Tekelela Yesu Hi Ku Dyondzisa Hi Rirhandzu
Tekelela Yesu Hi Ku Dyondzisa Hi Rirhandzu
“Ku hava munhu un’wana la tshameke a vulavula hi ndlela leyi.”—YOH. 7:46.
1. Vanhu va angule njhani eka ndlela leyi Yesu a a dyondzisa ha yona?
ANAKANYA ndlela leyi swi faneleke swi tsakise ha yona ku yingisela Yesu loko a ri karhi a dyondzisa! Bibele yi hi byela ndlela leyi lava va n’wi yingiseke va khumbekeke ha yona. Hi xikombiso, Luka mutsari wa Evhangeli u vula leswaku vanhu va laha Yesu a a tshama kona “va sungul[e] . . . ku hlamarisiwa hi marito lamanene lama humaka enon’wini wakwe.” Matewu u vika leswaku lava yingiseke Yesu loko a ri karhi a dyondzisa Dyondzo ya le Ntshaveni va “hlamarisiw[e] hi ndlela yakwe yo dyondzisa.” Naswona Yohane u vule leswaku tindhuna leti a ti rhumiwe ku ya khoma Yesu ti vuye ximandla-mandla, kutani ti ku: “Ku hava munhu un’wana la tshameke a vulavula hi ndlela leyi.”—Luka 4:22; Mat. 7:28; Yoh. 7:46.
2. Hi tihi tindlela leti Yesu a ti tirhiseke loko a dyondzisa?
2 Tindhuna toleto a a ti tiyisile. Hakunene Yesu a a ri Mudyondzisi lonkulu swinene la tshameke a hanya. A a dyondzisa hi ndlela leyi twisisekaka ni leyi olovaka. A a tirhisa swikombiso ni swivutiso hi ndlela ya vutlhari. A a dyondzisa hi ndlela leyi twisisekaka eka vanhu hinkwavo, ku nga khathariseki leswaku a va dyondzekile kumbe a va nga dyondzekanga. Tidyondzo ta yena a ti twisiseka hi ku olova kambe a ti dzikile. Hambiswiritano, swoleswo a hi swona ntsena leswi endleke leswaku Yesu a va Mudyondzisi lonkulu.
Mfanelo Ya Nkoka Swinene I Rirhandzu
3. Tanihi mudyondzisi, xana Yesu a a hambane njhani ni varhangeri va vukhongeri va le nkarhini wakwe?
3 A swi kanakanisi leswaku exikarhi ka vatsari ni Vafarisi a ku ri ni vanhu lava tlhariheke, lava nga ni vutivi ni lava a va ri ni vuswikoti byo dyondzisa. Kambe, i yini lexi endleke leswaku ndlela leyi Yesu a a dyondzisa ha yona yi hambana swinene ni leyi vona a va dyondzisa ha yona? Vafundhisi va le nkarhini wolowo a va nga ri na mhaka na swisiwana. Ematshan’weni ya sweswo, a va swi nyenya, va swi teka tanihi “vanhu lava rhukaniweke.” (Yoh. 7:49) Yesu a a nga fani na vona hikuva a a swi twela vusiwana tanihi leswi a swi “vavisiwile ni ku tsalangana ku fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.” (Mat. 9:36) A a ri na rirhandzu, ntwela-vusiwana ni musa. Kambe vafundhisi a va nga xi rhandzi Xikwembu. (Yoh. 5:42) Hambiswiritano, Yesu a a n’wi rhandza Tata wakwe naswona a swi n’wi tsakisa ku endla ku rhandza ka yena. Vafundhisi a va soholota rito ra Xikwembu leswaku va ta vuyeriwa vona vini, kambe Yesu a a rhandza “rito ra Xikwembu” hikuva a a dyondzisa ha rona, a ri hlamusela, a ri yimelela naswona a a hanya hileswi ri swi vulaka. (Luka 11:28) Ina, Kreste u kombise rirhandzu lerikulu eka leswi a a swi dyondzisa, eka ndlela leyi a a tirhisana na vanhu ha yona ni le ka ndlela leyi a a va letela ha yona.
