1. I mani loyi a nga hi byelaka ndlela leyinene yo gandzela?

VUKHONGERI byo tala byi vula leswaku byi dyondzisa ntiyiso hi Xikwembu. Kambe sweswo a hi ntiyiso, hikuva vukhongeri byi dyondzisa swilo swo hambana swinene hi Xikwembu ni ndlela leyi hi faneleke hi xi gandzela ha yona. Hi nga yi tiva njhani ndlela leyi Xikwembu xi faneleke xi gandzeriwa ha yona? I Yehovha ntsena loyi a nga hi byelaka ndlela leyi hi nga n’wi gandzelaka ha yona.

2. U nga yi dyondza njhani ndlela leyinene leyi Xikwembu xi faneleke xi gandzeriwa ha yona?

² Yehovha u hi nyike Bibele leswaku hi ta dyondza ndlela leyinene yo n’wi gandzela. Loko u dyondza Bibele, Yehovha u ta ku pfuna leswaku u vuyeriwa hi dyondzo yakwe hikuva wa khathala swinene hi wena.—Esaya 48:17.

3. Xikwembu xi lava leswaku hi endla yini?

³ Vanhu van’wana va vula leswaku Xikwembu xi amukela vukhongeri hinkwabyo, kambe sweswo a hi swona leswi Yesu a swi vuleke. U te: “A hi hinkwavo lava nge eka mina, ‘Hosi, Hosi,’ lava nga ta nghena emfun’weni wa matilo, kambe ku ta nghena la endlaka ku rhandza ka Tata wa mina.” Kutani i swa nkoka leswaku hi dyondza leswi ku rhandza ka Xikwembu swi vulaka swona hi tlhela hi ku endla. Mhaka leyi i ya nkoka hikuva Yesu u fanise vanhu lava nga yingisiki Xikwembu ni swigevenga, “vaendli va leswo kala nawu.”—Matewu 7:21-23.

4. Yesu u vule yini malunghana ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu?

⁴ Yesu u vule leswaku loko hi lava ku endla ku rhandza ka  Xikwembu, hi ta langutana ni swiphiqo. U te: “Nghenani hi nyangwa leyo khuma; hikuva gondzo leri yisaka endzovisweni ri anamile ri tlhela ri pfuleka, naswona va tele lava nghenaka ha rona; kambe nyangwa leyi yisaka evuton’wini yi khumile, ni gondzo ra kona ri larile, naswona a hi vangani lava ri kumaka.” (Matewu 7:13, 14) Gondzo ro lala kumbe ndlela leyinene yo gandzela Xikwembu yi yisa evuton’wini lebyi nga heriki. Gondzo ro anama kumbe ndlela leyi hoxeke yo gandzela Xikwembu, yi yisa eku lovisiweni. Kambe Yehovha a nga swi lavi leswaku ku lova ni un’we. U nyika un’wana ni un’wana nkarhi wo dyondza hi yena.—2 Petro 3:9.

5. U nga va vona njhani vanhu lava gandzelaka Xikwembu hi ndlela leyinene?

⁵ Yesu u vule leswaku hi nga swi kota ku vona lava gandzelaka Xikwembu hi ndlela leyinene. Hi endla leswi hi ku kambisisa leswi va swi pfumelaka ni leswi va swi endlaka. U te: “Mi ta va vona hi mihandzu ya vona.” U engetele a ku: “Murhi wun’wana ni wun’wana lowunene wu humesa mbhandzu lowunene.” (Matewu 7:16, 17) Leswi a swi vuli swona leswaku lava gandzelaka Xikwembu va hetisekile. Kambe minkarhi hinkwayo malandza ya Xikwembu ma ringeta ku endla leswi nga swinene. Sweswi hi ta vona leswi nga ta hi pfuna ku vona vanhu lava gandzelaka Xikwembu hi ndlela leyinene.

