Ndlela Yo Hlakulela Rirhandzu Ra Xiviri

“Rirhandzu i murhi lowu tshungulaka mavabyi hinkwawo; rirhandzu i vutomi.”—Living to Purpose, hi Joseph Johnson, 1871.

XANA munhu u swi dyondza njhani ku kombisa rirhandzu? Xana u swi dyondza hi ku kuma tidyondzo ta vutlhari? Xana u swi dyondza hi ku hlaya tibuku leti tsariweke hi vanhu? Xana u swi dyondza hi ku hlalela tifilimi leti vulavulaka hi timhaka ta rirhandzu? Nikatsongo. Vanhu va dyondza ku kombisa rirhandzu eka xikombiso ni ndzetelo wa vatswari va vona. Vana va ta dyondza leswi rirhandzu ri vulaka swona loko va tshama endhawini leyi va kombisiwaka rirhandzu, loko va vona vatswari va vona va va wundla va tlhela va va sirhelela, va vulavurisana na vona va tlhela va kombisa ku khathala swinene ha vona. Va tlhela va dyondza ku kombisa rirhandzu loko vatswari va vona va va dyondzisa ku namarhela misinya ya milawu ya leswinene ni leswo biha leyi twisisekaka.

Rirhandzu ra xiviri a hi rirhandzu ra ku tekeka. Minkarhi hinkwayo ri navelela van’wana leswinene, hambiloko vanhu va kona va nga swi twisisi hi ku helela hi nkarhi wolowo, ku nga leswi vana va talaka ku swi endla loko va layiwa hi ndlela ya rirhandzu. Xikombiso lexi hetisekeke xa loyi a kombisaka rirhandzu leri pfumalaka vutianakanyi i xa Muvumbi. Muapostola Pawulo u tsarile: “N’wananga, u nga ku languteli ehansi ku tshinya loku humaka eka Yehovha, naswona u nga wi mapa loko u lulamisiwa hi yena; hikuva loyi Yehovha a n’wi rhandzaka wa n’wi tshinya.”—Vaheveru 12:5, 6.

Vatswari, xana mi nga n’wi tekelela njhani Yehovha eku kombiseni ka rirhandzu endyangwini wa n’wina? Naswona xana i xa nkoka ku fikela kwihi xikombiso lexi mi xi vekaka evuxakeni bya n’wina tanihi nuna na nsati?

Dyondzisa Van’wana Ku Kombisa Rirhandzu Hi Ku Va Vekela Xikombiso Lexinene

Loko u ri wanuna, xana u n’wi kombisa xichavo nsati wa wena, u n’wi teka a ri wa nkoka ngopfu, kutani u n’wi fundzha u tlhela u n’wi xixima? Loko u ri wansati, xana wa n’wi rhandza u tlhela u n’wi seketela nuna wa wena? Bibele yi vula leswaku wanuna ni wansati va fanele va rhandzana va tlhela va xiximana. (Vaefesa 5:28; Tito 2:4) Loko va endla tano, vana va vona va tivonela hi voxe loko rirhandzu ra Vukreste ri ri karhi ri tirha. Yoleyo yi nga va dyondzo ya matimba ni ya nkoka hakunene!

Vatswari va tlhela va kondletela rirhandzu ekaya loko va namarhela mimpimanyeto leyi tlakukeke ya ndyangu loko swi ta emhakeni ya swilo swo tanihi vuhungasi, mahanyelo, tipakani ni swilo leswi faneleke swi rhangisiwa. Emisaveni hinkwayo, vanhu va xiye leswaku Bibele yi pfuna swinene eku vekeni ka mimpimanyeto yo tano ya  ndyangu, va swi kombisa hi voxe leswaku Bibele hakunene yi “huhuteriwe hi Xikwembu naswona [yi] pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni.” (2 Timotiya 3:16) Hakunene, milawu ya mahanyelo ni nkongomiso wa vutomi leswi kumekaka eDyondzweni ya le Ntshaveni ntsena swi tekiwa swi ri swa risima.—Matewu, tindzima 5 ku ya ka 7.

