yehova’nın verdiği terbiye, bizi O’nun ailesi olarak sonsuza dek barış ve uyum içinde bir arada yaşamaya hazırlar (İşaya 11:9’u okuyun). Bunu aklımızda tutarsak terbiyenin gerçek anlamını kavrayacağız ve terbiyeyi Tanrı’nın bize olan eşsiz sevgisinin kanıtı olarak göreceğiz.

²⁰ Sonraki makalede ailede ve cemaatte verilen terbiyenin başka yönlerini ele alacağız. Ayrıca kendimizi nasıl terbiye edebileceğimizi ve terbiye edilmekten daha üzücü bir durumdan nasıl kaçınabileceğimizi göreceğiz.