Ndlela Leyi Vulema Byi Nga Ta Herisiwa Ha Yona

WA NGA ehleketa mahlo ya lava nga voniki ma vona, tindleve ta lava nga twiki ti twa mpfumawulo wun’wana ni wun’wana, ririmi ra mbheveve ri yimbelela hi ku tsaka ni milenge ya la khutaka yi tiyile ni ku kota ku famba! A hi vulavuli hi leswi nga ta endliwa hi nhluvuko wa vutshunguri kambe hi vulavula hi leswi Xikwembu xi nga ta swi endlela vanhu. Bibele yi profetile: “Hi nkarhi wolowo mahlo ya lava nga voniki ma ta pfuriwa, ni tindleve ta lava nga twiki ti ta pfuriwa. Hi nkarhi wolowo la khutaka u ta tlula kukota mhunti, ni ririmi ra la nga vulavuriki ri ta huwelela hi ku tsaka.” (Esaya 35:5, 6) Kambe, xana hi nga tiyiseka njhani leswaku vuprofeta lebyi byo hlamarisa byi ta hetiseka?

Xo sungula, loko Yesu Kreste a ha ri laha misaveni, u hanyise vanhu lava nga ni mavabyi hinkwawo ni vulema hinkwabyo. Ku tlula kwalaho, yo tala ya masingita yakwe ma vone hi vanhu vo tala—hambi ku ri valala va yena. Entiyisweni, eka singita rin’wana vakaneti lava solaka, va kambisise ku hanyisa ka yena leswaku va ta khomisa Yesu tingana. Kambe va khomiwe hi tingana loko leswi a va ringeta ku swi endla swi tiyisekise leswaku hakunene u ri endlile singita leri. (Yohane 9:1, 5-34) Endzhaku ka loko Yesu a endle singita rin’wana leri nga kanetekiki, hi ku karhateka va te: “Xana hi ta endla yini, hikuva munhu loyi u endla masingita yo tala?” (Yohane 11:47) Hambiswiritano, vanhu lavan’wana a va nga n’wi soli, hikuva vo tala va sungule ku pfumela eka Yesu.—Yohane 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Masingita Ya Yesu—I Xikombiso Xa Leswi Nga Ta Endleka eMisaveni Hinkwayo

Masingita ya Yesu ma kombise leswaku Yesu a a ri Mesiya, N’wana wa Xikwembu. Ma veke xisekelo xa ripfumelo eswitshembisweni swa Bibele swa leswaku vanhu lava yingisaka va ta hanyisiwa enkarhini lowu taka. Switshembiso leswi swi katsa vuprofeta lebyi nga eka Esaya ndzima 35, leswi boxiweke eku sunguleni ka xihloko lexi. Esaya 33:24 loko yi vulavula hi rihanyo ra le nkarhini lowu taka eka vanhu lava chavaka Xikwembu, yi ri: “Ku hava munhu la tshamaka kona la nga ta ku: ‘Ndza vabya.’” Hilaha ku fanaka, Nhlavutelo 21:4 ya tshembisa: “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula [miringo ni maxangu ya namuntlha] swi hundzile.”

Minkarhi hinkwayo vanhu va khongelela leswaku vuprofeta lebyi byi hetiseka, loko va phindha-phindha xikhongelo xa Yesu, lexi nge: “A ku te ku fuma ka wena; ku rhandza ka wena a ku  endliwe misaveni swa nga hi le tilweni.” (Matewu 6:10, Bibele ya Xitsonga) Ina, ku rhandza ka Xikwembu ku katsa misava ni vanhu. Mavabyi ni vulema, hambileswi swi pfumeleriweke hikwalaho ka xivangelo xo karhi, swi ta hela ku nga ri khale; a swi nge thyakisi “vunavelo” bya Xikwembu hilaha ku nga heriki.—Esaya 66:1. *

Ku Hanyisiwa Mahala Ku Nga Ri Na Xitlhavi

Ku nga khathariseki leswi vanhu a va karhatiwa hi swona, Yesu u va hanyisile handle ka xitlhavi, a nga heti nkarhi, naswona a va hanyisa mahala. Handle ko kanakana, mhaka leyi yi hangalake bya ritshwa, naswona ku nga ri khale “mintshungu leyikulu yi n’wi tshinelela, yi ri ni vanhu lava khutaka, lava lamaleke, lava feke mahlo, timbheveve ni van’wana vo tala, hiloko va va tshamisisa kahle emilengeni ya yena, kutani a va hanyisa.” Xana vanhu va titwe njhani hi sweswo? Rungula ra Matewu, mbhoni leyi swi voneke hi mahlo ri ya emahlweni ri ku: “Ntshungu wu hlamala loko wu vona timbheveve ti vulavula ni lava khutaka va famba ni lava feke mahlo va vona, kutani va vangamisa Xikwembu xa Israyele.”—Matewu 15:30, 31.