Loko ndyangu hinkwawo wu lava nkongomiso wa Xikwembu wu tlhela wu namarhela mimpimanyeto ya xona, munhu ha un’we endyangwini u titwa a sirhelelekile swinene, naswona vana va tala ku kula va ri karhi va rhandza va tlhela va xixima vatswari va vona. Ku hambana ni sweswo, emutini lowu ku nga ni milawu leyi kanetanaka, leyi nga fanelangiki kumbe laha ku debyisiwaka voko, vana va nga dya mbitsi, va hlundzuka va tlhela va nga yingisi.—Varhoma 2:21; Vakolosa 3:21.

Ku vuriwa yini hi vatswari lava nga voxe? Xana swi nga va tsandza ku dyondzisa vana va vona ku kombisa rirhandzu? Nikatsongo. Hambileswi swi nga swa nkoka ku va na manana na tatana lava tirhisanaka, swi nga koteka ku va ni vuxaka lebyinene endyangwini hambiloko ku ri ni mutswari un’we ntsena. Loko u ri mutswari la nga yexe, tikarhatele ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele ekaya ra wena. Ina, xivuriso xin’wana xi hi byela leswi: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena”—ku katsa ni tindlela ta ku va mutswari.—Swivuriso 3:5, 6; Yakobo 1:5.

Vantshwa vo tala lavanene va kurisiwe hi mutswari un’we naswona sweswi va tirhela Xikwembu hi ku tshembeka emavandlheni ya magidi ya Vukreste ya Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo. Lebyi i vumbhoni bya leswaku vatswari lava nga voxe na vona va nga swi kota ku dyondzisa vana va vona ku kombisa rirhandzu.

Ndlela Leyi Hinkwerhu Hi Nga Kombisaka Rirhandzu Ha Yona

Bibele yi vule ka ha ri emahlweni leswaku “emasikwini yo hetelela” vanhu va ta pfumala “xinakulobye xa ntumbuluko,” hileswaku va ta pfumala vuxaka lebyi swirho swa ndyangu swi vaka na byona. (2 Timotiya 3:1, 3) Kambe, ni lava va kuleleke endyangwini lowu nga kombisiki rirhandzu va nga dyondza ku hlakulela ku kombisa rirhandzu. Njhani? Hi ku dyondza eka Yehovha, loyi a nga Xihlovo xa rirhandzu a tlhela a kombisa rirhandzu eka hinkwavo lava hundzukelaka eka yena hi mbilu hinkwayo. (1 Yohane 4:7, 8) Mupisalema un’wana u te: “Loko tatana na manana vo ndzi tshika, Yehovha u ta ndzi teka.”—Pisalema 27:10.

Yehovha u hi kombisa rirhandzu hi tindlela to tala. Tin’wana ta tona i ku hi nyika nkongomiso lowu fanaka ni wa tatana hi ku tirhisa Bibele, hi ku hi pfuna hi moya lowo kwetsima na hi nseketelo wa rirhandzu wa vamakwerhu lava nga Vakreste. (Pisalema 119:97-105; Luka 11:13; Vaheveru 10:24, 25) Xiya ndlela leyi malunghiselelo lawa manharhu ma nga ku pfunaka ha yona ku antswisa ndlela leyi u xi rhandzaka ha yona Xikwembu ni vaakelani.

Vukongomisi Lebyi Huhuteriweke Bya Tata Wa Hina

Leswaku hi va ni vuxaka bya rirhandzu ni munhu wo karhi, hi fanele hi rhanga hi n’wi tiva kahle munhu wa kona. Yehovha u hi rhamba leswaku hi tshinela eka yena, hileswi a tipaluxeke eBibeleni. Hambiswiritano, ku hlaya Bibele ntsena a swi enelanga. Hi fanele hi tirhisa leswi hi swi dyondzaka eka yona, kutani hi kuma vuyelo lebyi vaka kona. (Pisalema 19:7-10) Esaya 48:17 yi ri: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona.” Ina, Yehovha loyi a nga rirhandzu wa hi dyondzisa leswaku ku vuyeriwa hina—a nga lavi ku hi lawula-lawula hi milawu leyi nga pfuniki nchumu.

