Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

“Entiyisweni Hosi Yi Pfuxiwile!”

“Entiyisweni Hosi Yi Pfuxiwile!”

“Entiyisweni Hosi Yi Pfuxiwile!”

Ehleketa ndlela leyi vadyondzisiwa va Yesu a va tshikileleke ha yona loko Hosi ya vona yi dlayiwa. Ntshembo wa vona a wu fana ni ntsumbu lowu feke lowu Yosefa wa le Arimatiya a wu vekeke esirheni. Ntshembo wun’wana lowu a wu herile a wu ri wa leswaku Yesu a nga ntshunxa Vayuda ehansi ka Varhoma.

LOKO a swi helele kwalaho, vadyondzisiwa va Yesu a va ta va va nyamalale ku fana ni valandzeri va Vamesiya vo tala. Kambe Yesu a a hanya! Hi ku ya hi Matsalwa, u humelele eka valandzeri va yena minkarhi yo hlaya endzhakunyana ka rifu ra yena. Hikokwalaho, van’wana va susumeteleke ku vula leswi: “Entiyisweni Hosi yi pfuxiwile!”—Luka 24:34.

Vadyondzisiwa va boheke ku lwela ripfumelo ra vona eka Yesu tanihi Mesiya. Leswaku va yimela ripfumelo ra vona, va kombetele ngopfu-ngopfu eku pfukeni ka yena evafini tanihi vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku i Mesiya. Kunene, “hi matimba lamakulu vaapostola va hambeta va nyikela vumbhoni malunghana ni ku pfuxiwa eku feni ka Hosi Yesu.”—Mintirho 4:33.

Loko a ku ri ni loyi a swi kombiseke leswaku ku pfuka ka yena a ku ri vukanganyisi—kumbexana hi ku endla leswaku un’we wa vadyondzisiwa a pfumela leswaku a swi ri tano kumbe hi ku komba leswaku ntsumbu wa Yesu wu tshame esirheni—Vukreste a byi ta va byi tsandzeke ta ha suka. Kambe a swi vanga tano. Hi ku tiva leswaku Kreste wa hanya, valandzeri va Yesu va ye kun’wana ni kun’wana va tivisa hi ta ku pfuka ka yena naswona vunyingi byi ve vapfumeri eka Kreste la pfuxiweke.

Hikwalaho ka yini na wena u pfumela eku pfuxiweni ka Yesu? Xana ku ni vumbhoni byihi lebyi kombisaka leswaku a ku ri xiendlakalo xa xiviri?

Hikwalaho Ka Yini U Kambisisa Vumbhoni Lebyi?

Tievhangeli hinkwato ta mune ti vika hi ku pfuxiwa ka Yesu. (Matewu 28:1-10; Marka 16:1-8; Luka 24:1-12; Yohane 20:1-29) * Swiphemu swin’wana swa Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki swi vulavula hi ku tiyiseka malunghana ni ku pfuka ka Kreste eku feni.

A swi hlamarisi leswi ku pfuka ka Yesu ku twarisiweke hi valandzeri va yena! Loko entiyisweni a pfuxeriwe evuton’wini hi Xikwembu, toleto i timhaka leti hlamarisaka swinene leti misava yi tshameke yi titwa. Swi vula leswaku Xikwembu xi kona. Tlhandlakambirhi, swi vula leswaku Yesu wa hanya sweswi.

Xana sweswo swi hi khumba njhani? Phela, Yesu u khongerile a ku: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Ina, hi nga kuma vutivi lebyi nyikaka vutomi bya Yesu ni bya Tata wakwe. Loko hi tirhisa vutivi byebyo, hambiloko ho fa, hi nga pfuxiwa tanihi leswi Yesu na yena a pfuxiweke. (Yohane 5:28, 29) Hi nga va ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi ehansi ka Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni lowu nga ta va ehansi ka N’wana wa xona la kwetsimisiweke, Yesu Kreste, Hosi ya tihosi.—Esaya 9:6, 7; Luka 23:43; Nhlavutelo 17:14.

