Yehovha U Fuma Hi Ndlela Leyinene!
Yehovha U Fuma Hi Ndlela Leyinene!
“La nge Henhla-henhla i Mufumi emfun’weni wa vanhu.”—DAN. 4:17.
1, 2. Hi swihi swivangelo swin’wana leswi endleke leswaku vulawuri bya vanhu byi tsandzeka?
VULAWURI bya munhu byi tsandzekile! Sweswo swi le rivaleni. Xivangelo-nkulu lexi endlaka leswaku vanhu va tsandzeka, hileswi va nga riki na vutlhari byo fuma hi ndlela leyi humelelaka. Leswaku munhu u tsandzekile ku fuma swi vonaka ngopfu namuntlha hileswi vafumi vo tala swinene va tikombiseke va ri lava ‘tirhandzaka, varhandzi va mali, lava titivaka, lava titlakusaka, lava nga tshembekiki, lava nga laviki ntwanano hambi wu ri wihi, valumbeti, lava nga tikhomiki, lava nga rhandziki vunene, vaxengi, lava tikukumuxaka hi ku tinyungubyisa.’—2 Tim. 3:2-4.
2 Vatswari va hina vo sungula va fularhele ndlela leyi Xikwembu xi fumaka ha yona to ho suka. Loko va endla xiboho xexo, swi nga ha endleka a va ehleketa leswaku a va ta kota ku tilawula. Kambe, entiyisweni a va tiveka ehansi ka vulawuri bya Sathana. Endzhaku ka tsevu wa magidi ya malembe vanhu va ri karhi va fuma hi ndlela yo biha—va kuceteriwa hi Sathana “mufumi wa misava leyi”—va dyise vanhu van’wana mbitsi ematin’wini hinkwawo. (Yoh. 12:31) Loko The Oxford History of the Twentieth Century yi vulavula hi xiyimo xa vanhu namuntlha yi vula leswaku a swi pfuni nchumu ku “lava misava leyi hetisekeke.” Yi ya emahlweni yi ku: “Vanhu a va nge yi kumi misava leyi hetisekeke, naswona loko va ringeta ku yi endla, sweswo swi vanga mpfilumpfilu, fambiselo ra mufumi un’we swin’we ni nyimpi.” Leswi swi swi veka erivaleni leswaku vulawuri bya vanhu byi tsandzekile hakunene!
3. I yini leswi hi nga swi vulaka malunghana ni ndlela leyi Xikwembu a xi ta va xi fume ha yona loko Adamu na Evha a va nga dyohanga?
3 Kutani wa nga vona khombo leri vatswari va hina vo sungula va hi vangeleke rona hi ku fularhela vulawuri lebyi nga byona ntsena lebyinene, ku nga vulawuri bya Xikwembu! Entiyisweni, a hi yi tivi hi ku kongoma ndlela leyi Yehovha a a ta yi lawula ha yona misava loko Adamu na Evha a va nga n’wi fularhelanga. Hambiswiritano, hi nga tiyiseka leswaku vulawuri bya Xikwembu lebyi amukeriweke hi vanhu hinkwavo a byi ta va byi ri ni rirhandzu naswona byi nga ri na xihlawuhlawu. (Mint. 10:34; 1 Yoh. 4:8) Hikwalaho ka vutlhari bya Xikwembu lebyi nga pimanisiwiki na nchumu, hi nga tlhela hi tiyiseka leswaku loko vanhu a va nga fularhelanga vulawuri bya Yehovha, swihoxo hinkwaswo leswi endliweke hi vafumi lava nga vanhu a swi ta va swi papalatiwile. Vulawuri bya Xikwembu a byi ta va byi swi kotile ku “enerisa ku navela ka xilo xin’wana ni xin’wana lexi hanyaka.” (Ps. 145:16) Hi ku komisa, a byi ta va byi ri vulawuri lebyi hetisekeke. (Det. 32:4) Wa nga vona khombo leri vanhu va tivangeleke rona hi ku fularhela vulawuri lebyi!
