Tsakani Hileswi Mi Nga Vakreste!
Tsakani Hileswi Mi Nga Vakreste!
“Loyi a tibumaka, a a tibume ha Yehovha.”—1 VAKORINTO 1:31.
1. Hi wihi mboyamelo lowu vonakaka eka langutelo leri vanhu va nga na rona malunghana ni vukhongeri?
“KU NGA khathali hi vukhongeri.” Muhlamuseri wa timhaka ta vukhongeri wa ha ku tirhisa xiga xexo loko a hlamusela langutelo leri vanhu vo tala va nga na rona malunghana ni vupfumeri bya vona. U te: “Mboyamelo lowukulu swinene eka vukhongeri bya manguva lawa a hi ku rhandza vukhongeri nikatsongo—i langutelo leri hlamuseriwaka kahle tanihi ‘ku nga khathali hi vukhongeri.’” Loko a ya emahlweni, u hlamusele ku nga khathali hi vukhongeri tanihi “mboyamelo wa ku honisa vukhongeri bya wena.” U vule leswaku vanhu vo tala “va pfumela eka Xikwembu . . . ; kambe a va na mhaka na xona.”
2. (a) Ha yini swi nga hlamarisi leswi vanhu va nga khathaliki hi timhaka ta moya? (b) Hi rihi khombo ra ku nga khathali hi vukhongeri leri nga vaka kona eka Vakreste va ntiyiso?
2 Swichudeni swa Bibele a swi hlamarisiwi hi mboyamelo lowu wa ku nga khathali hi vukhongeri. (Luka 18:8) Naswona loko swi ta emhakeni ya vukhongeri hi ku angarhela, ku nga khathali koloko ku fanele ku languteriwa. Vukhongeri bya mavunwa byi xise vanhu byi tlhela byi va khomisa tingana ku ringana nkarhi wo leha. (Nhlavutelo 17:15, 16) Hambiswiritano, eka Vakreste va ntiyiso moya lowu nga andza wa ku nga endli swilo hi mbilu hinkwayo ni ku nga hiseki wu nga vanga khombo. Hi ta kuma vuyelo byo biha loko ho kala hi nga vi na mhaka ni ripfumelo ra hina kutani hi nga ha hisekeli ku tirhela Xikwembu ni ntiyiso wa Bibele. Yesu u tsundzuxile malunghana ni ku kufumela koloko loko a lemukisa Vakreste va lembe-xidzana ro sungula lava a va tshama eLawodikiya a ku: “A wu titimeli naswona a wu hisi. Ndzi navela onge u ngo titimela kumbe u hisa. . . . [Wa] kufumel[a].”—Nhlavutelo 3:15-18.
Ku Tiva Leswaku Hi Vamani
3. I swilo swihi leswi nga endlaka Vakreste va tibuma malunghana ni leswi va nga swona?
3 Leswaku va lwisana ni ku nga khathali hi swilo swa moya, Vakreste va fanele va swi twisisa kahle leswaku i vamani, naswona va fanele va tibuma hi sweswo. Tanihi malandza ya Yehovha tlhelo vadyondzisiwa va Kreste, eBibeleni hi nga kuma tinhlamuselo ta leswaku hi vamani. Hi “timbhoni” ta Yehovha, “vatirhi-kulobye ni Xikwembu,” loko hi ri karhi hi byela van’wana “mahungu lamanene” hi ku hiseka. (Esaya 43:10; 1 Vakorinto 3:9; Matewu 24:14) Hi vanhu lava ‘rhandzanaka.’ (Yohane 13:34) Vakreste va ntiyiso i vanhu lava “va letelaka matimba ya vona ya ku twisisa hi ku ma tirhisa leswaku va hambanisa leswi lulameke ni leswi hoxeke.” (Vaheveru 5:14) Hi “mavoningo emisaveni.” (Vafilipiya 2:15) Hi tikarhatela ku “hlayis[a] ku tikhoma ka [hina] ku ri kunene exikarhi ka matiko.”—1 Petro 2:12; 2 Petro 3:11, 14.
