1. Swiendlo swa vanhu lava nga riki na mhaka ni van’wana swi hi khumba njhani?

HIKWALAHO ka yini swi tika ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka eRitweni ra Xikwembu? Xivangelo xin’wana hi leswaku swi lava ku titsongahata leswaku hi endla leswi lulameke naswona namuntlha a swi olovi ku titsongahata. ‘Emasikwini lawa yo hetelela’ hi hanya ni vanhu “lava tirhandzaka, varhandzi va mali, lava titivaka, lava titlakusaka” ni lava nga “tikhomiki.” (2 Tim. 3:1-3) Loko vanhu lava endlaka swo biha va humelela, nandza wa Xikwembu a nga ha venga swiendlo swa vona kambe a navela leswi va swi kumaka. (Ps. 37:1; 73:3) Munhu a nga ha tivutisa a ku: ‘Xana swa pfuna ku rhangisa swilaveko swa van’wana? Loko ndzi ‘tikhoma tanihi lontsongo,’ xana vanhu va ta ndzi xiximi?’ (Luka 9:48) Loko hi pfumelela swiendlo swa vanhu lava nga ri ki na mhaka ni van’wana swi hi lawula, swi nga endla leswaku ku nga vi na vun’we evandlheni hambi ku ri ku onha ndhuma ya hina tanihi Vakreste. Kambe ku dyondza ni ku tekelela swikombiso leswinene swa le Bibeleni swi ta hi pfuna.

2. Xikombiso xa malandza ya Xikwembu yo tshembeka xi nga hi khumba njhani?

² Loko hi lava ku tekelela swikombiso swa vanhu vo tshembeka,  hi fanele hi kambisisa leswi endleke leswaku va va ni vumunhu lebyi rhandzekaka. Xana va swi kotise ku yini ku va vanghana va Xikwembu, ku rhandziwa hi xona ni ku kuma matimba yo hetisisa ku rhandza xona? Ku dyondza hi ndlela leyi swi ta tiyisa ripfumelo ra hina.

3, 4. (a) Xana Yehovha u hi letela njhani? (b) Hikwalaho ka yini hi nga vulaka leswaku ku dyondza a swi vuli ku kuma vutivi ntsena?

³ Hi kuma switsundzuxo leswinene ni ndzetelo eBibeleni, eka minkandziyiso ya hina, eka website ya hina, eka Vuhaxi Bya JW, eminhlanganweni ni le tinhlengeletanweni. Kambe hi ku ya hi marito ya Yesu lama kumekaka eka Yohane 4:34, ku dyondza a swi vuli ku kuma vutivi ntsena. I yini leswi katsekaka? Yesu u te: “Swakudya swa mina i ku endla ku rhandza ka loyi a ndzi rhumeke ni ku heta ntirho wakwe.”

⁴ Eka Yesu, ku endla ku rhandza ka Xikwembu a swi fana ni swakudya. Xana a swi fana ni swakudya hi ndlela yihi? Tanihi leswi hi enerisekaka loko hi dya swakudya leswinene, hi ndlela leyi fanaka loko hi endla ku rhandza ka Xikwembu hi tiyisa ntshembo wa hina wo kuma vutomi lebyi nga heriki. I kangani u ya evutirhelini bya nsimu u ri karhi u nga titwi kahle kambe u vuya u phyuphyile naswona u ri na matimba?

5. Hi byihi vuyelo byo endla swilo hi vutlhari?

⁵ I vutlhari ku tirhisa switsundzuxo leswi humaka eka Xikwembu. (Ps. 107:43) Loko hi tirhisa vutlhari byolebyo hi ta vuyeriwa swinene. Bibele yi ri: “Hinkwaswo leswi tsakisaka swa wena a swi nge ringani na byona. . . . I murhi wa vutomi eka lava va khomelelaka eka byona, naswona va ta vuriwa lava tsakeke.” (Swiv. 3:13-18) Yesu u te: “Loko mi tiva swilo leswi, ma tsaka loko mi swi endla.” (Yoh. 13:17) Vadyondzisiwa a va ta tsaka loko va hambeta va endla leswi Yesu a va leriseke swona. A va amukelanga tidyondzo takwe ni xikombiso xakwe hi nkarhi wolowo ntsena. Kambe va endle tano vutomi bya vona hinkwabyo.

