HUMPBACK leyikulu yi ni xivumbeko lexikulu ngopfu naswona yi tika ku tlula bazi. Hambiswiritano, ndlela leyi nhlampfi leyi leyi mamisaka yi hatlisaka ha yona loko yi hlambela niloko yi jika ya hlamarisa swinene. Yi swi kotisa ku yini ku hatlisa hi ndlela leyi? Yi pfuniwa hi magegetsu lama nga eswipapileni swa yona.

Xiya: Tinkava-va-nga-heti to tala ni tinhlampfi tin’wana ti ni swilo leswi rhetelaka emakumu ka swipapila swa tona. Kambe nkava-va-nga-heti leyi vuriwaka humpback a yi tano. Emakumu ka swipapila swa yona swo hlawuleka ku ni magegetsu lamakulu. Loko yi ri karhi yi hlambela, mati ma hundza exikarhi ka magegetsu lawa ivi ku va ni swimbyarumbyaru leswi hundzukaka magandlati lama kariheke. Magandlati lawa ma endla leswaku nkava-va-nga-heti yi kota ku nyupela yi tlakuse swipapila swa yona naswona mati ma nga yi siveli. Nakambe loko yi nyuperile magegetsu lawa ma hunguta ntiko wa mati, ku nga swin’wana leswi endlaka leswaku swipapila swa yona swo leha swi va swa nkoka swinene naswona xipapila ha xin’we xi lehe kwalomu ka mune wa timitara.

Valavisisi va le ku tekeleleni ka ndlela leyi swipapila swa humpback swi tirhaka ha yona leswaku va antswisa ndlela leyi va endlaka swidirayivhele swa mabyatso, michini ya mati ya therebayini, swipelupelu ni swipelupelu swa swihaha-mpfhuka-phatsa.

U anakanya yini? Xana swipapila swa nkava-va-nga-heti leyi vuriwaka humpback swi lo tiendlekela kumbe swi lo endliwa?