1, 2. Hi wihi ntirho wo aka lowu u langutaneke na wona naswona ha yini swi ri swa nkoka ku xiya ndlela leyi u akaka ha yona?

A HI nge u le ku akeni naswona se u ni nkarhi wo leha u ri karhi u aka. Nakambe swa ha ta teka nkarhi leswaku muako wolowo wu hela. Ku ta fikela sweswi ntirho lowu wa tika kambe wa ku enerisa. Hambi ko ba lexi dumaka u tiyimisele ku wu heta hikuva ndlela leyi u akaka ha yona yi ta khumba vutomi bya wena ni vumundzuku bya wena. Ha yini? Hikuva nchumu lowu u wu akaka i vumunhu bya wena.

² Mudyondzisiwa Yudha u vula leswaku hi fanele hi aka vumunhu bya hina. Loko a khutaza Vakreste leswaku va ‘tihlayisa erirhandzwini ra Xikwembu,’ u tlhele a vula lexi nga va pfunaka, a ku: ‘Tiakeni eripfumelweni ra n’wina ro kwetsima swinene.’ (Yudha 20, 21) Hi tihi tindlela tin’wana leti u nga akaka vumunhu bya wena ha tona, leswaku ripfumelo ra wena ri tiya kutani u tshama u ri la rhandzekaka eka Xikwembu? A hi xiyeni tindlela tinharhu leti nga ta hi pfuna leswaku hi kota ku aka vumunhu bya hina.

3-5. (a) Xana Sathana u lava leswaku u yi languta njhani milawu ya Yehovha? (b) Xana hi fanele hi yi teka njhani milawu ya Yehovha naswona yi hi pfuna hi ndlela yihi? Kombisa.

³ Yo sungula, hi fanele hi tiyisa ripfumelo ra hina hi milawu ya Yehovha. Loko u ri karhi u hlaya buku leyi, u dyondze swileriso  swo hlayanyana swa Yehovha swa ndlela leyi u faneleke u hanya ha yona. Xana u anakanya yini hi swona? Sathana u lava ku ku kanganyisa leswaku u vona onge milawu ya Yehovha yi ku endla hlonga. Ku sukela loko rhengu leri ri tirhile le Edeni u ye emahlweni a ri tirhisa. (Genesa 3:1-6) Xana ri ta tirha eka wena? Swi ta ya hi leswaku u teka milawu ya Yehovha yi ri ya nkoka ku fikela kwihi.

⁴ Hi xikombiso: A hi nge u le ku fambeni entangeni wo xonga kutani u vona darata yo leha leyi tsemakanyaka entangeni. Ndhawu leyi nga hala ka darata yi vonaka yi xongile swinene. Eku sunguleni, u nga ha ehleketa leswaku darata leyi yi ku sivela ku ya endhawini liya yo xonga. Kambe, loko u ku kelu, u vona nghala yi rhamele xiharhi! Hiloko u swi twisisa leswaku darata leyi i xisirhelelo. Xana ku ni xivandzana lexi ku rhameleke? Rito ra Xikwembu ri hi lemukisa ri ku: “Hlayisani mianakanyo ya n’wina leyi hlutekeke, mi hiteka. Xirha xa n’wina, Diyavulosi, xa famba-famba ku fana ni nghala leyi vombaka, yi lava wa ku n’wi dya.”—1 Petro 5:8.

⁵ Sathana i muhloti la nga ni tihanyi. Hikwalaho ka leswi Yehovha a nga swi laviki leswaku hi dyiwa hi Sathana, u hi vekele milawu leyi nga ta hi sirhelela eka ‘marhengu ya yena yo tala ya vukanganyisi.’ (Vaefesa 6:11, nhlamuselo ya le hansi ya NW) Nkarhi na nkarhi loko hi anakanyisisa hi milawu ya Xikwembu, hi fanele hi vona leswaku xi hi vekele yona hileswi xi hi rhandzaka, tanihi leswi xi nga Tata wa hina. Loko hi yi languta hi ndlela yoleyo, hi ta swi vona leswaku ya hi sirhelela ni ku endla leswaku hi tsaka. Mudyondzisiwa Yakobo u tsale a ku: “Loyi a kambisisaka nawu lowu hetisekeke lowu fambisanaka ni ntshunxeko ni loyi a phikelelaka eka wona, . . . u ta tsaka eku wu endleni kakwe.”—Yakobo 1:25.