Kutani, xivutiso xa leswaku Yesu u pfuxiwile eka lava feke i xa nkoka. Xi khumba vutomi bya hina sweswi ni ntshembo wa hina wa vumundzuku. Hi swona swi endlaka leswaku hi ku rhamba leswaku u kambisisa tinhla ta mune ta vumbhoni ta leswaku Yesu u file a tlhela a pfuxiwa.

Yesu U Fele Emhandzini Hakunene

Vahehli van’wana va vukhongeri va vula leswaku hambileswi a beleriweke, Yesu a nga felanga kona emhandzini. Va vula leswaku a ri kusuhi ni ku fa ni leswaku u pfuxiwile hi ku titimela ka sirha. Kambe, vumbhoni byin’wana ni byin’wana lebyi kumekaka byi kombisa leswaku a ku ri ntsumbu lowu nga hanyiki wa Yesu lowu nghenisiweke esirheni.

Tanihi leswi Yesu a dlayeriweke erivaleni, a ku ri ni timbhoni ta leswaku hakunene u fele emhandzini. Rifu ra yena ri tiyisekisiwe hi mulawuri la ungameleke ku hehliwa ka yena. Ndhuna yoleyo a yi ri ni vutshila naswona ntirho wa yona a wu katsa ku vonisisa leswaku u file hakunene. Tlhandlakambirhi, hi le ndzhaku ka ku va ndhuna leyi yi tiyisekise leswaku Yesu u file laha Mufumi wa Rhoma, Pontiyo Pilato a nyiketeke Yosefa wa Arimatiya ntsumbu wa Yesu leswaku a ya wu lahla esirheni.—Marka 15:39-46.

Sirha Ri Kumiwe Ri Nga Ri Na Nchumu

Sirha leri nga riki na nchumu ri nyike vadyondzisiwa vumbhoni byo sungula bya ku pfuka ka Yesu naswona vumbhoni lebyi a byi kalanga byi nga kanetiwa. Yesu u lahliwe esirheni lerintshwa, leri a ri nga si tshama ri tirhisiwa. A ri ri kusuhi ni ndhawu leyi ku beleriwaka vanhu eka yona naswona enkarhini wolowo a ri kumeka hi ku olova ngopfu. (Yohane 19:41, 42) Swiviko hinkwaswo swa Tievhangeli swa pfumela leswaku loko vanghana va Yesu va fika esirheni hi mixo wa vumbirhi lowu landzelaka ku fa ka yena, ntsumbu wa yena a wu nga ha ri kona.—Matewu 28:1-7; Marka 16:1-7; Luka 24:1-3; Yohane 20:1-10.

Sirha leri nga riki na nchumu ri va hlamarisile valala va Yesu, hilaha vanghana va yena swi va hlamariseke hakona. Valala va yena i khale va lava ku n’wi vona a file naswona a lahliwe esirheni. Loko se va hetisisile xikongomelo xa vona, va endle matshalatshala hi ku veka murindzi leswaku a lema sirha. Nilokoswiritano, ni mpundzu wa siku ro sungula evhikini sirha a ri lo nkwee!

Xana vanghana va Yesu va suse ntsumbu wa yena esirheni? Nikatsongo, tanihi leswi Tievhangeli ti kombisaka leswaku a va karhatekile swinene endzhaku ka ku dlayiwa ka yena. Ku tlula kwalaho, vadyondzisiwa va yena a va nga ta ringeta va pfumela ku xanisiwa ni ku langutana ni rifu hi nchumu lowu va wu tivaka leswaku ku ta va ku ri vukanganyisi.

I mani la suseke ntsumbu eka sirha-bakwa? Valala va Yesu a ku ta va vona kumbexana va tekeke ntsumbu. Hambiloko a va ta va va swi endlile sweswo, a va ta va va wu humesile endzhaku ka nkarhi, leswaku va kaneta marito ya vadyondzisiwa ya leswaku Yesu u pfuxiwile naswona wa hanya. Kambe a ku na nchumu wa muxaka wolowo lowu endlekeke, hikuva a ku ri Xikwembu lexi tekeke goza.