4. Mugandzeri wa Yehovha a nga tikambisisa njhani ku vona lexi a nga riki xona?
4 Nakambe vagandzeri va ntiyiso va Yehovha va swi tiva leswi va nga riki swona. “Vona a hi xiphemu xa misava,” tanihi leswi Murhangeri wa vona, Yesu Kreste, a a nga ri xiphemu xa misava. (Yohane 17:16) Va tshama va tihambanisile ni “matiko” lawa “ma ha ri[ki] emunyameni hi mianakanyo, ni ku hambana ni vutomi lebyi nga bya Xikwembu.” (Vaefesa 4:17, 18) Hikwalaho, valandzeri va Yesu va “hambana ni ku nga xiximi Xikwembu ni ku navela ka misava, [kutani va] hanya hi mianakanyo yo hluteka ni ku lulama ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu exikarhi ka mafambiselo lawa ya swilo ya sweswi.”—Tito 2:12.
5. Xi vula yini xikhutazo lexi nge hi “tibum[a] ha Yehovha”?
5 Langutelo ra hina leri nga erivaleni malunghana ni vanhu lava hi nga vona ni vuxaka bya hina ni Mufumi Lonkulu wa vuako hinkwabyo ri hi susumetela ku “tibum[a] ha Yehovha.” (1 Vakorinto 1:31) Koloko i ku tibuma ka muxaka muni? Tanihi Vakreste va ntiyiso, ha tsaka leswi Yehovha a nga Xikwembu xa hina. Hi landzela xitsundzuxo lexi nge: “Loyi a tikurisaka a a tikurise hi nchumu lowu, hi ku va ni ku twisisa ni ku tiva mina, leswaku hi mina Yehovha, Loyi a kombisaka musa wa rirhandzu, vululami ni ku tshembeka emisaveni.” (Yeremiya 9:24) Hi ‘tibuma’ hi lunghelo ra ku tiva Xikwembu ni ra ku tirhisiwa hi xona leswaku hi pfuna van’wana.
Ntlhontlho
6. Ha yini van’wana swi va tikela ku hlayisa langutelo leri faneleke malunghana ni mfungho wa vona tanihi Vakreste?
6 Hakunene, a hi minkarhi hinkwayo swi olovaka ku hlayisa matwisiselo lamanene malunghana ni mfungho wa hina wo hlawuleka wo va Vakreste. Jaha rin’wana leri kurisiweke tanihi Mukreste ri vule leswaku ri tshame ri tsana swa xinkarhana hi tlhelo ra moya: “Minkarhi yin’wana, a ndzi vona onge a ndzi swi tivi leswaku ha yini ndzi ri Mbhoni ya Yehovha. Ndzi dyondzisiwe ntiyiso ku sukela ndza ha ri ricece. Minkarhi yin’wana a ndzi vona onge lebyi ko va vukhongeri byin’wana lebyikulu lebyi amukelekaka.” Van’wana va nga ha va va pfumelele mfungho wa vona wu kuceteriwa hi vuhungasi, swihaxa-mahungu ni langutelo leri hoxeke hi vutomi emasikwini ya namuntlha. (Vaefesa 2:2, 3) Vakreste van’wana va nga ha pfa va nga titshembi naswona va nga lava ku tlhela va kambisisa mimpimanyeto ni tipakani ta vona.
7. (a) I ku tikambisisa kwihi loku faneleke eka malandza ya Xikwembu? (b) Xana khombo ri tumbele kwihi?
