NDZIMA 5
Hi Nga Swi Kotisa Ku Yini Ku Tshama Hi Nga Ri Xiphemu Xa Misava?
‘A mi xiphemu xa misava.’—YOHANE 15:19.
1. I yini lexi Yesu a xi kandziyiseke evusikwini byo hetelela loko a ri laha misaveni?
EVUSIKWINI byo hetelela Yesu a ri laha misaveni, u karhateke ngopfu hi vumundzuku bya valandzeri va yena. U kale a va khongelela eka Tata wakwe a ku: “Ndza ku kombela leswaku u nga va susi emisaveni, kambe u va rindza hikwalaho ka lowo homboloka. Vona a hi xiphemu xa misava, tanihi leswi mina ndzi nga riki xiphemu xa misava.” (Yohane 17:15, 16) Eka xikombelo xa Yesu lexi humaka embilwini, u kombise leswaku u va rhandza hi mbilu hinkwayo valandzeri va yena nileswaku marito lawa a ma vuleke eku sunguleni kona vusiku byebyo i ya risima, loko a ku: ‘A mi xiphemu xa misava.’ (Yohane 15:19) Swi le rivaleni leswaku a swi ri swa nkoka swinene leswaku valandzeri va yena va nga vi xiphemu xa misava!
2. Xana “misava” leyi Yesu a a vulavula ha yona i yini?
2 “Misava” leyi Yesu a a vulavula hi yona i vanhu lava fularheleke Xikwembu, lava fumiwaka hi Sathana naswona va lawuriwa hi moya wa vutianakanyi ni wa ku tikukumuxa lowu humaka eka yena. (Yohane 14:30; Vaefesa 2:2; 1 Yohane 5:19) Hakunene, ‘ku va nakulobye wa misava yoleyo i ku tiendla nala wa Xikwembu.’ (Yakobo 4:4) Kambe, xana swi nga kotekisa ku yini leswaku vanhu lava tshamaka emisaveni va nga xi xiphemu xa misava kambe va tshama eka yona? Hi ta hlamusela tindlela ta ntlhanu: ku nga ku va munhu a tshama a tshembekile eka Mfumo wa Xikwembu lowu fumiwaka hi Kreste ni ku nga hlanganyeli eka swa tipolitiki, ku lwa ni moya wa misava, hi ku ambala ni ku tilunghisa hi ndlela leyi xiximekaka, ku lawula mahlo ya hina ni ku ambala mahavelo ya hina yo lwa ni lowo homboloka.
KU TSHAMA HI TSHEMBEKILE NI KU NGA HLANGANYELI EKA SWA TIPOLITIKI
3. (a) Xana Yesu a a ti languta hi ndlela yihi timhaka ta tipolitiki loko a ha ri laha misaveni? (b) Ha yini ku vuriwa leswaku valandzeri va Yesu lava totiweke i vayimeri? (Katsa ni nhlamuselo ya le hansi.)
3 Ematshan’weni ya leswaku Yesu a hlanganyela etimhakeni ta politiki hi nkarhi wa yena, u dzikise mianakanyo ya yena entirhweni wo chumayela hi Mfumo wa Xikwembu, lowu a nga ta va Hosi eka wona. (Daniyele 7:13, 14; Luka 4:43; 17:20, 21) Hi yona mhaka leyi loko a ri emahlweni ka Ndhuna-nkulu Pontiyo Pilato, a vuleke a ku: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi.” (Yohane 18:36) Valandzeri va Kreste vo tshembeka va tekelela xikombiso xa yena hi ku tshama va tshembekile eka yena ni le ka Mfumo wa yena ni hi ku twarisa Mfumo wolowo emisaveni. (Matewu 24:14) Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Hikokwalaho hi vayimeri lava khomelaka Kreste, . . . Leswi hi nga vakhomeri va Kreste ha kombela hi ku: ‘Vuyelelanani ni Xikwembu.’” *—2 Vakorinto 5:20.
