Vantshwa Lava Rhandzaka Ntiyiso

MUPISALEMA wa Muheveru eka magidi ya malembe lama hundzeke u vutise xivutiso lexi landzelaka: “Xana jaha ri nga yi tengisisa ku yini ndlela ya rona?” (Pisalema 119:9) Xivutiso lexi xa ha ri xa nkoka ni namuntlha hikuva vantshwa va langutane ni swiphiqo swo tala emisaveni. Ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu ku endle leswaku vantshwa van’wana va khomiwa hi AIDS (SIDA), naswona kwalomu ka hafu ya lava va khomiweke hi vuvabyi lebyi byo chavisa va ni malembe ya le xikarhi ka 15 na 24. Ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha na kona ku vanga swiphiqo swo tala, ku endla leswaku vanhu va fa va ha tsakama. Vuyimbeleri bya manyala, tifilimi leti nga ni madzolonga ni ku tikhoma loko biha, minongonoko ya TV ni tivhidiyo, ni swilo swo naveta rimbewu eka Internet swi ni nkucetelo wo biha eka vantshwa. Hikwalaho, vatswari ni vantshwa vo tala namuntlha, va tshama va ri karhi va anakanya hi xivutiso lexi vutisiweke hi mupisalema.

Mupisalema u tihlamule xivutiso xa yena a ku: “Hi ku tshama ri rindzile hi ku landza rito ra wena.” Entiyisweni, Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele ri ni nkongomiso lowunene eka vantshwa, naswona vantshwa vo tala lava wu landzeleke va humelela evuton’wini. (Pisalema 119:105) A hi kambisiseni swikombiso swin’wana swa vantshwa lava rhandzaka Xikwembu naswona va lwelaka ku tshama va tiyile hi tlhelo ra moya emisaveni leyi hlongorisaka ku titsakisa ni leyi rhandzaka swilo leswi vonakaka.

Va Tlangela Nkongomiso Wa Vatswari

Jacob Emmanuel u ve phayona ra nkarhi hinkwawo ku ringana malembe yo hlayanyana a nga si ya tirha ehofisini ya rhavi ra Timbhoni ta Yehovha le Mexico. Wa tsaka loko a tsundzuka ndlela leyi ku rhandza ka yena ku tirhela Xikwembu ku kuleke ha yona, u te: “Vatswari va mina a ku ri vona lava a va ndzi khutaza swinene, hambileswi ni vamakwerhu van’wana va moya lava nga ni ntokoto lava a ndzi tolovelane na vona va ndzi pfuneke swinene. Va ndzi khutaze ku rhandza ntirho wo chumayela. Va ndzi kongomise endleleni leyinene; naswona a ndzi nga voni onge va ndzi tikisela.”

David, loyi se a nga ni malembe yo hlayanyana a ri evutirhelini bya nkarhi hinkwawo, u tsundzuka ndlela leyi swi n’wi tsakiseke ha yona loko a twa leswaku vatswari va yena va sungule ku va maphayona yo hlawuleka loko yena ni makwavo va ha ri vatsongo. Loko tata wa yena a fa, mana wa yena u hambete a ri phayona ro hlawuleka. A a chumayela mahungu lamanene a tlhela a khathalela vana vakwe. David u ri: “A va ndzi sindzisanga leswaku ndzi va phayona, kambe hi swi tsakele ngopfu ku phayona lerova vuxaka bya hina ni moya lowu a wu ri kona endyangwini swi ndzi susumetele ku teka vuphayona.” Loko a vulavula hi nkoka wa nkongomiso lowunene ni nyingiso wa vatswari vakwe, David u ri: “Madyambu man’wana ni man’wana, manana a a hi hlayela switori leswi humaka ebukwini leyi nge From Paradise Lost to Paradise Regained. * Ndlela leyi a hi rungulela ha yona yi hi pfune ku rhandza ku dya swakudya swa moya.”

Ku Tsakela Minhlangano

Vantshwa van’wana a va yi tsakeli minhlangano ya Vukreste. Vo ya ntsena hileswi vatswari va vona va fambaka na vona. Hambiswiritano, loko va hambeta va ya eminhlanganweni, hi ku famba ka nkarhi va ta swi rhandza ku ya eminhlanganweni. Anakanya hi Alfredo,  loyi a sunguleke ntirho wa nkarhi hinkwawo loko a ri ni malembe ya 11 hi vukhale. U boxe leswaku loko a ri ni malembe ya kwalomu ka ntlhanu, a a ringeta ku papalata ku ya eminhlanganweni hikuva a yi n’wi etlerisa kambe vatswari va yena a va nga n’wi pfumeleli leswaku a etlela hi nkarhi wa minhlangano. Wa tsundzuka: “Loko ndzi ri karhi ndzi kula, hakatsongo-tsongo ndzi sungule ku rhandza minhlangano swinene, ngopfu-ngopfu endzhaku ka loko ndzi dyondze ku hlaya ni ku tsala hikuva ndzi sungule ku hlamula hi marito ya mina.”