4, 5. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku dyondzisa hi rirhandzu? (b) Ha yini vutivi ni vuswikoti swi ri swa nkoka ni le ku dyondziseni?
4 Ku vuriwa yini hi hina? Leswi hi nga valandzeri va Kreste, hi lava ku n’wi tekelela loko hi ri ensin’wini ni le ka ndlela leyi hi hanyaka ha yona. (1 Pet. 2:21) Hikwalaho, xikongomelo xa hina a hi ku dyondzisa vutivi bya le Bibeleni ntsena kambe ni ku kombisa timfanelo ta Yehovha, ngopfu-ngopfu rirhandzu rakwe. Ku nga khathariseki leswaku hi ni vutivi byo tanihi kwihi ni vuswikoti byo fikela kwihi byo dyondzisa, rirhandzu leri hi ri kombisaka ri ta hi pfuna leswaku hi fikelela timbilu ta vanhu lava hi va chumayelaka. Leswaku hi pfuna vanhu vo tala entirhweni wa hina wo endla vanhu vadyondzisiwa, hi fanele hi tekelela Yesu hi ku dyondzisa hi rirhandzu.
5 I ntiyiso leswaku loko hi lava ku va vadyondzisi lavanene hi fanele hi ri tiva kahle rungula leri hi ri dyondzisaka naswona hi fanele hi va ni vuswikoti byo avela van’wana vutivi byolebyo. Yesu u pfune vadyondzisiwa va yena leswaku va va ni vutivi ni vuswikoti byo dyondzisa naswona namuntlha Yehovha u tirhisa nhlengeletano yakwe leswaku a hi pfuna hi va ni vutivi ni vuswikoti byo dyondzisa. (Hlaya Esaya 54:13; Luka 12:42.) Hambiswiritano, a hi fanelanga hi dyondzisa vanhu leswaku hi hetisisa nawu ntsena kambe hi fanele hi lwela ku va dyondzisa swi huma embilwini. Loko hi ri ni vutivi, vuswikoti ni rirhandzu hi nga kuma vuyelo lebyi tsakisaka loko hi dyondzisa vanhu. Hikwalaho, xana hi nga kombisa rirhandzu hi ndlela yihi loko hi ri karhi hi dyondzisa? Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va swi endlise ku yini sweswo? A hi voneni.
Hi Fanele Hi Rhandza Yehovha
6. Xana hi vulavula njhani hi munhu loyi hi n’wi rhandzaka?
6 Ha swi tsakela ku vulavula hi swilo leswi hi swi rhandzaka naswona loko hi endla tano vanhu va ta vona ntsako ni ku hiseka ka hina. Leswi swi vonaka kahle loko hi vulavula hi munhu loyi hi n’wi rhandzaka. Hakanyingi hi tiyimisele hi ku helela ku byela van’wana leswi hi swi tivaka hi munhu yoloye. Ha n’wi dzunisa, hi n’wi xixima ni ku n’wi yimelela. Hi endla tano hikuva hi lava leswaku vanhu van’wana va n’wi rhandza va tlhela va rhandza timfanelo takwe hilaha na hina hi n’wi rhandzaka hakona.
