Haftalık Sebt Gününe Uymanız Gerekiyor mu?
Haftalık Sebt Gününe Uymanız Gerekiyor mu?
KÜÇÜK Metodist gruplar 1980’lerin sonlarında, Fiji’nin başkenti Suva’yı kuşatma altına aldı. Kiliseye gider gibi giyinmiş kadın, erkek ve çocuklar yolları kapattı. Tüm ticari amaçlı trafiği durdurdular, yurt içi ve yurt dışı uçuşları engellediler. Bunu neden yaptılar? Çünkü Sebt günü kurallarını ulusa zorla uygulatmak istiyorlardı.
İsrail’de 2001’den beri inşa edilen her binada, tüm katlarda otomatik olarak duran en az bir asansör bulunmak zorunda. Bunun amacı ne? Cuma akşamından Cumartesi akşamına kadar Sebte uyan dindar Yahudiler, bu şekilde asansörün düğmelerine basma “işi” yapmak zorunda kalmıyor.
Büyük Okyanusun güneyinde bulunan Tonga Krallığında, pazar günleri her türlü iş yasak. Pazar günleri hiçbir uçağın kalkmasına veya inmesine, hiçbir geminin limanlara girip çıkmasına izin verilmiyor. O gün imzalanan hiçbir sözleşme geçerli sayılmıyor. Tonga anayasası, dini ne olursa olsun herkesten pazar gününü kutsal görmesini talep ediyor. Neden? Tüm ulusun Sebt gününe uymasını sağlamak için.
Yukarıdaki örneklerin gösterdiği gibi, pek çok insan Tanrı’nın insanlardan haftalık Sebt gününe uymalarını talep ettiğini düşünüyor. Hatta bazısı Sebte uymayı son derece önemli sayıp bunun sonsuz kurtuluşumuzu etkileyeceğine inanıyor. Başkaları da bunun Tanrı’dan gelen en önemli emir olduğunu söylüyor. Peki Sebt nedir? Kutsal Kitabın Sebt günüyle ilgili emri bugün hâlâ geçerli mi?
Sebt Nedir?
Türkçede “Sebt” veya “Şabat”, “dinlenmek, ara vermek, bırakmak” anlamında İbranice bir sözcükten gelir. Başlangıç kaydı, Yehova Tanrı’nın yedinci gün yaratma işini bırakıp dinlendiğini söyler (Başlangıç 2:2). Fakat Tanrı Musa’nın zamanında insanlardan 24 saatlik bir günü, yani Sebt gününü dinlenmeye ayırmalarını istedi. Bu isteğini ilk olarak eski İsrail ulusu MÖ 1513’te Mısır’dan ayrıldıktan sonra dile getirdi. Yehova Tanrı bir mucize yaparak çölde onlar için man isminde bir yiyecek sağlamıştı. Bu yiyeceği toplama konusunda onlara şöyle dedi: “Altı gün toplayacaksınız, fakat yedinci gün Sebttir. O gün ekmek olmayacak” (Çıkış 16:26). Bunun ardından “halk yedinci gün Sebti kutladı” diye okuyoruz. Sebt, cuma akşamı günbatımından cumartesi günbatımına kadar sürüyordu (Çıkış 16:30).
Yehova Tanrı o talimatlardan kısa bir süre sonra Sebtle ilgili bir kanun verdi, bu kanun Musa’ya verdiği On Emrin içindeydi (Çıkış 19:1). Dördüncü emir şöyle başlıyordu: “Sebt gününün kutsallığını unutmadan, altı gün çalış, bütün işini yap. Fakat yedinci gün Tanrın Yehova için Sebttir” (Çıkış 20:8-10). Böylece Sebt günü eski İsrail’deki yaşamın ayrılmaz bir parçası oldu (Tekrar 5:12).
İsa Haftalık Sebt Gününe Uydu mu?
Evet, İsa Sebt günü kurallarına uydu. Onun hakkında şöyle okuyoruz: “Vakit dolunca, Tanrı Oğlunu gönderdi. Bir kadından doğan bu Oğul, dünyaya geldiğinde kanunun hükmü altındaydı” (Galatyalılar 4:4). İsa, eski İsrail toplumu içinde doğduğundan, Tanrı’nın onlara verdiği kanunlara uyma yükümlülüğü altındaydı ve buna Sebtle ilgili kanun da dahildi. O kanunlar ancak İsa’nın ölümünden bir süre sonra yürürlükten kaldırıldı (Koloseliler 2:13, 14). Bu olayların tarihte hangi sırayla gerçekleştiğini bilmek, Tanrı’nın bu meseleyle ilgili görüşünü anlamamıza yardım eder. ( 15. sayfadaki çizelgeye bakın.)