6. Hikwalaho ka yini hi fanele hi tiyisela loko hi ri karhi hi tirhisa leswi hi swi dyondzaka?

⁶ Ku tiyisela loko hi tirhisa leswi hi swi tivaka leswaku i ntiyiso swa ha ri swa nkoka ninamuntlha. Hi xikombiso, makhanikhi a nga ha va ni nhundzu yo tirha hi yona ni vutivi. Kambe swilo leswi a swi nge n’wi pfuni hi nchumu loko a nga swi tirhisi. Loko a ri na ntokoto tanihi hi makhanikhi, u fanele a hambeta a tirhisa vutivi byebyo leswaku a tshama a ri ni vuswikoti entirhweni wolowo. Hilaha ku fanaka, loko hi sungula ku vona vuyelo byo tirhisa leswi hi swi dyondzaka eBibeleni, ha tsaka. Hambiswiritano, hi ta kuma ntsako wa xiviri loko hi titsongahatela nkongomiso wa Yehovha siku ni siku.

7. Leswaku hi ta va vanhu vo tlhariha, hi fanele hi angula njhani eka swikombiso swa le Bibeleni?

⁷ A hi kambisiseni swiyimo swin’wana leswi nga ha ringaka ku titsongahata ka hina kutani hi vona ndlela leyi malandza ya khale yo tshembeka ma langutaneke na swona ha yona. Ku va ni vuxaka lebyinene na Xikwembu a swi titsheganga hi ku hlaya rungula ntsena. Anakanya hi ndlela leyi u nga swi tirhisaka ha yona leswi u swi dyondzeke kutani u endla tano handle ko hlwela.

8, 9. Xana swiendlakalo leswi tsariweke eka Mintirho 14:8-15 swi hi byela yini hi ku titsongahata ka muapostola Pawulo? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni.)

⁸ Ku rhandza ka Xikwembu hi leswaku “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona  va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Tim. 2:4) Hi rihi langutelo ra wena hi vanhu va mixaka hinkwayo lava nga si dyondzaka ntiyiso hi Xikwembu? Hambileswi muapostola Pawulo a lavisiseke vanhu lava a va ri ni vutivi byo karhi hi Xikwembu emasinagogeni, a swi kanakanisi leswaku a nga chumayeli Vayuda ntsena. Ndlela leyi lava a va gandzela swikwembu swin’wana va anguleke ha yona a yi ta ringa ku titsongahata kakwe.

⁹ Hi xikombiso, eka riendzo ro sungula ra Pawulo ra vurhumiwa, Valikawoniya a va ri ni langutelo leri hoxeke hi yena na Barnaba tanihi leswi a va va teka tanihi tinhenha lerova va kale va va vitana hi mavito ya swikwembu swa vona ku nga Zewusi na Hermesi. Xana Pawulo na Barnaba va ringekile hi ku lava ndhuma? Xana sweswo a swi ta vonaka swi phyuphyisa, tanihi leswi a va ha ku xanisiwa eka madoroba mambirhi lama a va ha ku ma endzela? Xana va ehlekete leswaku ndhuma yoleyo a yi ta va pfuna ku yisa mahungu lamanene emahlweni? Nikatsongo! Hi ku hatlisa va lwisane ni xiendlo xexo hi ku handzula tinguvu ta vona ta le handle ni ku tlulela entshungwini, va huwelela va ku: “Xana mi swi endlela yini swilo leswi? Na hina hi vanhu lava nga ni vulema lebyi fanaka ni bya n’wina.”—Mint. 14:8-15.

10. Xana Pawulo na Barnaba a va titeka va ri lava fanaka ni Valikawoniya hi ndlela yihi?

¹⁰ Hi ku vula leswaku na vona a va hetisekanga, Pawulo na Barnaba a va nga vuli swona leswaku vugandzeri bya vona a byi fana ni bya va vahedeni volavo. Xana a va nga ri varhumiwa lava endlaka ntirho wo hlawuleka? (Mint. 13:2) Xana a va nga totiwanga hi moya lowo kwetsima ni ku nyikiwa ntshembo wo hanya etilweni? Entiyisweni, Pawulo na Barnaba a va swi tiva leswaku Valikawoniya a va ta kuma mikateko leyi fanaka loko vo amukela mahungu lamanene.