7. Xana ndlela leyi Yesu a xi rhandzaka ha yona Xikwembu yi n’wi susumetele ku endla yini?
7 Loko hi nga si dyondzisa van’wana leswaku va rhandza Yehovha, hi fanele hi rhanga hi n’wi tiva hi tlhela hi n’wi rhandza hina vini. Phela, vugandzeri bya ntiyiso byi sekeriwe eka ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu ha yona. (Mat. 22:36-38) Yesu u hi vekele xikombiso lexinene. U rhandze Yehovha hi mbilu ya yena hinkwayo, mianakanyo ya yena hinkwayo, moya-xiviri wakwe hinkwawo ni hi matimba ya yena hinkwawo. Leswi Yesu a heteke kwalomu ka malembe ya tibiliyoni etilweni a ri ni Tata wakwe wa le tilweni, a a n’wi tiva kahle. Xana vuyelo byi ve byihi? Yesu u te: “Ndza n’wi rhandza Tatana.” (Yoh. 14:31) Rirhandzu rero a ri vonaka eka swilo hinkwaswo leswi Yesu a swi vuleke ni leswi a swi endleke. Ri n’wi susumetele ku endla swilo leswi tsakisaka Xikwembu. (Yoh. 8:29) Ri n’wi susumetele ku sola vafundhisi lava a va kanganyisa vanhu hi ku vula leswaku va yimela Xikwembu. Ri tlhele ri n’wi endla leswaku a vulavula hi Yehovha ni ku pfuna van’wana leswaku va tiva Xikwembu.
8. Ndlela leyi vadyondzisiwa va Yesu a va rhandza Xikwembu ha yona yi va susumetele ku endla yini?
8 Ku fana na Yesu, vadyondzisiwa va yena va lembe-xidzana ro sungula a va n‘wi rhandza Yehovha, naswona rirhandzu rero ri va susumetele ku hisekela ku chumayela mahungu lamanene hi xivindzi. Va chumayele emutini hinkwawo wa Yerusalema, hambileswi vafundhisi lava nga ni nkucetelo lowukulu a va va kaneta. Vadyondzisiwa a va nga ta tshika ku vulavula hi swilo leswi va swi voneke ni leswi va swi tweke. (Mint. 4:20; 5:28) A va swi tiva leswaku Yehovha a a ri na vona naswona a a ta va katekisa—u va katekisile hakunene! Entiyisweni ku nga si hela malembe ya 30 Yesu a file, muapostola Pawulo u tsale leswaku mahungu lamanene se a ma chumayeriwile “eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.”—Kol. 1:23.
9. Hi nga yi tiyisa njhani ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu ha yona?
9 Loko hi lava ku va vadyondzisi lavanene, hi fanele hi tiyiseka leswaku hi hambeta hi tiyisa ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu ha yona. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Hi nga swi endla hi ku vulavula ni Xikwembu nkarhi na nkarhi hi xikhongelo. Nakambe hi tiyisa ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu ha yona hi ku hlaya Rito ra xona, hi hlaya minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni ni hi ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste. Loko hi ya hi va ni vutivi lebyi engetelekeke malunghana ni Xikwembu, hi ta ya hi xi rhandza hi timbilu ta hina hinkwato. Hikwalaho, loko hi kombisa leswaku hi rhandza Xikwembu hi leswi hi swi vulaka ni hi swiendlo swa hina, van’wana va ta swi xiya sweswo naswona va nga ha tshinela eka Yehovha.—Hlaya Pisalema 104:33, 34.
Hi Fanele Hi Rhandza Leswi Hi Swi Dyondzisaka
10. Mudyondzisi lonene u vonaka hi yini?
10 Mudyondzisi lonene u vonaka hi ku rhandza leswi a swi dyondzisaka. U fanele a pfumela leswaku leswi a swi dyondzisaka i ntiyiso naswona i swa nkoka. Loko mudyondzisi a khathala hi leswi a swi dyondzisaka, ndlela leyi a hisekaka ha yona yi ta vonaka naswona lava a va dyondzisaka va ta vuyeriwa. Hi hala tlhelo, loko mudyondzisi a nga khathali hi leswi a swi dyondzisaka, xana a nga langutela leswaku swichudeni swakwe swi teka leswi a swi dyondzisaka swona swi ri swa nkoka? Tsundzuka leswaku ndlela leyi u dyondzisaka ha yona tanihi mudyondzisi wa Rito ra Xikwembu i ya nkoka. Yesu u te: “Xichudeni xin’wana ni xin’wana lexi leteriweke kahle xi ta fana ni mudyondzisi wa xona.”—Luka 6:40, The New Berkeley Version in Modern English.