7 Xana swi hoxile ku tikambisisa kahle nkarhi na nkarhi? Doo! Kumbexana wa tsundzuka leswaku muapostola Pawulo u khutaze Vakreste ku tshama va ri karhi va tikambisisa: “Tshamani mi ri karhi mi tikambela ku vona loko mi ri eripfumelweni, tshamani mi tikombisa leswi n’wina mi nga swona.” (2 Vakorinto 13:5) Laha muapostola a a khutaza ku kambela ku tsana kwihi na kwihi ka moya loku nga ha vaka ku ri kona, hi xikongomelo xo teka magoza lama faneleke yo ku lulamisa. Loko Mukreste a tikambela ku vona loko a ha ri eripfumelweni, u fanele a xiyisisa loko marito ni swiendlo swakwe swi fambisana ni leswi a vulaka leswaku u pfumela swona. Hambiswiritano, loko ku nga endliwi hi ndlela leyi faneleke, ku tikambisisa loku hi susumetelaka ku lava ku tiva “mfungho” wa hina kumbe ku lava tinhlamulo leti nga fambisaniki ni vuxaka bya hina na Yehovha kumbe vandlha ra Vukreste, a ku nge pfuni nchumu naswona ku nga dlaya vumoya bya hina. * A hi lavi ku pfuka hi ‘tshovekeriwe hi ripfumelo ra hina ku fana ni xikepe lexi tshovekeke’!—1 Timotiya 1:19.
Na Hina Hi Langutana Ni Mintlhontlho
8, 9. (a) Muxe u ku phofule njhani ku nga titshembi ka yena? (b) Yehovha u te yini loko Muxe a nga titshembi? (c) Switiyisekiso swa Yehovha swi ku khumba njhani?
8 Xana Vakreste lava pfaka va va ni ku kanakana va fanele va titwa va tsandzekile? Nikatsongo! Hakunene, va nga chaveleleka hi ku tiva leswaku mintlhaveko yo tano a hi yintshwa. Timbhoni to tshembeka ta Xikwembu ta le nkarhini lowu hundzeke ti ve na yona. Hi xikombiso, anakanya hi Muxe la kombiseke ripfumelo, vutshembeki ni ku tinyiketela loku hlamarisaka. Loko a averiwe ntirho lowu a wu tikomba wu tika, hi ku kanakana Muxe u vutisile: “Ndzo va mani mina?” (Eksoda 3:11) Swi vonaka onge emianakanyweni ya yena a a ri ni nhlamulo leyi nge, ‘A ndzi nchumu!’ kumbe ‘A ndzi faneleki!’ Swi nga ha endleka swiyimo swo hlayanyana swa ndlela leyi Muxe a kurisiweke ha yona swi n’wi vangele ku titwa a nga faneleki: Rixaka ra ka vona a ri ri mahlonga. Vaisrayele a va n’wi fularherile. A a nga ri xivulavuri lexi khulukaka. (Eksoda 1:13, 14; 2:11-14; 4:10) A a ri murisi, ku nga ntirho lowu Vaegipta a va wu venga. (Genesa 46:34) A swi hlamarisi leswi a titweke a nga faneleki ku ntshunxa vanhu va Xikwembu lava a va ri evuhlongeni!
9 Yehovha u tiyisekise Muxe hi ku n’wi nyika switshembiso swimbirhi swa matimba: “Ndzi ta va na wena, naswona hi lexi xikombiso xa wena xa leswaku hi mina ndzi ku rhumeke: Endzhaku ka loko u humese vanhu lava aEgipta, n’wina mi ta tirhela Xikwembu xa ntiyiso entshaveni leyi.” (Eksoda 3:12) Xikwembu a xi tiyisekisa nandza wa xona leswaku xi ta tshama xi ri na yena, tanihi leswi yena a a nga titshembi. Ku engetela kwalaho, Yehovha a a kombisa leswaku u ta kutsula vanhu vakwe, hambi ko ba lexi dumaka. Loko malembe ma ri karhi ma famba, Xikwembu xi vule switshembiso leswi fanaka swa nseketelo. Hi xikombiso, hi ku tirhisa Muxe xi byele tiko ra Israyele loko ri ri kusuhi ni ku nghena eTikweni leri Tshembisiweke: “Vanani ni xivindzi, mi va ni matimba. . . . Yehovha Xikwembu xa n’wina hi yena la fambaka na n’wina. A nge mi tshiki kumbe a mi siya hilaha ku heleleke.” (Deteronoma 31:6) Yehovha u tlhele a tiyisekisa Yoxuwa a ku: “A nga kona la nga ta yima a tiya emahlweni ka wena emasikwini hinkwawo ya ku hanya ka wena. . . . Ndzi ta va na wena. A ndzi nge ku tshiki kumbe ku ku siya hilaha ku heleleke.” (Yoxuwa 1:5) Naswona u tshembisa Vakreste a ku: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” (Vaheveru 13:5) Ku va ni nseketelo wo tano lowukulu swi fanele swi hi endla hi tsaka hileswi hi nga Vakreste!