Cintia, nhwanyana wa malembe ya 17 hi vukhale loyi a nga phayona ra nkarhi hinkwawo, u hlamusela ndlela leyi vunakulobye lebyinene byi n’wi pfuneke ha yona leswaku a rhandza ntirho wa Xikwembu. U ri: “Vuxaka lebyinene ni vamakwerhu ni ku ya eminhlanganweni nkarhi na nkarhi swi ndzi endle leswaku ndzi nga ha va naveli vanghana va mina va misava ni swilo leswi a swi tolovelekile eka vantshwa, swo fana ni ku ya endhawini yo tihungasa nivusiku. Ku yingisela tinhlamulo ni mintokoto eminhlanganweni swi ndzi endle ndzi navela ku nyika Yehovha hinkwaswo leswi ndzi nga na swona, naswona ndzi vona onge xa nkoka ngopfu lexi ndzi nga na xona i vuntshwa bya mina. Kutani ndzi endle xiboho xa ku byi tirhisa entirhweni wa yena.”

Hambiswiritano, wa pfumela: “Loko ndzi nga si khuvuriwa ku ve ni nkarhi lowu a ndzi xwa eminhlanganweni, ndzi hemba hileswaku ndzi ni mintirho ya le xikolweni. Ndzi xwe minhlangano yo hlayanyana, naswona ndzi sungule ku hola emoyeni. Ndzi sungule ku endla vunghana ni mufana loyi a a nga yi dyondzi Bibele. Yehovha u ndzi pfunile leswaku ndzi lulamisa timhaka ka ha ri na nkarhi.”

Ku Tiendlela Xiboho

Loko Pablo, muntshwa un’wana loyi a tirhelaka Yehovha nkarhi hinkwawo, a vutisiwa leswaku i yini leswi a swi voneke swi ri swa nkoka ngopfu lerova a hlakulela ku rhandza ntiyiso wa Rito ra Xikwembu, u ri: “Ndzi anakanya leswaku ku ni swilo swimbirhi: i dyondzo ya mina ya nkarhi ni nkarhi ni ku hisekela ntirho wo chumayela. Ndzi nkhensa vatswari va mina leswi va ndzi dyondziseke ntiyiso malunghana na Yehovha, naswona ndzi vona onge lowu i nchumu wa risima swinene lowu va ndzi nyikeke wona. Kambe ndzi fanele ndzi khorwiseka leswaku ha yini ndzi rhandza Yehovha. Leswaku hi ta khorwiseka, hi fanele hi tiva ‘ku anama ni ku enta’ ka ntiyiso wa Bibele. Leyi hi yona ntsena ndlela leyi nga ta hi endla hi rhandza Rito ra Yehovha, leri vaka ‘ndzilo lowu hisaka’ endzeni ka hina leswaku hi vulavula ni van’wana ha rona. Ku hisekela ntirho wo chumayela hi ndlela yoleyo ku ta kurisa ku tlangela ka hina ntiyiso.”—Vaefesa 3:18; Yeremiya 20:9.

Jacob Emmanuel, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, na yena u tsundzuka ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku tihlawulela ku tirhela Yehovha. U vula leswaku vatswari va yena a va n’wi sindzisanga leswaku a khuvuriwa. “Ndzi tshemba leswaku leswi swi ndzi pfunile hikuva ndzi vona vuyelo lebyinene. Hi xikombiso, vantshwa lava a va ri vanghana va mina va endle xiboho xo khuvuriwa swin’we. Hambileswi sweswo a swi ri swinene, a ndzi swi vona leswaku van’wana a va khuvuriwa swi nga humi embilwini, hikuva endzhaku ka nkarhi ku hisekela ka vona Mfumo ku herile. Vatswari va mina a va ndzi sindzisanga leswaku ndzi  endla xiboho xo tinyiketela eka Yehovha. Ndzi lo tiendlela xiboho hi ndzexe.”

Leswi Vandlha Ri Swi Endlaka

Vantshwa van’wana va dyondze ntiyiso wa Rito ra Xikwembu, handle ko pfuniwa hi vatswari va vona. Ehansi ka swiyimo swo tano a swi olovi nikatsongo ku dyondza ku endla leswi nga swinene ni ku tshama eka swona.