4. Hi yihi ndlela leyi Vakreste hinkwavo va ntiyiso va kombiseke ha yona leswaku va seketela Mfumo wa Xikwembu? (Vona bokisi leri nga eka tluka 52.)
4 Vayimeri va mfumo wo karhi etikweni rimbe, a va ngheneleli etimhakeni ta mfumo wa tiko leri va tirhelaka eka rona. Hambiswiritano, vayimeri va seketela mfumo wa tiko ra rikwavo. Swi tano hi valandzeri va Kreste lava totiweke, lava ‘lunghelo ra vona ra vutshamo ri nga le tilweni.’ (Vafilipiya 3:20) Entiyisweni, hikwalaho ka leswi va hisekeleke ku chumayela hi Mfumo, va pfune vanhu va timiliyoni lava nga “tinyimpfu tin’wana” ta Kreste leswaku va ‘vuyelelana ni Xikwembu.’ (Yohane 10:16; Matewu ) Lava va “tinyimpfu tin’wana” va endla leswaku ntirho wa Kreste wu ya emahlweni hi ku sekela vamakwavo va Yesu lava totiweke. Mintlawa leyimbirhi yi tirhisana hi vun’we naswona a yi 25:31-40hlanganyeli nikatsongo etimhakeni ta tipolitiki ta misava leyi.—Hlaya Esaya 2:2-4.
5. Xana vandlha ra Vukreste ri hambane hi ndlela yihi ni Vaisrayele va khale naswona Vakreste va endla yini leswaku ku hambana loku ku va erivaleni?
Matewu 28:19; 1 Petro 2:9) Xisweswo, loko ho va swirho swa mintlawa ya tipolitiki ya tiko leri hi tshamaka eka rona, a hi nge swi koti ku chumayela rungula ra Mfumo hi ntshunxekile naswona a hi nge swi koti ku hanya hi vun’we lebyi hi nga na byona tanihi Vakreste. (1 Vakorinto 1:10) Nakambe, loko ko tlhekeka nyimpi, hi ta tikuma hi lwa ni vapfumeri-kulorhi lava hi lerisiwaka leswaku hi va rhandza. (Yohane 13:34, 35; 1 Yohane 3:10-12) Hi swona leswi endleke Yesu a byela vadyondzisiwa va yena leswaku va tshika ku lwa. U tlhele a va byela leswaku va rhandza valala va vona.—Matewu 5:44; 26:52; vona bokisi leri nge “ Xana Ndzi Tiyimisele Ku Tshama Ndzi Nga Hlanganyeli Eka Swa Tipolitiki?”
5 Ku nga hlanganyeli ka hina tanihi Vakreste va ntiyiso etimhakeni ta tipolitiki a hi xona xivangelo xi ri xoxe, lexi endlaka leswaku hi tshembeka eka Kreste. Xikwembu a xi nyike Vaisrayele va khale ndhawu yo karhi leswaku va tshama eka yona kambe hina hi kumeka exiphen’wini xin’wana ni xin’wana xa misava. (6. Xana ku tinyiketela ka wena eka Xikwembu ku byi khumba njhani vuxaka bya wena na Khezari?
6 Tanihi Vakreste va ntiyiso, hi nyiketele vutomi bya hina eka Xikwembu, ku nga ri eka munhu ni le ka tinhlengeletano ta vanhu kumbe eka tiko ro karhi. Vakorinto vo Sungula 6:19, 20 yi ri: “A mi tifumi, hikuva mi xaviwile hi nxavo.” Xisweswo, hambiloko valandzeri va Yesu va xixima “Khezari” hi ku n’wi tlherisela swilo swa yena, hi ku humesa xibalo ni hi ku titsongahata eka valawuri loko swi fanerile, va tlhela va nyika “swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” (Marka 12:17; Varhoma 13:1-7) Leswi swi katsa vugandzeri bya vona, rirhandzu ra vona leri va ri kombisaka hi mbilu hinkwayo ni ku yingisa ka vona. Loko swi fanerile va tshama va lunghekele ku nyikela hi vutomi bya vona eka Xikwembu.—Luka 4:8; 10:27; hlaya Mintirho 5:29; Varhoma 14:8.