Xiya leswaku lava va hanyisiweke hi Yesu a va nga lo hlawuriwa hi vukheta exikarhi ka ntshungu—ku nga rhengu leri tirhisiwaka hi timbabva. Ematshan’weni ya sweswo, maxaka ni vanghana vo tala va lava vabyaka a “va va tshamisisa kahle emilengeni ya [Yesu], kutani a va hanyisa.” A hi kambisiseni swikombiso swin’wana swa vuswikoti bya Yesu byo hanyisa.

Vubofu: Loko Yesu a ri eYerusalema, u pfule mahlo ya wanuna “la velekiweke a fe mahlo.” Wanuna loyi a a tiveka a ri mukomberi la feke mahlo. U nga ehleketa hi ntsako ni huwa leyi a yi ri kona loko vanhu va n’wi vona a tifambela a ri karhi a vona! Kambe, a hi hinkwavo lava swi va tsakiseke. Leswi a wu hlundzukisiwe hi leswi Yesu a paluxeke vuhomboloki bya wona, swirho swin’wana swa mpambukwa wa Vayuda lowu nga ni nkucetelo lowu vuriwaka Vafarisi a swi wa swi pfuka swi lava ku kuma vumbhoni bya mano ya ku hanyisa ka Yesu. (Yohane 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) Hikwalaho, va konanise wanuna la hanyisiweke, ivi va tlulela eka vatswari vakwe, kutani va tlhela va vuyela eka wanuna loyi. Kambe nkonaniso wa Vafarisi wu lo tiyisekisa singita ra Yesu, ku nga swona leswi va hlundzukiseke. Wanuna loyi a hanyisiweke, leswi a a pfilunganyiwe hi vubihi bya vakanganyisi lava va vukhongeri, u te: “Ku sukela khale a swi si tshama swi twakala leswaku munhu u pfule mahlo ya loyi a velekiweke a fe mahlo. Loko munhu loyi a a nga humi eka Xikwembu, a a nga ta endla nchumu nikatsongo.” (Yohane 9:32, 33) Hikwalaho ka xikombiso xexo lexinene ni xa vutlhari xa ripfumelo, Vafarisi ‘va n’wi hlongorile,’ leswi vulaka leswaku va hlongole khale ka wanuna loyi wa bofu esinagogeni.—Yohane 9:22, 34.

Ku fa tindleve: Loko Yesu a ri eDekapolisi, ku nga xifundzha lexi nga evuxeni bya Nambu wa Yordani, “va n’wi [tisele] munhu la feke tindleve naswona a ri ni rihika ra ku vulavula.” (Marka 7:31, 32) Yesu u hanyise munhu loyi, a tlhela a kombisa leswaku u yi twisisa hi vuenti ndlela leyi la feke tindleve a titwaka ha yona, naswona a a swi xiya leswaku a nga ha khomiwa hi tingana loko a ri entshungwini. Bibele yi hi byela leswaku Yesu u suse wanuna loyi “entshungwini a n’wi tekela etlhelo” kutani a n’wi hanyisa. Nakambe lava swi voneke “va hlamale ngopfu swinene,” va ku: “Swilo hinkwaswo u swi endle kahle. Hambi ku ri lava feke tindleve u va endla va twa ni lava nga vulavuriki u va endla va vulavula.”—Marka 7:33-37.

