Hanya U Ri Karhi U Ehleketa Hi Mundzuku

ENKULUMENI leyi dumeke leyi Yesu Kreste a yi nyikeleke eGaleliya etlhelo ka ntshava, u te: “Mi nga tshuki mi vilela hi swa mundzuku.” Hi ku ya hi vuhundzuluxeri bya Bibele—Mahungu Lamanene, Yesu u ye emahlweni a ku: “Mundzuku wu ta tikarhatela swa wona.”—Matewu 6:34.

U ehleketa leswaku marito wolawo lama nge, “mundzuku wu ta tikarhatela swa wona” ma vula yini? Xana ma vula leswaku u fanele u hanyela ra namuntlha ntsena kutani u tshika ku ehleketa hi mundzuku? Xana sweswo a swi fambisana kahle ni leswi Yesu ni valandzeri vakwe a va swi pfumela?

“Tshikani Ku Vilela”

Tihlayele marito hinkwawo ya Yesu hilaha ma tsariweke hakona eka Matewu 6:25-32. Xiyenge xa kona xi ri: “Tshikani ku vilela hi mimoya-xiviri ya n’wina malunghana ni leswi mi nga ta swi dya kumbe leswi mi nga ta swi nwa, kumbe ku vilela hi mimiri ya n’wina hi leswi mi nga ta swi ambala. . . . Xiyisisani swinene tinyenyana ta tilo, hikuva a ti byali mbewu, a ti tshoveli, a ti hlengeleti eswitlatini; kambe, Tata wa n’wina wa le tilweni wa ti wundla. . . . I mani eka n’wina loyi a nga engetelaka xisungunu xin’we eka mpimo wakwe wa vutomi hikwalaho ka ku vilela? Nakambe, ha yini mi vilela hi swiambalo? Dyondzani eka makhon’wa ya nhova leswi ma kurisaka xiswona; a ma tirhi, a ma swuli . . . Xisweswo mi nga tshuki mi vilela kutani mi ku, ‘Xana hi ta dya yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta nwa yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta ambala yini?’ Hikuva hinkwaswo leswi i swilo leswi va matiko va swi lavisisaka hi mapfundza. Hikuva Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku ma swi lava swilo leswi hinkwaswo.”

Yesu u gimete xiyenge lexi xa nkulumo yakwe hi ku nyikela switsundzuxo swimbirhi. Xo sungula xi ri: “Kutani, hambetani mi lava mfumo [wa Xikwembu] ni ku lulama ka [xo]na ku sungula, xisweswo swilo leswin’wana hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.” Xa vumbirhi xi ri: “Kutani, mi nga tshuki mi vilela hi siku leri tlhandlamaka, hikuva siku leri  tlhandlamaka ri ta va ni mivilelo ya rona. Vubihi bya siku rin’wana ni rin’wana byi enele rona.”—Matewu 6:33, 34.

Tata Wa N’wina Wa Swi Tiva Leswi Mi Swi Lavaka

Xana u ehleketa leswaku Yesu a a tshikisa vadyondzisiwa vakwe ni varimi ‘ku byala, ku tshovela kumbe ku hlengeleta ntshovelo wa vona eswitlatini’? Kumbe a a va tshikisa ‘ku tirha ni ku swula’ leswaku va kuma swiambalo leswi va swi lavaka? (Swivuriso 21:5; 24:30-34; Eklesiasta 11:4) Nikatsongo. Loko a va tshike ku tirha, a va nga ta va na swona swakudya kumbe swiambalo, xisweswo a va ta hetelela va “kombela hi nkarhi wa ntshovelo.”—Swivuriso 20:4.

Ku vuriwa yini hi ku vilela? Xana Yesu a a vula leswaku vayingiseri vakwe a va nga ta vilela hi nchumu nikatsongo? Sweswo a swi nga ta endleka. Yesu na yena u ve ni maxangu lamakulu a tlhela a vilela hi vusiku lebyi a khomiweke ha byona.—Luka 22:44.

