Vafundhisi Vambirhi Lava Tlangeleke Tibuku Ta Russell

CHARLES TAZE RUSSELL, loyi a endleke ntirho lowukulu swinene exikarhi ka vagandzeri va Yehovha lava nga Vakreste va ntiyiso, u endzele ro sungula etikweni ra Yuropa hi 1891. Hi ku ya hi swiviko swin’wana, loko a ha yimile le Pinerolo, eItaly, Russell u vulavule na Profesa Daniele Rivoire, khale ka mufundhisi wa ntlawa wa vukhongeri lowu vitaniwaka Mawaldo. * Hambileswi Rivoire a hambeteke a tirhisana ni Mawaldo endzhaku ka loko a tshike vufundhisi, u tshame a ri munhu la lavaka ku tiva naswona u hlaye tibuku to tala leti tsariweke hi C. T. Russell.

Hi 1903, Rivoire u hundzuluxele buku ya Russell leyi nge The Divine Plan of the Ages yi ya eka Xintariyana naswona a yi kandziyisa hi mali yakwe. A ka ha sale nkarhi wo leha leswaku nkandziyiso wa ximfumo wa Xintariyana wu humesiwa. Eka rito ro rhanga ra buku leyi, Rivoire u tsarile: “Nkandziyiso lowu wo sungula wa Xintariyana hi wu veka emavokweni ya Hosi. Onge yi nga wu katekisa leswaku hambileswi wu nga hetisekangiki, wu hoxa xandla eku twarisiweni ka vito ra yona ro kwetsima, yi tlhela yi khutaza vana va yona lava vulavulaka Xintariyana leswaku va tinyiketela eka yona. Onge timbilu ta vanhu hinkwavo lava nga ta twisisa vuenti bya rifuwo, vutlhari ni vutivi bya kungu ni rirhandzu ra Xikwembu, hikwalaho ka ku hlaya buku leyi, va nga nkhensa Xikwembu hi xoxe hikuva hi xona xi endleke leswaku swi koteka ku kandziyisa buku leyi.”

Rivoire u tlhele a sungula ku hundzuluxela magazini wa Zion’s Watchtower and Herald of Christ’s Presence hi Xintariyana. Magazini lowu, lowu a wu ri masungulo ya Xihondzo xo Rindza, a wu huma ka mune elembeni hi 1903. Hambileswi Profesa Rivoire a nga kalangiki a va Xichudeni xa Bibele, hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti vitaniwa hakona hi nkarhi wolowo, a a swi hisekela swinene ku hangalasa rungula ra Bibele leri a ri hlamuseriwa hi tibuku ta Swichudeni swa Bibele.

“Onge Hiloko Ku Suke Mahakatimba eMatihlweni Ya Mina”

Mufundhisi un’wana wa Mawaldo loyi a a xixima tibuku ta Russell a ku ri Giuseppe Banchetti. Tata wa Giuseppe, la tshikeke Vukhatoliki, u n’wi dyondzise dyondzo ya Mawaldo. Hi 1894, Giuseppe u ve mufundhisi a tlhela a dyondzisa vanhu vo hambana-hambana va Mawaldo eApulia ni le Abruzzi ni le swihlaleni swa Elba ni swa le Sicily.

Buku ya Xintariyana ya Russell leyi nge Divine Plan of the Ages yi kandziyisiwile hi 1905, Banchetti u tsarile a hlamusela ndlela leyi a titwaka ha yona hi buku leyi. Leswi a swi tsaleke swi kandziyisiwe eka magazini wa Protestente lowu vuriwaka La Rivista Cristiana. Banchetti u tsale leswi malunghana ni buku ya Russell: “Eka hina, buku leyi ya hi voningela naswona yi nga va nkongomiso eka Mukreste wihi ni wihi loyi a lavaka ku kuma dyondzo leyi vuyerisaka ya Matsalwa yo Kwetsima . . . Loko ndzi heta ku yi hlaya,  onge hiloko ku suke mahakatimba ematihlweni ya mina, naswona ndlela yo ya eka Xikwembu a yi vonaka kahle yi tlhela yi olova eka mina. Hambi ku ri timhaka leti a ti vonaka onge ta kanetana, a ti nga ha kanetani. Tidyondzo ta vukhongeri leti a swi tika ku ti twisisa se a ti twisiseka ni ku amukeleka. Swilo leswi a swi nga twisiseki swi sungule ku va erivaleni. Lunghiselelo leri hlamarisaka ro ponisa vanhu ha Kreste ri sungule ku twisiseka swinene eka mina lerova ndzi susumeteleka ku vula marito ya Muapostola lama nge: Mawaku ku enta ka rifuwo ni vutlhari ni vutivi bya Xikwembu!”—Varhoma 11:33.

