“U Nga Chavi. Mina Ndzi Ta Ku Pfuna”
“U Nga Chavi. Mina Ndzi Ta Ku Pfuna”
YESU u lemukise valandzeri va yena a ku: “Diyavulosi u ta tama a hoxa van’wana va n’wina ekhotsweni leswaku mi ringiwa hi ku helela.” Hambiswiritano, loko a nga si va lemukisa, Yesu u te: “Mi nga chavi swilo leswi mi nga ta xaniseka ha swona ku nga ri khale.” Leswi Sathana a yaka emahlweni a tirhisa nxungeto wa ku khotsa van’wana leswaku a yimisa ntirho wo chumayela hi Mfumo, mhaka ya leswaku mimfumo yin’wana yi ta xanisa Vakreste va ntiyiso i ya xiviri. (Nhlav. 2:10; 12:17) Hikwalaho, i yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi lunghekela ku langutana ni marhengu ya Sathana naswona hi “nga chavi,” hilaha Yesu a hi tsundzuxeke hakona?
I ntiyiso leswaku vo tala va hina hi tshame hi titwa hi chava minkarhi yin’wana. Nilokoswiritano, Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa leswaku hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga swi papalata ku va ni ku chava. Njhani? Ndlela yin’wana leyi Yehovha a hi pfunaka ha yona leswaku hi lunghekela ku langutana ni nkaneto, i ku tiva marhengu lawa Sathana ni malandza yakwe va ma tirhisaka. (2 Kor. 2:11) Ku kombisa mhaka leyi, a hi kambisiseni xiendlakalo xin’wana lexi humeleleke eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele. Hi ta tlhela hi kambisisa ni swikombiso swin’wana swa manguva lawa swa vamakwerhu vo tshembeka lava ‘yimeke va tiyile va lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.’—Efe. 6:11-13.
Hosi Leyi Chavaka Xikwembu Yi Langutana Ni Mufumi Wo Homboloka
Hi lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E., Hosi Senakeribi wo homboloka wa le Asiriya u hlule matiko yo hambana-hambana hi ku landzelelana. Leswi a titshemba ngopfu, a a tiyimisele ku hlasela vanhu va Yehovha swin’we ni ntsindza wa vona, Yerusalema, laha hosi ya kona a ku ri Hezekiya la chavaka Xikwembu. (2 Tih. 18:1-3, 13) A swi kanakanisi leswaku Sathana a a lava leswaku Senakeribi a hetisisa makungu ya yena, leswaku vugandzeri bya ntiyiso byi ta herisiwa emisaveni.—Gen. 3:15.
Senakeribi u rhumele vayimeri vakwe eYerusalema leswaku va ya sindzisa muti wolowo leswaku wu tinyiketa. Eka vayimeri volavo a ku ri na Rabuxake, loyi a a ri muvulavuleri lonkulu wa hosi. * (2 Tih. 18:17) Xikongomelo xa Rabuxake a ku ri ku heta Vayuda matimba ni ku endla leswaku va tinyiketa va nga lwanga. Rabuxake u tirhise tindlela tihi leswaku a chavisa Vayuda?
Va Tshembekile Hambiloko Va Ri Voxe
Rabuxake u byele vayimeri va Hezekiya a ku: “Hosi leyikulu, hosi ya Asiriya yi te: ‘Wo va yini ntshembo lowu u tshembeleke eka wona? . . . Waswivo, u tshembe ku seketeriwa hi rihlanga leri ri pfotlokeke, ku nga Egipta, leri loko munhu o titshega ha rona, kunene ri nga nghenaka exandleni xakwe ri xi tlhava.’” (2 Tih. 18:19, 21) Xihehlo xa Rabuxake a ku ri mavunwa, hikuva Hezekiya a a nga endlanga ntwanano na Egipta. Nilokoswiritano, xihehlo xexo a xi kandziyisa leswi Rabuxake a a lava leswaku Vayuda va swi tsundzuka kahle: ‘A nga kona loyi a nga ta mi pfuna. A mi na mupfuni—mo va n’wexe.’