10, 11. Mulevhi la vuriwaka Asafa u pfuniwe njhani ku hlayisa langutelo leri lulamisiweke malunghana ni nkoka wa ntirho wa yena eka Yehovha?
10 Kwalomu ka malembe-xidzana ya ntlhanu endzhaku ka Muxe, Mulevhi wo tshembeka la vuriwaka Asafa u tsale hi ku kongoma malunghana ni ku kanakana loku a veke na kona loko swi ta eku fambeni hi ndlela yo lulama. Hambileswi a a wa a pfuka a tirhela Xikwembu ku nga khathariseki miringo, Asafa u vone van’wana lava a va sandza Xikwembu va ya va va ni swikhundlha, swilo swi tlhela swi va fambela kahle. Xana Asafa u khumbeke njhani? U pfumerile: “Loko ku ri mina, a ku sele katsongo milenge ya mina yi hambuka, ku sele katsongo milenge ya mina yi rhetemuka. Hikuva ndzi navele lava tibumaka, loko ndzi vona ku rhula ka vanhu vo homboloka.” U sungule ku kanakana nkoka wa ku va mugandzeri wa Yehovha. Asafa u anakanyile: “Hakunene ndzi yi basisele swa hava mbilu ya mina nileswi ndzi hlambeke mavoko hikwalaho ka ku pfumala nandzu. Kutani ndzi weriwe hi khombo siku hinkwaro.”—Pisalema 73:2, 3, 13, 14.
11 Xana Asafa u langutane njhani ni mintlhaveko leyi yi karhataka? Xana u lwisane na yona? Doo! U yi phofule eka Xikwembu hi xikhongelo, hilaha hi swi vonaka hakona eka Pisalema ya vu-73. Asafa u hundzule langutelo ra yena loko a endzele xikwetsimisiso xa tempele. Loko a ri kwalaho, u sungule ku swi xiya leswaku a ku na ndlela yo antswa ku tlula ku tinyiketela eka Xikwembu. Leswi ku tlangela ka yena ka moya a ku tlhele ku pfuxetiwa, u swi twisisile leswaku Yehovha u venga vubihi ni leswaku lavo homboloka va ta xupuriwa hi nkarhi lowu faneleke. (Pisalema 73:17-19) Loko se a ri ni langutelo leri lulamisiweke, Asafa u tiyise mfungho wakwe wa ku va nandza wa Yehovha la katekeke. U byele Xikwembu a ku: “Ndzi na wena nkarhi hinkwawo; u khome voko ra mina ra xinene. U ta ndzi kongomisa hi xitsundzuxo xa wena, kutani endzhaku ka sweswo u ta ndzi vangamisa.” (Pisalema 73:23, 24) Asafa u tlhele a tibuma hi Xikwembu xa yena.—Pisalema 34:2.
A Va Swi Tiva Kahle Leswaku Hi Vona Vamani
12, 13. Nyika swikombiso swa le Bibeleni swa vanhu lava tibumeke hi vuxaka bya vona ni Xikwembu.
12 Ndlela yin’wana yo tiyisa mfungho wa hina tanihi Vakreste i ku kambisisa ni ku tekelela ripfumelo ra vagandzeri lava tshembekaka, lava hambiloko va xanisiwa va byi tsakeleke swinene vuxaka bya vona ni Xikwembu. Anakanya hi Yosefa, n’wana wa Yakobe. Loko a ha ri ntsongo, u xaviseriwe evuhlongeni hi vuxengi, a yisiwa aEgipta, endhawini leyi nga ekule swinene ni tata wakwe la chavaka Xikwembu, etikweni leri nga ekule swinene laha a a nga kumi vunghana ni nseketelo wa le kaya ka vona. Le Egipta, a ku nga ri na munhu loyi Yosefa a a ta kuma xitsundzuxo lexi humaka eka Xikwembu eka yena, naswona u boheke ku langutana ni swiyimo leswi tlhontlhaka leswi a swi ringa mahanyelo yakwe ni ku titshega ka yena hi Xikwembu. Hambiswiritano, u endle matshalatshala lamakulu yo hlayisa mfungho wa yena wu tiyile tanihi nandza wa Xikwembu, naswona u tshame a tshembekile eka leswi a a swi tiva leswaku swi lulamile. A a swi teka swi ri lunghelo ku va mugandzeri wa Yehovha hambiloko a khomiwe hi tihanyi, naswona a nga kanakananga ku phofula ndlela leyi a a titwa ha yona.—Genesa 39:7-10.
