Rito Ra Yehovha Ra Hanya

Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Malakiya

TEMPELE leyi akiweke hi vuntshwa ya le Yerusalema se a yi ri ni malembe yo tlula 70 yi hetiwile. Kambe hi ku famba ka nkarhi, vuxaka bya Vayuda ni Xikwembu byi ye byi tsana swinene. Hambi ku ri vaprista va sungule ku va ni vukanganyisi. I mani loyi a a ta va pfula mahlo va vona xiyimo xa vona xo biha naswona a va pfuna leswaku va tshinela eka Xikwembu? Yehovha u nyike muprofeta Malakiya ntirho wolowo.

Malakiya u tsale buku yo hetelela ya Matsalwa ya Xiheveru leyi nga biki mariri, leyi nga ni vuprofeta lebyi huhuteriweke hi Xikwembu. Ku ma tekela enhlokweni marito ya Malakiya ya vuprofeta swi nga hi pfuna leswaku hi tilunghiselela “siku lerikulu ni leri chavisaka ra Yehovha,” loko mafambiselo ya sweswi yo biha ya swilo ma fika emakumu.—Malakiya 4:5.

VAPRISTA VA “KHUNGUVANYISE VO TALA”

(Malakiya 1:1–2:17)

Loko Yehovha a phofula ndlela leyi a titwaka ha yona hi Vaisrayele, u ri: “N’wina ndzi mi rhandzile.” Kambe vaprista va sandze vito ra Xikwembu. Njhani? “Hi ku nyikela xinkwa lexi nyamisiweke ealitarini ya [xona],” ni hi ku “nyikela xiharhi lexi khutaka kumbe lexi vabyaka” leswaku xi va gandzelo.—Malakiya 1:2, 6-8.

Vaprista va “khunguvanyise vo tala enawini.” Vanhu a va “xengana.” Van’wana va teke vavasati vambe. Kasi van’wana va xenge “nsati wa vuntshwa bya [vona].”—Malakiya 2:8, 10, 11, 14-16.

Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:

2:2—Yehovha u “rhukan[e] mikateko” ya vaprista lava a va nga yingisi nawu wakwe hi ndlela yihi? Xikwembu xi endle sweswo hi ndlela ya leswaku mikateko leyi a yi komberiwa hi vaprista volavo yi hundzuka ndzhukano.

2:3—Xana a swi vula yini ku “haxa vulongo” eswikandzeni swa vaprista? Hi ku ya hi Nawu, vulongo bya xiharhi lexi a ku ta endliwa gandzelo ha xona a byi fanele byi humeseriwa ehandle ka nxaxa kutani byi hisiwa. (Levhitika 16:27) Ku haxa vulongo eswikandzeni swa vaprista a swi vula leswaku Yehovha a nga ma amukelanga magandzelo ni leswaku lava ma nyikeleke a va nyenyetsa eka yena.

2:13—I mihloti ya vamani leyi funengeteke alitari ya Yehovha? Leyi a ku ri mihloti ya vasati lava a va ya exikwetsimisisweni xa tempele kutani va phofulela Yehovha leswi nga etimbilwini ta vona. I yini leswi va vangeleke xirilo xolexo? Vanuna va vona va Vayuda va dlaye vukati hi swivangelo leswi nga riki enawini kutani va va tshika leswaku va ta teka vavasati vambe lava ha riki vantshwa.

Leswi Hi Swi Dyondzaka:

1:10. Yehovha a a nga tsakisiwi hi magandzelo ya vaprista lava nga ni makwanga, lava a va hakerisa  vanhu ni mintirho yo olova yo tanihi ku pfala tinyangwa kumbe ku tshivela ndzilo ealitarini. Hakunene i swa nkoka leswaku swiendlo swa hina swa vugandzeri, ku katsa ni leswi hi swi endlaka ensin’wini, hi swi endla hi ku susumetiwa hi rirhandzu leri nga riki na vutianakanyi leri hi nga na rona hi Xikwembu ni muakelani, ku nga ri hi ku lava ku kuma mali!—Matewu 22:37-39; 2 Vakorinto 11:7.

1:14; 2:17. Yehovha a nga byi lavi vukanganyisi.

2:7-9. Lava nyikiwaka vutihlamuleri byo dyondzisa evandlheni va fanele va tiyiseka leswaku leswi va swi dyondzisaka swi fambisana ni Rito ra Xikwembu, ku nga Matsalwa yo Kwetsima ni minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni ya “mulanguteri wo tshembeka.”—Luka 12:42; Yakobo 3:11.

2:10, 11. Yehovha u langutele leswaku vagandzeri vakwe va yi tekela enhlokweni ndzayo ya leswaku va teka “eHosini ntsena.”—1 Vakorinto 7:39.

2:15, 16. Vagandzeri va ntiyiso va fanele va wu xixima swinene ntwanano wa vukati lowu va wu endleke ni vasati va vuntshwa bya vona.