Eminkarhini ya sweswinyana, vakaneti va vugandzeri bya ntiyiso na vona va tirhise nxungeto wa ku veka Vakreste va ntiyiso va ri voxe, leswaku va ringeta ku va chavisa. Makwerhu un’wana wa xisati la nga Mukreste loyi a a khotsiwile hikwalaho ka ripfumelo ra yena naswona a hambanisiwile ni vapfumeri-kulobye ku ringana malembe yo tala, hi ku famba ka nkarhi u hlamusele leswi n’wi pfuneke leswaku a nga chavi. U te: “Xikhongelo xi ndzi pfunile leswaku ndzi tshinela eka Yehovha . . . Ndzi tsundzuke xitiyisekiso lexi nga eka Esaya 66:2, xa leswaku Xikwembu xi languta ‘loyi a xanisekaka a tlhela a tivona nandzu emoyeni.’ Minkarhi hinkwayo marito lawa, a ma ndzi nyika matimba ni ku ndzi chavelela swinene.” Hilaha ku fanaka, makwerhu wa xinuna loyi a heteke malembe yo tala a pfaleriwe a ri yexe, u te: “Ndzi swi xiyile leswaku xitokisi lexitsongo xi nga fana ni vuako hinkwabyo, laha munhu a nga vaka ni vuxaka lebyikulu ni Xikwembu.” Ina, ku va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha swi nyike Vakreste lavambirhi matimba lama lavekaka leswaku va kota ku tiyisela ku va voxe ekhotsweni. (Ps. 9:9, 10) Vaxanisi va vona va va hambanise ni mindyangu ya vona, vanghana ni vapfumeri-kulobye, kambe Timbhoni leti a ti khotsiwile a ti swi tiva leswaku vakaneti va tona a va nge ti hambanisi na Yehovha.—Rhom. 8:35-39.
Kutani i swa nkoka leswaku hi tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi pfulekelaka leswaku hi tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha! (Yak. 4:8) Nkarhi ni nkarhi hi fanele hi tivutisa: ‘Yehovha i wa xiviri eka mina ku fikela kwihi? Xana marito ya yena ma ndzi kongomisa loko ndzi endla swiboho leswikulu ni leswitsongo eka vutomi bya mina bya siku ni siku?’ (Luka 16:10) Loko hi tirha hi matimba leswaku hi hlayisa vuxaka bya hina lebyikulu ni Xikwembu, a xi kona xivangelo xa leswaku hi chava. Muprofeta Yeremiya loko a yimela Vayuda lava a va xaniseka u te: “Oho Yehovha, ndzi huwelele vito ra wena ndzi ri emugodini lowu enteke ngopfu . . . U tshinerile esikwini leri ndzi ku vitaneke ha rona. U te: ‘U nga chavi.’”—Swir. 3:55-57.
Marhengu Yo Endla Leswaku Vanhu Va Kanakana A Ma Humelelanga
Rabuxake u tirhise vukanganyisi leswaku a endla vanhu va kanakana. U te: “Xana [Yehovha] a hi yena loyi tindhawu takwe leti tlakukeke ni tialitari takwe swi susiweke hi Hezekiya? . . . Yehovha u ndzi byele a ku, ‘Tlhandluka u hlasela tiko leri, u fanele u ri lovisa.’” (2 Tih. 18:22, 25) Hikwalaho, Rabuxake a a vula leswaku Yehovha a nge va lweli vanhu va Yena hikuva A A nga va tsakeli. Kambe wolawo a ku ri mavunwa ya rihlaza. Yehovha a a tsakela Hezekiya swin’we ni Vayuda lava tlheleleke evugandzerini bya ntiyiso.—2 Tih. 18:3-7.