Ku oma swirho: Loko Yesu a ri eKapernawume, vanhu va n’wi tisele wanuna la omeke swirho loyi a a etlele esangwini. (Matewu 9:2) Tindzimana 6 ku ya ka 8 ti hlamusela leswi humeleleke. “[Yesu] a byela munhu la omeke swirho a ku: ‘Pfuka, teka sangu ra wena u muka.’ Kutani a pfuka a muka. Kuteloko mintshungu yi vona leswi, yi khomiwa hi ku chava, kutani yi vangamisa Xikwembu, lexi nyikeke vanhu matimba yo tano.” Singita leri na rona ri endliwe emahlweni ka vadyondzisiwa va Yesu ni valala vakwe. Xiya leswaku vadyondzisiwa va yena, a va pfariwanga mahlo hi rivengo ni xihlawuhlawu, vona va ‘vangamise Xikwembu’ hikwalaho ka leswi va swi voneke.

Mavabyi: “Kwalaho ni wa nhlokonho a ta eka [Yesu], a n’wi kombela a nkhinsame hi matsolo, a  ku eka yena: ‘Loko u swi lava, u nga ndzi basisa.’ Hikwalaho ka sweswo a n’wi twela vusiwana, kutani a tshambuluta voko rakwe a n’wi khumba, a ku eka yena: ‘Ndza swi lava. Basisiwa.’ Hi ku hatlisa nhlokonho yi nyamalala eka yena, ivi a basa.” (Marka 1:40-42) Xiya leswaku Yesu a nga hanyisanga munhu yoloye a ri karhi a vilela kambe a a susumetiwa hi ntwela-vusiwana. A hi nge a wu khomiwe hi nhlokonho. Xana a wu ta titwisa ku yini loko a wu hanyisiwe eka vuvabyi lebyi chavisaka handle ka xitlhavi naswona hi xitshuketa, ku ri vuvabyi lebyi hi ku famba ka nkarhi a byi ku endle xilema, naswona a byi endle leswaku vanhu va nga ha ku rhandzi? A swi kanakanisi leswaku u ta swi twisisa leswaku ha yini munhu loyi a a ri ni nhlokonho, endzhaku ka loko a hanyisiwe hi singita ‘a we hi xikandza xakwe emilengeni ya Yesu, a n’wi nkhensa.’—Luka 17:12-16.

Ku vaviseka: Singita ro hetelela leri Yesu a nga ri endla loko a nga si khomiwa ni ku beleriwa a ku ri ku hanyisa. Loko hi magugu a lwisana ni lava a va tele ku ta khoma Yesu, muapostola Petro “tanihi leswi a a ri ni banga, a ri hlomula a khemba hlonga ra muprista lonkulu, a susa ndleve ya rona ya xinene.” (Yohane 18:3-5, 10) Rungula leri yelanaka na rona ra Luka ri hi byela leswaku Yesu ‘u n’wi khumbe ndleve a n’wi horisa.’ (Luka 22:50, 51) Nakambe xiendlo lexi xa musa xi endliwe emahlweni ka vanghana va Yesu ni valala va yena—ku nga lava a va ta n’wi khoma.

Ina, loko hi ya hi kambisisa masingita ya Yesu, hi ta ya hi twisisa leswi paluxaka ntiyiso. (2 Timotiya 3:16) Hilaha swi boxiweke hakona eku sunguleni, dyondzo yo tano yi fanele yi tiyisa ripfumelo ra hina eswitshembisweni swa Xikwembu swo hanyisa vanhu lava yingisaka. Bibele yi hlamusela ripfumelo ra Vukreste tanihi “ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka, vumbhoni lebyi tiyeke bya leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.” (Vaheveru 11:1) Swi le rivaleni leswaku Xikwembu a xi khutazi ku pfumela hinkwaswo kumbe ku navela leswaku swilo swi hetiseka, kambe xi lava leswaku hi va ni ripfumelo leri tiyeke leri sekeriweke ehenhla ka vumbhoni. (1 Yohane 4:1) Loko hi va ni ripfumelo ro tano, hi sungula ku va lava tiyeke hi tlhelo ra moya, hi va ni rihanyo lerinene hi tlhela hi tsaka.—Matewu 5:3; Varhoma 10:17.

Ku Hanyisiwa Hi Tlhelo Ra Moya Ku Fanele Ku Va Ko Rhanga!