13 Endzhaku ka malembe-xidzana ya nhungu, nhwanyana wa Muisrayele loyi a veke hlonga ra Namani, ndhuna-nkulu ya Musiriya a nga tirivalanga leswaku i mugandzeri wa Yehovha. Loko a pfulekeriwa hi nkarhi, u nyikele vumbhoni lebyinene hi xivindzi malunghana na Yehovha loko a vule leswaku Elixa i muprofeta wa Xikwembu xa 2 Tihosi 5:1-19) Malembe yo tala endzhaku ka kwalaho, Hosi Yosiya loyi a a ha ri ntsongo, u pfumelele ku lulamisiwa ka xiyimo xa vukhongeri lexi tekeke nkarhi wo leha, a lunghisa tempele ya Xikwembu a tlhela a endla leswaku tiko ri tlhela ri gandzela Yehovha. A a tibuma hi ripfumelo ni vugandzeri bya yena. (2 Tikronika, tindzima 34, 35) Daniyele ni vanakulobye vanharhu va Vaheveru a va rivalanga leswaku vona i malandza ya Yehovha loko va ri eBabilona, kutani loko va ri ehansi ka ntshikilelo ni ndzingo lowukulu va hlayise vutshembeki bya vona. Swi le rivaleni leswaku a va tibuma hi ku va malandza ya Yehovha.—Daniyele 1:8-20.
ntiyiso. (Tibume Hi Leswi U Nga Swona
14, 15. I yini lexi katsekaka eka ku tibuma ka hina hi ku va Vakreste?
14 Malandza lawa ya Xikwembu ma humelerile hikuva ma hlakulele ku tibuma lokunene hi xiyimo xa wona emahlweni ka Xikwembu. Ku vuriwa yini hi hina namuntlha? I yini lexi katsekaka eka ku tibuma ka hina hi ku va Vakreste?
15 Xa nkoka swinene, leswi swi katsa ku tlangela loku enteke hi ku vitaniwa hi vito ra vanhu va Yehovha, u katekisiwa hi yena u tlhela u amukeleka eka yena. Xikwembu xi va tiva kahle lava nga va xona. Muapostola Pawulo, loyi a hanyeke enkarhini lowu a ku ri ni hasahasa leyikulu malunghana ni vukhongeri, u tsarile: “Yehovha wa va tiva lava nga vakwe.” (2 Timotiya 2:19; Tinhlayo 16:5) Yehovha wa tibuma hi lava “nga vakwe.” U ri: “Loyi a mi khumbaka u khumba ndzololo ya tihlo ranga.” (Zakariya 2:8) Swi le rivaleni leswaku Yehovha wa hi rhandza. Hikwalaho, vuxaka bya hina na yena byi fanele byi sekeriwa eku n’wi rhandzeni hi mbilu hinkwayo. Pawulo u te: “Loko munhu a rhandza Xikwembu, u tiviwa hi xona.”—1 Vakorinto 8:3.
16, 17. Ha yini Vakreste lavatsongo ni lavakulu va nga tibumaka hi ndzhaka ya vona ya moya?