Namuntlha, vaxanisi lava endlaka marhengu, va nga ha tirhisa rungula ritsongo leri nga ntiyiso leswaku va ta kota ku pfumelelana ni vamakwerhu, kambe ntiyiso wolowo va wu pfanganise ni mavunwa lama tumbeleke, hi xikongomelo xo endla leswaku vamakwerhu va kanakana. Hi xikombiso, minkarhi yin’wana vamakwerhu lava a va khomiwile a va byeriwa leswaku makwerhu loyi a rhangelaka ntlawa wa vona etikweni ra ka vona u landzule ripfumelo, hikwalaho swi ta va swi nga bihanga loko na vona va endla tano. Hambiswiritano, marhengu yo tano ma tsandzekile ku endla leswaku Vakreste lava tlhariheke va va ni ku kanakana.
Xiya leswi humeleleke makwerhu un’wana wa xisati la nga Mukreste hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Loko a ri ekhotsweni u kombiwe marito lama tsariweke lama kombisaka leswaku makwerhu un’wana wa xinuna la nga ni vutihlamuleri u landzule ripfumelo ra yena. Munhu loyi a a n’wi konanisa u n’wi vutisile loko a yi tshemba Mbhoni yoleyo. Makwerhu loyi wa xisati u te: “Na yena i munhu la nga hetisekangiki.” U ye Ps. 146:3.
emahlweni a vula leswaku loko makwerhu yoloye a ha landzela milawu ya Bibele, swi vula leswaku a a tirhisiwa hi Xikwembu. “Kambe leswi marito lawa a ma tsaleke ma nga fambisaniki ni leswi vuriwaka hi Bibele, a nga ha ri makwerhu.” Makwerhu yoloye wa xisati la tshembekeke u landzele xitsundzuxo xa le Bibeleni hi vutlhari lexi nge: “Mi nga tshembi vanhu va xiyimo xa le henhla, hambi ku ri n’wana wa munhu wa nyama, loyi a tsandzekaka ku ponisa.”—Ku va ni vutivi lebyi kongomeke bya Rito ra Xikwembu ni ku tirhisa ndzayo ya rona swi ta hi pfuna leswaku hi tivonela eka marhengu ya vukanganyisi lama nga tsanisaka ku tiyimisela ka hina ku tiyisela. (Efe. 4:13, 14; Hev. 6:19) Hikwalaho, leswaku hi tilunghiselela ku va ni miehleketo leyi hlutekeke loko hi ri ehansi ka ntshikilelo, hi fanele hi rhangisa ku hlaya Bibele siku ni siku ni ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe. (Hev. 4:12) Ina, sweswi i nkarhi wa ku kurisa vutivi bya hina ni ku tiyisa ripfumelo ra hina. Makwerhu un’wana wa xinuna loyi a tiyiseleke malembe yo tala a pfaleriwe a ri yexe ekhotsweni u te: “Ndzi tsakela ku khutaza un’wana ni un’wana leswaku a tlangela swakudya hinkwaswo swa moya leswi hi nyikiwaka swona, tanihi leswi hi nga swi tiviki leswaku swi nga hi pfuna hi ndlela yihi enkarhini lowu taka.” Hakunene, loko hi hlaya Rito ra Xikwembu hi vukheta ni minkandziyiso leyi hi nyikiwaka yona hi ntlawa wa hlonga namuntlha, loko hi ri ehansi ka swiyimo swo tika, moya lowo kwetsima wu ta hi “tsundzuxa” leswi hi swi dyondzeke.—Yoh. 14:26.
Ku Sirheleriwa Hi Nkarhi Wa Ku Chavisiwa
Rabuxake u ringete ku chavisa Vayuda. U te: “Ndzi kombela u hlambanya eka hosi yanga, hosi ya Asiriya, ndzi ku nyika tihanci ta 2 000 ku vona loko u ta swi kota ku kuma vanhu lava nga ta ti gada. Kutani, xana u nga xi tlherisisa ku yini xikandza xa ndhuna-nkulu yin’we ya malandza lamatsongo ya hosi yanga?” (2 Tih. 18:23, 24) Hi ku ya hi langutelo ra vanhu, Hezekiya ni vanhu va yena a va nga ta swi kota ku lwa ni vuthu ra matimba ra Vaasiriya.