‘HOSI YA NTIYISO YI TA TA ETEMPELENI YA YONA’

(Malakiya 3:1–4:6)

“Hi xitshuketa ku ta ta Hosi ya ntiyiso [Yehovha Xikwembu] etempeleni ya Yena” ni “murhumiwa wa ntwanano [Yesu Kreste].” Xikwembu xi ‘ta tshinela eka vanhu va xona leswaku xi ta va avanyisa’ ni ku va mbhoni ya xihatla leswaku xi kanetana ni vaendli va swilo swo biha swa mixaka hinkwayo. Ku tlula kwalaho, “buku ya xitsundzuxo” yi ta tsaleriwa lava chavaka Yehovha.—Malakiya 3:1, 3, 5, 16.

Siku leri “hisaka ku fana ni khele ra ndzilo” ri ta fika kutani ri ta herisa vanhu hinkwavo vo homboloka. Loko siku rero ri nga si fika, ku ta rhumiwa muprofeta leswaku “a tlherisela mbilu ya vatatana eka vana va vona, ni mbilu ya vana yi tlhelela eka vatatana.”—Malakiya 4:1, 5, 6.

Tinhlamulo Ta Swivutiso Swa Matsalwa:

3:1-3—“Hosi ya ntiyiso” ni “murhumiwa wa ntwanano” va te rini etempeleni naswona i mani loyi a rhumeriweke emahlweni ka vona? Yehovha u te etempeleni yakwe hi ku tirhisa muyimeri kutani a yi basisa hi Nisani 10, 33 C.E. Wolowo a ku ri nkarhi lowu Yesu a ngheneke  etempeleni kutani a hlongola vanhu lava xavaka ni lava xavisaka. (Marka 11:15) Leswi swi endleke endzhaku ka malembe manharhu ni hafu loko Yesu se a totiwe ku va Hosi leyi Hlawuriweke. Hilaha ku yelanaka, swi tikomba onge endzhaku ka malembe manharhu ni hafu loko a vekiwe etilweni ku va Hosi, Yesu u fambe na Yehovha etempeleni ya moya kutani a kuma leswaku vanhu va Xikwembu a va lava ku basisiwa. Hi lembe-xidzana ro sungula, Yohane lowo Khuvula u rhumiwe ku ya pfuna Vayuda leswaku va lunghekela ku ta ka Yesu Kreste. Eminkarhini ya manguva lawa, ku rhumiwe murhumiwa ka ha ri emahlweni leswaku a lunghiselela ku ta ka Yehovha etempeleni yakwe ya moya. Eku sunguleni ka va-1880, ntlawa wa swichudeni swa Bibele swi sungule ku nghenela ntirho wo dyondzisa Bibele leswaku swi dyondzisa vanhu va timbilu letinene tidyondzo to tala ta xisekelo ta Bibele.

3:10—Xana ku tisa “swiphemu hinkwaswo swa vukhume” swi fanekisela ku nyika Yehovha swilo swa hina hinkwaswo? Rifu ra Yesu ri endle leswaku Nawu wa Muxe wu nga ha tirhi, kutani a swa ha bohi ku humesa vukhume evugandzerini bya Xikwembu namuntlha. Kambe, vukhume byi ni nhlamuselo yo fanekisela. (Vaefesa 2:15) A byi fanekiseli ku nyikela swilo swa hina hinkwaswo. Hambileswi vukhume a byi tisiwa lembe ni lembe, hina hi tisa swilo swa hina hinkwaswo eka Yehovha kan’we ntsena—loko hi tinyiketela eka yena kutani hi kombisa ku tinyiketela koloko hi ku khuvuriwa ematini. Ku sukela hi nkarhi wolowo ku ya emahlweni, hinkwaswo leswi hi nga na swona i swa Yehovha. Hambiswiritano, u hi pfumelela leswaku hi hlawula xiphemu xa leswi hi nga na swona—vukhume byo fanekisela—leswaku hi byi tirhisa entirhweni wakwe. I xilo xin’wana ni xin’wana lexi swiyimo swa hina swi hi pfumelelaka ku nyikela ha xona ni leswi mbilu ya hina yi hi susumetelaka ku swi tirhisa. Magandzelo lawa hi ma tisaka eka Yehovha ma katsa nkarhi, matimba, ni swilo leswi vonakaka leswi tirhisiwaka entirhweni wo chumayela hi Mfumo ni wa ku endla vadyondzisiwa. Nakambe swin’wana leswi katsekaka i ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste, ku endzela lava vabyaka ni vapfumeri-kulobye lava dyuhaleke ni ku nyikela hi timali leswaku hi seketela vugandzeri bya ntiyiso.

4:3—Vagandzeri va Yehovha va ta “kandziyela lavo homboloka” hi ndlela yihi? Vanhu va Xikwembu emisaveni a va nge va “kandziyel[i] lavo homboloka” hi ku kongoma, leswi vulaka ku hlanganyela eku va avanyiseni. Ematshan’weni ya sweswo, leswi swi ringanyeta leswaku malandza ya Yehovha ya laha misaveni ma ta endla tano hi ndlela yo fanekisela hi ku hlanganyela hi mbilu hinkwayo enkhubyeni wa ku hlula lowu nga ta va kona endzhaku ka ku lovisiwa ka misava ya Sathana.—Pisalema 145:20; Nhlavutelo 20:1-3.