Endzhaku ka mavhiki, valala va Yesu a va kalanga va nga kariha loko Petro a tiyisekisa a ku: “Vavanuna va Israyele, twanani marito lawa: Yesu wa Munazareta, wanuna loyi a kombisiweke eka n’wina erivaleni hi Xikwembu, hi mintirho ya matimba ni swihlamariso ni masingita lawa Xikwembu xi ma endleke hi ku tirhisa yena exikarhi ka n’wina, hilaha mi swi tivaka hakona, munhu loyi, loyi a nga nyiketiwa hi xikongomelo lexi tiyeke ni ku tiva ka ha ri emahlweni ka Xikwembu, mi n’wi hayeke emhandzini hi voko ra vanhu vo kala nawu, mi n’wi dlaya. Kambe Xikwembu xi n’wi pfuxile hi ku ntshunxa switlhavi swa rifu, hikuva a swi nga koteki leswaku a hambeta a khomiwa hi rona. Hikuva Davhida u vula leswi malunghana na yena, ‘A ndzi ri na Yehovha nkarhi hinkwawo emahlweni ka mahlo ya mina . . . Ku tlula kwalaho, hambi nyama ya mina yi ta tshama yi ri ni ntshembo; hikuva a wu nge wu tshiki moya-xiviri wa mina eHayidesi, naswona a wu nge pfumeleli la tshembekeke wa wena a vona ku onhaka.’”—Mintirho 2:22-27.

Vo Tala Va Vone Yesu La Pfuxiweke

Ebukwini ya Mintirho, mutsari wa Evhangeli Luka u te: “Ni le ka [vaapostola, Yesu] u tikombise hi switiyisekiso swo tala swa matimba a ri la hanyaka endzhaku ka loko a xanisekile, va ri karhi va n’wi vona masiku ya 40 naswona a vula swilo leswi khumbaka mfumo wa Xikwembu.” (Mintirho 1:2, 3) Vadyondzisiwa vo hlaya va vone Yesu la pfuxiweke hi minkarhi yo hambana-hambana—entangeni, endleleni, hi nkarhi wa swakudya ni le Lwandle ra Tiberiyo.—Matewu 28:8-10; Luka 24:13-43; Yohane 21:1-23.

Vaxopaxopi va kanakana ntiyiso wa ku humelela loku ka yena. Va vula leswaku vatsari va tivumbele swiendlakalo leswi kumbe va tshaha laha marungula ya vona ma vonakaka ma hambana. Entiyisweni, ku hambana loku nga vuliki nchumu eka Tievhangeli ku kombisa leswaku a ku nga ri na ku twanana ka le xihundleni. Vutivi bya hina hi Yesu bya kula loko mutsari un’wana a nyikela vuxokoxoko lebyi seketelaka swiendlakalo swin’wana hi vutomi bya Kreste bya laha misaveni.

Xana ku humelela ka Yesu loko a pfuxiwile a ku ri mijamujamu? Nkaneto wun’wana ni wun’wana malunghana ni mhaka leyi a wu twali, tanihi leswi a voneke hi vanhu vo tala swinene. Van’wana va vona a ku ri vaphasi va tinhlampfi, vavasati, mutirhela-mfumo hambi ku ri muapostola Tomasi loyi a kanakana kambe a pfumeleke ntsena loko a vone vumbhoni lebyi nga kanetekiki bya leswaku Yesu u pfuxiwile eku feni. (Yohane 20:24-29) Minkarhi yo hlaya, vadyondzisiwa va Yesu, eku sunguleni a va nga swi koti ku vona Hosi ya vona leyi pfuxiweke to ho suka. Eka xiendlakalo xin’wana, vanhu vo tlula 500 va n’wi vonile, lava vo tala va vona a va ha hanya loko muapostola Pawulo a tirhisa xiendlakalo xolexo tanihi vumbhoni bya ku lwela dyondzo ya ku pfuxiwa ka vafi.—1 Vakorinto 15:6.