6. Hi yihi ndlela leyinene yo aka ripfumelo ra hina eka milawu ya Xikwembu? Kombisa.

⁶ Ku hanya hi ku kongomisiwa hi milawu ya Xikwembu i ndlela leyinene yo aka ripfumelo ra hina eka Munyiki wa Nawu ni le ka vutlhari lebyi hi byi kumaka eka yona. Hi xikombiso, “nawu wa Kreste” wu katsa xileriso xa Yesu xa ku  dyondzisa van’wana “swilo hinkwaswo leswi [a hi] leriseke swona.” (Vagalatiya 6:2; Matewu 28:19, 20) Vakreste va tlhela va yingisa nawu lowu va lerisaka ku hlengeletana leswaku va gandzela Xikwembu swin’we ni ku khutazana. (Vaheveru 10:24, 25) Milawu ya Xikwembu yi tlhela yi hi khutaza leswaku hi khongela xona minkarhi hinkwayo swi huma embilwini. (Matewu 6:5-8; 1 Vatesalonika 5:17) Loko hi hanya hi milawu leyi, hi ta ya hi swi vona leswaku yi huma eka Xikwembu lexi hi rhandzaka. Loko hi yi yingisa hi ta kuma ntsako ni ku eneriseka leswi hi nga taka hi nga swi kumi emisaveni leyi yo homboloka. Loko u ri karhi u anakanyisisa hi ndlela leyi u vuyeriweke ha yona hi ku hanya hi milawu ya Xikwembu, ripfumelo ra wena ri ta tiya.

7, 8. Xana Rito ra Xikwembu ri va tiyisekisa njhani lava karhatekaka hi mhaka ya leswaku a va nge swi koti ku tshama va tshembekile eka Yehovha loko va ri karhi va kula?

⁷ Van’wana va pfa va karhateka leswaku swi ta va tikela ku hanya hi milawu ya Yehovha loko va ri karhi va kula. Va chava leswaku va ta pfa va yi tlula. Loko ku ri leswaku u tshama u titwa hi ndlela yoleyo, anakanyisisa hi marito lama nge: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona. Kunene loko a wu yingise swileriso swa mina!  Kutani ku rhula ka wena a ku ta fana ni nambu, ni ku lulama ka wena a ku ta fana ni magandlati ya lwandle.” (Esaya 48:17, 18) Xana u tshama u anakanyisisa hi ndlela leyi marito lawa ma tiyisaka nhlana ha yona?

⁸ Tsalwa leri ri hi tsundzuxa leswaku hi ta vuyeriwa loko hi yingisa Yehovha. U hi tshembisa leswaku hi ta vuyeriwa hi tindlela timbirhi loko hi n’wi yingisa. Yo sungula, ku rhula ka hina ku ta va kona hi masiku ku fana ni nambu lowu nga phyiki. Ya vumbirhi, ku lulama ka hina ku ta fana ni magandlati ya lwandle. Loko u yime eribuweni ra lwandle kutani u languta magandlati ma ri karhi ma ba, wa swi vona leswaku a ma nge pfuki ma herile. Yehovha u vula leswaku u nge karhali ku endla leswinene ku fana ni magandlati ya lwandle lama tshamaka ma ri karhi ma ba. Loko u tiyimisele ku tshama u tshembekile eka yena, u ta ku pfuna leswaku u nga tluli milawu ya yena. (Hlaya Pisalema 55:22.) Xana switshembiso swo tano a swi ku pfuni leswaku u aka ripfumelo ra wena eka Yehovha ni le ka milawu ya yena?

9, 10. (a) Ha yini ku wupfa ku ri pakani leyinene leyi Vakreste va faneleke va yi fikelela? (b) Xana vuxaka lebyinene na Yehovha byi hi pfuna njhani leswaku hi tsaka?

⁹ Ndlela ya vumbirhi yo aka vumunhu bya wena yi sekeriwe eka marito lawa lama huhuteriweke, lama nge: “A hi chivirikeleni eku wupfeni.” (Vaheveru 6:1) Ku wupfa i pakani leyi Mukreste a faneleke a yi fikelela. Hambileswi hi nge swi kotiki ku va lava hetisekeke eka mafambiselo lawa, hi nga swi kota ku va lava wupfeke. Nakambe, Vakreste va tirhela Yehovha va tsakile loko va ri karhi va wupfa. Ha yini swi ri tano?

