Ala Moya Wa Misava Leyi Hundzukaka
Ala Moya Wa Misava Leyi Hundzukaka
“A hi amukelanga moya wa misava, kambe hi amukele moya lowu humaka eka Xikwembu.”—1 VAKORINTO 2:12.
1. Xana Evha u xisiwe hi tindlela tihi?
“NYOKA—hi yona yi nga ndzi xisa.” (Genesa 3:13) Hi marito wolawo matsongo, Evha wansati wo sungula u ringete ku hlamusela xivangelo xa ku va a xandzukele Yehovha Xikwembu. Leswi a swi vuleke a ku ri ntiyiso, hambileswi a swi nga tsetseleli xidyoho xakwe. Endzhaku muapostola Pawulo u huhuteriwe ku tsala a ku: “[Evha] hi yena la xisiweke hi ku helela.” (1 Timotiya 2:14) U xisiwile a kholwa leswaku ku tlula nawu a dya mbhandzu lowu yirisiweke a swi ta n’wi pfuna, swi endla leswaku a fana ni Xikwembu. Nakambe u xisiwile leswaku a nga swi lemuki leswaku muxisi wakwe i mani. A nga swi lemukanga leswaku Sathana Diyavulosi hi yena loyi a a vulavula hi ku tirhisa nyoka.—Genesa 3:1-6.
2. (a) Sathana u va xisa njhani vanhu namuntlha? (b) “Moya wa misava” i yini, naswona hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?
2 Ku sukela enkarhini wa Adamu na Evha, Sathana u hambete a xisa vanhu. Kahle-kahle u “[xisa] misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlavutelo 12:9) Marhengu yakwe a ma cincanga. Hambileswi a nga ha tirhisiki nyoka ya xiviri, ni sweswi a nga tipaluxi erivaleni. Hi ku tirhisa vuhungasi byo karhi, swihaxa-mahungu ni tindlela tin’wana, Sathana u xisa vanhu va pfumela leswaku vukongomisi bya Xikwembu bya rirhandzu a hi bya nkoka naswona a byi va pfuni nchumu. Tsima ra Diyavulosi ra vukanganyisi ri byale moya wa ku lwisana ni milawu ni misinya ya milawu ya Bibele eka vanhu va matiko hinkwawo. Bibele yi wu vula “moya wa misava.” (1 Vakorinto 2:12) Moya wolowo wu ni matimba eku lawuleni ka vupfumeri, malangutelo ni mahanyelo ya vanhu lava nga tiviki Xikwembu. Xana moya wolowo wu kombisiwa njhani, naswona hi nga lwisana njhani ni nhlohlotelo wa wona lowu onhaka? A hi voneni.
Mahanyelo Lamanene Ma Hohloka
3. Ha yini “moya wa misava” wu ya wu vonaka swinene namuntlha?
3 Namuntlha “moya wa misava” wu ya wu vonaka swinene. (2 Timotiya 3:1-5) Handle ko kanakana u swi vonile leswaku mahanyelo lamanene ma hohloka. Matsalwa ma hlamusela xivangelo xa kona. Endzhaku ka ku simekiwa ka Mfumo wa Xikwembu hi lembe ra 1914, ku tlhekeke nyimpi etilweni. Sathana ni tintsumi takwe ta madimona va hluriwile ivi va lahleriwa laha misaveni. Hikwalaho ko hlundzuka, Sathana u hume tsima lerikulu ra ku xisa misava hinkwayo. (Nhlavutelo 12:1-9, 12, 17) U tirhisa malwelo yakwe hinkwawo “leswaku [a] hambukisa ni vahlawuriwa loko swi koteka.” (Matewu 24:24) Tanihi vanhu va Xikwembu, hi hina a hi pikeke ngopfu. U lwela ku onha vumoya bya hina leswaku hi hetelela hi nga ha amukeleki eka Yehovha hi tlhela hi heleriwa hi ntshembo wa ku kuma vutomi lebyi nga heriki.