Noé u tsundzuka ndlela leyi ntiyiso wu n’wi vuyeriseke ha yona. Ku sukela evutsongwanini bya yena, a a hlundzuka hi ku hatlisa ni ku va ni madzolonga. Loko a ri ni malembe ya 14 hi vukhale u sungule ku dyondza Bibele, kutani a a nga ha hlundzuki hi ku hatlisa, ku nga mhaka leyi tsakiseke vatswari va yena swinene, lava hi nkarhi wolowo a va nga yi tsakeli Bibele. Loko Noé a ri karhi a endla nhluvuko hi tlhelo ra moya, u lave ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Xikwembu. Sweswi i mutirheli wa nkarhi hinkwawo.

Hilaha ku fanaka, Alejandro u sungule ku tsakela ntiyiso loko a ha ri ntsongo swinene hambi leswi vatswari vakwe a va nga wu tsakeli. Loko a phofula ku tlangela ka yena ntiyiso u ri: “Ndzi kulele endyangwini lowu a wu namarhele Vukhatoliki bya xikhale. Kambe ku pfumela ka mina eka Vukhomunisi ka leswaku Xikwembu a xi kona ku ye ku kula, tanihi leswi kereke yi nga ndzi hlamulangiki swivutiso leswi ndzi karhateke ku sukela evutsongwanini. Nhlengeletano ya Yehovha yi ndzi pfune leswaku ndzi tiva Xikwembu. Yi ponise vutomi bya mina hi ku kongoma hikuva loko a ndzi nga dyondzanga Bibele, kumbexana a ndzi ta va ndzi tikhome hi ndlela yo biha, ndzi ve xindzendzele kumbe ndzi tirhisa swidzidzirisi. Kumbexana a ndzi ta va ndzi ve xirho xa vapfukeri va mfumo, leswi a swi ta ndzi tisela vuyelo byo biha.”

Xana muntshwa a nga hambeta njhani a lava ntiyiso ni ku namarhela eka wona handle ko seketeriwa hi vatswari va yena? Swi le rivaleni leswaku vakulu ni van’wana evandlheni va nga n’wi seketela swinene. Noé wa tsundzuka: “A ndzi si tshama ndzi titwa ndzi ri ni xivundza, tanihi leswi Yehovha a nga ekusuhi na mina minkarhi hinkwayo. Nakambe, vamakwerhu vo tala lava nga ni rirhandzu lava veke vatatana, vamanana ni vamakwerhu va mina va moya, a va ndzi seketela.” Sweswi u tirha eBethele naswona u tirhisa nkarhi wa yena entirhweni wa Xikwembu. Hilaha ku fanaka, Alejandro u ri: “Xin’wana lexi ndzi nga ta xi tlangela nkarhi hinkwawo i nkateko wa ku va evandlheni leri nga ni vakulu lava ndzi rhandzaka swinene. Ndzi swi tlangela swinene leswi, hikuva loko ndzi ri ni malembe ya 16 ndzi sungule ku dyondza Bibele, a ndzi ri ni ku pfilunganyeka ka vun’wana loku tolovelekeke eka vantshwa hinkwavo. Mindyangu ya le vandlheni a yi ndzi lahlelanga mavoko. Minkarhi hinkwayo a va ndzi rhamba emakaya ya vona va fika va ndzi khoma kahle va ndzi nyika swakudya va tlhela va ndzi kombisa rirhandzu.” Sweswi Alejandro u ni malembe yo tlula 13 a ri entirhweni wa nkarhi hinkwawo.

Vanhu van’wana va anakanya leswaku vukhongeri i bya vanhu lavakulu ntsena. Kambe, vantshwa vo tala va dyondze ntiyiso wa Bibele va ha ri vatsongo naswona va sungule ku rhandza Yehovha ni ku tshama va tshembekile eka yena. Eka vantshwa lava ku nga tirhisiwa marito ya Davhida lama kumekaka eka Pisalema 110:3 lama nge: “Vanhu va wena va ta tinyikela hi ku tirhandzela esikwini ra vuthu ra wena ra nyimpi. Hi ku vangama ka vukwetsimi, ku sukela embelekweni ya vurhonga, u ni ntlawa wa majaha ku fana ni mathonsi ya mberha.”

Swa tika leswaku vantshwa va dyondza ntiyiso va tlhela va wu namarhela. Hakunene ha tsaka leswi vo tala va tshamaka va namarhele nhlengeletano ya Yehovha, va ya eminhlanganweni nkarhi hinkwawo ni ku dyondzisisa Bibele. Hi ku endla tano vo tala va swi kotile ku hlakulela rirhandzu ra ntiyiso wa Rito ra Xikwembu ni ntirho wa xona!—Pisalema 119:15, 16.

[Nhlamuselo ya le hansi]