Ha Yini U Fanele U Tshama U Tshembekile?

“Oho Yehovha, ndzi avanyise hi ku landza . . . ku tshembeka loku nga eka mina.”—PS. 7:8.

1, 2. Hi swihi swiyimo swin’wana leswi tolovelekeke leswi nga lavaka leswaku Vakreste va kombisa vutshembeki bya vona?

XIYA swikombiso swinharhu leswi landzelaka: Xo sungula i xa mufana loyi a hlekuriwaka hi vana lava a nghenaka na vona xikolo. Va ringeta ku n’wi tlhontlha leswaku a kala a hlundzuka, kumbexana a va rhuketela kumbe a lwa na vona. Xana u ta rihisela kumbe u ta tikhoma kutani a famba a hambana na vona? Xa vumbirhi i xa wanuna wo karhi la endlaka ndzavisiso eka Internet. Loko a ha langutile, ku humelela xibokisana lexi navetisaka Web site ya swifaniso leswi pfuxaka ku navela loko biha. Xana u ta ringeka ivi a yi pfula kumbe u ta yi papalata? Xa vunharhu, i xa wansati la nga Mukreste, la nga le ku buleni ni vamakwerhu van’wana va xisati, ivi se va sungula ku hleva makwerhu un’wana wa xisati wa le vandlheni. Xana u ta hlanganyela eka rihlevo rero kumbe u ta ringeta ku cinca bulo?

² Hambileswi swiyimo leswi swi nga faniki, kambe hinkwaswo swa yelana. Hinkwaswo swi kombisa leswaku ku tshama hi tshembekile tanihi Vakreste a hi matlangwana. Xana u tshama u ri karhi u anakanya hi leswaku u fanele u tshama u tshembekile loko u langutane ni timhaka leti u karhatekaka ha tona, swilaveko swa wena ni tipakani ta wena evuton’wini? Siku ni siku, vanhu va ehleketa hi ndlela leyi va langutekaka ha yona, rihanyo ra vona, ndlela leyi va nga tihanyisaka ha yona, vanghana va vona lava pfaka va cinca mavala kumbexana ni munhu loyi va nga rhandzanaka na yena. Hi nga ha karhateka ngopfu hi swilo swo tano. Kambe i yini lexi Yehovha a nga na mhaka ngopfu na xona loko a ri karhi a kambisisa timbilu ta hina? (Ps. 139:23, 24) I vutshembeki bya hina.

3. Hi rihi lunghelo leri Yehovha a hi nyikaka rona, naswona i yini leswi hi nga ta swi kambisisa exihlokweni lexi?

³ Yehovha, loyi a nga Munyiki wa “nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni nyiko yin’wana ni yin’wana leyi hetisekeke,” u hi nyike tinyiko to hambana-hambana. (Yak. 1:17) Hikwalaho ka yena hi ni tinyiko to tanihi miri, mianakanyo, rihanyo ni vuswikoti byo hambana-hambana. (1 Kor. 4:7) Hambiswiritano, Yehovha a nga hi sindzisi leswaku hi va lava tshembekaka. U hi tshika hi tihlawulela ku va ni mfanelo leyi. (Det. 30:19) Kutani hi fanele hi kambisisa leswi ku tshembeka swi vulaka swona. Nakambe hi ta tlhela hi kambisisa swivangelo swinharhu leswi endlaka leswaku mfanelo leyi yi va ya nkoka swinene.

Vutshembeki I Yini?

4. Ku tshembeka swi katsa yini, naswona hi nga dyondza yini eka nawu wa Yehovha malunghana ni switlhavelo swa swifuwo?

⁴ Vanhu vo tala a va tiyiseki leswaku vutshembeki i yini. Hi xikombiso, loko van’watipolitiki va tibumabumela leswaku va tshembekile, swi tikomba va vula leswaku va lulamile. Mfanelo leyi ya ku lulama i ya nkoka, kambe hambiloko munhu a ri na yona ku va ka ha ri na swin’wana leswi a faneleke a swi endla. EBibeleni rito leri nge ku tshembeka ri katsa ku va ni mahanyelo lamanene. Marito ya Xiheveru lama yelanaka ni rito leri nge “ku tshembeka” ma huma eka rimitsu leri vulaka ku hanya kahle, ku helela kumbe ku pfumala xihoxo. Rin’wana ra marito lawa ri tirhisiwa emhakeni ya switlhavelo leswi a swi ta endleriwa Yehovha. Xifuwo lexi ku endliwaka xitlhavelo ha xona a xi endla leswaku loyi a xi nyikelaka a amukeleka eka Yehovha ntsena loko xi hanye kahle, kumbe xi helerile. (Hlaya Levhitika 22:19, 20.) Yehovha a a xupula lava tlulaka nawu wakwe hi vomu hi ku endla switlhavelo hi swifuwo leswi khwitaka, leswi vabyaka kumbe leswi feke mahlo.—Mal. 1:6-8.