Yesu a a vula ntsena ntiyiso wa xisekelo. Ku vilela ku tlula mpimo swi nge pfuki swi ku pfunile ku tlhantlha swiphiqo swin’wana ni swin’wana leswi u nga na swona. Hi xikombiso, ku vilela ku nge ku pfuni leswaku u hanya nkarhi wo leha. Yesu u vule leswaku ku vilela a ku nge ‘engeteli xisungunu xin’we eka mpimo wa vutomi bya wena.’ (Matewu 6:27) Entiyisweni ku tshamela ku vilela ngopfu swi nga ha hunguta masiku ya ku hanya ka wena.

Xitsundzuxo xakwe a xi twala swinene. Swilo swo tala leswi hi vilelaka ha swona a swi endleki. Murhangeri wa le Britain, Winston Churchill u xiye mhaka leyi enkarhini wa mangava wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. U tsale marito lawa malunghana ni mivilelo yakwe enkarhini wolowo: “Loko ndzi ehleketa hi mivilelo leyi hinkwayo, ndzi tsundzuka xitori xa mukhalabye un’wana loyi loko a ri kusuhi ni ku fa a vuleke leswaku a a vilela hi swilo swo tala evuton’wini byakwe, leswi swo tala swa swona swi nga humelelangiki.” Ina, i goza ra vutlhari ku tamela timhaka leti vaka kona hi siku rero ntsena, ngopfu-ngopfu loko hi vona leswaku mintshikilelo ni swiphiqo leswi hi langutanaka na swona swi nga hi vangela ku vilela lokukulu hi ku olova.

‘Hambetani Mi Lava Mfumo Wa Xikwembu Ku Sungula’

Entiyisweni, Yesu a a ehleketa hi swilo leswikulu ku tlula vuhlayiseki bya vayingiseri vakwe hi tlhelo ra nyama ni ra mintlhaveko. A a swi tiva leswaku ku vilela hi ku kuma swilo swa nkoka evuton’wini  swin’we ni ku navela lokukulu ka ku va ni swilo leswi vonakaka ni ku rhandza mintsako, swi nga endla munhu a honisa swilo swa nkoka swinene. (Vafilipiya 1:10) U nga ha vutisa: ‘I yini swilo leswi nga vaka swa risima swinene ku tlula ku kuma swilo swa nkoka evuton’wini?’ I swilo swa moya leswi fambisanaka ni ku gandzela ka hina Xikwembu. Yesu u kandziyise leswaku nchumu wa nkoka swinene evuton’wini bya hina ku fanele ku va ku ‘hambeta hi lava mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka xona ku sungula.’—Matewu 6:33.

Enkarhini wa Yesu, vanhu vo tala a va lava swilo leswi vonakaka hi mapfundza. Nchumu lowu a va wu rhangisa evuton’wini bya vona a ku ri ku tihlengeletela rifuwo. Hambiswiritano, Yesu u khutaze vayingiseri vakwe leswaku va va ni langutelo leri hambaneke. Leswi a va ri rixaka leri tinyiketeleke eka Xikwembu, “mfanelo hinkwayo” ya vona a ku ri ku “chava Xikwembu xa ntiyiso [va] hlayisa swileriso swa xona.”—Eklesiasta 12:13.

Ku karhateka hi swilo leswi vonakaka—“ku vilela ka mafambiselo lawa ya swilo ni matimba ya vuxisi bya rifuwo”—a swi ta sivela vayingiseri vakwe ku gandzela Xikwembu xa vona. (Matewu 13:22) Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Lava tiyimiseleke ku fuwa va wela endzingweni ni le ntlhan’wini ni le ku naveleni ko tala ka vuhunguki ni loku vavisaka, loku nghenisaka vanhu endzovisweni ni le ku onhakeni.” (1 Timotiya 6:9) Leswaku Yesu a va pfuna va papalata ‘ntlhamu’ lowu, u tsundzuxe valandzeri vakwe leswaku Tata wa vona wa le tilweni a a swi tiva leswaku a va swi lava swilo leswi hinkwaswo. Xikwembu a xi ta va khathalela hilaha xi ti khathalelaka hakona “tinyenyana ta tilo.” (Matewu 6:26, 32) Ematshan’weni yo pfumelela ku karhatiwa hi ku vilela, a va fanele va endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya vona leswaku va kota ku kuma leswi nga swa nkoka hi tlhelo ra nyama kutani swilo sweswo swa nkoka va swi tshikela Yehovha hi ku tiyiseka.—Vafilipiya 4:6, 7.

