SHAYNA la nga ni malembe ya 21 u vula leswaku ku ni vanhu vo tala lava a va toloveleke kambe a nga na munghana. Ku titwa hi ndlela yoleyo swi toloveleke ngopfu eka vanhu lava endlaka xinghana eka Internet. Serena la nga ni malembe ya 22 u ri: “U nga ha va u ri ni nxaxamelo wa mavito ya vanhu vo tala lava u va tekaka tanihi vanghana va wena naswona u dumile, kambe u kuma leswaku vanghana volavo a va pfuni nchumu.” *

I yini lexi u nga xi hlawulaka—i mavito ya vanhu va madzana lava u va tekaka tanihi vanghana va wena kumbe i vanghana vatsongo va xiviri? Hambileswi hinkwaswo swi vuyerisaka, munghana wa xiviri a nga ku pfuna loko u langutane ni swiyimo swo tika naswona a nga ku khutaza ku endla swilo leswinene. (1 Vakorinto 16:17, 18) Tirhisa swihlokwana leswi landzelaka ku vona leswaku i mani exikarhi ka vanhu lava u va toloveleke loyi ana se a kombisaka timfanelo ta munghana wa xiviri.

“Munghana wa mina a a ndzi byela swihundla swakwe naswona hikwalaho ka sweswo, na mina a ndzi n’wi byela swa mina. Siku rin’wana ndzi n’wi byele leswaku ku ni jaha leri ndzi pengisaka. Kambe a ndzi endle xihoxo. U suke a ya byela misava hinkwayo hi mhaka yoleyo!”—Beverly.

“Munghana wa mina Alan ndzi n’wi byela xin’wana ni xin’wana naswona ndza tiyiseka leswaku a nge byeli munhu.”—Calvin.

Eka vantshwa lava nga laha henhla, hi wihi loyi a nga ni munghana wa xiviri? Eka vanghana va wena, hi wihi loyi u nga ntshuxekaka ku n’wi byela swihundla swa wena? * Bibele yi vula leswaku  “nakulorhi wa ntiyiso u ni rirhandzu nkarhi hinkwawo.”—Swivuriso 17:17.

“Eka vanghana swi nga ha endleka un’we a kota ku langutana ni swiyimo ku tlula un’wana. Munghana wa xiviri wa swi xiya loko u ri munhu wo tsana naswona u endla swo karhi leswaku a ku pfuna. Munghana yoloye wa swi tiva leswaku na wena u ta endla leswi fanaka.”—Kellie.

“Loko Manana a fa, a ndza ha ku va ni munghana lontshwa. Hambileswi a hi nga tolovelananga ngopfu, a hi hlele ku famba swin’we emucatweni. Kambe Manana a a fanele a lahliwa hi siku leri a hi hlele ku ya emucatweni ha rona. Lexi ndzi hlamariseke, munghana wa mina u te enkosini ematshan’weni yo ya emucatweni. Hi nkarhi wolowo, ndzi nambe ndzi swi vona leswaku a a ri munghana wa xiviri.”—Lena.

I mani exikarhi ka vanghana va wena la nga rhangisiki swilaveko swa yena n’wini? Munghana wa xiviri u “[hambeta] a lava leswaku ku pfuneka un’wana, hayi yena n’wini.”—1 Vakorinto 10:24.

“Vanhu van’wana va lava leswaku ndzi tshembeka eka vona kumbe ndzi pfumelelana na vona hambiloko sweswo swi lava ndzi tlula milawu ya mahanyelo kumbe ndzi endla leswi ripfalo ra mina ri nga ndzi pfumeleriki leswaku ndzi swi endla. Volavo a hi vanghana va xiviri.”—Nadeine.

“Sesi wa mina i munghana wa mina lonkulu. Wa ndzi pfuna leswaku ndzi hlula swihinga naswona u ndzi hlanganisa ni vanhu van’wana. U ndzi byela ntiyiso, hambiloko mhaka ya kona yi ta ndzi vava.”—Amy.

“Loko ndzi langutane ni swiyimo swo tika, vanghana va mina va xiviri hi vona lava a va ndzi chavelela; naswona a va ndzi nyika switsundzuxo. Van’wana a va ndzi tshika ndzi tilulamisela swona kumbe va ringeta ku ndzi hambukisa. A va nga ndzi byeli loko ku ri ni leswi ndzi faneleke ndzi swi lulamisa.”—Miki.

“Munghana wa mina u vona swilo leswinene eka mina, leswi van’wana va nga swi voniki naswona u ndzi khutaza ku fikelela tipakani ta mina. Minkarhi hinkwayo wa tshembeka hambiloko mhaka ya kona yi tika naswona sweswo swa ndzi tsakisa!”—Elaine.

Xana vanghana va wena va ku khutaza ku endla leswinene kumbe va lava u endla leswi vona va swi lavaka? Swivuriso 13:20 yi ri: “Loyi a fambaka ni vanhu vo tlhariha u ta tlhariha, kambe loyi a tirhisanaka ni lavo hunguka, a swi nge n’wi fambeli kahle.”

Languta mavito lawa u ma tsaleke eka swiyenge leswinharhu. Loko vito ra munhu un’we ri humelela eka swiyenge leswi ha swinharhu, munhu yoloye i munghana wa xiviri. Hi hala tlhelo, loko eka mavito  hinkwawo lawa u ma tsaleke laha henhla u nga n’wi voni loyi a nga munghana wa xiviri, u nga heli matimba. Leswi swi ku nyika lunghelo ro va ni vanghana va xiviri kun’wana ni kun’wana laha u nga kona. Kambe swi nga ha ku tekela nkarhi ku va kuma. * Sweswi endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u va munghana lonene. Elena la nga ni malembe ya 20 u ri: “Minkarhi hinkwayo ndzi ringeta ku seketela vanghana va mina. Loko va lava ku endla swo karhi, ndza va pfuna. Loko va lava ku ndzi byela swo karhi, ndzi rhiya ndleve. Loko va rila, ndza va seketela.”

Swi nga ha endleka u tolovelane ni vanhu vo tala naswona sweswo swa antswa ku ri ni ku va ni vanghana vatsongo kutani u nga vi na mhaka ni vanhu van’wana. (2 Vakorinto 6:13) Kambe, xana a wu nge swi tsakeli ku va ni vanghana vatsongo va xiviri lava “velekiweke loko ku ri ni maxangu”? (Swivuriso 17:17) Jean la nga ni malembe ya 20 u ri: “I swinene ku tiva vanhu vo tala kambe sweswo swi fana ni ku va ni wadiropo leyi nga lo hontlo hi swibalo swo saseka kambe leswi nga ku ringaniki! U ta tshamela ku ambala swiambalo leswi ku ringanaka kahle ntsena. U ta endla leswi fanaka eka vanghana va xiviri.”