4:4—Ha yini hi fanele hi ‘tsundzuka nawu wa Muxe’? Vakreste a va ha boheki ku hlayisa Nawu wolowo, kambe wu tirhe tanihi “ndzhuti wa swilo leswinene leswi nga ta ta.” (Vaheveru 10:1) Hikwalaho, ku wu tekela enhlokweni Nawu wa Muxe swi nga hi pfuna ku vona ndlela leyi swilo leswi tsariweke eka wona swi hetisekaka ha yona. (Luka 24:44, 45) Ku engetela kwalaho, Nawu wolowo wu ni “swifanekiselo swa swilo swa le matilweni.” I swa nkoka leswaku hi wu dyondza loko hi lava ku twisisa tidyondzo ni mahanyelo ya Vukreste.—Vaheveru 9:23.

4:5, 6—Xana “Eliya lowa muprofeta” u fanekisela mani? Ku profetiwe leswaku “Eliya” a a ta endla ntirho wa ku vuyetela, ku nga wa ku lunghiselela timbilu ta vanhu. Hi lembe-xidzana ro sungula C.E., Yesu Kreste u vule leswaku Yohane lowo Khuvula i “Eliya.” (Matewu 11:12-14; Marka 9:11-13) Eliya wa manguva lawa u rhumiwile “ku nga si fika siku lerikulu ni leri chavisaka  ra Yehovha.” Namuntlha Eliya u fanekisela “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45) Ntlawa lowu wa Vakreste lava totiweke wu karhi wu pfuna vanhu leswaku va pfuxeta vuxaka bya vona ni Xikwembu.

Leswi Hi Swi Dyondzaka:

3:10. Hi titsona mikateko ya Yehovha loko hi tsandzeka ku n’wi nyika hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina.

3:14, 15. Hikwalaho ka xikombiso xo biha xa vaprista, Vayuda va sungule ku teka ntirho wa Xikwembu wu ri lowu nga pfuniki nchumu. Lava nga ni vutihlamuleri evandlheni ra Vukreste va fanele va va swikombiso.—1 Petro 5:1-3.

3:16. Yehovha u va tsala ehansi vanhu lava n’wi chavaka va tlhela va tshembeka eka yena. Wa va tsundzuka naswona u ta va hlayisa loko a herisa misava yo biha ya Sathana. Hikwalaho, hi nga tshuki hi tsana, hi tshika xiboho lexi hi tivekeleke xona xa ku tshama hi tshembekile eka Xikwembu.—Yobo 27:5.

4:1. Esikwini leri hi nga ta tihlamulela eka Yehovha, “rhavi” ni “rimitsu” haswimbirhi swi ta kuma hakelo yin’we—vana va avanyisiwa hi ndlela leyi fanaka ni leyi vatswari va vona va avanyisiwaka ha yona. Hakunene vatswari va ni vutihlamuleri hi vana va vona! Vatatana ni vamanana lava nga Vakreste va fanele va tirha hi matimba leswaku va tshama va ri karhi va amukeleka eka Xikwembu.—1 Vakorinto 7:14.

“Chava Xikwembu Xa Ntiyiso”

I mani la nga ta ponisiwa eka “siku lerikulu ni leri chavisaka ra Yehovha”? (Malakiya 4:5) Yehovha u ri: “N’wina lava va chavaka vito ra mina, kunene dyambu ra ku lulama ri ta mi voningela, ri ri ni matimba yo tshungula etimpapeni ta rona; mi ta huma kutani mi handza misava kukota marhole lama nonisiweke.”—Malakiya 4:2.

Yesu Kreste, “dyambu ra ku lulama,” u voningela lava ri chavaka swinene vito ra Xikwembu kutani va amukela tintswalo ta xona. (Yohane 8:12) Nakambe eka vona, dyambu leri “ri ni matimba yo tshungula etimpapeni ta rona”—sweswi ri tshungula hi tlhelo ra moya naswona emisaveni leyintshwa ya Xikwembu ri ta tshungula hi ku helela enyameni, emianakanyweni ni le mintlhavekweni. (Nhlavutelo 22:1, 2) “Kukota marhole lama nonisiweke” va ni ntsako. Leswi hi rindzeleke mikateko leyi, a hi yingiseni xitsundzuxo xa Hosi Solomoni lexi nge: “Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona. Hikuva leyi hi yona mfanelo hinkwayo ya munhu.”—Eklesiasta 12:13.

[Xifaniso eka tluka 26]

Muprofeta Malakiya, nandza wa Xikwembu la hisekaka ni la tinyiketeleke

[Xifaniso eka tluka 29]

Leswi hi swi dyondzisaka swi fanele swi fambisana ni Bibele

[Xifaniso eka tluka 29]

Malandza ya Yehovha ma wu xixima swinene ntwanano wa wona wa vukati