Swi te njhani leswaku u va muyimbeleri?

Vatswari va mina i vatlangi va piyano. Va sungule ku ndzi dyondzisa loko ndzi ri ni malembe ya ntlhanu. Endzhakunyana, ndzi dyondze exikolweni lexi a ku nghena vana lava nga ni vuswikoti byo yimbelela edorobeni ra Tashkent.

Hi byele hi mintlhontlho ya ku tlanga piyano ni okhestra.

Tiokhestra timbirhi ta hambana. Ti fana ni swichayachayana leswikulu swa vuyimbeleri leswi “tlangiwaka” hi mukongomisi wa tona. Kumbexana ntlhontlho lowukulu wa mutlangi wa piyano i ku tirhisana ni mukongomisi wakwe. Swi fana ni bulo leri vaka kona exikarhi ka vanghana—ematshan’weni ya leswaku minkarhi hinkwayo un’we ku va yena loyi a va rhangelaka, ha un’we wa vona u fanele a pfumelelana ni swiyimo swa lavan’wana. Hi ntolovelo, u va u ri ni siku rin’we kumbe mambirhi ya ku praktisa leswaku u kota ku tirhisana ni mukongomisi wa wena.

U heta nkarhi wo tanihi kwihi u ri eku praktiseni?

Ndzi heta tiawara tinharhu hi siku—naswona ndzi va ndzi praktisa swiphemu swa vuyimbeleri lebyi olovaka. Ndzi tlhela ndzi dyondza xivumbeko xa vuyimbeleri lebyi ndzi byi lunghiselelaka—kambe entiyisweni ndzi va ndzi nga ri eku byi tlangeni. Xin’wana lexi ndzi xi endlaka i ku yingisela vuyimbeleri byin’wana bya muqambhi, lebyi endlaka leswaku ndzi byi twisisa kahle vuyimbeleri lebyi ndzi vaka ndzi ri eku byi lunghiseleleni.

I yini leswi u nga vulaka leswaku i swa nkoka eka mutlangi lonene wa piyano?

I vuswikoti byakwe byo endla leswaku piyano yi “yimbelela.” Inge ndzi mi tshwetanyana. Piyano i muxaka wun’wana wa xichayachayana lowu humesaka mpfumawulo loko wu chayiwa. Endzhaku ka loko ku chayiwe noto, mpfumawulo wu nga ya ehansi  ntsena—ku hambana ni swichayachayana leswi tirhisaka moya kumbe rito ra munhu leri nga khomaka noto hambi ku ri ku engetela mpfumawulo. Ntlhontlho lowu vatlangi va piyano va vaka na wona i ku endla leswaku noto leyi nga ehenhla yi ya ehansi hakatsongo-tsongo. Va endla tano hi ku fambisa tintiho ni mahlakala ya vona hi vukheta, ni ku tirhisa nchumu lowu fambisiwaka hi nenge loko ku tlangiwa piyano, lowu engetelaka nkarhi wa noto ni ku cinca-cinca mpfumawulo wa yona. Loko vatlangi va piyano va khoma maendlelo lawa yo tika, va nga endla leswaku piyano yi va ni mpfumawulo wo fana ni xitiringo, mhalamhala hambi ku ri okhestra. Va nga tlhela va endla leswaku yi fana ni xichayachayana xa vuyimbeleri lexi tlakukeke ku tlula hinkwaswo, ku nga rito ra munhu.

Swi le rivaleni leswaku u byi rhandza ngopfu vuyimbeleri.

Eka mina, vuyimbeleri i ririmi leri hi ku kongoma ri phofulaka ni ku humesa mintlhaveko leyi swi tikaka kumbe swi nga kotekiki ku yi hlamusela hi marito.

I yini lexi endleke leswaku u tsakela swilo swa moya?