11. Loko hi chumayela hi nga xi tekelela njhani xikombiso xa Pawulo xo titsongahata?

¹¹ Hi nga n’wi tekelela njhani Pawulo? Xo sungula, a hi fanelanga hi langutela kumbe ku pfumela ku dzunisiwa hikwalaho ka leswi hi swi fikelelaka hi ku pfuniwa hi matimba ya Yehovha. Un’wana ni un’wana wa hina u endla kahle loko a tivutisa leswi: ‘Xana ndzi va languta njhani vanhu lava ndzi va chumayelaka? Xana ndzi ni xihlawuhlawu eka vanhu vo karhi lava languteriwaka ehansi emugangeni wa ka hina?’ Lexi tsakisaka, Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti lavisisa vanhu lava fanelekaka lava nga amukelaka mahungu lamanene. Mikarhi yin’wana swi nga ha lava leswaku hi dyondza tindzimi tin’wana ni mindhavuko ya vanhu lava languteriwaka ehansi. Timbhoni leti chumayelaka vanhu volavo, a ti fanelanga ti titeka ti ri leti tlakukeke eka vona hi ndlela yo karhi. Ematshan’wini ya sweswo, va tikarhatela ku twisisa un’wana ni un’wana leswaku va kota ku fikelela mbilu yakwe hi rungula ra Mfumo.

12. Epafrasi u hi vekele xikombiso lexinene xo khathala hi van’wana hi ndlela yihi?

¹² Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka leswaku hi titsongahatela nkongomiso wa Xikwembu i ku katsa van’wana eswikhongelweni swa hina “lava kumeke ripfumelo, lava nga ni lunghelo leri ringanaka ni ra hina.” (2 Pet. 1:1) Epafrasi u endle tano. Bibele yi vulavula hi yena kanharhu ntsena ematsalweni yo kwetsima lama tsariweke hi Pawulo. Loko Pawulo a ri ekhotsweni eRhoma, u tsalele Vakreste va le Kolosa leswaku “nkarhi hinkwawo [Epafrasi] u tikarhatela [vona] eswikhongelweni swakwe.” (Kol. 4:12) Epafrasi a a va tiva kahle vamakwerhu naswona a khathala swinene hi vona. Xiyimo xakwe tanihi “khumbi-kulorhi”  eka Pawulo, a xi n’wi sivelanga ku rhangisa swilaveko swa van’wana. (Film. 23) Naswona u endle swo karhi. Xana xexo a hi xikombiso lexinene xo khathala hi van’wana? Ku katsa malandza ya man’wana ya Yehovha eswikhongelweni i swa nkoka, ngopfungopfu loko hi va tsundzuka hi mavito.—2 Kor. 1:11; Yak. 5:16.

13. Xana u nga xi tekelela njhani xikombiso xa Epafrasi loko u khongela?

¹³ Anakanya hi lava u nga va katsaka hi mavito eswikhongelweni. Ku fana na Epafrasi vamakwerhu vo tala va katsa lava nga swin’we na vona evandlheni eswikhongelweni, mindyangu leyi langutanaka na swiyimo swo tika kumbe lava langutaneke ni miringo. Van’wana va katsa mavito ya vanhu lava xaxametiweke eka swihloko leswi kumekaka eka jw.org ehansi ka nhlokomhaka leyi nge, “Timbhoni Ta Yehovha Leti Khomiweke Hikwalaho Ka Ripfumelo Ra Tona.” (Languta ehansi ka nhlokomhaka leyi nge MAHUNGU > TIMHAKA TA NAWU.) Ku engetela kwalaho, hi endla kahle loko hi katsa lava feriweke, lava poneke eka timhangu ta ntumbuluko, tinyimpi ni lava tiyiselaka swiphiqo swa ikhonomi. Swi le rivaleni leswaku ku ni vamakwerhu vo tala lava hi nga va pfunaka hi swikhongelo swa hina. Loko hi katsa vanhu vo tano eswikhongelweni swa hina hi kombisa leswaku a hi khathaleli swilaveko swa hina ntsena kambe hi khathalela ni swa van’wana. (Filp. 2:4) Yehovha wa swi hlamula swikhongelo swo tano.

14. Yehovha u hi vekela xikombiso lexinene xo yingisa hi ndlela yihi?

¹⁴ Ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka ha yona leswaku ha titsongahata i ku tiyimisela ku yingisela van’wana. Yakobo 1:19 yi ri: “hatlisa emhakeni yo twa.” Yehovha hi byakwe u hi vekele xikombiso lexinene emhakeni leyi. (Gen. 18:32; Yox. 10:14) Xiya leswi hi nga swi dyondzaka eka mbulavurisano lowu boxiweke eka Eksoda 32:11-14. (Hlaya.) Hambileswi a swi nga bohi leswaku Yehovha a yingisela vonelo ra Muxe kambe u n’wi nyike nkarhi wo phofula ndlela leyi a titwa ha yona. Xana u nga yingisela swiringanyeto swa munhu la endlaka swihoxo? Hambiswiritano, Yehovha u yingisa swikhongelo swa vanhu lava nga ni ripfumelo eka yena.