 Vutivi lebyi kongomeke bya Bibele na byona bya hi pfuna leswaku hi antswisa ndlela leyi hi rhandzaka vanhu-kulorhi ha yona. Leswi swi vangiwa hileswi ntiyiso wa Bibele wu hi dyondzisaka ndlela leyi Xikwembu xi va langutaka ha yona vanhu, wu tlhela wu hi kombisa misinya ya milawu leyi faneleke yi lawula ndlela leyi hi khomaka van’wana ha yona. Leswi hi nga ni rungula rero, hi ni xisekelo lexi tiyeke xo hlakulela moya wa ku rhandza vaakelani. Muapostola Pawulo u te: “Leswi ndzi hambetaka ndzi swi khongelela hi leswi, leswaku rirhandzu ra n’wina ri ya ri andza ngopfu hi vutivi lebyi kongomeke ni ku twisisa loku heleleke.”—Vafilipiya 1:9.

Ku kombisa ndlela leyi “vutivi lebyi kongomeke” byi lavekaka ha yona emhakeni ya rirhandzu, xiya ntiyiso wa nkoka lowu hlamuseriweke eka Mintirho 10:34, 35: “Xikwembu a xi yi hi nghohe, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.” Loko Xikwembu xi avanyisa vanhu hi swiendlo swa vona leswinene ni xichavo xa vona eka xona, ku nga ri hi ku ya hi tiko kumbe rixaka ra vona, xana na hina a hi fanelanga hi teka vanhu hi ndlela yoleyo?—Mintirho 17:26, 27; 1 Yohane 4:7-11, 20, 21.

Rirhandzu—Mbhandzu Wa Moya Wa Xikwembu

Tanihi leswi mpfula leyi naka hi nkarhi lowu faneleke yi endlaka leswaku ku va ni ntshovelo lowunene, moya wa Xikwembu wu nga endla leswaku vanhu va timbilu letinene va va ni timfanelo leti Bibele yi ti vulaka “mihandzu ya moya.” (Vagalatiya 5:22, 23) Rirhandzu hi rona ra nkoka ngopfu eka mihandzu leyi. (1 Vakorinto 13:13) Kambe xana hi wu kuma njhani moya wa Xikwembu? Ndlela ya nkoka i ku tirhisa xikhongelo. Loko hi khongelela moya wa Xikwembu, xi ta hi nyika wona. (Luka 11:9-13) Xana u ‘hambeta’ u khongelela moya lowo kwetsima? Loko u endla tano, kutani mihandzu ya wona ya risima, ku katsa ni rirhandzu yi fanele yi vonaka swinene evuton’wini bya wena.

Hambiswiritano, ku ni moya wun’wana lowu lwisanaka ni moya wa Xikwembu. Bibele yi wu vitana “moya wa misava.” (1 Vakorinto 2:12; Vaefesa 2:2) I nkucetelo wo homboloka, naswona wu huma eka Sathana Diyavulosi, “mufumi wa misava leyi” ya vanhu lava hambukeke eka Xikwembu. (Yohane 12:31) Ku fana ni moya lowu pfuxaka ritshuri wu tlhela wu hangalasa thyaka, “moya wa misava” wu pfuxa ku navela loko biha loku herisaka rirhandzu kutani ku enerisa nyama leyi tsaneke.—Vagalatiya 5:19-21.

Vanhu va dzaha moya wolowo wo biha loko va tekelela moya wa ku rhandza swilo leswi vonakaka, wa vutianakanyi, wa madzolonga ni ku va ni langutelo leri soholotiweke leri tolovelekeke emisaveni malunghana ni rirhandzu. Loko u lava ku antswisa rirhandzu ra xiviri, u fanele u lwisana swinene ni moya wa misava. (Yakobo 4:7) Hambiswiritano, u nga tshembi matimba ya wena; lava mpfuno eka Yehovha. Moya wa yena—ku nga matimba lamakulu swinene evuakweni—wu nga ku tiyisa wu tlhela wu endla leswaku u humelela.—Pisalema 121:2.

Dyondza Ku Kombisa Rirhandzu Eka Vamakwerhu Lava Nga Vakreste

Tanihi leswi vana va dyondzaka ku kombisa rirhandzu hi ku ri vona ri kombisiwa ekaya, hinkwerhu—lavatsongo ni lavakulu—hi nga antswisa ndlela leyi hi kombisaka rirhandzu ha yona  hi ku tolovelana ni Vakreste van’wana. (Yohane 13:34, 35) Kunene, ntirho wun’wana lowukulu wa vandlha ra Vukreste i ku endla leswaku vanhu va swi kota hi ku olova ku “khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.”—Vaheveru 10:24.