6, 7. Ha yini vugandzeri bya ntiyiso byi sekeriwe eBibeleni? Xikombiso xa Yesu xi hi dyondzisa yini?

⁶ Vugandzeri bya hina byi fanele byi sekeriwa eBibeleni. Bibele yi ri: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni, leswaku munhu wa Xikwembu a faneleka hi ku helela, a hlomisiwa hi ku helela eka ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 3:16, 17) Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste a ku: “Loko  mi amukela rito ra Xikwembu, leri mi ri tweke eka hina, mi ri amukerile, ku nga ri kukotisa rito ra vanhu, kambe, mi ri amukele hilaha ri nga hakona hakunene rito ra Xikwembu.” (1 Vatesalonika 2:13) Vugandzeri bya ntiyiso byi sekeriwe ntsena eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele. A byi sekeriwanga eka mavonelo ya vanhu, mindhavuko kumbe swin’wana.

⁷ Hinkwaswo leswi Yesu a a swi dyondzisa a swi sekeriwe eRitweni ra Xikwembu. (Hlaya Yohane 17:17.) Minkarhi hinkwayo a a tshaha Matsalwa. (Matewu 4:4, 7, 10) Malandza ya Xikwembu ya ntiyiso ma landzela xikombiso xa Yesu naswona hinkwaswo leswi ma swi dyondzisaka swi sekeriwe eBibeleni.

8. Yesu u hi dyondzisa yini malunghana ni ku gandzela Yehovha?

⁸ Hi fanele hi gandzela Yehovha ntsena. Pisalema 83:18 yi ri: “Wena loyi vito ra wena u nga Yehovha, wena u ri wexe u la nge Henhla-henhla emisaveni hinkwayo.” Yesu a a lava vanhu va swi tiva leswaku i mani Xikwembu xa ntiyiso naswona u va dyondzise vito ra xona. (Hlaya Yohane 17:6.) Yesu u te: “U fanele ku gandzela Yehovha Xikwembu xa wena, naswona u fanele ku endlela yena ntsena ntirho wo kwetsima.” (Matewu 4:10) Kutani, tanihi malandza ya Xikwembu, hi landzela xikombiso xa Yesu. Hi gandzela Yehovha ntsena, hi tirhisa vito rakwe naswona hi dyondzisa van’wana vito rakwe ni leswi a nga ta hi endlela swona.

9, 10. Hi swi kombisa njhani leswaku ha rhandzana?

⁹ Hi fanele hi rhandza vanhu. Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe leswaku va rhandzana. (Hlaya Yohane 13:35.) Ha rhandzana ku nga khathariseki leswaku hi huma kwihi, ndhavuko wa hina, hambi hi fuwile kumbe hi swisiwana. Ndlela leyi hi rhandzanaka ha yona yi fanele yi hi hlanganisa tanihi vamakwerhu. (Vakolosa 3:14) A hi hlanganyeli etinyimpini leswaku hi ya dlaya vanhu. Bibele yi ri: “Vana va Xikwembu ni vana va Diyavulosi va vonaka hi leswi: Mani  na mani la nga hambetiki a famba hi ku lulama a nga humi eka Xikwembu, hambi ku ri loyi a nga rhandziki makwavo.” Yi engetela yi ku: “Hi fanele hi rhandzana; hi nga fani na Kayini, loyi a humeke eka lowo homboloka ivi a dlaya makwavo.”—1 Yohane 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Hi tirhisa nkarhi, matimba ni rifuwo ra hina leswaku hi pfuna van’wana ni ku khutazana. (Vaheveru 10:24, 25) Hi ‘endlela hinkwavo leswi nga swinene.’—Vagalatiya 6:10.