5, 6. (a) Hi swihi swikombiso leswi kombisaka leswaku minkarhi yo tala hi lava swilo leswi heleleke? (b) Leswi vanhu va nga hetisekangiki, xana swi vula leswaku va fanele va rhanga va hetiseka ku ri kona va nga ta kota ku tshama va tshembekile? Hlamusela.

⁵ Mhaka ya ku lava ni ku teka nchumu lowu heleleke tanihi lowu nga wa nkoka a hi yintshwa. Hi xikombiso, ehleketa hi munhu la hlengeletaka tibuku,  kutani a kuma buku yo karhi ya risima leyi ku nga khale a yi lava, kambe a kuma leswaku yi kayivela matluka man’wana ya nkoka. A nga ha yi tlherisela lomu a yi ri kona hileswi a heleke matimba. Kumbe ehleketa hi wansati loyi a nga le makete loyi a hlawulaka mihandzu. Hi ku vona ku hambana-hambana ni ku xonga ka yona, u pfa a yima a yi langutisisa kahle. Xana u ta teka yihi? U ta teka leyi yi nga si onhakaka. Hilaha ku fanaka, Xikwembu xi lava vanhu lava nga ni mfanelo leyi ya ku helela.—2 Tikr. 16:9.

⁶ Kambe, u nga ha tivutisa loko munhu a fanele a va la hetisekeke leswaku a ta tshembeka. Leswi hi tswariweke hi ri ni xidyoho naswona hi nga hetisekangiki, hi nga ha ehleketa leswaku hi fana ni buku liya yi nga ni matluka lama kayivelaka kumbe mihandzu leyi onhakeke. Xana minkarhi yin’wana u titwa hi ndlela yoleyo? Tiyiseka leswaku Yehovha a nga langutelanga leswaku hi va lava hetisekeke hi ku helela. A nga langutelanga leswaku hi endla leswi hi nga taka hi nga koti ku swi endla. * (Ps. 103:14; Yak. 3:2) Kambe, u langutele leswaku hi tshama hi tshembekile. Kutani, xana ku ni ku hambana exikarhi ka ku hetiseka ni ku tshembeka? Ina, ku kona. Hi xikombiso: Jaha rin’wana ri rhandzana ni ntombhi leyi ri lavaka ku yi teka. Loko ro langutela leswaku ntombhi yoleyo yi va leyi hetisekeke ri ta va ri ri xiphukuphuku. Kambe ri ta va ri tlharihile loko ro langutela leswaku yi ri rhandza hi mbilu ya yona hinkwayo, leswi vulaka leswaku yi tshembeka eka rona. Hilaha ku fanaka, Yehovha i “Xikwembu lexi lavaka ku tinyiketela loku hlawulekeke.” (Eks. 20:5) A xi langutelanga leswaku hi va lava hetisekeke, kambe xi langutele leswaku hi xi rhandza hi timbilu ta hina hinkwato, hi gandzela xona ntsena.

7, 8. (a) Hi xihi xikombiso lexi Yesu a xi vekeke malunghana ni ku tshembeka? (b) Hi ku ya hi Matsalwa, xana swi vula yini ku tshembeka?

⁷ Leswi swi nga ha hi tsundzuxa ndlela leyi Yesu a anguleke ha yona loko a vutisiwe leswaku hi wihi nawu wa nkoka eka milawu hinkwayo. (Hlaya Marka 12:28-30.) Yesu a nga lo hlamula ntsena; u tlhele a hanya hi ku pfumelelana ni leswi a swi vuleke. U veke xikombiso lexi hetisekeke xa ku rhandza Yehovha hi mianakanyo ya yena hinkwayo, hi mbilu ya yena hinkwayo, hi moya-xiviri wa yena hinkwawo ni hi matimba ya yena hinkwawo. U kombise leswaku munhu a nga vuli hi nomu ntsena leswaku wa tshembeka kambe u swi kombisa hi swiendlo leswinene leswi a swi endlaka hi xikongomelo lexinene. Leswaku hi tshama hi tshembekile hi fanele hi landzela mikondzo ya Yesu.—1 Pet. 2:21.