İsa şöyle dedi: “Kanunu ya da Peygamberlerin sözlerini geçersiz kılmak için geldiğimi düşünmeyin. Ben bunları geçersiz kılmaya değil, yerine getirmeye geldim” (Matta 5:17). Acaba bu ayette geçen “yerine getirmek” sözü nasıl anlaşılmalı? Şöyle bir örnek verelim: Diyelim bir müteahhit, bir bina inşa etmek üzere sözleşme yapıyor. Müteahhitin o sözleşmeyi yerine getirmesinin yolu, imza atılan evrakı yırtmak değil, binayı tamamlamaktır. Ancak, bina müşterinin isteğine göre tamamlandıktan sonra sözleşme yerine getirilmiş olur ve müteahhitin artık hiçbir yükümlülüğü kalmaz. Benzer şekilde İsa da İsrail ulusuna verilen Kanunu geçersiz kılmadı, deyim yerindeyse sözleşmeyi yırtmadı. Tersine, Kanuna mükemmel bir şekilde uyarak onu ‘yerine getirdi.’ Kanun “sözleşmesi” bu şekilde yerine getirildikten sonra, Tanrı’nın toplumu artık ona uymak zorunda değildi.
Bugün Hâlâ Geçerli mi?
Madem Mesih, Kanunu yerine getirdi, onun takipçileri haftalık Sebt emrine uymak zorunda mıdır? Elçi Pavlus bu soruyu Tanrı’nın ilhamıyla şöyle cevaplar: “Şu halde kimse sizi yeme içme konusunda ya da bir bayram, Yeni Ay kutlaması veya Sebt günüyle ilgili olarak yargılamasın. Çünkü bunlar gelecek şeylerin gölgesidir, gerçek ise Mesih’tedir” (Koloseliler 2:16, 17).
Kutsal Kitaptaki bu sözler, Tanrı’nın kullarından taleplerinde büyük bir değişiklik olduğunu gösterir. Neden böyle bir değişiklik oldu? Çünkü Mesih’in takipçileri yeni bir kanunun hükmü altındadır; bu ‘Mesih’in kanunudur’ (Galatyalılar 6:2). İsa ölümü sayesinde kanunun gereğini tam olarak yaptığında, Musa aracılığıyla İsrail ulusuna verilen önceki kanun ortadan kalktı (Romalılar 10:4; Efesoslular 2:15). Acaba Sebte uymakla ilgili emir de ortadan kalktı mı? Evet. Pavlus “Kanunla ilgili yükümlülüğümüz sona erdi” dedi ve ardından On Emirden bir tanesine değindi (Romalılar 7:6, 7). Sebt günüyle ilgili kanunun da dahil olduğu On Emir, ortadan kaldırılan Kanunun bir kısmıydı. Dolayısıyla Tanrı’ya tapınan kişilerden artık haftalık Sebt gününe uymaları talep edilmiyor.
Tanrı’nın taleplerindeki değişikliği şöyle örnekleyebiliriz: Bir ulus anayasasını değiştirebilir. Yeni anayasa hukuken yürürlüğe girdikten sonra halktan artık eski anayasaya uyması beklenmez. Yeni anayasadaki bazı kanunlar eskisindekiyle aynı olabilirse de, diğer kanunlar farklı olacaktır. Dolayısıyla bir vatandaşın artık hangi kanunların geçerli olduğunu görmek için yeni anayasayı dikkatle incelemesi gerekir. Ayrıca kanunları önemseyen bir vatandaş yeni anayasanın ne zaman yürürlüğe girdiğini de bilmek ister.
Benzer şekilde Yehova Tanrı, eski İsrail ulusuna On Emrin de içinde olduğu 600’den fazla kanun vermişti; bunlardan bazısı ahlak, sunular, sağlık ve Sebtle ilgiliydi. Ne var ki daha sonra İsa kutsal ruhla meshedilmiş takipçilerinin yeni bir “millet” oluşturacağını söyledi (Matta 21:43). MS 33’ten itibaren bu milletin yeni bir “anayasası” oldu. Bu anayasa iki temel kanuna, Tanrı’yı sevmeye ve komşuyu sevmeye dayanıyordu (Matta 22:36-40). ‘Mesih’in kanununda’ yer alan yasaların birçoğu eski İsrail ulusuna verilenlere benzese de, bazı yasaların oldukça farklı olması ve diğer yasaların iptal edilmiş olması bizi şaşırtmamalı. Haftalık Sebt gününe uyulmasını talep eden yasa da iptal edilmiş yasalar arasındadır.
Tanrı Standartlarını Değiştirdi mi?
Tanrı’nın kanunlarını değiştirmiş olması standartlarını da değiştirdiği anlamına mı gelir? Hayır. Nasıl bir anne ya da baba çocuklarının yaşını ve koşullarını hesaba katarak koyduğu kurallarda ayarlamalar yaparsa, Yehova da toplumunun uymasını istediği kanunlarda ayarlamalar yaptı. Elçi Pavlus bu konuyu şöyle açıkladı: “İman gelmeden önce Kanunun koruması altındaydık, günahın eline teslim edilmiştik, ortaya çıkacak olan imanı bekliyorduk. Böylece Kanun, imanla aklanabilelim diye bizi Mesih’e götüren eğiticimiz oldu. Fakat şimdi iman geldiğine göre bir eğiticinin gözetiminde değiliz” (Galatyalılar 3:23-25).