Loko Yesu a vule leswaku “mundzuku wu ta tikarhatela swa wona,” a a vula ntsena leswaku a hi fanelanga hi vilela ku tlula mpimo hi leswi nga ta humelela mundzuku hi tlhandlekela eka swiphiqo swa hina swa namuntlha. Vuhundzuluxeri byin’wana bya Bibele byi hundzuluxele marito yakwe hi ndlela leyi: “U nga karhateki hi siku ra mundzuku; ri ta va ni swikarhato swa rona leswi ri ringaneke. A xi kona xivangelo xo tlhandlekela swikarhato swa rona eka leswi siku rin’wana ni rin’wana ri nga na swona.”—Matewu 6:34, Today’s English Version.

“Mfumo Wa Wena A Wu Te”

Hambiswiritano, ku ni ku hambana lokukulu exikarhi ka ku nga vileli ku tlula mpimo hi leswi nga ta endleka mundzuku ni ku tshika ku ehleketa hi swona hi ku helela. Yesu a nga si tshama a khutaza vadyondzisiwa vakwe leswaku va tshika ku ehleketa hi leswi nga ta endleka mundzuku. Ku hambana ni sweswo, u va khutaze leswaku va khathala hi vumundzuku. A swi fanerile leswaku va khongelela swilo swa nkoka leswi a va swi lava hi nkarhi wolowo—xinkwa xa vona xa siku na siku. Kambe a va fanele va rhanga hi ku khongelela swilo leswi a swi nga si endleka—ku ta ka Mfumo wa Xikwembu nileswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endleka emisaveni.—Matewu 6:9-11.

A hi fanelanga hi fana ni vanhu va le nkarhini wa Nowa. A va khomeke swinene, “va dya, va nwa, vavanuna va teka ni vavasati va hlomisiwa” lerova a va ‘lemukanga nchumu’ malunghana ni leswi a swi ri kusuhi ni ku endleka. Ku ve ni vuyelo byihi? “Ndhambi yi fik[ile] yi va kukula hinkwavo.” (Matewu 24:36-42) Muapostola Petro u tirhise xiendlakalo xexo xa xiviri leswaku a hi tsundzuxa hi ta xilaveko xo hanya hi ri karhi hi ehleketa hi mundzuku. U tsarile: “Leswi swilo leswi hinkwaswo swi nga ta n’oka, n’wina mi fanele mi va vanhu va muxaka muni hi tlhelo ra swiendlo swo kwetsima swa ku tikhoma ni swiendlo swa ku tinyiketela loku nga ni vukwembu, mi ri karhi mi rindzela ni ku hamba mi tsundzuka vukona bya siku ra Yehovha!”—2 Petro 3:5-7, 11, 12.

Hlayisa Xuma eTilweni

Ina, a hi tshameni hi ri karhi hi “tsundzuka” siku ra Yehovha. Ku endla tano swi ta yi khumba swinene ndlela leyi hi tirhisaka nkarhi, matimba, vuswikoti ni rifuwo ra hina ha yona. A hi fanelanga hi karhateka swinene hi ku lava swilo leswi vonakaka—hambi i swilo swa nkoka evuton’wini kumbe ku titsakisa—lerova hi saleriwa hi nkarhi wutsongo wa swiendlo leswi kombisaka “ku tinyiketela loku nga ni vukwembu.” Ku dzika ntsena etimhakeni ta namuntlha swi nga ha vonaka swi tisa vuyelo lebyi tsakisaka hi ku hatlisa, kambe vuyelo byebyo i bya nkarhinyana ntsena. Yesu u vule leswaku i goza ra vutlhari ku va hi ‘tihlayisela  xuma etilweni’ ematshan’weni ya laha emisaveni.—Matewu 6:19, 20.