Yesu La Hanyaka U Ni Nkucetelo eVanhwini

Ku pfuka ka Yesu a ro va rungula ro rhandza ku tiva ntsena kumbe njhekanjhekisano. Ntiyiso wa leswaku wa hanya wu khumbe vanhu vo tala kun’wana ni kun’wana hi ndlela leyinene. Ku sukela hi lembe-xidzana ro sungula, vanhu vo tala va tshike ku honisa kumbe ku kaneta Vukreste hi ku helela va pfumela hi ku helela leswaku i vukhongeri bya ntiyiso. Xana i yini lexi va hundzuleke? Dyondzo ya Matsalwa yi va kombise kahle leswaku Xikwembu hi xona xi pfuxeleke Yesu evuton’wini tanihi xivumbiwa xa moya lexi vangamaka xa le tilweni. (Vafilipiya 2:8-11) Va veke ripfumelo eka Yesu ni le lunghiselelweni ra Yehovha Xikwembu ro va ponisa hi gandzelo ra nkutsulo wa Kreste. (Varhoma 5:8) Vanhu vo tano va kume ntsako wa xiviri hi ku endla ku rhandza ka Xikwembu ni hi ku hanya hi ku pfumelelana ni tidyondzo ta Yesu.

Xiya leswi ku va Mukreste a swi vula swona hi lembe-xidzana ro sungula. A wu nga vi na ndhuma, matimba kumbe rifuwo. Ku hambana ni sweswo, Vakreste vo tala vo sungula ‘hi ntsako va amukele ku phangiwa ka swilo swa vona’ hikwalaho ka ripfumelo ra vona. (Vaheveru 10:34) Vukreste a byi lava leswaku u titsona swo karhi evuton’wini ni ku tlhela u xanisiwa laha nkarhi wun’wana a wu hetelela hi ku dlawela ripfumelo.

Van’wana loko va nga si va valandzeri va Kreste a va ri ni ndhuma ni rifuwo. Sawulo wa le Tarso u dyondzisiwe hi mudyondzisi wa Nawu la tivekaka, ku nga Gamaliyele naswona a a sungule ku titlakusa eka Vayuda. (Mintirho 9:1, 2; 22:3; Vagalatiya 1:14) Kambe, Sawulo u hundzuke muapostola Pawulo. Yena ni vo tala va fularhele ndhuma ni matimba leswi misava leyi yi swi nyikaka. Hikwalaho ka yini? Leswaku va ta hangalasa rungula ra ntshembo wa ntiyiso lowu sekeriweke eka switshembiso swa Xikwembu ni ntiyiso wa leswaku Yesu Kreste u pfuxiwile eka lava feke. (Vakolosa 1:28) A va tiyimiserile ku xanisekela ndlela leyi va yi tivaka yi sekeriwe entiyisweni.

Swi tano ni hi timiliyoni ta vanhu namuntlha. Vanhu vo tano u nga va kuma emavandlheni ya Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo. Timbhoni ta ku rhamba hi mbilu hinkwayo exitsundzuxweni xa lembe ni lembe xa rifu ra Kreste, lexi nga ta va endzhaku ka ku pela ka dyambu hi Sonto, April 8, 2001. Ti ta tsaka ku va na wena enkhubyeni lowu ni le minhlanganweni ya tona hinkwayo ya dyondzo ya Bibele leyi khomeriwaka eTiholweni ta tona ta Mfumo.

Hikwalaho ka yini u nga dyondzi swo tala, ku nga ri hi rifu ni ku pfuka ka Yesu ntsena kambe ni hi vutomi bya yena ni leswi a swi dyondzisaka? Wa hi rhamba leswaku hi ta eka yena. (Matewu 11:28-30) Teka goza sweswi ro kuma vutivi lebyi kongomeke hi Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste. Ku endla tano swi nga vula vutomi lebyi nga heriki ehansi ka Mfumo wa Xikwembu lowu nga le mavokweni ya N’wana wa yena la rhandzekaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

^ par. 8 Leswaku u kuma vumbhoni bya swiendlakalo swa rungula ra Tievhangeli, vona xihloko lexi nge “Tievhangeli—Xana I Timhaka Ta Xiviri Kumbe I Ntsheketo?” eka Xihondzo xo Rindza xa May 15, 2000.

[Swifaniso eka tluka 7]

Timiliyoni ti kuma ntsako wa xiviri hi ku va valandzeri va Yesu Kreste

[Mfungho wa Vini va Xifaniso eka tluka 6]

From the Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, containing the King James and the Revised versions