11. Ha yini Yesu a a rhandza leswi a a swi dyondzisa?
11 Yesu a a rhandza leswi a a swi dyondzisa. A a swi tiva leswaku ku ni swilo swa risima leswi a faneleke a swi byela van’wana, ku nga ntiyiso malunghana ni Tata wakwe wa le tilweni, “marito ya Xikwembu” ni “marito ya vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 3:34; 6:68) Ku fana ni rivoni ro vangama, ntiyiso lowu Yesu a wu dyondziseke wu paluxe swilo swo biha kutani wu kandziyisa swilo leswinene. Wu endle leswaku vanhu lava titsongahataka lava kanganyisiweke hi vafundhisi va mavunwa ni lava tshikileriweke hi Diyavulosi va va ni ntshembo va tlhela va chaveleleka. (Mint. 10:38) Ndlela leyi Yesu a a rhandza ntiyiso ha yona a yi vonaki eka leswi a swi dyondziseke ntsena kambe ni le ka swilo hinkwaswo leswi a swi endleke.
12. Muapostola Pawulo a a titwa njhani malunghana ni mahungu lamanene?
12 Ku fana na Yesu, vadyondzisiwa vakwe a va wu rhandza swinene ntiyiso lowu vulavulaka hi Yehovha na Kreste naswona a va wu teka wu ri wa nkoka swinene lerova hambi vakaneti va vona va tsandzekile ku va tshikisa ku chumayela vanhu van’wana. Pawulo u tsalele Vakreste-kulobye va le Rhoma a ku: “Ndzi ni mapfundza yo vula mahungu lamanene . . . Hikuva a ndzi khomiwi hi tingana hi mahungu lamanene; entiyisweni, i matimba ya Xikwembu ya ku ponisa un’wana ni un’wana la nga ni ripfumelo.” (Rhom. 1:15, 16) Pawulo u swi teke ku ri lunghelo ku huwelela mahungu lamanene. U tsale a ku: “Mina, . . . ndzi nyikiwe musa lowu wu nga faneriwiki, leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka matiko hi ta rifuwo leri nga pimekiki ra Kreste.” (Efe. 3:8) Swa olova ku anakanya hi Pawulo a ri karhi a dyondzisa van’wana malunghana na Yehovha ni swikongomelo Swakwe.
13. Ha yini hi fanele hi rhandza mahungu lamanene?
13 Mahungu lamanene lama kumekaka eRitweni ra Xikwembu ma endla leswaku hi tiva Muvumbi ni ku va ni vuxaka lebyinene na yena. Mahungu lamanene ma endla leswaku hi kuma tinhlamulo leti enerisaka ta swivutiso swa nkoka evuton’wini naswona ma ni matimba yo cinca vutomi bya hina, ma hi nyika ntshembo ni ku hi chavelela eminkarhini ya maxangu. Ku engetela kwalaho, ma hi komba ndlela leyi hi nga kotaka ku kuma vutomi lebyi nga heriki lebyi nga ni xikongomelo. Ku hava vutivi bya risima kumbe bya nkoka swinene ku tlula mahungu lamanene. I nyiko ya risima leyi hi nyikiweke yona, leyi hi tiselaka ntsako lowukulu. Naswona yi endla leswaku hi va ni ntsako lowukulu loko hi yi avela van’wana.—Mint. 20:35.