Yindlu ya ka hina a yi tshama yi tele hi tibuku, leti tata wa mina a a vuya na tona hi le Moscow. Buku leyi ngopfu-ngopfu yi ndzi tsakiseke a yi vulavula hi timhaka ta le Bibeleni ta malunghana ni matimu yo sungula ni leswi humeleleke Vaisrayele. Buku yin’wana leyi ndzi yi kumeke hi leyi nge, U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha. * Rungula ra yona leri twisisekaka ra tidyondzo ta Bibele ri ndzi koke rinoko. Loko ndzi rhurhele eSpain hi 1991 leswaku ndzi ya dyondza vuyimbeleri, ndzi fambe ni buku yoleyo naswona ndzi yi hlaye minkarhi yo hlayanyana. Ndzi sungule ku va ni ripfumelo leri nga sekeriwangiki eka ndlela leyi munhu a titwaka ha yona ntsena kambe ni le ka mianakanyo leyi twisisekaka ni le ka vumbhoni lebyi khorwisaka.

Dyondzo leyi ndzi tsakiseke hakunene i xitshembiso xa le Bibeleni xa leswaku vanhu va nga hanya emisaveni hi masiku. Sweswo swi endle leswaku ndzi lava ku dyondza leswi engetelekeke! Ndzi nga ha engetela hi ku vula leswaku a ndzi nga si hlangana na tona Timbhoni ta Yehovha. Kambe a ndzi tiyimisele leswaku loko ndzo hlangana na tona, ndzi ta kombela leswaku ti ndzi dyondzela Bibele.

U hlangane njhani ni Timbhoni?

Endzhakunyana ka masiku ma nga ri mangani, loko ndzi anakanye hi ku endla xiboho xexo, ndzi vone vavasati vambirhi, ha un’we wa vona a khome Bibele hi voko. Ndzi te, ‘Va fana ni vanhu lava ndzi hlayeke ha vona ebukwini ya mina. Va chumayela hilaha Vakreste va chumayeleke hakona eminkarhini ya Bibele.’ Swi nga si ya kwihi, se a ndzi dyondza Bibele ni Mbhoni yin’wana. Namuntlha, lexi endlaka leswaku ndzi tsaka swinene i ku pfuna van’wana leswaku va dyondza hi Muvumbi wa hina.

I yini lexi ku khorwiseke leswaku u pfumela eka Muvumbi, tanihi leswi a wu nga pfumeli leswaku Xikwembu xi kona?

Vuyimbeleri hi byoxe byi ndzi khorwisile. Munhu un’wana ni un’wana u rhandza vuyimbeleri hi ndlela leyi ku nga riki na xiharhi lexi nga kotaka ku endla tano. Vuyimbeleri byi nga kombisa ntsako, ku titshemba, tintswalo ni mintlhaveko yin’wana ni yin’wana. Hi ntumbuluko ha yi cinca ndlela leyi hi rhandzaka vuyimbeleri ha yona. Kambe, xana vuyimbeleri i bya nkoka leswaku hi ponisiwa? Xana byi ni xiphemu eka “ku pona ka vanhu lava nga ni matimba,” hilaha dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo yi dyondzisaka hakona? A ndzi anakanyi tano. Hi ku ya hi vonelo ra mina, a swi twali ku gimeta hi leswaku byongo bya munhu, vuswikoti bya byona byo endla swilo ni ku rhandza vuyimbeleri byo fana ni bya Mozart na Beethoven, swi huma eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo. Nhlamuselo leyi twisisekaka i ya leswaku byongo bya hina byi endliwe hi Muvumbi loyi a nga ni vutlhari ni rirhandzu.

I yini lexi ku endleke u tshemba leswaku Bibele yi huma eka Xikwembu?

Bibele yi vumbiwe hi 66 wa tibuku letitsongo leti tsariweke eka malembe yo tlula 1 600 hi vavanuna va kwalomu ka 40. Ndzi tivutise ndzi ku, ‘Xana i mani loyi a nga hlela leswaku ku tsariwa buku leyi, leyi eka yona ku hlanganisiweke tibuku letitsongo?’ Nhlamulo leyi nga erivaleni hi leswaku i Xikwembu. Ndzi anakanya leswaku Bibele yi fana ni vuyimbeleri lebyi tsariweke hi ndlela yo saseka, ya vutshila, naswona yi ni rungula leri khumbaka timbilu ta vanhu hinkwavo.