Pavlus’un yürüttüğü mantık Sebt günü için nasıl geçerlidir? Şöyle düşünelim: Bir öğrencinin okulda haftada bir gün marangozluk dersi var. Ancak bu genç işe girdiğinde, öğrendiği becerileri haftanın sadece bir günü değil, her gün kullanmalıdır. Benzer şekilde, eski İsrail ulusu da Kanuna uyma yükümlülüğü altındayken, haftanın bir gününü dinlenmeye ve ibadete ayırmalıydı. Oysa İsa’nın takipçilerinden haftanın sadece bir günü değil, her gün Tanrı’ya ibadet etmeleri beklenir.
Peki haftanın bir gününü dinlenmeye ve ibadete ayırmak yanlış mıdır? Hayır. Tanrı’nın Sözüne göre bu bireylere kalmış bir karardır. Şöyle okuruz: “Kimi bir günün diğerlerinden daha önemli olduğu kanısındadır; kimi de her günü bir tutar. Şöyle ya da böyle, herkes görüşünden tam anlamıyla emin olsun” (Romalılar 14:5). Bazı kişiler bir günü diğer günlerden daha önemli görebilirse de, Kutsal Kitap açıkça Tanrı’nın haftalık Sebt gününe uymamızı beklemediğini gösterir.
[Sayfa 12’deki pasaj]
“Altı gün toplayacaksınız, fakat yedinci gün Sebttir. O gün ekmek olmayacak” (ÇIKIŞ 16:26).
[Sayfa 14’teki pasaj]
“Kanun, imanla aklanabilelim diye bizi Mesih’e götüren eğiticimiz oldu. Fakat şimdi iman geldiğine göre bir eğiticinin gözetiminde değiliz” (GALATYALILAR 3:24, 25).
[Sayfa 13’teki çerçeve/şema]
Gün Değişimi Çizgisi ve Sebt Günü
Gün değişimi çizgisi, haftalık Sebt gününe her yerde aynı gün uyulması gerektiğine inananlar için bir sorun oluşturuyor. Gün değişimi çizgisi, 180. meridyeni izleyen ve büyük bölümü Büyük Okyanus üzerinden geçen hayali bir çizgidir. Bu çizginin batısında kalan ülkeler, doğusundaki ülkelerden bir gün ileridedir.
Örneğin Fiji ve Tonga adalarında pazar günüyken, Samoa ve Niue adalarında cumartesidir. Dolayısıyla bir kişi Fiji’de cumartesi günü Sebte uyduğunda, sadece 1.145 kilometre uzaktaki Samoa’da onunla aynı dinden olan kişiler çalışıyor olur, çünkü orada henüz cuma günüdür.
Tonga’daki Yedinci Gün Adventistleri için Sebt günü pazar günüdür. Bunun nedeni, sadece 850 kilometre uzaktaki Samoa’da yaşayan din kardeşleriyle aynı gün Sebte uymak istemeleridir. Tonga’dan yaklaşık 800 kilometre uzaklıktaki Fiji’de de o sırada pazar günüdür. Fakat oradaki Yedinci Gün Adventistleri dinlenmez, çünkü onlar cumartesiyi Sebt günü sayar!
[Şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
\
\
\
\ SAMOA
\
— ― ― ― ― ― ― ―
FİJİ \
Pazar \ Cumartesi
\
\
TONGA \
\
\
\
[Sayfa 15’teki çizelge]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
Sebt Hakkında Unutulmaması Gereken Gerçekler:
Kutsal Kitapta bazı ayetler haftalık Sebt gününe uyulması gerektiğini söylese de, o sözlerin ne zaman söylendiğini bilmemiz gerekir.
MÖ 4026 MUSA’DAN ÖNCE
ÂDEM YARATILDI Musa ve İsrail ulusunun zamanından
önce Sebtle ilgili herhangi bir
kanun yoktu (Tekrar 5:1-3, 12-14).
MÖ 1513 TANRI’NIN ESKİ İSRAİL ULUSUNA
İSRAİL’E KANUN VERİLDİ VERDİĞİ KANUN
Sebt kanunu başka uluslara verilmedi
(Mezmur 147:19, 20). Bu kanun Yehova
ile İsrailoğulları arasında bir
“işaret” olacaktı (Çıkış 31:16, 17).
Haftalık Sebt günü, İsrail ulusunun
uyması gereken pek çok Sebt gününden
sadece bir tanesiydi (Levioğulları
16:29-31; 23:4-8; 25:4, 11;
MS 33 MESİH’İN KANUNU
İSRAİL’E VERİLEN KANUN İPTAL MS 49’da Yeruşalim’deki elçiler ve
EDİLDİ ihtiyarlar, İsa’nın takipçilerinden
Tanrı’nın neler talep ettiğini
bildirirken, haftalık bir Sebte
uyulması gerektiğinden söz etmediler
Elçi Pavlus özel günlere önem veren
İsa’nın takipçileri için kaygı
duyuyordu (Galatyalılar 4:9-11).
MS 2010
[Sayfa 11’deki resim]
Fiji’de Sebt günü kurallarını zorla uygulatmak isteyen Metodist grupların yolları kapattığını gösteren gazete haberleri
[Tanıtım notu]
Fiji Times’ın izniyle