⁸ Kutani, hi leyi nhlamuselo ya ku tshembeka hi ku ya hi Matsalwa: i ku tinyiketela hi mbilu hinkwayo eka Munhu un’we la nge matilweni ku nga Yehovha Xikwembu ni le ka ku rhandza ka yena ni le ka xikongomelo xakwe lexi a xi vekeke erivaleni. Ku tshama hi tshembekile swi vula leswaku siku ni siku hi ta tikarhatela ku tsakisa Yehovha Xikwembu ku tlula vanhu hinkwavo. Swilo leswi nga swa nkoka eka yena, hi swona hi nga ta swi teka swi ri swa nkoka evuton’wini bya hina. A hi kambisiseni swivangelo swinharhu leswi endlaka leswaku sweswo swi va swa nkoka swinene.

1. Ku Tshembeka Ka Hina Ni Ku Kanetiwa Ka Vuhosi Bya Yehovha

9. Ku tshembeka ka hina ku byi khumba njhani vuhosi bya vuako hinkwabyo?

⁹ Vuhosi bya Yehovha a byi titsheganga hi vutshembeki bya hina. Vuhosi byakwe byi lulamile, i bya hilaha ku nga heriki naswona byi ta fuma vuako hinkwabyo. Byi ta tshamisa xisweswo ku nga khathariseki leswi xivumbiwa xihi na xihi xi swi vulaka kumbe xi swi endlaka. Hambiswiritano, vuhosi bya Xikwembu byi soriwe swinene etilweni ni le misaveni. Xisweswo vuhosi bya Xikwembu byi fanele byi lweriwa emahlweni ka swivumbiwa hinkwaswo leswi tlhariheke, ku tiyisekisiwa leswaku Xikwembu hi xona xi nga ni mfanelo yo fuma naswona xi fuma hi ndlela leyinene ni hi rirhandzu. Hina Timbhoni ta Yehovha, hi rhandza ku bula na mani na mani la hi yingisaka hi vuhosi bya Xikwembu lebyi nga ta fuma vuako hinkwabyo. Kambe, xana hi nga swi endla njhani swiboho leswi fambisanaka ni ku xixima vuhosi bya Xikwembu? Hi swi kombisa njhani leswaku hi hlawula Yehovha tanihi Hosi ya hina? Hi ku va lava tshembekaka.

10. Hi xihi xihehlo lexi Sathana a xi vuleke malunghana ni ku tshembeka ka vanhu, naswona wena u nga angula njhani?

¹⁰ Xiya ndlela leyi vutshembeki bya wena byi katsekaka ha yona. Sathana u vule leswaku ku hava munhu la nga ta seketela vuhosi bya Xikwembu, nileswaku  a nga kona la nga ta tirhela Yehovha hikwalaho ko n’wi rhandza. Diyavulosi u byele Yehovha marito lama landzelaka emahlweni ka ntshungu wa swivumbiwa swa moya: “Nhlonge hi nhlonge, hinkwaswo leswi munhu a nga na swona u ta swi humesa leswaku a ponisa moya-xiviri wakwe.” (Yobo 2:4) Xiya leswaku Sathana a nga hehlanga Yobo lowo lulama ntsena kambe u hehle ni vanhu hinkwavo. Swi fanerile leswi Bibele yi vitanaka Sathana yi ku i “muhehli wa vamakwerhu.” (Nhlav. 12:10) U tlhontlhe Yehovha a vula leswaku Vakreste—ku katsa na wena—a va nge tshami va tshembekile. Sathana u vule leswaku hi ta tshika ku tirhela Yehovha leswaku hi ponisa vutomi bya hina. Xana u titwa njhani hi swihehlo leswi u phyarhekiweke swona? Xana a wu nga ta swi tsakela ku kombisa leswaku Sathana i muhembi? Loko u tshama u tshembekile u ta va u kombisa leswaku Sathana i muhembi.

11, 12. (a) Hi swihi swikombiso leswi kombisaka leswaku swiboho leswi hi swi endlaka eka timhaka ta siku ni siku swi fambisana ni ndlela leyi hina hi tshembekaka ha yona? (b) Ha yini ku ri lunghelo ku va hi tshama hi tshembekile?