KU LWA NI “MOYA WA MISAVA”
7, 8. I yini “moya wa misava” naswona wu ‘tirha’ njhani eka munhu?
7 Ndlela yin’wana leyi Vakreste va tshamaka va nga ri xiphemu 1 Vakorinto 2:12) Loko a tsalela Vaefesa u te: ‘Mi tshame mi famba hi ku ya hi misava leyi, hi ku ya hi mufumi wa vulawuri bya moya, moya lowu sweswi wu tirhaka eka vana lava nga yingisiki.’—Vaefesa 2:2, 3.
xa misava ha yona i ku va va lwa ni moya wo biha. Pawulo u tsale a ku: “A hi amukelanga moya wa misava, kambe hi amukele moya lowu humaka eka Xikwembu.” (8 “Moya” wa misava i matimba lama nga vonakiki lama khutazaka vanhu leswaku va nga yingisi Xikwembu ni lowu kucetelaka “ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo.” (1 Yohane 2:16; 1 Timotiya 6:9, 10) Moya lowu wu ‘lawula’ misava hi ku endla leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va nga wu xiyi, wa kanganyisa wu tlhela wu phikelela naswona wu kumeka kun’wana ni kun’wana. Tlhandlakambirhi, wu ‘tirha’ eka munhu hi ku endla leswaku hakatsongo-tsongo a va ni timfanelo leti nga amukelekiki eka Xikwembu to fana ni ku va ni moya wa ku tihanyela, ku tikukumuxa, makwanga ku rhandza ku tilawula ni ku delela vulawuri. * Hi ku komisa hi nga vula leswaku moya lowu wa misava wu byala mikhuva ya Diyavulosi etimbilwini ta vanhu hakatsongo-tsongo.—Yohane 8:44; Mintirho 13:10; 1 Yohane 3:8, 10.
9. Xana moya wa misava wu nga nghena njhani emianakanyweni ni le timbilwini ta hina?
9 Xana moya wa misava wu nga swi kota ku lawula mianakanyo ni mbilu ya wena? Ina, wu nga swi kota, kambe wu nga swi kota ntsena loko u wu pfumelela hi ku tshama u nga xalamukanga. (Hlaya Swivuriso 4:23.) Hakanyingi a wu swi xiyi loko wu sungula ku ku lawula, kumbexana wu nga ha ku nghena hi ku aka vuxaka ni vanhu lava vonakaka onge va lulamile kasi a va n’wi rhandzi Yehovha. (Swivuriso 13:20; 1 Vakorinto 15:33) Nakambe u nga va ni moya wolowo hi ku hlaya tibuku leti nga amukelekiki, ti-website leti kombisaka swifaniso swo navetisa rimbewu ni ta vagwinehi, vuhungasi lebyi thyakeke ni mintlangu leyi kucetelaka ku phikizana—entiyisweni u nga wu kuma eka xin’wana ni xin’wana lexi kongomisiwaka hi Sathana ni mafambiselo ya yena.
10. Xana hi nga lwa njhani ni moya wa misava?
1 Yohane 4:4) Kutani i swa risima leswaku hi tshama hi ri karhi hi vulavurisana na Yehovha hi xikhongelo!
10 Xana hi nga lwa njhani ni moya lowu nga ni khombo wa misava, leswaku hi ta tshama hi rhandziwa hi Xikwembu? A ku na ndlela yin’wana handle ka leswaku hi tirhisa malunghiselelo ya Yehovha lama tiyisaka vuxaka bya hina na yena ni ku tshama hi ri karhi hi khongelela moya lowo kwetsima. Yehovha u ni matimba ngopfu ku tlula Diyavulosi ni misava yakwe yo homboloka. (KU TILUNGHISA NI KU AMBALA HI NDLELA LEYI XIXIMEKAKA