4. Malandza ya Yehovha ma yi languta njhani Bibele, naswona misava yona yi yi languta njhani?
4 Sathana u ringeta ku susa Bibele xindzhuti, kasi i buku ya risima leyi hi dyondzisaka hi Muvumbi wa hina wa rirhandzu. Malandza ya Yehovha ma rhandza Bibele naswona ma yi teka yi ri ya nkoka. Ha swi tiva leswaku i Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke, a hi rito ra vanhu. (1 Vatesalonika 2:13; 2 Timotiya 3:16) Kambe misava ya Sathana yi lava leswaku hi yi languta hi ndlela leyi hambaneke. Hi xikombiso, rito ro rhanga ra buku yin’wana leyi lwisanaka ni Bibele ri ri: “A ku na nchumu ‘lexi kwetsimaka’ eka Bibele, naswona a hi ‘rito ra Xikwembu.’ A yi tsariwanga hi vakwetsimi lava huhuteriweke hi Xikwembu, kambe yi tsariwe hi vafundhisi lava lavaka swikhundlha.” Lava va pfumelaka sweswo va nga tikuma va tswonge mianakanyo leyi hoxeke ya leswaku va nga gandzela Xikwembu hi ndlela yin’wana ni yin’wana leyi va yi rhandzaka—kumbe va nga xi gandzeli hi ku helela.—Swivuriso 14:12.
5. (a) Mutsari un’wana u te yini malunghana ni vukhongeri lebyi namarhelaka Bibele? (b) Mianakanyo yin’wana leyi tolovelekeke emisaveni yi hambane njhani ni leswi Bibele yi swi vulaka? (Katsa ni bokisi leri nga eka tluka leri landzelaka.)
5 Ku hlasela Bibele hi ku kongoma kumbe hi ku ceceleta kunene, kun’we ni vukanganyisi bya vukhongeri bya lava va vulaka leswaku va yima na yona, swi endle leswaku vukhongeri byi langutiwa hi ndlela leyi solekaka, ku katsa ni vukhongeri lebyi fambisanaka ni Bibele. Vukhongeri byi hlaseriwa hi swihaxa-mahungu ni hi swidyondzeki. Mutsari un’wana u te: “Vukhongeri bya Vuyuda ni Vukreste a byi rhandzeki exikarhi ka vanhu. Van’wana va byi teka byi ri nchumu lowu hundzeriweke hi nkarhi; van’wana va byi teka byi ri ni mianakanyo ya xikhale leyi endlaka vanhu va nga tlharihi ni leyi lwisanaka ni nhluvuko wa sayense. Emalembeni ya sweswinyana vanhu va kombise leswaku va byi nyenya, hi ku byi hlekula ni ku byi hlasela erivaleni.” Ku hlaseriwa ka byona hakanyingi ku vangiwa hi lava va alaka vukona bya Xikwembu ni lava va “[nga riki] na nchumu eku anakanyeni ka vona.”—Varhoma 1:20-22.
6. Misava yi swi languta njhani swiendlo swa rimbewu leswi Xikwembu xi swi solaka?
6 Hikwalaho a swi hlamarisi leswi vanhu va yaka va kendluka swinene emilawini ya Xikwembu ya mahanyelo. Hi xikombiso, Bibele yi vula leswaku vuxaka bya vusodoma i xiendlo lexi “thyakeke.” (Varhoma 1:26, 27) Nakambe yi vula leswaku lava va endlaka vumbhisa ni vuoswi a va nge dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu. (1 Vakorinto 6:9) Kambe ematikweni yo tala swiendlo swo tano swa rimbewu swi tekiwa swi ri leswi amukelekaka naswona swa ndhundhuzeriwa etibukwini, eka timagazini, eka vuyimbeleri, eka tifilimi ni le ka minkombiso ya TV. Lava va solaka swiendlo swo tano va tekiwa va ri vanhu va ximbilwambilwana, lava tiendlaka van’wavunene ni lava va ha ngwingwaka emunyameni. Ematshan’weni yo teka milawu ya Xikwembu yi ri leyi kombisaka ku khathala ka xona hi vanhu, misava yi yi languta yi ri swihinga eka ntshunxeko wa vona ni le ku titlonyeni ka vona hi vutomi.—Swivuriso 17:15; Yudha 4.
7. Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
7 Emisaveni leyi tinyiketelaka swinene ku lwisana ni Xikwembu, i vutlhari ku xiyisisa malangutelo ni mahanyelo ya hina. Nkarhi na nkarhi hi fanele hi tikambisisa hi xikhongelo ni hi ku tshembeka, hi kumisisa loko hi nga hambuki hakatsongo-tsongo emiehleketweni ni le milawini ya Yehovha. Hi xikombiso hi nga tivutisa: ‘Xana se ndzi rhandza timhaka leti khale a ndzi ti nyenya? Xana se ndzi amukela mikhuva leyi Xikwembu xi yi solaka? Xana se a ndza ha ri na mhaka ngopfu ni timhaka ta moya ku fana ni khale? Xana ndlela leyi ndzi hanyaka ha yona yi kombisa leswaku ndzi rhangisa timhaka ta Mfumo evuton’wini bya mina?’ (Matewu 6:33) Ku anakanyisisa hi timhaka to tano swi ta hi pfuna leswaku hi ala moya wa misava.