¹¹ Hikwalaho mhaka ya ku tshembeka ka wena yi endla leswaku mahanyelo ya wena ni swiboho leswi u swi endlaka siku ni siku swi va swa nkoka swinene. Tsundzuka swikombiso swinharhu leswi boxiweke eku sunguleni. Xana vanhu lavaya vanharhu a va ta byi hlayisa njhani vutshembeki? Mufana luya a hlekuriwaka hi vana lava a nghenaka na vona xikolo u titwa a lava ku rihisela, kambe u tsundzuka ndzayo leyi nge: “Mi nga tirihiseli, varhandziwa, kambe kendlukelani vukarhi; hikuva ku tsariwile: ‘Ku rihisela i ka mina; hi mina ndzi nga ta tlherisela, ku vula Yehovha.’” (Rhom. 12:19) Wa famba a hambana na vona. Wanuna luya a a endla ndzavisiso eka Internet, loko a a swi lava a a ta langutisa swifaniso sweswo leswi pfuxaka ku navela ko biha, kambe u tsundzuka nawu lowu kongomisaka lowu kumekaka eka marito ya Yobo lama nge: “Ndzi endle ntwanano ni mahlo ya mina. Xana ndzi nga n’wi langutisisa ku yini nhwana?” (Yobo 31:1) Hilaha ku fanaka, na yena u papalata ku languta swifaniso sweswo leswi thyakeke, a swi papalata onge hiloko swi ri chefu. Wansati luya a a bula ni vavasati-kulobye, loko se ku sungula rihlevo, wa ri papalata a tsundzuka nkongomiso lowu nge: “Un’wana ni un’wana wa hina a a tsakise warikwavo eka leswi nga swinene leswaku swi n’wi aka.” (Rhom.  15:2) Rihlevo leri a nga ri hundziselaka emahlweni a ri aki. Ri ta va ri onha vito ra makwavo wa yena la nga Mukreste; naswona a ri nge n’wi tsakisi Tata wakwe wa le tilweni. Hikwalaho a nga hlanganyeli eka rona kutani u cinca bulo.

¹² Eka swikombiso sweswo hinkwaswo, Mukreste ha un’we u endla xiboho lexi entiyisweni xi nge: ‘Yehovha i Mufumi wa mina. Ndzi ta ringeta ku endla leswi tsakisaka yena emhakeni leyi.’ Loko u tiendlela swiboho, xana u ringeta ku tsakisa Yehovha? Loko u endla tano, u ta va u yingisa marito lama khutazaka lama nga eka Swivuriso 27:11 lama nge: “N’wananga, tlhariha u tsakisa mbilu yanga, leswaku ndzi ta angula loyi a ndzi tlhontlhaka.” Hi ni lunghelo ronghasi ro tsakisa mbilu ya Xikwembu! Kutani i swa nkoka leswaku hi tikarhatela ku tshama hi tshembekile.

2. Yehovha U Ta Hi Avanyisa Hi Ku Ya Hi Ku Tshembeka Ka Hina

13. Marito ya Yobo ni ya Davhida ma swi kombisa njhani leswaku Yehovha u ta hi avanyisa hi ku ya hi ku tshembeka ka hina?

¹³ Ha swi vona leswaku ku tshembeka ka hina ku hi pfuna ku kombisa leswaku hi seketela vuhosi bya Yehovha. Hikokwalaho Xikwembu xi ta hi avanyisa hi ku ya hi ku tshembeka ka hina. Yobo a a yi tiva kahle mhaka yoleyo. (Hlaya Yobo 31:6.) Yobo a a swi tiva leswaku Xikwembu xi pima vanhu hinkwavo hi ‘swikalo leswi pakanisaka,’ xi tirhisa nawu wa xona lowu hetisekeke wa vululami leswaku xi vona loko hi hlayisa vutshembeki. Davhida na yena u te: “Yehovha u ta gweva vanhu. Oho Yehovha, ndzi avanyise hi ku landza ku lulama ka mina ni hi ku landza ku tshembeka loku nga eka mina. . . . Tanihi leswi Xikwembu xi lulameke, xi kambela mbilu ni tinso.” (Ps. 7:8, 9) Ha swi tiva leswaku Xikwembu xi vona ‘timbilu ni tinso’ ta hina to fanekisela, leswi vulaka leswaku xi vona leswi nga etimbilwini ta hina. Kambe hi fanele hi tsundzuka leswi xi swi langutaka eka hina. Hilaha Davhida a vuleke hakona, Yehovha u hi avanyisa hi ku ya hi ku tshembeka ka hina.

14. Ha yini hi nga fanelanga hi gimeta hileswaku leswi hi nga hetisekangiki naswona hi nga na xidyoho a hi nge swi koti ku tshama hi tshembekile?