11. Xana moya wa misava wu yi dlaye hi ndlela yihi mikhuva leyinene ya maambalelo?
11 Leswaku munhu u kongomisiwa hi moya wihi swi tikomba hi ndlela leyi a ambalaka ni ku tilunghisa ha yona ku katsa ni ndlela leyi a langutaka ku basa ha yona. Ematikweni yo tala, vanhu va ambala hi ndlela leyi nyumisaka lerova muhaxi un’wana wa le ka thelevhixini u vule leswaku ku nga ri khale a wu nge he swi koti ku hambanisa tinghwavava ni vanhu lava nga riki tona hikwalaho ka ndlela leyi va ambalaka ha yona. Hambi ku ri swinhwanyetana leswa ha ku sungulaka ku tlhariha swi ambala hi ndlela ya vudlakuta—muviki un’wana wa phepha-hungu u te: “Swiambalo leswi swi swi ambalaka swi kome ngopfu.” Ndlela yin’wana i ku ambala swiambalo leswikulu kumbe leswi manyaka ngopfu leswi kombisaka moya wa ku xandzuka swin’we ni ku nga tixiximi.
12, 13. Hi yihi milawu leyi faneleke yi hi kongomisa emhakeni ya ku ambala ni ku tilunghisa?
12 Tanihi malandza ya Yehovha, swi fanerile leswaku hi lava ku languteka kahle, leswi vulaka leswaku hi fanele hi ambala hi ndlela leyinene, leyi baseke ni leyi fanelaka xiendlakalo lexi hi nga eka xona. Minkarhi hinkwayo ndlela leyi hi langutekaka ha yona yi fanele yi kombisa leswaku hi ni “xichavo ni mianakanyo yo hluteka,” leyi swin’we ni “mintirho leyinene” swi fanelaka un’wana ni un’wana, la ‘vulaka leswaku u chava Xikwembu.’ Lexi hi karhatekaka ngopfu hi xona a hi ku tikokela mahlo kambe i ku va hi ‘tihlayisa erirhandzwini ra Xikwembu.’ (1 Timotiya 2:9, 10; Yudha 21) Hi lava leswaku ‘munhu la nge xihundleni wa mbilu, la nga wa risima lerikulu emahlweni ka Xikwembu,’ ku va yena la xongeke swinene.—1 Petro 3:3, 4.
13 Nakambe, hi nga rivali leswaku ndlela leyi hi ambalaka ni ku tilunghisa ha yona yi endla leswaku van’wana va xixima kumbe va delela vugandzeri bya ntiyiso. Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke va ku “xichavo,” loko ri tirhisiwa etimhakeni leti khumbaka mahanyelo, ri vula ku xixima ndlela leyi van’wana va titwaka ha yona. Hikwalaho, xikongomelo xa hina xi fanele xi 1 Vakorinto 4:9; 10:31; 2 Vakorinto 6:3, 4; 7:1.
va ku anakanyela mapfalo ya van’wana ku ri ni ku sindzisa timfanelo ta hina. Kasi xa risima swinene, hi lava ku dzunisa Yehovha naswona a hi lavi leswaku vanhu va yena va va ni tingana naswona vanhu va fanele va swi vona leswaku hi malandza ya Xikwembu, hi fanele hi endla ‘hinkwaswo leswaku hi vangamisa Xikwembu.’—14. Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona loko swi ta emhakeni ya ku languteka ka hina ni ku basa emirini?
14 Ndlela leyi hi ambalaka ni ku tilunghisa ha yona swin’we ni ku va lava baseke i swa risima swinene loko hi ri eku chumayeleni kumbe hi ri eminhlanganweni ya Vukreste. Tivutise: ‘Xana ndlela leyi ndzi langutekaka ha yona ni risema ra miri wa mina swi endla leswaku vanhu va ndzi xondzolota? Xana swi endla leswaku van’wana va khomiwa hi tingana loko va ndzi languta? Xana ndzi teka timfanelo ta mina emhakeni leyi ti ri ta risima ku tlula ku fanelekela ku tirhisiwa evandlheni?’—Pisalema 68:6; Vafilipiya 4:5; 1 Petro 5:6.