Namuntlha vaxanisi va nga vonaka va ri ni matimba swinene, ngopfu-ngopfu loko va seketeriwa hi Mfumo. A swi ri tano ni hi vaxanisi lava a va ri Manazi hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Va ringete ku chavisa malandza yo tala ya Xikwembu. Un’wana wa vamakwerhu loyi a heteke malembe yo tala a ri ekhotsweni, hi ku famba ka nkarhi u hlamusele ndlela leyi a xungetiweke ha yona. Siku rin’wana, mutirhela-mfumo un’wana u n’wi vutisile a ku: “U yi vonile ndlela leyi ndzisana ya wena ya mufana yi duvuriweke ha yona? Xana u dyondze yini emhakeni yoleyo?” U hlamule a ku: “Ndzi mbhoni ya Yehovha naswona a ndzi nge cinci.” Mutirhela-mfumo u xungete a ku: “Loko swi ri tano, ku ta duvuriwa wena sweswi.” Nilokoswiritano, makwerhu u yime a tiyile, naswona nala u tshike ku n’wi chavisa. I yini lexi n’wi pfuneke leswaku a kota ku langutana ni nxungeto wolowo? U hlamule a ku: “A ndzi tshemba vito ra Yehovha.”—Swiv. 18:10.
Loko hi ri ni ripfumelo leri heleleke eka Yehovha, hi va hi rhwale xitlhangu lexikulu lexi hi sirhelelaka eka swilo hinkwaswo leswi Sathana a swi tirhisaka leswaku a hi vavisa hi tlhelo ra moya. (Efe. 6:16) Hikwalaho, i swinene leswaku hi kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku a hi pfuna hi tiyisa ripfumelo ra hina. (Luka 17:5) Nakambe hi fanele hi ma tirhisa kahle malunghiselelo lama tiyisaka ripfumelo lawa hi nyikiwaka wona hi ntlawa wa hlonga ro tshembeka. Loko hi xungetiwa, ha tiyisiwa loko hi tsundzuka xitiyisekiso lexi Yehovha a xi nyikeke muprofeta Ezekiyele, loyi a a fanele a chumayela vanhu vo sihalala. Yehovha u n’wi byele leswi: “Xikandza xa wena ndzi xi nonon’hwise ku fana ni swikandza swa vona ni mombo wa wena ndzi wu nonon’hwise ku fana ni mimombo ya vona. Mombo wa wena ndzi wu endle wu fana ni dayimani, leyi nonon’hwaka ku tlula ribye ro tiya.” (Ezek. 3:8, 9) Loko ku ri ni xilaveko, Yehovha a nga hi pfuna leswaku hi tiya ku fana ni dayimani hilaha Ezekiyele a a fanele a va hakona.
Ku Lwisana Ni Mintlhamu
Vakaneti va hina va swi xiyile leswaku loko marhengu ya vona hinkwawo ma tsandzekile, ku tshembisiwa swilo swo karhi minkarhi yin’wana swi nga endla leswaku munhu a nga ha tshembeki. Rabuxake na yena u tirhise endlelo leri fanaka. U byele vanhu va le Yerusalema a ku: “Hosi ya Asiriya yi te: ‘Tinyiketeni eka mina, mi ta eka mina . . . kukondza ndzi fika ndzi mi yisa etikweni leri fanaka ni tiko ra n’wina, tiko ra koroni ni vhinyo leyintshwa, 2 Tih. 18:31, 32) Ntshembo wo dya xinkwa lexa ha ku bakiwaka ni ku nwa vhinyo leya ha ku endliwaka swi fanele swi va tsakisile vanhu lava a va pfaleriwe endzeni ka muti lowu marhangu ya wona a ma rhendzeriwile!
