Ndlela Leyi Yesu A Kombiseke Ha Yona Leswaku Xikwembu Xi Lulamile

“Xikwembu xi n’wi nyikerile [Kreste] a va gandzelo ra ku vuyelelana hi ku va ni ripfumelo engatini ya yena. Leswi xi swi endlele ku kombisa ku lulama ka xona n’wini.”—RHOM. 3:25.

1, 2. (a) Bibele yi hi dyondzisa yini hi xiyimo xa vanhu? (b) Hi swihi swivutiso leswi nga ta kambisisiwa exihlokweni lexi?

RUNGULA ra le Bibeleni leri vulavulaka hi ku xandzuka ka le ntangeni wa Edeni ri tiveka kahle. Hinkwerhu ka hina ha khumbeka hi vuyelo bya xidyoho xa Adamu hilaha byi hlamuseriweke hakona hi marito lama nge: “Leswi xidyoho xi ngheneke emisaveni hi munhu un’we, ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.” (Rhom. 5:12) Ku nga khathariseki ku tiyimisela ka hina ku endla leswinene, hi endla swihoxo naswona hi lava leswaku Xikwembu xi hi rivalela swona. Hambi ku ri muapostola Pawulo u titshandzile a ku: “Leswinene leswi ndzi swi navelaka a ndzi swi endli, kambe leswo biha leswi ndzi nga swi naveliki hi swona leswi ndzi hanyaka hi swona. Mina munhu wa maxangu!”—Rhom. 7:19, 24.

² Tanihi leswi hinkwerhu hi tswariweke hi ri ni xidyoho, swa fanela ku vutisa swivutiso leswi swa nkoka: Swi tise ku yini leswaku Yesu wa le Nazareta a velekiwa a nga ri na xidyoho naswona ha yini a khuvuriwile? Ndlela leyi Yesu a hanyeke ha yona yi swi kombise njhani leswaku vuhosi bya Yehovha byi lulamile? Xa nkoka swinene, i yini leswi rifu ra Kreste ri swi hetisiseke?

Ku Lulama Ka Vuhosi Bya Xikwembu Ku Tlhontlhiwa

3. Sathana u n’wi kanganyise njhani Evha?

³ Adamu na Evha, vatswari va hina vo sungula, hi vuphukuphuku va fularhele vuhosi bya Xikwembu leswaku va ta fumiwa hi “nyoka ya khale, leyi vuriwaka Diyavulosi na Sathana.” (Nhlav. 12:9) Xiya ndlela leyi leswi swi humeleleke ha yona. Sathana u sole mfanelo ya Yehovha Xikwembu yo fuma hi ku lulama. Sweswo u swi endle hi ku vutisa Evha a ku: “Xana hakunene i ntiyiso leswaku Xikwembu xi vule leswaku mi nga tshuki mi dya eka murhi wun’wana ni wun’wana wa ntanga?” Evha u phindhe xileriso xa Xikwembu lexi nga erivaleni xa leswaku ku ni murhi wo karhi lowu a va nga fanelanga va wu khumba hikuva loko vo wu khumba a va ta fa. Hikwalaho, Sathana u hehle Xikwembu a vula leswaku xa hemba. Diyavulosi u te: “Entiyisweni mi nga ka mi nga fi.” U ye emahlweni a kanganyisa Evha leswaku a tshemba leswaku Xikwembu a xi va tsona nchumu wun’wana lowunene ni leswaku loko o dya mbhandzu wolowo a a ta fana ni Xikwembu kutani a tifuma.—Gen. 3:1-5.

4. Swi tise ku yini leswaku vanhu va va ehansi ka vulawuri bya Sathana?

⁴ Entiyisweni, Sathana a a vula leswaku vanhu va nga tsaka loko va nga fumiwi hi Xikwembu. Ematshan’weni yo seketela vuhosi bya Xikwembu byo lulama, Adamu u yingise nsati wakwe kutani na yena a dya mbhandzu lowu yirisiweke. Xisweswo, Adamu u lahlekeriwe hi xiyimo xakwe lexi hetisekeke emahlweni ka Yehovha kutani a hi nghenisa ehansi ka joko ra tihanyi ra xidyoho ni rifu. Vuyelo byin’wana bya xiendlo xa Adamu hileswaku vanhu va ve ehansi ka vulawuri bya Sathana, “xikwembu xa misava leyi.”—2 Kor. 4:4, Bibele—Mahungu Lamanene; Rhom. 7:14.