“Hi Nga Tshuki Hi Khukhuleka”
8. Swi nga endlekisa ku yini leswaku munhu a tikuma a fularhele Yehovha?
8 Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste-kulobye a ku: “Swi [fanerile] leswaku hi nyikela nyingiso lowukulu ku tlula lowu tolovelekeke eka swilo leswi hi swi tweke, leswaku hi nga tshuki hi khukhuleka.” (Vaheveru 2:1) Xikepe lexi khukhulekaka a xi nge fiki laha xi yaka kona. Loko mufambisi wa xona a nga xalamukeli timheho ni magandlati, a nga kuma xikepe xakwe xi hundze hlaluko leri hlayisekeke xi ya hima maribye eribuweni. Hilaha ku fanaka, loko hi honisa tidyondzo ta risima ta Rito ra Xikwembu, hi nga tikuma hi siye Yehovha ivi eku heteleleni hi fa emoyeni. Sweswo a swi kali swi lava leswaku u fularhela ntiyiso hi ku helela. Entiyisweni, a hi vangani lava nga no swi pfuketana va fularhela Yehovha hi vomu. Hakanyingi va katseka hakatsongo-tsongo eka nchumu wo karhi lowu endlaka leswaku va nga ha khathali ngopfu hi Rito ra Xikwembu. Va tikuma va wele exidyohweni va nga swi xiyanga. Ku fana ni mufambisi wa xikepe la khudzehelaka, vanhu vo tano va xalamuka se timhaka ti bihile.
9. Hi tihi tindlela leti Yehovha a katekiseke Solomoni ha tona?
9 Anakanya hi vutomi bya Solomoni. Yehovha u n’wi veke leswaku a va hosi ya Israyele. Xikwembu xi pfumelele Solomoni ku aka tempele xi tlhela xi n’wi kongomisa leswaku a tsala timhaka to karhi eBibeleni. Yehovha u vulavule na yena kambirhi kutani a n’wi nyika rifuwo, ndhuma ni ku fuma ehansi ka xiyimo lexi nga ni ku rhula. Ehenhla ka sweswo hinkwaswo, Yehovha u katekise Solomoni hi vutlhari lebyikulu. Bibele yi ri: “Xikwembu xi ya emahlweni xi nyika Solomoni vutlhari ni ku twisisa hi mpimo lowukulu ni mbilu leyi pfulekeke, ku fana ni sava leri nga eribuweni ra lwandle. Vutlhari bya Solomoni a byi ri byikulu ku tlula vutlhari bya vanhu va le Vuxeni ni vutlhari hinkwabyo bya le Egipta.” (1 Tihosi 4:21, 29, 30; 11:9) Solomoni a a ri ni xivangelo lexi tiyeke xa ku tshama a tshembekile eka Xikwembu. Kambe Solomoni u gwinehile. Swi endlekise ku yini sweswo?
10. Hi xihi xileriso lexi Solomoni a tsandzekeke ku xi yingisa, naswona vuyelo byi ve byihi?
10 Solomoni a a wu tiva kahle Nawu wa Xikwembu naswona a a wu twisisa. A swi kanakanisi leswaku Deteronoma 17:14, 17) Ku nga khathariseki nawu wolowo lowu kongomeke, Solomoni u teke vasati va 700 ni vasati lavatsongo va 300. Vo tala exikarhi ka vavasati lava a va gandzela swikwembu swimbe. A hi swi tivi leswaku ha yini Solomoni a teke vavasati vo tala swonghasi, naswona a hi swi tivi leswaku u tiyimelele njhani eka xiendlo xo tano. Lexi hi xi tivaka hi leswaku a nga xi yingisanga xileriso xa Xikwembu lexi kongomeke emhakeni leyi. Vuyelo byi ve hilaha Yehovha a lemukiseke hakona. Ha hlaya: “Vasati [va Solomoni] va voyamisa mbilu yakwe [hakatsongo-tsongo] leswaku yi landzela swikwembu swin’wana.” (1 Tihosi 11:3, 4) “Hakatsongo-tsongo” vutlhari byakwe byi hungutekile. U hambukile. Hi ku famba ka nkarhi, ku navela loku Solomoni a veke na kona ka leswaku a tsakisa vasati vakwe va vahedeni ku herise ku navela kakwe ka ku yingisa Xikwembu ni ku xi tsakisa. A hi ku vavisa ka swona, hikuva Solomoni hi yena loyi eku sunguleni a tsaleke marito lama nge: “N’wananga, tlhariha u tsakisa mbilu yanga, leswaku ndzi ta angula loyi a ndzi tlhontlhaka”!—Swivuriso 27:11.