15. Ha yini Rito ra Xikwembu ri nga ri na swinawanawana leswi faneleke swi landzeriwa loko swi ta emhakeni ya maambalelo, ku tilunghisa ni ndlela leyi munhu a faneleke a tshama a basile ha yona?
15 Bibele a yi na swinawanawana leswi Vakreste va faneleke va swi landzela loko swi ta emhakeni ya ku ambala, ku tilunghisa ni ndlela leyi va faneleke va tshama va basile ha yona. Yehovha u lava leswaku hi titwa hi ntshunxekile etimhakeni leti ni leswaku hi kota ku tirhisa mianakanyo ya hina loko hi tiendlela swiboho. Vaheveru 5:14) Xa risima swinene, u lava leswaku hi kongomisiwa hi rirhandzu—hi rhandza Xikwembu ni muakelani. (Hlaya Marka 12:30, 31) Ntshunxeko wolowo wu hi pfumelela ku ambala ni ku tilunghisa hi tindlela to hambana-hambana leti amukelekaka, leti hi ti rhandzaka. Vumbhoni bya sweswo byi vonaka eka vanhu va Yehovha va mixaka yo hambana-hambana, lava tsakeke, swi nga khathariseki leswaku va va va hlangane kwihi.
Nakambe u lava leswaku hi va vanhu lava kuleke, lava kotaka ku kongomisiwa hi milawu ya Bibele, leyi loko hi yi ‘tirhisa hi kotaka ku hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.’ (KU HANYA VUTOMI BYO OLOVA
16. Xana moya wa misava wu kaneta leswi Yesu a swi dyondziseke hi ndlela yihi, naswona hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
16 Moya wa misava wa kanganyisa naswona wu kucetela vanhu va timiliyoni leswaku va anakanya leswaku va ta tsaka loko Luka 12:15) Hambileswi Yesu a a nga vuli leswaku hi fanele ku tilan’wa, kambe u dyondzise leswaku lava nga tiphinaka hi vutomi ni ku va ni ntsako wa xiviri hi lava va ‘khathalaka hi xilaveko xa vona xa moya’ ni lava ‘lawulaka’ mahlo ya vona, lava tshembekaka ni lava khathalaka hi ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. (Matewu 5:3; 6:22, 23) Tivutise: ‘Xana ndza swi kholwa hi mbilu hinkwayo leswi Yesu a swi dyondziseke, kumbe ndzi pfumelela “tata wa mavunwa” leswaku a ndzi xisa? (Yohane 8:44) Xana leswi ndzi vulavulaka hi swona, tipakani ta mina ni leswi ndzi swi rhangisaka evuton’wini, swi ndzi paluxa ndzi ri munhu wa njhani?’—Luka 6:45; 21:34-36; 2 Yohane 6.
va ri ni mali naswona va fuwile. Hambiswiritano, Yesu u te: “Hambiloko munhu a ri ni swo tala, vutomi byakwe a byi humi eka swilo leswi a nga na swona.” (17. Boxa vuyelo lebyi vaka kona loko hi hanya vutomi byo olova.