11. Ha yini hi amukela Yesu tanihi ndlela yo tshinela eka Xikwembu?

¹¹ Hi fanele hi yingisa Yesu hikuva hi yena ndlela yo tshinela eka Xikwembu. Bibele yi ri: “A ku na ku ponisiwa eka un’wana, hikuva ku hava vito rin’wana ehansi ka tilo leri nyikiweke vanhu leri hi faneleke ku ponisiwa ha rona.” (Mintirho 4:12) Eka Ndzima 5 ya buku leyi, hi dyondze leswaku Yehovha u rhume Yesu leswaku a ta nyikela vutomi byakwe tanihi nkutsulo eka vanhu lava yingisaka. (Matewu 20:28) Yehovha u hlawule Yesu leswaku a fuma tanihi Hosi emisaveni hinkwayo. Hi yona mhaka leyi Bibele yi hi byelaka leswaku hi fanele hi yingisa Yesu loko hi lava ku hanya hilaha ku nga heriki.—Hlaya Yohane 3:36.

12. Ha yini hi nga katseki eka tipolitiki?

¹² A hi katseki eka tipolitiki. Yesu a a nga katseki eka tipolitiki. Loko a ri eku tengisiweni, u byele Pilato mufumi wa le Rhoma a ku: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi.” (Hlaya Yohane 18:36.) Ku fana na Yesu, ha tshembeka eka Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni naswona hikwalaho ka xivangelo lexi, ku nga khathariseki laha hi tshamaka kona, a hi katseki eka tipolitiki. Hambiswiritano, Bibele yi hi byela leswaku hi fanele hi yingisa “valawuri lava tlakukeke,” ku nga mimfumo. (Varhoma 13:1) Hi yingisa milawu ya tiko leri hi tshamaka eka rona. Loko nawu wu lwisana ni milawu ya Xikwembu, hi tekelela vaapostola lava vuleke va ku: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mintirho 5:29; Marka 12:17.

13. I yini leswi hi swi chumayelaka malunghana ni Mfumo wa Xikwembu?

 ¹³ Hi tshemba leswaku Mfumo wa Xikwembu hi wona ntsena lowu nga ta herisa swiphiqo emisaveni. Yesu u vule leswaku “mahungu lamanene lawa ya mfumo” a ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo. (Hlaya Matewu 24:14.) Ku hava mfumo wa vanhu lowu nga ta endla leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga ta hi endlela swona. (Pisalema 146:3) Yesu u hi dyondzise ku khongelela Mfumo wa Xikwembu loko a ku: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:10) Bibele yi hi byela leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa mimfumo hinkwayo ya vanhu kutani wona “wu ta tshama hilaha ku nga riki na makumu.”—Daniyele 2:44.

14. I vamani lava u anakanyaka leswaku hi vona lava gandzelaka Xikwembu hi ndlela leyinene?

¹⁴ Endzhaku ko dyondza hi tinhla leti, tivutise: ‘I vukhongeri byihi lebyi tidyondzo ta byona ti sekeriweke eBibeleni? I vamani lava dyondzisaka vanhu vito ra Xikwembu? I vamani lava rhandzanaka ni lava pfumelaka leswaku Xikwembu xi rhume Yesu leswaku a ta hi ponisa? I vamani lava nga katsekiki eka tipolitiki? I vamani lava dyondzisaka leswaku Mfumo wa Xikwembu hi wona ntsena lowu nga ta herisa swiphiqo swa hina?’ I Timbhoni ta Yehovha ntsena.—Esaya 43:10-12.

15. Hi fanele hi endla yini loko hi lava leswaku Xikwembu xi amukela vugandzeri bya hina?

¹⁵ A swi enelanga ku pfumela leswaku Xikwembu xi kona. Hambi ku ri madimona ma pfumela leswaku Xikwembu xi kona, kambe a ma xi yingisi. (Yakobo 2:19) Loko hi lava leswaku Xikwembu xi amukela vugandzeri bya hina, a hi fanelanga hi pfumela leswaku xi kona ntsena kambe hi fanele hi endla leswi xi swi vulaka.