Hilaha swi boxiweke hakona hi Remigio Cuminetti hi 1925, Banchetti a a “pfumelelana swinene” ni ntirho wa Swichudeni swa Bibele naswona a a “khorwiseka swinene” hi tidyondzo leti swi ti dyondzisaka. Banchetti u ringete ku kuma tindlela ta yena to hangalasa tidyondzo leti.

Leswi Banchetti a swi tsaleke swi swi veka erivaleni leswaku yena, ku fana ni Timbhoni ta Yehovha, a a pfumela leswaku vafi va ta pfuxeriwa emisaveni, hilaha Matsalwa ma dyondzisaka hakona. Naswona a a pfumelelana ni Swichudeni swa Bibele loko a hlamusela leswaku lembe leri Yesu a feke ha rona ri vekiwe hi Xikwembu naswona ri paluxiwe hi xona eka vuprofeta bya Daniyele lebyi vulavulaka hi mavhiki ya 70. (Daniyele 9:24-27) U hambane ni tidyondzo ta kereke yakwe, a vula hi ku phindha-phindha leswaku Xitsundzuxo xa rifu ra Yesu Kreste xi fanele ku tlangeriwa kan’we elembeni, “hi siku leri a feke ha rona.” (Luka 22:19, 20) U ale dyondzo ya Darwin ya hundzuluko, naswona u vule leswaku Vakreste a fanelanga va hlanganyela etinyimpini ta tiko.—Esaya 2:4.

Banchetti u tshama a vulavula na J. Campbell Wall hi tibuku ta Russell. Loko a hlamula Wall loyi a kanetaka, Banchetti u te: “Ndza tiyiseka leswaku loko wo hlaya tivholumo ta Russell ta tsevu, u ta tsaka swinene naswona u ta ta u ta ndzi khoma hi voko. A ndzi yena munhu wo ndhundhuzela tidyondzo to karhi; kambe se ku hundze malembe ya 11 tibuku teto ndzi ti hlayile, naswona ndzi khensa Xikwembu siku ni siku hileswi xi ndzi voningeleke hi ndlela leyi, nileswi xi ndzi chaveleleke hi buku leyi sekeriweke eMatsalweni yo Kwetsima hi ku helela.”

“Yingisa, Yingisa, Yingisa”

Swi le rivaleni leswaku vafundhisi lava vambirhi va Mawaldo—ku nga Daniele Rivoire na Giuseppe Banchetti—va yi tlangerile ndlela leyi Russell a hlamuseleke Bibele ha yona. Banchetti u tsarile: “Ku hava ni Muprotestente ni un’we exikarhi ka hina, hambi ku ri vafundhisi kumbe tiprofesa ta ntivo-vukwembu, ku hava la tivaka hinkwaswo. Ina, ku ni swilo swinyingi leswi ha ha faneleke hi swi dyondza. . . . [Hi fanele hi] . . . tshama ehansi hi yingisa, hi nga ehleketi leswaku hi tiva hinkwaswo, naswona a hi kambisiseni xin’wana ni xin’wana lexi hi nyikiwaka xona. Ematshan’weni ya sweswo, yingisa, yingisa, yingisa.”

Lembe ni lembe, magidi ya vanhu ma yingisa rungula ra Mfumo leri ma tiseriwaka rona emakaya hi Timbhoni ta Yehovha. Kun’wana ni kun’wana vanhu lava lavaka ku tiva, lava nga ni torha ra ntiyiso wa Bibele, va xi amukela xirhambo xa Yesu lexi nge: “[Tana], u va mulandzeri wa mina.”—Marka 10:17-21; Nhlavutelo 22:17.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Profesa Daniele Rivoire

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Giuseppe Banchetti

[Xihlovo Xa Kona]

Banchetti: La Luce, April 14, 1926