14. Hi nga yi tiyisa njhani ndlela leyi hi rhandzaka mahungu lamanene ha yona?
14 I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u ya emahlweni u tiyisa ndlela leyi u rhandzaka mahungu lamanene ha yona? Loko u ri karhi u hlaya Rito ra Xikwembu, yimanyana u anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke. Hi xikombiso, anakanya u ri karhi u famba na Yesu entirhweni wakwe wo chumayela wa laha misaveni kumbe u ri karhi u famba na muapostola Pawulo. Anakanya u ri emisaveni leyintshwa kutani u vona ndlela leyi vutomi byi nga ta va byi hambane ha yona ni bya namuntlha. Vona mikateko leyi u yi kumeke hikwalaho ko yingisela mahungu lamanene. Loko u tshama u ri karhi u tiyisa ndlela leyi u rhandzaka mahungu lamanene ha yona, lava u va dyondzisaka va ta swi vona sweswo. Hikwalaho, hi ni xivangelo lexi twalaka xo anakanyisisa hi vukheta hi leswi hi swi dyondzeke naswona hi xiya ndlela leyi hi dyondzisaka ha yona.—Hlaya 1 Timotiya 4:15, 16.
Hi Fanele Hi Rhandza Vanhu
15. Ha yini mudyondzisi a fanele a rhandza swichudeni swakwe?
15 Mudyondzisi lonene u endla leswaku swichudeni swakwe swi titwa swi ntshuxekile ku hlamula ni ku vutisa loko va ri karhi va dyondza. Mudyondzisi loyi a nga ni rirhandzu u endla leswaku swichudeni swakwe swi va ni vutivi hikuva wa khathala ha swona. U endla leswaku leswi a swi dyondzisaka swi pfumelelana ni swiyimo swa swona hi ku ya hi matwisiselo ya swona. U xiya vuswikoti ni swiyimo swa swichudeni swakwe. Loko vadyondzisi va ri ni rirhandzu ro tano, swichudeni swi ta swi vona, kutani mudyondzisi u ta swi tsakela ku dyondza ni swichudeni sweswo naswona swichudeni swi ta tsakela ku dyondza.
16. Hi tihi tindlela leti Yesu a kombiseke ha tona leswaku u rhandza vanhu?
16 Yesu u kombise rirhandzu ro tano. U kombise rirhandzu lerikulu hi ku nyikela hi vutomi byakwe lebyi hetisekeke leswaku vanhu van’wana va ta ponisiwa. (Yoh. 15:13) Hi nkarhi wa vutirheli byakwe, Yesu u tirhe hi matimba leswaku a khathalela swilaveko swa vanhu ni ku va dyondzisa malunghana ni Tata wakwe. Ematshan’weni yo va Yesu a lava leswaku vanhu va ta eka yena, u fambe madzana ya tikhilomitara hi milenge leswaku a ya chumayela van’wana mahungu lamanene. (Mat. 4:23-25; Luka 8:1) A a lehisa mbilu naswona a a twisisa. Loko vadyondzisiwa vakwe va lava mpfuno u va pfune hi rirhandzu. (Mar. 9:33-37) U va khutazile hi ku kombisa leswaku wa va tshemba leswaku va ta va vachumayeri lavanene va mahungu lamanene. A nga kona munhu la nga tshama a va mudyondzisi la nga ni rirhandzu ku fana na Yesu. Rirhandzu leri a ri kombiseke vadyondzisiwa vakwe ri va susumetele leswaku va n’wi rhandza va tlhela va hlayisa swileriso swakwe.—Hlaya Yohane 14:15.
17. Xana vadyondzisiwa va Yesu va swi kombise njhani leswaku va rhandza vanhu van’wana?
17 Ku fana na Yesu, vadyondzisiwa vakwe va kombise rirhandzu ni nkhathalelo lowukulu eka vanhu lava a va va chumayela. Va tirhele van’wana va ri karhi va tiyisela nxaniso ni ku veka vutomi bya vona ekhombyeni naswona ntirho wa vona wo chumayela wu tswale mihandzu. Hakunene va va rhandzile vanhu lava amukeleke mahungu lamanene! Sweswo swi kombisiwa hi marito ya muapostola Pawulo lawa a ma vuleke loko a ku: “Hi ve ni ku olova eka n’wina, hi ndlela leyi manana la wundlaka a khathalelaka vana vakwe ha yona. Kutani, hikwalaho ko va ni xinakulobye xa rirhandzu eka n’wina, leswi hi swi tsakeleke swinene a hi ku hundzisela mahungu lamanene ya Xikwembu ntsena eka n’wina, kambe ni mimoya-xiviri ya hina, hikuva mi ve lava rhandzekaka eka hina.”—1 Tes. 2:7, 8.