¹⁰ Mukreste la wupfeke i munhu la nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha. U languta swilo hi ndlela leyi Yehovha a swi langutaka ha yona. (Yohane 4:23) Pawulo u te: “Lava va fambaka hi ku pfumelelana ni nyama va anakanya swilo swa nyama, kambe lava va fambaka hi ku pfumelelana ni moya va anakanya swilo swa moya.” (Varhoma 8:5) Munhu la vonaka swilo  hi tihlo ra nyama a nga tsaki hikuva a nga anakanyeli van’wana naswona u kholwa leswi a swi vonaka ntsena. Kambe munhu la nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha wa tsaka hikuva Yehovha i “Xikwembu lexi tsakeke.” (1 Timotiya 1:11) U tiyimisele ku tsakisa Yehovha naswona wa tsaka hambiloko a langutane ni miringo. Ha yini? Miringo yi hi pfuna leswaku hi swi veka erivaleni leswaku Sathana i muhembi yi tlhela yi tiyisa ku tshembeka ka hina leswaku Tata wa hina la nge matilweni a ta tsaka.—Swivuriso 27:11; hlaya Yakobo 1:2, 3.

11, 12. (a) Xana Pawulo u vule yini hi ‘matimba ya Mukreste ya ku twisisa,’ naswona rito ku ‘letela’ ri vula yini? (b) Xana miri wu fanele wu leteriwa njhani leswaku wu tiyelela?

¹¹ Leswaku munhu a va ni vuxaka lebyinene na Yehovha nileswaku a va la wupfeke, u fanele a tiletela. Anakanyisisa hi tsalwa leri: “Swakudya leswi tiyeke i swa vanhu lava wupfeke, lava va letelaka matimba ya vona ya ku twisisa hi ku ma tirhisa leswaku va hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.” (Vaheveru 5:14) Loko Pawulo a vula leswaku matimba ya hina ya ku twisisa ma fanele ma ‘leteriwa,’ u tirhise rito ra Xigriki leri swi nga endlekaka leswaku a ri hlamusela ndlela leyi vatlangi va mitlangu va Magriki va lembe-xidzana ro sungula a va tiletela ha yona. Kutani anakanya hi ndlela leyi a va tiletela ha yona.

¹² Loko ha ha ku velekiwa miri ya hina a yi nga koti ku endla nchumu. Hi xikombiso, n’wana a nga swi koti ku ma lawula hilaha ku heleleke mavoko ni milenge ya yena. Hi yona mhaka leyi mavoko ya yena ma tlanga-tlangaka, a kala a titova kutani a sungula ku rila. Kambe loko a ri karhi a kula u kota ku lawula swirho swa yena hakatsongo-tsongo. U sungula ku kasa kutani a deya eku heteleleni a tsutsuma. * Kambe ku vuriwa yini hi mutlangi? Loko u vona mutlangi a ri karhi  a tsutsuma-tsutsuma naswona a tlula-tlula hi ndlela leyi hlamarisaka, a wu kanakani leswaku miri wa yena wu leteriwe kahle. Vuswikoti lebyi a nga na byona a byi lo tiendlakalela kambe u lo kulula a n’watseka. Bibele yi vula leswaku ku tiletela ko tano ku “pfuna katsongo.” Kambe ku letela matimba ya hina ya ku twisisa ku tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha.—1 Timotiya 4:8.

13. Hi nga ma letela njhani matimba ya hina ya ku twisisa?

¹³ Ebukwini leyi, hi hlamusele tinhla to tala leti nga ku pfunaka leswaku u letela matimba ya wena ya ku twisisa leswaku u kota ku tshama u tshembekile eka Yehovha. Anakanyisisa hi milawu ya Xikwembu kutani u khongela loko u ri karhi u endla swiboho siku ni siku. Eka xiboho xin’wana ni xin’wana lexi u xi endlaka, rhanga hi ku tivutisa u ku: ‘Xana milawu ya Xikwembu yi ri yini emhakeni leyi? Ndzi nga yi tirhisa njhani? Hi xihi xiboho lexi nga ta endla leswaku Tata wa mina la nge matilweni a tsaka?’ (Hlaya Swivuriso 3:5, 6; Yakobo 1:5.) Loko u endla swiboho hi ndlela leyi, swi ta ku pfuna leswaku u letela matimba ya wena ya ku twisisa. Kutani vuxaka bya wena na Yehovha byi ta tiya.

14. Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini leswaku hi ta aka ripfumelo ra hina, kambe i yini lexi hi faneleke hi tivonela eka xona?

