Biliyor muydunuz?

Yeruşalim’deki mabette neden sarraflar vardı?

▪ İsa ölümünden kısa bir süre önce mabette yapılan büyük bir adaletsizliğe müdahale etti. Kutsal Kitap şöyle anlatıyor: “İsa . . . . oradaki satıcıların ve alıcıların hepsini dışarı attı. Sarrafların tezgâhlarını ve güvercin satanların sıralarını devirdi. Onlara şöyle dedi: ‘“Benim evime dua evi denecek” diye yazılmıştır, siz ise onu haydut yatağına çeviriyorsunuz’” (Matta 21:12, 13).

Birinci yüzyılda Yeruşalim’deki mabede birçok ülke ve şehirden Yahudiler ve Yahudiliği benimsemiş kişiler gelirdi; bu ziyaretçilerin elinde kendi memleketlerinin paraları olurdu. Ancak, yıllık mabet vergisini öderken, kurbanlık hayvanlar satın alırken ve diğer gönüllü sunuları sunarken mabette geçerli para birimini kullanmaları gerekiyordu. Bu yüzden de sarraflar, farklı memleketlere ait farklı değerdeki paraları bir ücret karşılığında geçerli para birimine çevirirlerdi. Yahudilerin bayramları yaklaştığında sarraflar mabedin içindeki Milletler Avlusunda tezgâhlarını kurarlardı.

İsa’nın sarrafların mabedi “haydut yatağına” çevirdiğine dair sözlerinden, onların bu hizmet için aşırı ücretler talep ettiği anlaşılıyor.

Kutsal Kitap devirlerinde zeytin ağaçlarına neden özellikle değer veriliyordu?

▪ Zeytinlikler ve bağlar Tanrı’nın Kendi halkına sadakatleri karşılığında vermeyi vaat ettiği nimetler arasında sayıldı (Tekrar 6:10, 11). Zeytin ağacı yetiştiği bölgelerde bugün de çok değerlidir. Nispeten az bir bakımla yüzlerce yıl bol bol ürün verebilir. Taşlı toprağa dikilen bir zeytin ağacı bile büyüyüp gelişebilir ve sık baş gösteren kuraklıklara dayanabilir. Ağaç kesilirse kökünden filizler çıkar ve yeniden dal budak salar.

Kutsal Kitap devirlerinde zeytin ağacının kabuğu ve yaprakları ateş düşürücü özelliği nedeniyle değerliydi. Bu ağacın yaşlı dallarından sızan reçinesi vanilya kokuludur ve parfüm yapımında kullanılır. Bununla birlikte ağaca değer kazandıran başlıca özelliği, meyvesi ve yağıyla önemli bir besin kaynağı olmasıdır. Olgun bir zeytin tanesinin etli kısmının yarısı yağdır.

İyi bir ağaçtan yılda 60 litreye yakın yağ elde edilebilir. Zeytinyağı, törenlerde ve tapınmada çeşitli amaçlarla kullanıldığı gibi, günlük hayatta kandil yağı olarak, vücut ve saç bakımında kozmetik malzeme olarak ve yara bereleri yumuşatıp iyileştirmekte ilaç olarak da kullanılırdı (Çıkış 27:20; Levioğulları 2:1-7; 8:1-12; Rut 3:3; Luka 10:33, 34).