a a swi tsakela swinene swileriso leswi a swi vekeriwe lava veke tihosi ta Israyele. Xin’wana xa swileriso swa kona hi lexi nge: ‘Hosi a yi fanelanga yi tiandzisela vavasati, leswaku mbilu ya yona yi nga hambuki.’ (Moya Wa Misava Wu Ni Matimba
11. Miehleketo ya hina yi khumbiwa njhani hi leswi hi swi nghenisaka emianakanyweni ya hina?
11 Xikombiso xa Solomoni xi hi dyondzisa leswaku swi ni khombo ku tibyela leswaku leswi hi tivaka ntiyiso, miehleketo ya hina a yi nge khumbiwi hi minkucetelo ya misava. Tanihi leswi swakudya swa nyama swi endlaka swo karhi emimirini ya hina, ni swakudya swa mianakanyo swi endla swo karhi emianakanyweni ya hina. Leswi hi wundlaka mianakanyo ya hina ha swona swi lawula miehleketo ni malangutelo ya hina. Hi ku vona mhaka leyi, van’wamabindzu va tirhisa tibiliyoni ta tirhandi lembe na lembe va navetisa swilo leswi va swi endleke. Swinavetisi leswi humelelaka swi tirhisa marito ya vutlhari ni swifaniso leswi nga ta koka vaxavi rinoko. Nakambe vanavetisi va swi tiva leswaku ku vona xinavetisi kan’we kumbe kambirhi hakanyingi a swi nge susumeti vanhu leswaku va tsutsuma va ya xava swilo leswi navetisiwaka. Kambe, swilo leswi navetisiwaka hi ku phindha-phindha hi ku famba ka nkarhi swi tala ku susumetela vanhu leswaku va swi rhandza. Ku navetisa swa tirha—loko a swi nga ri tano vanhu a va nga ta tlanga hi mali ya vona va navetisa. Swi va ni nhlohlotelo lowukulu eka miehleketo ni malangutelo ya vanhu.
12. (a) Sathana u yi kucetela njhani miehleketo ya vanhu? (b) I yini lexi kombisaka leswaku Vakreste na vona va nga kuceteriwa?
12 Ku fana ni munavetisi, Sathana u ndhundhuzela mianakanyo ya yena hi ku endla leswaku yi koka rinoko, a tiva leswaku hi ku famba ka nkarhi u ta phasa vanhu leswaku va amukela miehleketo yakwe. Hi ku tirhisa vuhungasi ni swilo swin’wana, Sathana u xisa vanhu va anakanya leswaku leswinene swi bihile naswona leswo biha i swinene. (Esaya 5:20) Hambi ku ri Vakreste va ntiyiso va phasiwile etsimeni ra Sathana ra ku hangalasa mavunwa. Bibele ya hi lemukisa yi ku: “Marito lama huhuteriweke ma vula hilaha ku tiyeke leswaku eminkarhini yo hetelela van’wana va ta wa eripfumelweni, va nyikela nyingiso eka marito yo hambukisa lama huhuteriweke ni le tidyondzweni ta madimona, hi vukanganyisi bya vanhu lava hembaka, onge mapfalo ya vona ma funghiwe hi nsimbi yo hisa.”—1 Timotiya 4:1, 2; Yeremiya 6:15.