4. Xana Sathana u pfumeleriwile ku endla xin’wana ni xin’wana?
4 Nilokoswiritano, i swinene ku tsundzuka leswaku hambileswi Yehovha a pfumeleleke vanhu leswaku va tifuma, a nga si tshama a tshika mfanelo yakwe ya ku fuma swivumbiwa swakwe. Hambi ku ri hosi ya matimba ya le Babilona, eku heteleleni yi boheke ku swi xiya leswaku “La nge Henhla-henhla i Mufumi emfun’weni wa vanhu.” (Dan. 4:17) Eku heteleleni, Mfumo wa Xikwembu wu ta endla leswaku ku endliwa ku rhandza ka xona. (Mat. 6:10) I ntiyiso leswaku Yehovha u pfumelele Sathana leswaku a va “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo” ku ringana nkarhi wo koma, leswaku a kota ku nyikela nhlamulo leyi khorwisaka eka mphikamakaneta leyi pfuxiweke hi mukaneti yoloye. (2 Kor. 4:4; 1 Yoh. 5:19) Hambiswiritano, Sathana a nga si tshama a kota ku endla leswi Yehovha a nga n’wi pfumeleriki ku swi endla. (2 Tikr. 20:6; ringanisa na Yobo 1:11, 12; 2:3-6.) Naswona minkarhi hinkwayo a va tshama va ri kona vanhu lava hlawulaka ku titsongahata eka Xikwembu hambileswi a va tshama emisaveni leyi lawuriwaka hi Nala lonkulu wa Xikwembu.
Loko Xikwembu Xi Lawula Israyele
5. Hi xihi xitshembiso lexi Vaisrayele va xi endleke eka Xikwembu?
5 Ku sukela enkarhini wa Avele ku fikela loko ku vumbiwe tiko ra Israyele, vanhu vo tala vo tshembeka va gandzele Yehovha va tlhela va yingisa swileriso swakwe. (Hev. 11:4-22) Enkarhini wa Muxe, Yehovha u endle ntwanano ni vana va mupatriyaka Yakobe naswona vana volavo va ve tiko ra Israyele. Hi 1513 B.C.E.,Vaisrayele swin’we ni vana va vona va tibohile leswaku va ta amukela Yehovha tanihi Mulawuri wa vona, hi ku vula va ku: “Hinkwaswo leswi Yehovha a swi vuleke hi tiyimisele ku swi endla.”—Eks. 19:8.
6, 7. Loko Xikwembu xi fuma tiko ra Israyele swilo a swi famba njhani?
6 Loko Yehovha a hlawula Vaisrayele leswaku va va vanhu vakwe a a ri ni xikongomelo. (Hlaya Deteronoma 7:7, 8.) Ku va hlawula ka yena a swi nga katsi vuhlayiseki bya Vaisrayele ntsena. A swi katsa ni vito ra Xikwembu swin’we ni vuhosi bya xona naswona swilo sweswo a swi ri swa nkoka ngopfu. Tiko ra Israyele a ri ta va mbhoni emhakeni ya leswaku Yehovha hi yena ntsena Xikwembu xa ntiyiso. (Esa. 43:10; 44:6-8) Hikwalaho, Yehovha u byele tiko rero a ku: “Mi vanhu vo kwetsima eka Yehovha Xikwembu xa n’wina, naswona Yehovha u mi hlawurile leswaku mi va vanhu vakwe, ndzhaka yakwe yo hlawuleka, exikarhi ka vanhu hinkwavo lava nga evuandlalweni bya misava.”—Det. 14:2.
7 Loko Xikwembu xi fuma Vaisrayele a xi swi tsundzuka leswaku a va nga hetisekanga. Hi nkarhi lowu fanaka, milawu ya xona a yi hetisekile naswona a yi kombisa timfanelo ta Munhu loyi a va nyikeke yona. Swileriso leswi Yehovha a va nyikeke swona hi ku tirhisa Muxe a swi kandziyisa kahle leswaku Xikwembu xa kwetsima, xi rhandza vululami, xi tiyimisele ku rivalela naswona xi lehisa mbilu. Enkarhini wa Yoxuwa swin’we ni vanhu va le nkarhini wa yena, tiko rero ri yingise swileriso swa Yehovha naswona ri ve ni ku rhula ri tlhela ri kuma mikateko ya moya. (Yox. 24:21, 22, 31) Nkarhi wolowo wa matimu ya tiko ra Israyele wu kombise leswaku swilo swi famba kahle ehansi ka vulawuri bya Yehovha.
Vuyelo Byo Biha Bya Ku Fumiwa Hi Munhu
8, 9. Hi xihi xikombelo xa vuphukuphuku lexi endliweke hi Vaisrayele, naswona ku ve ni vuyelo byihi?