18, 19. (a) Ha yini hi tiyimisele ku titsona swo karhi leswaku hi endla ntirho wo chumayela? (b) Nyika xikombiso lexi kombisaka leswaku rirhandzu leri hi ri kombisaka ra xiyiwa hi vanhu van’wana.
18 Hilaha ku fanaka ni namuntlha, Timbhoni ta Yehovha ti chumayela emisaveni hinkwayo ti lavisisa vanhu lava lavaka ku tiva Xikwembu ni ku xi tirhela. Entiyisweni, emalembeni ya 17 lama hundzeke hi tirhe tiawara leti tlulaka biliyoni hi lembe hi ku landzelelana entirhweni wo chumayela ni wo endla vanhu vadyondzisiwa naswona hi ya emahlweni ni ntirho wolowo. Hi endla tano hi ku tirhandzela, hambileswi ntirho wo chumayela wu lavaka leswaku hi tirhisa nkarhi wa hina, matimba ni swilo leswi vonakaka. Ku fana na Yesu, ha swi twisisa leswaku Tata wa hina wa le matilweni la nga ni rirhandzu u lava leswaku vanhu va kuma vutivi lebyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. (Yoh. 17:3; 1 Tim. 2:3, 4) Rirhandzu ri hi susumetela leswaku hi pfuna vanhu va timbilu letinene leswaku va tiva ni ku rhandza Yehovha hilaha na hina hi n’wi rhandzaka hakona.
19 Rirhandzu leri hi ri kombisaka ri voniwa hi vanhu van’wana. Hi xikombiso, makwerhu un’wana wa xisati wa le United States la nga phayona u tsale mapapila a chavelela lava feriweke hi varhandziwa va vona. Wanuna un’wana u hlamule a ku: “Eku sunguleni swi ndzi hlamarisile leswaku munhu a nga endla matshalatshala yo tano a tsalela munhu loyi a nga n’wi tiviki papila hi xikongomelo xo n’wi pfuna leswaku a tiyisela gome. Ndza tiyiseka leswaku wa va rhandza vanhu van’wana naswona u rhandza Xikwembu lexi xi kongomisaka vanhu endleleni ya vutomi.”
20. Xana i swa nkoka ku fikela kwihi ku dyondzisa hi rirhandzu?
20 Mutsari un’wana u tshame a vula leswaku loko munhu a ri ni rirhandzu ni vuswikoti entirhweni wa yena u ta endla ntirho wa xiyimo xa le henhla. Eku dyondziseni ka hina hi lava ku pfuna swichudeni swa hina leswaku swi tiva Yehovha naswona swi n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo. Leswaku hi va vadyondzisi lavanene hi fanele hi va ni rirhandzu ra miluko minharhu, ku nga ku rhandza Xikwembu, ku rhandza ntiyiso ni ku rhandza vanhu. Loko hi hlakulela rirhandzu ro tano hi tlhela hi ri kombisa entirhweni wa hina wo chumayela, a hi nge tsakisiwi hi ku nyika ntsena kambe hi ta tlhela hi eneriseka hi ku tiva leswaku hi tekelela Yesu naswona hi tsakisa Yehovha.
U Nga Hlamula Njhani?
• Loko hi ri karhi hi dyondzisa van’wana mahungu lamanene, ha yini swi ri swa nkoka ku . . .
rhandza Xikwembu?
rhandza leswi hi swi dyondzisaka?
rhandza lava hi va dyondzisaka?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
I yini leswi endleke leswaku ndlela leyi Yesu a a dyondzisa ha yona yi hambana ni ya vatsari ni Vafarisi?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Ku dyondzisa hi ndlela leyinene swi lava leswaku hi va ni vutivi ni vuswikoti naswona xa nkoka ngopfu i ku va ni rirhandzu