16. Ha yini hi fanele hi papalata vukhongeri bya mavunwa?

¹⁶ Leswaku Xikwembu xi amukela vugandzeri bya hina, hi  fanele hi papalata vukhongeri bya mavunwa. Muprofeta Esaya u tsale a ku: “Humani exikarhi ka yena, tshamani mi basile.” (Esaya 52:11; 2 Vakorinto 6:17) Hi yona mhaka leyi hi faneleke hi papalata nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni vugandzeri bya mavunwa.

17, 18. I mani “Babilona Lonkulu” naswona ha yini swi ri swa xihatla ku huma eka yena?

¹⁷ I yini vukhongeri bya mavunwa? I vukhongeri byin’wana ni byin’wana lebyi hi dyondzisaka leswaku hi gandzela Xikwembu hi ndlela leyi lwisanaka ni Rito ra xona. Bibele yi vula leswaku vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa, i “Babilona Lonkulu.” (Nhlavutelo 17:5) Ha yini? Endzhaku ka Ndhambi ya le nkarhini wa Nowa, ku sungule tidyondzo to tala ta vukhongeri bya mavunwa emutini wa Babilona. Tidyondzo toleto ta mavunwa ti hangalake ni misava hinkwayo. Hi xikombiso, vanhu lava a va tshama eBabilona a va gandzela mixaka yinharhu ya swikwembu. Ninamuntlha, vukhongeri byo tala byi dyondzisa leswaku Xikwembu i Vunharhuun’we, kambe Bibele yi swi veka erivaleni leswaku ku ni Xikwembu xin’we xa ntiyiso, ku nga Yehovha nileswaku Yesu i N’wana wa xona. (Yohane 17:3) Nakambe vanhu lava a va tshama eBabilona a va pfumela leswaku xiphemu xin’wana xa munhu xi ya emahlweni xi hanya endzhaku ka loko munhu a file nileswaku xiphemu xexo xi nga xanisiwa etiheleni. Sweswo a hi ntiyiso.—Vona Nhlamuselo ya le hansi 14, 17 na 18.

¹⁸ Xikwembu xi vule ka ha ri emahlweni leswaku ku nga ri khale vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa byi ta herisiwa. (Nhlavutelo 18:8) Xana wa swi twisisa leswaku ha yini swi ri swa xihatla swinene ku tshika vukhongeri bya mavunwa? Yehovha Xikwembu u lava leswaku u endla tano ka ha ri ni nkarhi.—Nhlavutelo 18:4.

19. Yehovha u ta ku khathalela njhani loko u endla xiboho xo n’wi tirhela?

¹⁹ Loko u endla xiboho xo tshika vukhongeri bya mavunwa kutani u tirhela Yehovha, swi nga ha endleka leswaku van’wana  va vanghana va wena kumbe va le ndyangwini wa wena va nga xi twisisi xiboho xa wena naswona va nga ha ku xanisa. Kambe Yehovha a nge ku tshiki. Wena u ta va exikarhi ka ndyangu wa vanhu va timiliyoni lava nga emisaveni hinkwayo lava rhandzanaka hi mbilu hinkwayo naswona u ta va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. (Marka 10:28-30) Swi nga ha endleka van’wana va vanghana kumbe maxaka ya wena lava a va lwisana ni xiboho xa wena xo tirhela Yehovha hi ku famba ka nkarhi va pfumela ku dyondzeriwa Bibele.

20. Ha yini swi ri swa nkoka ku gandzela Xikwembu hi ndlela leyinene?

²⁰ Ku nga ri khale, Xikwembu xi ta herisa vubihi hinkwabyo naswona Mfumo wa xona wu ta fuma misava hinkwayo. (2 Petro 3:9, 13) Hakunene wolowo ku ta va nkarhi wo tsakisa! Hinkwerhu hi ta gandzela Yehovha hi ndlela leyi a lavaka hi n’wi gandzela ha yona. I swa nkoka leswaku hi teka goza sweswi kutani hi gandzela Xikwembu hi ndlela leyinene.