Vanhu vo tala lava hanyeke kahle emirini a va tsakanga. Van’wana va ringeta ni ku tisunga hikuva a va na wona ntshembo wa vumundzuku, kumbe va titwa va tikeriwa swinene hi swiphiqo. Entiyisweni, va vabya hi tlhelo ra moya—ku nga xiyimo lexi nga ni khombo swinene emahlweni ka Xikwembu ku tlula ku lamala emirini. (Yohane 9:41) Hi hala tlhelo, vo tala lava lamaleke emirini, vo fana na Christian na Junior lava boxiweke exihlokweni lexi hundzeke, va tsakile naswona va enerisekile. Ha yini? Hikuva va hanye kahle hi tlhelo ra moya naswona va tiyisiwa hi ntshembo lowu tiyeke lowu sekeriweke eBibeleni.

Loko a vulavula hi swilaveko swa hina swo hlawuleka, Yesu u te: “Munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena, kambe u fanele ku hanya ni hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.” (Matewu 4:4) Ina, ku hambana ni swiharhi, vanhu a va lavi nseketelo wa swilo swa nyama ntsena. Leswi hi vumbiweke hi “xifaniso” xa Xikwembu, hi lava swakudya swa moya—ku nga vutivi bya Xikwembu ni ndlela leyi hi nghenaka ha yona exikongomelweni xakwe swin’we ni le ku endleni ka ku rhandza ka xona. (Genesa 1:27; Yohane 4:34) Ku tiva Xikwembu swi hi endla hi va ni xikongomelo evuton’wini swi tlhela swi hi nyika matimba hi tlhelo ra moya. Ku tlhela ku veka xisekelo xa vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. Yesu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.”—Yohane 17:3.

I swa nkoka ku xiya leswaku vanhu va le nkarhini wa Yesu a va nga n’wi vitani “Muhanyisi” kambe a va ku i “Mudyondzisi.” (Luka 3:12; 7:40) Ha yini? Hikuva Yesu u dyondzise vanhu hi ntlhantlho lowu nga heriki wa swiphiqo swa vanhu—ku nga Mfumo wa Xikwembu. (Luka 4:43; Yohane 6:26, 27) Hulumendhe leyi ya le tilweni leyi nga ta va yi ri emavokweni ya Yesu Kreste yi ta fuma misava hinkwayo, kutani yi hetisisa switshembiso hinkwaswo swa le Bibeleni malunghana ni ku vuyeteriwa loku hetisekeke ka vanhu ni kaya ra vona ra misava. (Nhlavutelo 11:15) Hi yona mhaka leyi Yesu exikhongelweni xa yena xa xikombiso, a twananiseke ku ta ka Mfumo ni ku rhandza ka Xikwembu  loku nga ta endliwa emisaveni.—Matewu 6:10.

Eka vo tala lava lamaleke, ku dyondza hi ntshembo lowu huhuteriweke swi endle leswaku mihloti ya vona ya gome yi hundzuka mihloti ya ntsako. (Luka 6:21) Entiyisweni, Xikwembu a xi nge herisi vuvabyi ni vulema ntsena; kambe xi ta herisa ni lexi vangaka maxangu ya vanhu—ku nga xidyoho. Kunene, Esaya 33:24 na Matewu 9:2-7, ku nga matsalwa lama tshahiweke eku sunguleni, ma hlamusela leswaku vuvabyi byi vangiwa hi xidyoho. (Varhoma 5:12) Hikwalaho, leswi xidyoho xi nga ta va xi herisiwile, vanhu va ta tiphina hi “ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu,” ku nga ntshunxeko lowu katsaka ku va ni mianakanyo ni miri lowu hetisekeke.—Varhoma 8:21.

Lava hanyeke kahle swi nga ha endleka va nga ri tekeli enhlokweni rihanyo ra vona. Kambe a swi tano hi lava va nga ni gome hikwalaho ka vulema. Va yi tiva ndlela leyi rihanyo ni vutomi swi nga swa risima ha yona, ni ndlela leyi swilo swi nga cincaka hi ku hatlisa ha yona naswona hi xitshuketa. (Eklesiasta 9:11) Hikwalaho, hi tshemba leswaku lava lamaleke exikarhi ka vahlayi va hina va ta swi anakanyisisa hi ndlela yo hlawuleka switshembiso swa Xikwembu leswi hlamarisaka leswi tsariweke eBibeleni. Yesu u nyikele vutomi bya yena leswaku a tiyisekisa leswaku swi ta hetiseka. Leswi ha tiyiseka ha swona.—Matewu 8:16, 17; Yohane 3:16.

[Nhlamuselo ya le hansi]