13. Vunakulobye byo biha i yini, naswona vunakulobye bya hina byi hi khumba njhani?
13 Hinkwerhu ka hina hi nga khumbiwa hi moya wa misava. Timheho ni magandlati ya mafambiselo ya swilo ya Sathana swi ni matimba. Bibele yi hi tsundzuxa hi vutlhari yi ku: “Mi nga xisiwi. Vunakulobye byo biha byi onha mikhuva leyi pfunaka.” (1 Vakorinto 15:33) Vunakulobye byo biha byi nga vula nchumu wihi ni wihi kumbe munhu wihi ni wihi—hambi ku ri evandlheni—loyi a kombisaka moya wa misava. Loko hi tibyela leswaku vunakulobye byo biha a byi nge vi na khombo eka hina, kutani hi ta va hi vula leswaku ni vunakulobye lebyinene a byi nge hi pfuni nchumu. Sweswo swi ta va swi hoxile hakunene! Bibele yi veka mhaka leyi erivaleni loko yi ku: “Loyi a fambaka ni vanhu vo tlhariha u ta tlhariha, kambe loyi a tirhisanaka ni lavo hunguka, a swi nge n’wi fambeli kahle.”—Swivuriso 13:20.
14. Hi tihi tindlela leti hi nga lwaka ni moya wa misava ha tona?
14 Leswaku hi lwisana ni moya wa misava, hi fanele hi dzumba ni vanhu lava tlhariheke—lava tirhelaka Yehovha. Hi fanele hi tata mianakanyo ya hina hi swilo leswi akaka ripfumelo ra hina. Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Swilo swin’wana ni swin’wana swa ntiyiso, swilo swin’wana ni swin’wana swa ntikelo lowukulu, swilo swin’wana ni swin’wana swo lulama, swilo swin’wana ni swin’wana swo tenga, swilo swin’wana ni swin’wana leswi rhandzekaka, swilo swin’wana ni swin’wana leswi ku vulavuriwaka kahle ha swona, hinkwaswo leswi nga kona swa vunene ni hinkwaswo leswi nga kona leswi dzunekaka, hambetani mi xiya swilo leswi.” (Vafilipiya 4:8) Tanihi vanhu lava nga ni mfanelo ya ku tihlawulela, hi nga hlawula swilo leswi hi swi vonaka swi fanerile ku anakanya ha swona. Onge minkarhi hinkwayo hi nga hlawula ku anakanya hi swilo leswi nga ta hi tshineta eka Yehovha.
Moya Wa Xikwembu Wu Ni Matimba Swinene
15. Vakreste va le mutini wa khale wa Korinto a va hambana njhani ni vaaki lavan’wana va wona?
15 Ku hambana ni lava va xisiwaka hi moya wa misava, Vakreste va ntiyiso va kongomisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Pawulo u tsalele vandlha ra le Korinto a ku: “A hi amukelanga moya wa misava, kambe hi amukele moya lowu humaka eka Xikwembu, leswaku hi ta tiva swilo leswi Xikwembu xi hi nyikeke swona hi musa.” (1 Vakorinto 2:12) Muti wa khale wa Korinto a wu funengetiwe hi moya wa misava. Vunyingi bya vaaki va wona a byi mbombomele byi twelela evudlakuteni lerova rito leri nge “Vukorinto” ri sungule ku vula “vudlakuta.” Sathana u pfale vanhu va kona mianakanyo. Hikwalaho a va nga tivi nchumu hi Xikwembu xa ntiyiso. (2 Vakorinto 4:4) Kambe Yehovha u tirhise moya wa yena lowo kwetsima leswaku a pfula Vakorinto van’wana mahlo, kutani va kota ku tiva ntiyiso. Moya wa yena wu va susumetile wu tlhela wu va kongomisa leswaku va endla swiendlo swa ku hundzuka lokukulu evuton’wini bya vona, leswaku a va amukela a tlhela a va katekisa. (1 Vakorinto 6:9-11) Hambileswi moya wa misava a wu ri ni matimba, moya wa Yehovha wu ve ni matimba swinene ku tlula wona.
16. Xana hi nga endla yini leswaku hi tshama hi ri ni moya wa Xikwembu?
16 Swi tano ni namuntlha. Moya lowo kwetsima wa Yehovha wu ni matimba ku tlula mimoya hinkwayo ya le vuakweni hinkwabyo, naswona hinkwavo lava va wu kombelaka eka yena hi ripfumelo u va nyika wona hi mbilu yo basa. (Luka 11:13) Kambe loko hi ta va ni moya wa Xikwembu a hi fanelanga hi lwisana ni moya wa misava ntsena. Nakambe hi fanele hi dyondza Rito ra Xikwembu nkarhi ni nkarhi hi tlhela hi ri tirhisa evuton’wini bya hina, leswaku moya wa hina—ku nga langutelo ra mianakanyo ya hina—wu pfumelelana ni miehleketo ya yena. Loko hi endla tano, Yehovha u ta hi tiyisa leswaku hi kota ku lwisana ni marhengu wahi ni wahi lawa Sathana a nga ma tirhisaka leswaku a herisa vumoya bya hina.