8 Kambe hi ku famba ka nkarhi, Vaisrayele a va tshamela ku fularhela vulawuri bya Xikwembu kutani a xi nga ha va sirheleli. Endzhaku ka sweswo, Vaisrayele va byele muprofeta Samuwele leswaku va lava ku va ni hosi leyi nga munhu. Yehovha u byele Samuwele leswaku a va endlela leswi va swi kombelaka. Hambiswiritano, Yehovha u tlhele a ku: “A va bakanyanga wena, kambe va bakanye mina leswaku ndzi nga vi hosi ya vona.” (1 Sam. 8:7) Hambileswi Yehovha a pfumeleleke tiko ra Israyele leswaku ri va ni hosi, u ri lemukisile hi vuyelo byo biha bya ku fumiwa hi hosi leyi nga munhu.—Hlaya 1 Samuwele 8:9-18.
9 Matimu ma kombise leswaku xitsundzuxo xa Yehovha a xi ri ntiyiso. Ku fumiwa hi hosi leyi nga munhu swi endle leswaku tiko ra Israyele ri va ni swiphiqo leswikulu, ngopfu-ngopfu loko hosi yoleyo yi nga ha tshembeki. Loko hi anakanya hi xikombiso xa tiko ra Israyele, a swi hlamarisi leswi tihulumendhe ta vanhu lava nga tiviki Yehovha ti tsandzekeke ku enerisa swilaveko hinkwaswo swa vanhu. I ntiyiso leswaku van’watipolitiki van’wana va kombela leswaku Xikwembu xi katekisa matshatshala ya vona yo tisa ku rhula ni nsirhelelo, kambe xana Xikwembu xi nga va katekisa njhani lava nga titsongahateliki ndlela ya xona yo fuma?—Ps. 2:10-12.
Tiko Lerintshwa Leri Fumiwaka Hi Xikwembu
10. Ha yini tiko ra Israyele leri hlawuriweke hi Xikwembu ri siviwe hi tiko rin’wana?
10 Tiko ra Israyele ri tikombile leswaku a ri nga swi lavi ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Eku heteleleni, ri ale Mesiya la hlawuriweke hi Xikwembu kutani Yehovha u ri fularherile ivi a tiyimisela ku ri siva hi ntlawa wa vanhu lava a va ta vumba tiko lerintshwa. Hikwalaho, hi lembe ra 33 C.E. ku vumbiwe vandlha ra Vukreste ra vagandzeri va Yehovha lava totiweke. Entiyisweni, vandlha rolero a ri ri tiko lerintshwa leri lawuriwaka hi Yehovha. Pawulo u vule leswaku vandlha rolero i “Israyele wa Xikwembu.”—Gal. 6:16.
11, 12. Hi kwihi ku yelana loku nga kona emhakeni yo rhangela exikarhi ka tiko ra Israyele na “Israyele wa Xikwembu”?
11 Ku ni ku yelana ni ku hambana loku nga kona exikarhi ka tiko ra khale ra Israyele ni “Israyele wa Xikwembu” lontshwa. Ku hambana ni Israyele wa khale, vandlha ra Vukreste a ri na hosi leyi nga munhu naswona a ri boheki ku endlela vadyohi switlhavelo swa swiharhi. Ku yelana kun’wana loku nga kona exikarhi ka tiko ra Israyele ni vandlha ra Vukreste i lunghiselelo ra vakulukumba, kumbe vakulu. (Eks. 19:3-8) Vakulu volavo va Vakreste a va lawuli ntlhambi. Kambe, va risa vandlha naswona hi ku tinyiketela va rhangela eka mintirho ya Vukreste. Va tirhisana hi rirhandzu ni munhu un’wana ni un’wana evandlheni naswona va xixima vanhu hinkwavo va tlhela va va khoma hi ndlela leyi nga ni xindzhuti.—2 Kor. 1:24; 1 Pet. 5:2, 3.
12 Loko swirho swa “Israyele wa Xikwembu” swin’we ni vanghana va swona va “tinyimpfu tin’wana” va anakanyisisa hi ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaneke ha yona ni Vaisrayele, va ya va nkhensa Yehovha swinene va tlhela va tlangela ni ndlela leyi a fumaka ha yona. (Yoh. 10:16) Hi xikombiso, matimu ma kombisa leswaku vafumi va le Israyele a va ri ni nkucetelo lowukulu eka vanhu lava va fumaka, ku nga ha va wa ku endla leswinene kumbe leswo biha. Mhaka yoleyo yi kandziyisa leswaku lava va rhangelaka exikarhi ka Vakreste minkarhi hinkwayo va fanele va veka xikombiso lexinene xa ripfumelo, hambileswi va nga riki vafumi ku fana ni tihosi toleto ta khale.—Hev. 13:7.
