“Xana Xingubyana Xa Xivunguvungu Xa Tinhla Tinharhu Xi Yimela Yini?”

MUTIRHELA-MFUMO un’wana la tirhaka ni ndzawulo ya vululami eSeoul, le Riphabliki ra Korea u tsarile: “Emasikwini ma nga ri mangani lama hundzeke, ndzi kume Xihondzo xo Rindza eka Mbhoni ya Yehovha yin’wana.” U ye mahlweni a ku: “Loko ndzi xi hlaya, ndzi kume swo karhi malunghana ni ku xanisiwa ka Timbhoni ta Yehovha ehansi ka hulumendhe ya Manazi ni ya Makhomunisi. Kambe ndzi ni xivutiso. Xifaniso lexi a xi ri exifunengetweni a xi kombisa Timbhoni ta Yehovha ti vehele xingubyana xa xivunguvungu xa tinhla tinharhu eximatsini xa mabaji ya tona. Xana xingubyana xa xivunguvungu xa tinhla tinharhu xi yimela yini?”

Le Jarimani, ehansi ka hulumendhe ya Manazi, Timbhoni ta Yehovha ti arile ku vula leswaku heil Hitler, naswona a ti nghenelanga etimhakeni ta politiki ni ta tinyimpi. Kutani Manazi ma ti xanise hi tihanyi, ma khoma Timbhoni ta kwalomu ka 12 000, ma ti gweva minkarhi leyi nga ringaniki ku tshama etijele ni le tikampeni ta nxaniso. Timbhoni ta kwalomu ka 2 000 ti file, leti madzana ya tona ti nga lo dlayiwa.

Xana xingubyana xa xivunguvungu lexi a va xi vehela eswiambalweni swa vona swa le jele a xi yimela yini? Buku leyi nge Anatomy of the SS State ya hlamusela: “Mintlawa yo hambana-hambana ya vabohiwa lava a va ri etijele ta [Manazi] a yi ri ni mimfungho yo hambana-hambana. Endlelo leri a ri tirhisiwa ku nga si sungula nyimpi a ri ri ra ku rhungelela xingubyana xa tinhla tinharhu eka yunifomo ya mubohiwa ha un’we, muvala wa xingubyana xa kona a wu ya hi leswaku mubohiwa u le ka ntlawa wihi: vabohiwa va tipolitiki, xo tshwuka; Timbhoni ta Yehovha, xa xivunguvungu; lava nga swi kotiki ku tshama ni vanhu, xa ntima; tinsula-voya, xa rihlaza; vasodoma, xa pinki; vahlapfa, xa wasi. Ku tlhandlekela eka swingubyana swa mivalavala, vabohiwa lava nga Vayuda a va veherisiwa xingubyana xa tinhla tinharhu xa xitshopana lexi rhungeleriweke ehenhla ka lexa ntolovelo hi ndlela leyi a yi endla leswaku ku vonaka tinhla ta tsevu ta Nyeleti ya Davhida.”

Profesa John K. Roth, ebukwini yakwe leyi nge Holocaust Politics, u tsale a ku: “Loko xikongomelo xa xona lexinene xo tsundzukiwa enkarhini lowu taka, xingubyana xa xivunguvungu xa tinhla tinharhu xi nga tlhela xi va xisirhelelo ekhombyeni, xisirhelelo lexi tinhla ta xona tinharhu ti hi tsundzuxaka vutihlamuleri bya hina bya leswaku vanhu va fanele va xiximiwa.” Timbhoni ta Yehovha ti humese vhidiyo leyi kumeke sagwadi, vhidiyo leyi nge Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault. Ha yini u nga kombeli un’wana wa Timbhoni ta Yehovha a ku komba vhidiyo leyi?