15. Xana hi nga xi tekelela njhani xikombiso xa Yehovha xo xixima van’wana?

¹⁵ Un’wana ni un’wana u fanele a tivutisa leswi: ‘Loko Yehovha a titsongahatile a yingisa Abrahama, Rahele, Muxe, Yoxuwa, Manowa, Eliya na Hezekiya, xana a ndzi fanelanga ndzi tikarhatela ku xixima vamakwerhu, ndzi va yingisela ni ku tirhisa swiringanyeto swa vona? Xana u kona loyi ndzi nga n’wi pfunaka evandlheni kumbe endyangwini? Ndzi nga n’wi pfunisa ku yini? Ndzi ta endla yini?’—Gen. 30:6; Vaav. 13:9; 1 Tih. 17:22; 2 Tikr. 30:20.

16. Xana Hosi Davhida u endle yini loko a rhuketeriwa hi Ximeyi?

¹⁶ Ku titsongahata swi nga hi pfuna leswaku hi tikhoma loko hi khunguvanyisiwile. (Efe. 4:2) Hi nga kuma xikombiso lexinene eka 2 Samuwele 16:5-13. (Hlaya.) Davhida ni malandza yakwe va tiyisele ku rhuketeriwa ni ku khomiwa hi ndlela yo biha hi Ximeyi, xaka ra Hosi Sawulo. Hambileswi Davhida a ri ni matimba kambe u tikhomile. Xana Davhida u swi kotise ku yini ku tikhoma? Hi ta swi twisisa kahle loko hi kambisisa Pisalema ya vunharhu.

17. Xana i yini lexi pfuneke Davhida leswaku a tikhoma naswona hi nga n’wi tekelela njhani?

¹⁷ Davhida u tsale Pisalema ya vunharhu  loko “a baleka hikwalaho ka Absalomu n’wana wakwe.” Ndzimana yo sungula ni ya vumbirhi ti fambisani ni swiendlakalo leswi hlamuseriweke eka Samuwele wa Vumbirhi ndzima 16. Kutani Pisalema 3:4 yi kombisa ndlela leyi Davhida a titshemba ha yona loko a ku: “Ndzi ta vitana Yehovha hi rito ra mina, naswona u ta ndzi hlamula a ri entshaveni yakwe yo kwetsima.” Na hina hi nga khongela loko hi hlaseriwa. Yehovha a nga hi pfuna hi ku hi nyika moya wa yena lowo kwetsima leswaku hi tiyisela. Xana u nga anakanya hi xiyimo xo karhi laha ku nga lavekaka leswaku u kombisa moya wo tikhoma kumbe wa ku rivalela hi ku ntshunxeka loko u khomiwe hi ndlela yo biha? Xana wa tiyiseka leswaku Yehovha wa ku vona ku xaniseka ka wena ni leswaku u ta ku pfuna?

18. Hi ta vuyeriwa njhani loko hi hambeta hi landzela nkongomiso wa Xikwembu?

¹⁸ Loko hi endla leswinene hi ta kuma mikateko yo tala. Hikwalaho Swivuriso 4:7 yi ri, “vutlhari i nchumu wa risima”! Hambileswi vutlhari byi titshegeke hi vutivi kambe byi fambisana ni vuswikoti bya hina byo endla swiboho ku nga ri ku twisisa mhaka ntsena. Hambi ku ri vusokoti byi tlharihile. Byi kombisa vutlhari hi ku lunghiselela swakudya swa byona hi ximumu. (Swiv. 30:24, 25) Kreste “vutlhari bya Xikwembu” mikarhi hinkwayo a endla swilo leswi tsakisaka Tata wakwe. (1 Kor. 1:24; Yoh. 8:29) Xikwembu xi tiva ku hambana exikarhi ka ku endla xiboho lexinene ni ku xi hetisisa. Naswona xi hakela lava tiyiselaka hi ku titsongahata ni ku hanya hi ku pfumelelana ni leswi va swi dyondzeke. (Hlaya Matewu 7:21-23.) Tikarhatele ku endla leswaku vandlha ri va ndhawu leyi vanhu hinkwavo va tirhelaka Yehovha hi ku rhula. Ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka swi teka nkarhi naswona swi lava hi lehisa mbilu kambe swi kombisa ku titsongahata loku nga hi tiselaka ntsako sweswi ni hilaha ku nga heriki.