Ndlela Leyi Yehovha A Fumaka Ha Yona Namuntlha
13. Hi xihi xiendlakalo xa nkoka lexi humeleleke hi 1914?
13 Vakreste namuntlha va tivisa vanhu leswaku vulawuri bya munhu byi le kusuhi ni ku hela. Hi 1914, Yehovha u simeke Mfumo ematilweni lowu lawuriwaka hi Hosi leyi vekiweke hi yena, ku nga Yesu Kreste. Hi nkarhi wolowo, u nyike Yesu vulawuri bya ku ya emahlweni ni ku “hlula, ni ku hetisa ku hlula ka yena.” (Nhlav. 6:2) Hosi leya ha ku vekiwaka yi byeriwe leswi: “Famba u ya hlula exikarhi ka valala va wena.” (Ps. 110:2) Khombo ra kona, matiko ma ale hi ku phindha-phindha ku titsongahatela vulawuri bya Yehovha. Ma hambete ma endla swilo onge hi loko ‘ku nga ri na Yehovha.’—Ps. 14:1.
14, 15. (a) Mfumo wa Xikwembu wu hi fuma hi ndlela yihi namuntlha, naswona hikwalaho ka sweswo hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona? (b) Xana ku tlakuka ka ndlela leyi Xikwembu xi fumaka ha yona ku vonaka njhani namuntlha?
14 Masalela lama totiweke ya “Israyele wa Xikwembu” ma ha ri kona, naswona leswi ma nga vamakwavo va Yesu, ma ya emahlweni ma tirha tanihi “vayimeri lava khomelaka Kreste.” (2 Kor. 5:20) Ma hlawuriwe ku va ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha leswaku ma khathalela ni ku phamela swakudya swa moya eka vatotiwa ni ntshungu lowu kulaka wa Vakreste lowu sweswi wu katsaka vanhu va timiliyoni lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni. (Mat. 24:45-47; Nhlav. 7:9-15) Mikateko leyi kumiwaka hi vagandzeri va ntiyiso namuntlha i vumbhoni bya leswaku Yehovha wa ri katekisa lunghiselelo rolero.
15 Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa swivutiso leswi: ‘Xana ndza byi twisisa hi ku helela vutihlamuleri lebyi ndzi faneleke ndzi va na byona evandlheni ra Vukreste? Xana ndzi yi seketela hi ndlela leyi faneleke ndlela leyi Yehovha a lawulaka ha yona? Xana ndza tinyungubyisa hi ku fumiwa hi Mfumo wa Yehovha lowu fumaka? Xana ndzi tiyimisele ku ya emahlweni ndzi byela van’wana hi Mfumo wa Xikwembu hilaha ndzi nga kotaka hakona?’ Tanihi ntlawa, hi titsongahata hi ku tirhandzela eka nkongomiso lowu humaka eka Huvo leyi Fumaka hi tlhela hi tirhisana ni vakulu lava vekiweke emavandlheni. Loko hi endla tano, hi va hi kombisa leswaku ha yi amukela ndlela leyi Xikwembu xi fumaka ha yona. (Hlaya Vaheveru 13:17.) Ku titsongahata hi ku tirhandzela ku endla leswaku hi va ni vun’we emisaveni hinkwayo lebyi nga riki kona emisaveni leyi leyi avaneke. Nakambe swi endla leswaku ku va ni ku rhula swin’we ni ku lulama swi tlhela swi yisa ku dzuneka eka Yehovha, swi kombisa leswaku ndlela leyi a fumaka ha yona i yinene ngopfu.