¹⁴ Hambileswi hi nga vaka vanhu lava wupfeke, kambe hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha. Munhu a nge kuli loko a nga dyi. Hi yona mhaka leyi Pawulo a nga te: “Swakudya leswi tiyeke i swa vanhu lava wupfeke.” Leswaku u kota ku aka ripfumelo ra wena u fanele u ya emahlweni u dyondza Rito ra Xikwembu. Ku tirhisa leswi u swi dyondzaka i vutlhari naswona Bibele yi ri: “Vutlhari  i nchumu wa risima.” Hi fanele hi tiyimisela ku tiwundla hi tidyondzo ta risima leti Tata wa hina a hi nyikaka tona. (Swivuriso 4:5-7; 1 Petro 2:2) Kambe a hi fanelanga hi tiendla van’wantlhadyana kumbe hi tikukumuxa hileswi hi tivaka Xikwembu. Hi fanele ku tshama hi ri karhi hi tikambisisa leswaku ku tikukumuxa ni ku tsana kun’wana swi nga dzimi timitsu etimbilwini ta hina. Pawulo u te: “Tshamani mi ri karhi mi tikambela ku vona loko mi ri eripfumelweni, tshamani mi tikombisa leswi n’wina mi nga swona.”—2 Vakorinto 13:5.

15. Ha yini rirhandzu ri ri ra nkoka leswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha?

¹⁵ Hambiloko muako wu herile kambe ntirho wa ha ya emahlweni. Muako wu lava ku tshama wu ri karhi wu khathaleriwa ni ku lunghisiwa laha ni lahaya naswona wu nga ha engeteriwa loko swi laveka. Hi fanele hi endla yini leswaku hi va lava wupfeke ni ku tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha? Nchumu wa nkoka swinene i rirhandzu. Swi lava hi ya emahlweni hi rhandza Yehovha ni vapfumeri-kulorhi. Loko hi nga ri na rirhandzu vutivi ni mintirho ya hina swi ta va swa hava, swi ta fana ni xingelengele lexi baka pongo. (1 Vakorinto 13:1-3) Rirhandzu ri ta hi pfuna leswaku hi va Vakreste lava wupfeke nileswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha.

16. Xana Sathana u lava leswaku hi titwa njhani naswona hi xihi xisirhelelo lexi Yehovha a hi nyikaka xona?

¹⁶ A hi kambisise ndlela ya vunharhu leyi u nga akaka vumunhu bya wena ha yona. Leswaku u ta kota ku va mulandzeri wa xiviri wa Kreste, u fanele u xiya ndlela leyi u ehleketaka ha yona. Sathana, mufumi wa misava leyi u ni vuswikoti byo endla leswaku vanhu va tivona va nga ri nchumu. (Vaefesa 2:2) Ku titwa hi ndlela yo tano swi ni khombo eka Mukreste ku fana ni yindlu ya timhandzi leyi hlaseriweke hi muhlwa. Nkateko wa kona, Yehovha u hi nyika nchumu lowu hi nga tisirhelelaka ha wona, ku nga ntshembo.

17. Xana Rito ra Xikwembu ri swi komba njhani leswaku ntshembo i wa nkoka?

 ¹⁷ Bibele yi longoloxa swisirhelelo swo hambana-hambana leswi hi nga tisirhelelaka ha swona eka Sathana ni misava leyi kutani hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha. Xisirhelelo xa nkoka i xihuku, lexi nga “ntshembo wa ku ponisiwa.” (1 Vatesalonika 5:8) Hi nkarhi wa ku tsariwa ka Bibele, socha a ri swi tiva leswaku a ri nga ta pona loko ri nga vehelanga xihuku. Hakanyingi a xi endliwa hi nsimbi kutani xi hoxiwa dzovo endzeni leswaku socha ri nga vaviseki enhlokweni. Tanihi leswi xihuku xi sirhelelaka nhloko, ntshembo wu sirhelela mianakanyo ya hina.

18, 19. Hi xihi xikombiso lexi Yesu a xi vekeke emhakeni ya ku va ni ntshembo naswona hi nga n’wi tekelela njhani?

¹⁸ Yesu u hi vekele xikombiso lexinene ngopfu xa ku va ni ntshembo. Tsundzuka ndlela leyi a tiyiseleke ha yona evusikwini byo hetelela loko a ri laha misaveni. Munghana wa yena lonkulu u n’wi xengile hikwalaho ka mali. Un’wana u vule leswaku a nga n’wi tivi ni ku n’wi tiva. Lavan’wana va baleke va n’wi siya. Vanhu va rikwavo va n’wi jikerile kutani va n’wi nyiketa eka masocha ya Varhoma leswaku ma n’wi dlaya hi ndlela ya tihanyi. A nga kona loyi a nga tshama a langutana ni miringo leyi Yesu a yi tiyiseleke. Xana u pfuniwe hi yini? Vaheveru 12:2 yi ri: “Hikwalaho ka ntsako lowu a wu vekiwe emahlweni ka yena u tiyisele mhandzi ya nxaniso, a tsan’wa tingana, kutani a tshama evokweni ra xinene ra xiluvelo xa Xikwembu.” Yesu u tshame a ri karhi a anakanya hi “ntsako lowu a wu vekiwe emahlweni ka yena.”