17 Yesu u te: “Vutlhari byi kombisiwa byi ri lebyi lulameke hi mintirho ya byona.” (Matewu 11:19) Xiya vuyelo byin’wana lebyi kumiwaka hi lava hanyaka vutomi byo olova. Va tshama va tsakile loko va ri karhi va endla ntirho wa Mfumo. (Matewu 11:29, 30) Va papalata swilo leswi dyisaka mbitsi. (Hlaya 1 Timotiya 6:9, 10.) Va kuma nkarhi wo tala wo va swin’we ni mindyangu ya vona ni vanghana lava nga Vakreste hileswi va enerisiwaka hi swilo leswi va nga na swona evuton’wini. Kutani sweswo swi nga endla leswaku va etlela bya n’wantenyana. (Eklesiasta 5:12) Va kuma ntsako lowukulu hi ku hanana hi swilo leswi va nga na swona. (Mintirho 20:35) Va ni “ntshembo lowukulu” ni ku rhula naswona va enerisekile. (Varhoma 15:13; Matewu 6:31, 32) Hakunene mikateko leyi i ya risima swinene!
KU AMBALA “MAHAVELO HINKWAWO LAMA HUMAKA EKA XIKWEMBU”
18. Xana Bibele yi n’wi hlamusela njhani nala wa hina, ndlela leyi a hlaselaka ha yona ni nyimpi leyi hi langutaneke na yona?
18 Lava va tihlayisaka erirhandzwini ra Xikwembu va tlhela va sirheleriwa eka minhlaselo ya Sathana, loyi a lavaka ku va wutlela ntsako ni vutomi lebyi nga heriki. (1 Petro 5:8) Pawulo u te: “A hi dodombisani ni ngati ni nyama, kambe ni tihulumendhe, ni valawuri, ni vafumi va misava va munyama lowu, ni mavandla lama hombolokeke ya moya, etindhawini ta le tilweni.” (Vaefesa 6:12) Rito leri nge ‘dodombisana’ ri vula leswaku hi lwa ni valala lava nga kwala ekusuhi na hina. Nakambe, marito lama nge “tihulumendhe,” “valawuri” ni “vafumi va misava,” ma kombisa leswaku nhlaselo wa mavuthu lawa hi nga ma voniki wu hleriwe hi ndlela ya xiyimo xa le henhla swinene naswona ma tiyimisele ku hi lovisa.
19. Hlamusela mahavelo lawa Mukreste a nga tisirhelelaka ha wona eka minhlaselo ya Sathana.
19 Hambiswiritano, hi nga swi kota ku hlula hambileswi hi nga vanhu lava nga hetisekangi lava tsaneke. Njhani? Hi ku ambala “mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu.” (Vaefesa 6:13) Loko Vaefesa 6:14-18 yi hlamusela mahavelo wolawo yi ri: “Hikokwalaho, yimani mi tiyile mi tikhame masenge hi ntiyiso, kutani mi vehela xisirhelelo xa xifuva xa ku lulama, naswona milenge ya n’wina yi veheriwe swihlomo swa mahungu lamanene ya ku rhula. Ehenhla ka swilo hinkwaswo, rhwalani xitlhangu lexikulu xa ripfumelo, lexi mi nga ta kota ku timela ha xona miseve hinkwayo leyi pfurhaka ya lowo homboloka. Nakambe, amukelani xihuku [kumbe ntshembo] xa ku ponisa, ni banga ra moya, ku nga rito ra Xikwembu, kasi hi swikhongelo swa mixaka hinkwayo ni xikombelo mi hamba mi khongela nkarhi hinkwawo hi moya.”
20. Xana nyimpi ya hina yi hambane njhani ni ya socha ra xiviri?
20 Leswi mahavelo wolawo ma humaka eka Xikwembu, ma ta hi sirhelela ntsena loko hi tshama hi ma ambarile. Vakreste va hambanile ni masocha lama pfaka ma heta nkarhi wo leha ma nga ri enyimpini. Va tshama va ri karhi va lwa ya minwala ni mavoko naswona nyimpi ya vona yi ta hela loko Xikwembu xi lovisa misava ya Sathana kutani madimona hinkwawo ma pfaleriwa ekheleni ro enta. (Nhlavutelo 12:17; 20:1-3) Kutani u nga lan’wi loko ku ri leswaku u lwa ni ku tsana ko karhi kumbe ku navela ko biha hikuva hinkwerhu hi fanele hi “ba” miri wa hina leswaku hi ta tshama hi tshembekile eka Yehovha. (1 Vakorinto 9:27) Kahle-kahle hi fanele hi karhateka loko hi tikuma hi lo tshama hi nga ri eku lweni!