¹⁴ Ehleketa hi Yehovha Xikwembu a ri karhi a kambisisa timbilu ta vanhu va tibiliyoni namuntlha. (1 Tikr. 28:9) I vangani vanhu lava a va kumaka va hlayisa vutshembeki tanihi Vakreste? Vanhu va kona a va tati ni xandla! Kambe a hi fanelanga hi gimeta hi leswaku ku nga hetiseki ka hina ku hi sivela ku tshama hi tshembekile. Ku hambana ni sweswo, hi ni xivangelo lexi twalaka xo tshemba leswaku Yehovha u ta hi kuma hi ri lava tshembekaka hambiloko hi nga hetisekanga, hilaha Davhida na Yobo va endleke hakona. Tsundzuka leswaku hi nga ha tshika ku tshembeka hambiloko hi hetisekile. Ko va vanhu vanharhu ntsena lava a va hetisekile lava nga hanya laha misaveni, kambe vambirhi va vona ku nga Adamu na Evha va tsandzekile ku tshama va tshembekile. Hambiswiritano, timiliyoni ta vanhu lava nga hetisekangiki ti swi kotile ku tshama ti tshembekile. Na wena u nga swi kota.

3. Ku Tshembeka I Ka Nkoka Eka Ntshembo Wa Hina

15. Davhida u swi kombise njhani leswaku ku tshembeka i ka nkoka eka ntshembo lowu hi nga na wona hi vumundzuku?

¹⁵ Ku tshembeka ka hina i ka nkoka eka ntshembo lowu hi nga na wona hi vumundzuku, hikuva Yehovha u ta hi avanyisa hi ku ya hi kona. Davhida a a swi tiva leswaku sweswo i ntiyiso. (Hlaya Pisalema 41:12.) A a wu tlangela swinene ntshembo wa leswaku u ta amukeleka eka Xikwembu hilaha ku nga heriki. Davhida a a ri ni ntshembo wa ku hanya hilaha ku heriki, ku fana ni Vakreste va ntiyiso namuntlha, naswona u hambete a tshinela swinene eka Yehovha Xikwembu loko a ri karhi a n’wi tirhela. Davhida a a swi tiva leswaku u fanele a tshama a tshembekile leswaku a vona ku hetiseka ka ntshembo wolowo. Na hina Yehovha wa hi seketela, a hi dyondzisa, a hi kongomisa ni ku hi katekisa loko hi tshama hi tshembekile.

16, 17. (a) Ha yini u tiyimisele ku tshama u tshembekile? (b) Hi swihi swivutiso leswi nga ta hlamuriwa exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁶ Ntshembo wu hi pfuna leswaku hi tshama hi tsakile sweswi. Wu nga hi nyika ntsako lowu hi wu lavaka leswaku hi langutana ni swiyimo swo tika. Wu nga tlhela wu sirhelela mianakanyo ya hina. Tsundzuka leswaku Bibele yi fanisa ntshembo ni xihuku.  (1 Tes. 5:8) Tanihi leswi xihuku xi sirhelelaka nhloko ya socha loko ri ri enyimpini, ntshembo wu sirhelela mianakanyo ya hina eka mianakanyo yo biha leyi nga pfuniki nchumu, leyi Sathana a yi kondletelaka emisaveni leyi ya khale leyi nga ta lovisiwa. Loko hi nga ri na ntshembo vutomi bya hina byi va byi nga ri na xikongomelo. Hi fanele hi tikambisisa hi vukheta, ku vona loko hi tshembekile naswona hi ri ni ntshembo lowu fambisanaka ni ku hlayisa vutshembeki. U nga rivali leswaku loko u tshama u tshembekile, u seketela vuhosi bya Yehovha naswona u sirhelela ntshembo wa wena wa risima wa vumundzuku. Onge u nga tshama u tshembekile!

¹⁷ Leswi ku tshembeka ku nga ka nkoka, hi fanele hi kambisisa swivutiso swin’wana. I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tshembeka? I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tshama hi tshembekile? Naswona i yini leswi nga endliwaka loko munhu a pfa a tsandzeka ku tshama a tshembekile? Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamula swivutiso leswi.

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Ku tshembeka i yini?

• Vutshembeki byi khumbeka njhani emhakeni ya ku lweriwa ka vuhosi bya vuako hinkwabyo?

• Vutshembeki byi hi pfuna njhani leswaku hi va ni ntshembo?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 5]

Siku ni siku hi langutana ni swiphiqo swo tala leswi hi ringaka leswaku hi nga tshembeki