TASARIM ÜRÜNÜ MÜ?
Sahra Gümüş Karıncasının Isı Kalkanı Sistemi
SAHRA gümüş karıncası (Cataglyphis bombycina) bilinen kara canlıları arasında sıcağa en dayanıklı türlerden biridir. Onun için tehdit oluşturan canlıların hepsi Sahra Çölü’nün öğle sıcağında gölgeye sığınırken, bu karınca kısa süreliğine yuvasından ayrılıp yiyecek aramaya çıkar. Bulduğu yiyecekler arasında şiddetli sıcağa dayanamayıp ölen böcekler de vardır.
Şunu düşünün: Gümüş karıncaya dayanaklılık kazandıran bir özelliği, vücudundaki ısı kalkanıdır. Bu, sırtını ve gövdesinin yan kısımlarını örten tüylerden ve karnındaki tüysüz kısımdan oluşan bir sistemdir. Karıncaya gümüş gibi bir parlaklık kazandıran tüyleri üçgen şeklinde incecik tüpleri andırır. Bu tüylerin dışa bakan yüzeylerinde boydan boya uzanan mikroskobik boyutta kıvrımlar bulunur, içe bakan yüzey ise pürüzsüzdür. Bu tasarımın iki işlevi vardır. İlk olarak tüylerin güneş ışığındaki görünür ışıkları ve onlara en yakın dalga boyundaki kızılötesi ışıkları yansıtmasını sağlar. İkinci olarak da karıncanın, vücudunun çevreden emdiği ısıyı uzaklaştırmasına yardım eder. Bu arada karıncanın çıplak karnı da çöl tabanından gelen orta dalga kızılötesi ışıkları yansıtır. *
Sahra gümüş karıncası, ısı kalkanı sistemi sayesinde vücut sıcaklığını dayanabileceği en yüksek sıcaklığın (53,6°C) altında tutabilir. Bu minik canlıdan ilham alan araştırmacılar, fan ya da başka cihazlar kullanmadan soğutma yapan pasif soğutma sistemlerini daha verimli hale getirecek özel kaplamalar geliştirmeye çalışıyor.
Ne dersiniz? Sahra gümüş karıncasının ısı kalkanı sistemi evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?
^ p. 4 Bu karıncaya üstünlük sağlayan özelliklerden biri de vücudundaki özel proteinlerdir; bunlar yüksek ısıda yapısı kolayca bozulmayan moleküllerdir. Başka özellikleri arasında, gövdesini kızgın kumdan yukarıda tutmasını ve hızlı koşmasını sağlayan uzun bacakları ve yuvasına en kestirme yoldan, çabucak dönmesine yardım eden mükemmel navigasyon becerileri de sayılabilir.