¹⁹ Hi wihi ntsako lowu a wu vekiwe emahlweni ka Yesu? A a swi tiva leswaku loko a tiyisela, u ta pfuneta eku kwetsimisiweni ka vito ra Yehovha. A a ta kombisa hilaha ku heleleke leswaku Sathana i muhembi. Ku tiva sweswo swi n’wi endle leswaku a tsaka swinene. Nakambe a a swi tiva leswaku Yehovha u ta nkhensa vutshembeki bya yena nileswaku ku nga ri khale u ta tlhela a va ni Tata wa yena. Ntshembo wolowo wu tiyise Yesu hambiloko a langutane ni swiyimo swo tika swinene. Hi  fanele hi endla hilaha ku fanaka. Na hina hi ni ntsako lowu vekiweke emahlweni ka hina. Yehovha u nyike un’wana ni un’wana wa hina lunghelo ro kwetsimisa vito ra yena lerikulu. Hi nga kombisa leswaku Sathana i muhembi hi ku pfumela ku lawuriwa hi Yehovha ni ku tshama hi ri lava rhandzekaka eka Tata wa hina, ku nga khathariseki leswaku hi langutana ni miringo ya njhani.

20. I yini lexi nga ku pfunaka leswaku u tshama u ri karhi u anakanya leswinene ni ku va ni ntshembo?

²⁰ Yehovha u tiyimisele hi mbilu hinkwayo ku hakela malandza ya yena yo tshembeka. (Esaya 30:18; hlaya Malakiya 3:10.) Wa tsaka loko a nyika malandza yakwe hinkwaswo leswi ma swi kombelaka. (Pisalema 37:4) Kutani tshama u ri karhi u anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu. U nga tshuki u pfumelela misava ya Sathana yi onha mianakanyo ya wena. Loko u vona leswaku mahanyelo yo biha ma sungula ku onha mianakanyo ya wena, khongela Yehovha hi mbilu hinkwayo leswaku a ku nyika ‘ku rhula ka yena loku tlulaka miehleketo hinkwayo.’ Ku rhula koloko ka Yehovha ku ta sirhelela mbilu ya wena ni mianakanyo ya wena.—Vafilipiya 4:6, 7.

21, 22. (a) Hi swihi switshembiso leswi tsakisaka leswi lava “ntshungu lowukulu” va swi languteleke? (b) Hi xihi xitshembiso lexi u xi languteleke hi mahlo-ngati naswona u tiyimisele ku endla yini?

²¹ Hi langutele ku hetiseka ka switshembiso leswi tsakisaka  hi mahlo-ngati! Loko hi ri va “ntshungu lowukulu,” lava nga ta ‘huma enhlomulweni lowukulu,’ a hi anakanyeni hi vutomi lebyi nga heriki lebyi hi nga ta tiphina hi byona ku nga ri khale. (Nhlavutelo 7:9, 14) Loko Sathana ni madimona va nga ha ri kona, hi ta titwa hi ntshunxekile hi ndlela leyi hi nga kotiki ku yi anakanya sweswi. A nga kona la nga tshama a tokota vutomi emisaveni leyi nga fumiwiki hi Sathana. Loko Sathana se a nga ha ri kona, anakanya ntsako lowu hi nga ta tiphina ha wona loko hi lunghisa misava leyi leswaku yi va paradeyisi, ehansi ka nkongomiso wa Yesu ni vafumi-kulobye va 144 000. Ha tsaka ku tiva leswaku vuvabyi ni ku lamala hinkwako swi ta herisiwa naswona varhandziwa va hina lava feke va ta pfuxiwa emasirheni, kutani hi ta hanya hi ndlela leyi Xikwembu xi lavaka hi hanya ha yona! Loko hi ri karhi hi hetiseka hakatsongo-tsongo, hi ta kuma hakelo leyikulu, ku nga “ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu,” lowu boxiweke eka Varhoma 8:21.

²² Ntshunxeko lowu Yehovha a lavaka ku hi nyika wona a wu hlamuseleki. Kambe leswaku hi wu kuma swi lava leswaku hi yingisa. Kutani hi fanele hi endla matshalatshala hinkwawo leswaku hi yingisa Yehovha siku ni siku. Hikwalaho, a hi hambeteni hi tiaka eripfumelweni ra hina ro kwetsima swinene leswaku hi ta rhandzeka eka Xikwembu hilaha ku nga heriki!