tiko ra xinkwa ni masimu ya vhinya, tiko ra mitlhwari leyi nga ni mafurha ni vulombe; mi hambeta mi hanya leswaku mi nga fi.’” (Murhumiwa un’wana loyi a a khotsiwile u tshame a tshembisiwa swilo swo tano hi xikongomelo xo ringeta ku tsanisa ku tiyimisela ka yena. U byeriwe leswaku a a ta yisiwa “ekaya ro saseka” leri nga ni “ntanga wo xonga” ku ringana tin’hweti ta tsevu leswaku a ta kota ku ehleketa kahle. Hambiswiritano, makwerhu yoloye a a tiyimiserile ku tshama a tshembekile naswona a nga yi landzulanga milawu ya Vukreste. Xana u pfuniwe hi yini? Endzhakunyana u hlamusele a ku: “A ndzi tshama ndzi ri karhi ndzi ehleketa hi Mfumo tanihi ntshembo wa xiviri. . . . Leswi ripfumelo ra mina a ri tiyisiwe hi ku tiva mfumo wa Xikwembu ni leswi a ndzi tiyiseka leswaku i wa xiviri, a ndzi kalanga ndzi nga wu kanakana hambi ku ri swa xinkarhana, hi yona mhaka ndzi tshameke ndzi tshembekile.”
Xana Mfumo wa Xikwembu i wa xiviri eka hina ku fikela kwihi? Abrahama, muapostola Pawulo na Yesu va swi kotile ku tiyisela miringo yo tika hikuva Mfumo a wu ri wa xiviri eka vona. (Filp. 3:13, 14; Hev. 11:8-10; 12:2) Loko hi hambeta hi rhangisa Mfumo evuton’wini bya hina naswona hi tshama hi ri karhi hi ehleketa hi mikateko leyi nga heriki leyi wu nga ta hi tisela yona, na hina hi nga swi kota ku ala swilo leswi hi tshembisiwaka swona leswaku hi ntshunxeka swa xinkarhana emiringweni.—2 Kor. 4:16-18.
Yehovha A Nge Hi Fularheli
Ku nga khathariseki matshalatshala hinkwawo ya Rabuxake yo chavisa Vayuda, Hezekiya ni vanhu vakwe va veke ntshembo wa vona hinkwawo eka Yehovha. (2 Tih. 19:15, 19; Esa. 37:5-7) Yehovha u hlamule swikhongelo swa vona hi ku rhumela ntsumi leswaku yi dlaya masocha ya 185 000 hi vusiku byin’we enxaxeni wa Vaasiriya. Hi xamundzuku wa kona, Senakeribi u tsutsumele entsindza wa yena, ku nga Ninivha, a khomiwe hi tingana a ri ni masocha matsongo lama saleke evuthwini rakwe.—2 Tih. 19:35, 36.
Swi le rivaleni leswaku Yehovha a nga va fularhelanga vanhu lava vekeke ntshembo wa vona eka yena. Swikombiso swa manguva lawa swa vamakwerhu lava yimeke va tiya loko va ri ehansi ka miringo swi kombisa leswaku Yehovha a nga si cinca ninamuntlha. Hikwalaho, ku ni xivangelo lexi twalaka xo va Tata wa hina la nge matilweni a hi tiyisekisa a ku: “Mina, Yehovha Xikwembu xa wena, ndzi khoma voko ra wena ra xinene, yena Loyi a ku byelaka a ku, ‘U nga chavi. Mina ndzi ta ku pfuna.’”—Esa. 41:13.
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 6 “Rabuxake” a ku ri xithopo xa mutirhela-mfumo wa le Asiriya la tlakukeke. Vito ra xiviri ra wanuna loyi a ri boxiwi eka rungula leri.
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 13]
Yehovha u tiyisekisa malandza yakwe a ku: “U nga chavi” ku tlula minkarhi ya 30 eRitweni ra yena
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Xana marhengu ya Rabuxake ma fana njhani ni lama tirhisiwaka hi valala va vanhu va Xikwembu namuntlha?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]
Ku va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha swi endla leswaku hi tshama hi tshembekile hambiloko hi langutane ni miringo