Yesu u kandziyise yinhla yoleyo exifanisweni xakwe xa wanuna la endleke makungu lamakulu hi vumundzuku. Eka makungu yakwe a nga ehleketanga hi xilaveko xakwe xa ku va ni vuxaka ni Xikwembu. Nsimu ya wanuna yoloye a yi veka ngopfu. U endle xiboho xo hirimuxa switlati swa yena kutani a aka switlati leswikulu leswaku a ta hanya vutomi bya vulovolovo, a dya, a nwa naswona a titsakisa. I yini leswi a swi hoxile hi sweswo? U file a nga si tiphina hi vuyelo bya ntirho wakwe. Kambe lexi vavisaka ngopfu hileswi a feke a nga si va na vuxaka ni Xikwembu. Yesu u gimete hi ku: “Swi tano hi munhu loyi a tihlengeletelaka xuma kambe a nga fuwanga eka Xikwembu.”—Luka 12:15-21; Swivuriso 19:21.

Xana U Nga Endla Yini?

U nga endli xihoxo xo fana ni lexi endliweke hi wanuna loyi Yesu a vulavuleke ha yena. Kuma leswaku Xikwembu xi byi khomele yini vumundzuku, kutani u hanya vutomi bya wena hi ku ya hi swilo sweswo. Xikwembu a xi va fihlelanga vanhu swilo leswi xi nga ta swi endla. Muprofeta Amosi wa khale u tsarile: “Yehovha, Hosi leyi Lawulaka a nge endli nchumu a nga si hlavutela mhaka ya yena leyi nga xihundla eka malandza ya yena ku nga vaprofeta.” (Amosi 3:7) Leswi Yehovha a swi hlavuteleke hi ku tirhisa vaprofeta vakwe u nga swi kuma sweswi eRitweni rakwe leri huhuteriweke, ku nga Bibele.—2 Timotiya 3:16, 17.

Nchumu wun’wana lowu Bibele yi wu hlavutelaka i swilo leswi vumundzuku lebyi se byi tshineleke byi nga ta hi tisela swona, leswi nga ta khumba misava hinkwayo hi ndlela leyi nga pimekiki. Yesu u te: “Ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu ku nga si tshamaka ku humelela lowu fanaka na wona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi.” (Matewu 24:21) A nga kona munhu la nga sivelaka xiendlakalo xexo. Hakunene a xi kona xivangelo lexi nga endlaka leswaku vagandzeri va ntiyiso va lava ku sivela xiendlakalo xexo. Ha yini? Hikuva xiendlakalo lexi xi ta herisa vubihi hinkwabyo emisaveni naswona xi ta tisa “tilo lerintshwa ni misava leyintshwa,” ku nga hulumendhe leyintshwa ya le tilweni ni vandla lerintshwa ra vanhu. Emisaveni yoleyo leyintshwa, Xikwembu “xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya [vanhu], rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.”—Nhlavutelo 21:1-4.

Kutani, xana a swi twali leswaku u tinyika nkarhi sweswi wa ku kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka hi ta ku cinca koloko? Xana u lava mpfuno leswaku u endla sweswo? Kombela Timbhoni ta Yehovha leswaku ti ku pfuna. Kumbe u tsalela vakandziyisi va magazini lowu. Hakunene, tiyimisele ku nga hanyeli ra namuntlha ntsena kambe u hanyela ni siku ra mundzuku leri hlamarisaka.

[Swifaniso eka tluka 7]

“Tshikani ku vilela . . . Siku leri tlhandlamaka ri ta va ni mivilelo ya rona”