21. Hi yihi ndlela yin’we ntsena leyi hi nga kotaka ku hlula ha yona loko Sathana a hi hlasela?
Filemoni 2; Vaheveru 10:24, 25) Lava va endlaka hinkwaswo leswi hlamuseriweke laha, va ta hlula va tlhela va ri sirhelela hilaha ku heleleke ripfumelo ra vona loko ri hlaseriwa.
21 Tlhandlakambirhi, a hi nge swi koti ku hlula nyimpi leyi hi matimba ya hina vini. Hi yona mhaka leyi Pawulo a hi tsundzuxaka leswaku hi fanele hi khongela Yehovha “nkarhi hinkwawo hi moya.” Hi nkarhi lowu fanaka hi fanele hi yingisa Yehovha hi ku dyondza Rito ra yena ni ku hlangana ni ‘masocha-kulorhi’ minkarhi hinkwayo hikuva a hi lwi hexe enyimpini leyi! (TIYIMISELE KU LWELA RIPFUMELO RA WENA
22, 23. (a) Ha yini hi fanele ku tshama hi lunghekele ku lwela ripfumelo ra hina naswona hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona? (b) Xana ku ta buriwa hi yini eka ndzima leyi landzelaka?
22 Yesu u te: “Leswi mi nga riki xiphemu xa misava, . . . misava ya mi venga.” (Yohane 15:19) Hikwalaho, minkarhi hinkwayo Vakreste va fanele va tshama va lunghekele ku lwela ripfumelo ra vona naswona va endla tano hi moya wo rhula ni xichavo. (Hlaya 1 Petro 3:15.) Tivutise: ‘Xana ndza swi twisisa leswaku ha yini minkarhi yin’wana Timbhoni ta Yehovha ti endla swilo leswi hambaneke ni leswi van’wana va swi endlaka? Loko ndzi fanele ndzi endla tano, xana ndzi khorwiseke hilaha ku heleleke leswaku leswi Bibele ni ntlawa wa hlonga ro tshembeka va swi vulaka i ntiyiso? (Matewu 24:45; Yohane 17:17) Nakambe, loko swi ta emhakeni ya ku endla leswinene emahlweni ka Yehovha, xana ndzi tiyimisele ku n’wi seketela naswona ndzi tinyungubyisa hi sweswo?’—Pisalema 34:2; Matewu 10:32, 33.
23 Kambe hakanyingi ku navela ka hina ku tshama hi nga ri xiphemu xa misava ku ringiwa hi tindlela leti tumbeleke swinene. Hi xikombiso, hilaha swi boxiweke hakona eku sunguleni, Diyavulosi u tirhisa vuhungasi leswaku a ringeta ku yenga malandza ya Yehovha ma rhandza misava. Xana hi nga byi hlawula njhani vuhungasi lebyi nga ta hi phyuphyisa naswona hi nga sali hi kingindziwa hi mapfalo? Mhaka leyi ku ta buriwa hi yona eka ndzima leyi landzelaka.
^ ndzim. 3 Ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E., Kreste u ve Hosi ya vandlha ra valandzeri va yena lava totiweke lava nga laha misaveni. (Vakolosa 1:13) Hi 1914, “mfumo wa misava” wu vekiwe ehansi ka vulawuri bya Kreste. Hikwalaho, Vakreste lava totiweke na vona i vayimeri va Mfumo wa Mesiya.—Nhlavutelo 11:15.
^ ndzim. 8 Vona buku leyi nge Ku Hlamulana Hi Matsalwa, matluka 159-63, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
^ ndzim. 65 Vona xihloko lexi nge “Ku Losa Mujeko, Ku Vhota, Ku Tirhela Tiko.”