16 Vantshwa lava kurisiweke tanihi Timbhoni ta Yehovha va fanele va kambisisa loko mfungho wa vona wa Vukreste wu ya wu tiya hikwalaho ka vuxaka bya vona lebyikulu ni Xikwembu. Va nge titshegi ntsena hi ripfumelo ra vatswari va vona. Malunghana ni nandza un’wana ni un’wana wa Xikwembu, Pawulo u tsarile: “Ku yima kumbe ku wa kakwe swi khumba n’wini wa yena.” Hikwalaho, Pawulo u ye emahlweni a ku: “Un’wana ni un’wana wa hina u ta tihlamulela eka Xikwembu.” (Varhoma 14:4, 12) Handle ko kanakana, ku amukela vugandzeri bya vatswari va wena hi mbilu leyi nga helelangiki a swi nge aki vuxaka lebyi nga ta teka nkarhi wo leha na Yehovha.
17 Ematin’wini hinkwawo, ku ve ni ntlhandlamano wa timbhoni ta Yehovha to tala. Wu sukela eka Avele wanuna wo tshembeka—kwalomu ka malembe-xidzana ya 60 lama hundzeke—wu ya eka “ntshungu lowukulu” wa Timbhoni ta manguva lawa, wu katsa ni mintshungu ya vagandzeri va Yehovha lava nga ta tiphina hi vumundzuku lebyi nga heriki. (Nhlavutelo 7:9; Vaheveru 11:4) Hina hi vagandzeri vo tshembeka va sweswinyana eka nxaxamelo lowu. Hakunene hi ni ndzhaka ya moya leyi fuweke!
18. Mimpimanyeto ni minkongomiso ya hina yi hi hambanisa njhani ni misava?
18 Mfungho wa hina wa Vukreste wu katsa ni mimpimanyeto, timfanelo, minkongomiso ni swihlawulekisi leswi hi hlawulaka tanihi Vakreste. I “Ndlela,” ndlela yin’we ntsena yo hanya leyi humelelaka ni ya ku tsakisa Xikwembu. (Mintirho 9:2; Vaefesa 4:22-24) Vakreste va “tiyisek[a] hi swilo hinkwaswo” naswona va “khomelel[a] swi tiya eka leswinene”! (1 Vatesalonika 5:21) Hi ku twisisa kahle ku hambana lokukulu loku nga kona exikarhi ka Vukreste ni misava leyi tihambaniseke ni Xikwembu. Yehovha u byi hambanisa kahle vugandzeri bya ntiyiso ni bya mavunwa. Hi ku tirhisa muprofeta wakwe Malakiya, u te: “N’wina mi ta tlhela mi vona ku hambana exikarhi ka lowo lulama ni lowo homboloka, exikarhi ka loyi a tirhelaka Xikwembu ni loyi a nga xi tirheliki.”—Malakiya 3:18.
19. I yini lexi Vakreste va ntiyiso va nga ta ka va nga pfuki va xi tshikile?
19 Leswi ku tibuma hi Yehovha swi nga swa nkoka swinene emisaveni leyi yi pfilunganyekeke, i yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi hambeta hi tibuma hi ndlela leyinene hi Xikwembu xa hina hi tlhela hi wu xiya kahle mfungho wa hina wa Vukreste? Swiringanyeto leswi pfunaka swi kumeka exihlokweni lexi landzelaka. Loko u ri karhi u swi kambisisa, u nga tiyiseka hi mhaka leyi: Vakreste va ntiyiso a va nge pfuki va tshike “ku khathala hi vukhongeri.”
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 7 Laha ku vulavuriwa ntsena hi mfungho wa hina wa moya. Eka vanhu va nga ri vangani lava nga ni swiphiqo swa mianakanyo, swi nga ha lava leswaku va lava vutshunguri.
Wa Tsundzuka Xana?
• Vakreste va nga ‘tibuma njhani ha Yehovha’?
• U dyondze yini eka xikombiso xa Muxe ni xa Asafa?
• I vanhu vahi va le Bibeleni lava tibumeke hi ku tirhela ka vona Xikwembu?
• I yini leswi katsekaka eka ku tibuma hi mfungho wa hina wa Vukreste?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]
Muxe a a nga titshembi ku ringana nkarhi wo karhi
[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]
Malandza yo tala ya Yehovha ya khale ma tibumile hi mfungho wa wona wo hlawuleka