Rirhandzu ro tano ri tlangeriwa swinene hi lava va nga ha vaka va “vavisiwile ni ku tsalangana” emisaveni leyi pfumalaka rirhandzu leyi hi hanyaka eka yona. (Matewu 9:36) Hakanyingi vanhu lava kombisiwaka rirhandzu loko se va kurile va nga swi kota ku ri kombisa na vona hambiloko va kule va nga kombisiwi rirhandzu. Hikwalaho, i swa nkoka swinene leswaku Vakreste hinkwavo lava tinyiketeleke va va amukela hi mandla mambirhi hakunene vanhu hinkwavo lavantshwa lava sungulaka ku hlanganyela na vona!

“Rirhandzu A Ri Heli”

Bibele yi vula leswaku “rirhandzu a ri heli.” (1 Vakorinto 13:8) A ri heli hi ndlela yihi? Muapostola Pawulo u ri: “Rirhandzu ri ni mbilu yo leha ni musa. Rirhandzu a ri na mavondzo, a ri tikurisi, a ri tikukumuxi, a ri tikhomi hi ndlela leyi nga tengangiki, a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena, a ri hlundzuki. A ri hlayisi mhaka yo biha.” (1 Vakorinto 13:4, 5) Swi le rivaleni leswaku ku kombisa rirhandzu leri a hi ku thya ncuva. Ku hambana ni sweswo—lava va ri kombisaka va swi tiva leswaku evuton’wini ku ni swiphiqo, kambe a va swi pfumeleli sweswo leswaku swi kavanyeta ndlela leyi va rhandzaka vanhu-kulobye ha yona. Hakunene rirhandzu ro tano i “xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.”—Vakolosa 3:12-14.

Xiya xikombiso xa nhwanyana la nga Mukreste wa malembe ya 17 wa le Korea. Loko a sungula ku tirhela Yehovha Xikwembu, ndyangu wa ka vona wu sungule ku lwisana na yena kutani a boheka ku rhurha. Hambiswiritano, ematshan’weni yo hlundzuka u khongele hi mhaka leyi, a pfumelela Rito ra Xikwembu ni moya wa xona swi kongomisa mianakanyo ya yena. Endzhaku ka sweswo, a a tshamela ku tsalela ndyangu wa ka vona, a hlamusela ndlela leyi a a va rhandza ha yona. Hikwalaho ka sweswo, vabuti va yena vambirhi va sungule ku dyondza Bibele naswona sweswi i Vakreste lava tinyiketeleke. Mana wa yena na ndzisana ya yena ya mufana na vona va amukele ntiyiso wa Bibele. Eku heteleleni, tata wa yena loyi a a kaneta swinene u verhamile. Nhwanyana loyi la nga Mbhoni wa tsala: “Hinkwerhu hi tekane ni Vakreste, naswona ku ni vanhu va 23 lava humaka endyangwini wa ka hina lava gandzelaka hi vun’we.” Wa nga vona ku hlula ka rirhandzu!

Xana wa swi lava ku hlakulela rirhandzu ra xiviri u tlhela u pfuna van’wana leswaku na vona va ri hlakulela? Kutani lava mpfuno eka Yehovha, Xihlovo xa mfanelo yoleyo ya risima. Ina, yingisa Rito ra yena, khongelela moya lowo kwetsima, naswona nkarhi na nkarhi u hlanganyela ni vamakwenu lava nga Vakreste. (Esaya 11:9; Matewu 5:5) Swi tsakisa mbilu hakunene ku tiva leswaku ku nga ri khale vanhu hinkwavo lavo homboloka va ta va va nga ha ri kona, ku ta sala lava kombisaka rirhandzu ra xiviri ra Vukreste ntsena! Entiyisweni, rirhandzu i xilotlelo lexi yisaka entsakweni ni le vuton’wini.—Pisalema 37:10, 11; 1 Yohane 3:14.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 6]

Xikhongelo ni ku dyondza Rito ra Xikwembu swi ta hi pfuna leswaku hi hlakulela rirhandzu ra xiviri