Vulawuri Bya Yehovha Byi Ta Humelela
16. Hi xihi xiboho lexi faneleke xi endliwa hi munhu un’wana ni un’wana namuntlha?
16 Nkarhi wa ku tlhantlhiwa ka mphikamakaneta leyi sunguleke le Edeni wu kwala nyongeni. Hikwalaho sweswi i nkarhi wa leswaku vanhu va endla xiboho. Munhu un’wana ni un’wana u fanele a endla xiboho xa leswaku u ta amukela ndlela leyi Yehovha a fumaka ha yona kumbe u ta namarhela vulawuri bya vanhu. Hi ni lunghelo ro pfuna lava titsongahataka leswaku va endla xiboho lexinene. Ku nga ri khale, tihulumendhe ta vanhu leti kuceteriwaka hi Sathana ti ta siviwa hi vulawuri bya Yehovha hi nkarhi wa Armagedoni. (Dan. 2:44; Nhlav. 16:16) Vulawuri bya vanhu byi ta hela naswona Mfumo wa Xikwembu wu ta fuma misava hinkwayo. Ndlela leyi Yehovha a fumaka ha yona yi ta tikomba leswaku hi leyinene hilaha ku heleleke.—Hlaya Nhlavutelo 21:3-5.
17. Hi swihi swilo leswi pfunaka vanhu lava titsongahataka leswaku va endla xiboho lexinene malunghana ni vulawuri lebyi va faneleke va byi hlawula?
17 Lava va nga si xi endlaka xiboho xo seketela vulawuri bya Yehovha va fanele va anakanyisisa swinene hi swilo leswinene leswi nga ta kumiwa hi vanhu ehansi ka vulawuri bya Xikwembu. Vulawuri bya vanhu byi tsandzekile ku herisa vugevenga ku katsa ni vutherorisi. Vulawuri bya Xikwembu byi ta herisa vanhu hinkwavo vo homboloka emisaveni. (Ps. 37:1, 2, 9) Vulawuri bya vanhu byi vange tinyimpi leti ta ha yaka emahlweni kambe vulawuri bya Xikwembu byi ta “herisa tinyimpi ku ya fika emakumu ya misava.” (Ps. 46:9) Phela, vulawuri bya Xikwembu byi ta endla leswaku ku tlhela ku va ni ku rhula exikarhi ka vanhu ni swiharhi! (Esa. 11:6-9) Vusweti ni ndlala i swilo leswi tshamaka swi ri kona ehansi ka vulawuri bya vanhu, kambe vulawuri bya Xikwembu byi ta swi herisa. (Esa. 65:21) Hambi ku ri valawuri lava nga ni swikongomelo leswinene va tsandzekile ku herisa vuvabyi ni rifu, kambe ehansi ka vulawuri bya Xikwembu, vadyuhari swin’we ni lava vabyaka va ta tsakela ku tlhelela ematimbeni ya vuntshwa bya vona. (Yobo 33:25; Esa. 35:5, 6) Hakunene misava yi ta va paradeyisi leyi eka yona ku nga ta pfuxiwa ni lava feke.—Luka 23:43; Mint. 24:15.
18. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ndlela leyi Xikwembu xi fumaka ha yona i yinene ngopfu?
18 Ina, vulawuri bya Xikwembu byi ta herisa vubihi hinkwabyo lebyi vangiweke hi Sathana loko a xisa vatswari va hina vo sungula leswaku va fularhela Muvumbi wa vona. Naswona tsundzuka leswaku Sathana u vange vuhomboloki ku ringana malembe ya kwalomu ka 6 000, kambe Xikwembu xi ta tirhisa Kreste leswaku a byi herisa hi malembe ya 1 000! Hakunene byebyo i vumbhoni lebyi heleleke bya leswaku ndlela leyi Xikwembu xi lawulaka ha yona yi tlakukile! Leswi hi nga Timbhoni ta Xikwembu xa hina, ha xi amukela tanihi Mulawuri wa hina. Hikwalaho, a hi swi kombiseni siku ni siku, nkarhi ni nkarhi evuton’wini bya hina leswaku hi vagandzeri va Yehovha, hi lawuriwa hi Mfumo wakwe naswona ha tinyungubyisa hi leswi hi nga Timbhoni ta yena. Naswona a hi tirhiseni nkarhi wun’wana ni wun’wana leswaku hi byela un’wana ni un’wana loyi a nga ta yingisa, leswaku ndlela leyi Yehovha a fumaka ha yona i yinene ngopfu.
Malunghana Ni Vulawuri Bya Xikwembu, Hi Dyondze Yini Loko Hi Hlaya . . .
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]
Yehovha minkarhi hinkwayo u kombise leswaku u lawula hi ndlela leyinene
[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]
Ku titsongahata hi ku tirhandzela eka ndlela leyi Yehovha a fumaka ha yona swi endla leswaku hi va ni vun’we emisaveni hinkwayo