17. Ntokoto wa Lota wu nga hi chavelela hi tindlela tihi?
17 Vakreste va le misaveni hambileswi vanga riki xiphemu xa yona. (Yohane 17:11, 16) A nga kona ni un’we wa hina loyi a nga wu papalataka hi ku helela moya wa misava, hikuva hi nga va hi tirha kumbe ku tshama ni vanhu lava nga rhandziki Xikwembu kumbe tindlela ta xona. Xana hi titwa ku fana na Lota, loyi a a “karhateka swinene” ni ku xaniseka hikwalaho ka mikhuva yo homboloka leyi a yi endliwa hi vanhu va le Sodoma lava a a hanya na vona? (2 Petro 2:7, 8) Loko swi ri tano, hi nga kuma nchavelelo. Yehovha u hlayise Lota a tlhela a n’wi kutsula, kutani a nga endla leswi fanaka ni le ka hina. Tata wa hina wa rirhandzu wa swi vona swiyimo swa hina naswona wa swi tiva, kutani a nga hi pfuna a tlhela a hi nyika matimba lawa hi ma lavaka leswaku hi tshama hi hanyile emoyeni. (Pisalema 33:18, 19) Loko hi titshega hi yena, hi tshemba yena hi tlhela hi huwelela eka yena, u ta hi pfuna leswaku hi lwisana ni moya wa misava, ku nga khathariseki leswaku xiyimo lexi hi nga eka xona xi tika ku fikela kwihi.—Esaya 41:10.
18. Ha yini hi fanele hi tlangela vuxaka lebyi hi nga na byona na Yehovha?
18 Emisaveni leyi fularheleke Xikwembu ni leyi xisiwaka hi Sathana, hina vanhu va Yehovha hi katekile hileswi hi tivaka ntiyiso. Hikwalaho, hi ni ntsako ni ku rhula loku misava yi nga riki na kona. (Esaya 57:20, 21; Vagalatiya 5:22) Hi ni ntshembo lowu hlamarisaka wa ku kuma vutomi lebyi nga heriki eParadeyisini, laha moya wa misava leyi yaka eku heleni wu nga ta ka wu nga ha vi kona. Hikwalaho, onge hi nga tlangela vuxaka bya risima lebyi hi nga na byona na Xikwembu, kutani hi ringeta hi matimba ku lulamisa mboyamelo wihi ni wihi wa ku hambuka hi tlhelo ra moya. A hi tshineleni ekusuhi swinene na Yehovha, kutani u ta hi pfuna leswaku hi lwisana ni moya wa misava.—Yakobo 4:7, 8.
Xana U Nga Hlamusela?
• Hi tihi tindlela leti Sathana a kanganyiseke vanhu ha tona?
• Hi nga swi papalata njhani ku fularhela Yehovha?
• I yini lexi kombaka leswaku moya wa misava wu ni matimba?
• Hi nga endla yini leswaku hi tshama hi ri ni moya wa Xikwembu?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Chati leyi nga eka tluka 11]
VUTLHARI BYA MISAVA NI VUTLHARI BYA XIKWEMBU
Ntiyiso a hi wun’we—vanhu va tisimekela ntiyiso wa vona.
“Rito ra [Xikwembu] i ntiyiso.”—Yohane 17:17.
Tshemba mintlhaveko ya wena leswaku u kumisisa loko nchumu wu ri wunene kumbe wu bihile.
“Mbilu yi kanganyisa ngopfu ku tlula hinkwaswo naswona yi ni khombo.”—Yeremiya 17:9.
Endla ku rhandza ka wena.
“Munhu loyi a fambaka a nga ka a nga wu kongomisi nkondzo wa yena.”—Yeremiya 10:23.
Rifuwo hi rona ri tisaka ntsako.
“Ku rhandza mali i rimitsu ra mixaka hinkwayo ya swilo swo biha.”—1 Timotiya 6:10.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Solomoni u fularhele vugandzeri bya ntiyiso a ya gandzela swikwembu swa mavunwa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Ku fana ni munavetisi, Sathana u ndhundhuzela moya wa misava. Xana wa wu fularhela?