5. (a) Yehovha u ri hetisise njhani rito rakwe? (b) Hi wihi ntshembo lowu Xikwembu xi wu nyikeke vatukulu va Adamu na Evha?

⁵ Hi ku pfumelelana na rito rakwe ra ntiyiso, Yehovha u gweve Adamu na Evha rifu. (Gen. 3:16-19) Kambe sweswo a swi nga vuli swona leswaku xikongomelo xa Xikwembu a xi nge he hetiseki. A xi ta  hetiseka! Loko Yehovha a gweva Adamu na Evha u nyike vatukulu va vona xivangelo lexi tsakisaka xo va ni ntshembo. Sweswo u swi endle hi ku vula xikongomelo xakwe xo tisa “mbewu” leyi Sathana a ta yi luma xirhendze. Hambiswiritano, mbanga ya le xirhendzeni ya Mbewu yoleyo leyi tshembisiweke a yi ta hola naswona yona a yi ta “pfotlosa nhloko” ya Sathana. (Gen. 3:15) Bibele yi ya emahlweni yi hlamusela mhaka leyi hi ku vula leswi landzelaka malunghana na Yesu Kreste: “Kutani N’wana wa Xikwembu u humelerile hi xikongomelo lexi, xa ku ta herisa mintirho ya Diyavulosi.” (1 Yoh. 3:8) Kambe mahanyelo ya Yesu ni rifu rakwe swi kombise njhani leswaku vuhosi bya Xikwembu byi lulamile?

Leswi Ku Khuvuriwa Ka Yesu A Ku Vula Swona

6. Hi swi tivisa ku yini leswaku Yesu a nga velekiwanga a ri na xidyoho xa Adamu?

⁶ Loko Yesu a kurile a a fanele a fana na Adamu loyi eku sunguleni a a hetisekile. (Rhom. 5:14; 1 Kor. 15:45) Leswi swi vula leswaku Yesu a a fanele a velekiwa a hetisekile. Sweswo a swi ta kotekisa ku yini? Ntsumi Gabriyele yi byele Mariya mana wa Yesu nhlamuselo leyi nga erivaleni yi ku: “Moya lowo kwetsima wu ta ta ehenhla ka wena, naswona matimba ya La nge Henhla-henhla ma ta ku funengeta. Hikwalaho ka sweswo lexi nga ta velekiwa na xona xi ta vuriwa lexo kwetsima, N’wana wa Xikwembu.” (Luka 1:35) Loko Yesu a ha ri ntsongo swi nga ha endleka leswaku Mariya u n’wi hlamusele timhaka to karhi malunghana ni ndlela leyi a nga velekiwa ha yona. Hikwalaho, siku rin’wana loko Mariya na Yosefa tata wa Yesu wa muwundli va kuma Yesu etempeleni ya Xikwembu, u va vutisile a ku: “Xana a mi nga swi tivi leswaku ndzi fanele ku va endlwini ya Tatana?” (Luka 2:49) Entiyisweni Yesu u swi tive a ha ri ntsongo leswaku a a ri N’wana wa Xikwembu. Hikwalaho ku kombisa leswaku vuhosi bya Xikwembu byi lulamile a swi ri swa nkoka swinene eka yena.

7. Hi wihi nchumu wa risima lowu Yesu a a ri na wona?

⁷ Yesu u kombise leswaku u swi tsakela swinene swilo swa moya hi ku va kona eminhlanganweni ya vugandzeri nkarhi ni nkarhi. Leswi a a ri ni mianakanyo leyi hetisekeke, u fanele a dyondze ni ku twisisa hinkwaswo leswi a swi tweke ni ku swi hlaya eMatsalweni ya Xiheveru. (Luka 4:16) Nakambe a a ri ni nchumu wun’wana wa risima, ku nga miri wa nyama lowu hetisekeke lowu a wu ta nyikeriwa wu va xitlhavelo hikwalaho ka vanhu. Loko Yesu a khuvuriwa, u khongerile naswona swi nga ha endleka a a ehleketa hi marito ya vuprofeta lama nga eka Pisalema 40:6-8.—Luka 3:21; hlaya Vaheveru 10:5-10. *

8. Ha yini Yohane lowo Khuvula a ringete ku sivela Yesu leswaku a nga khuvuriwi?

⁸ Eku sunguleni Yohane lowo Khuvula  a a lava ku sivela Yesu leswaku a nga khuvuriwi. Ha yini? Hikuva loko Yohane a khuvula Vayuda a va kombisa leswaku va hundzukile eswidyohweni loko va tlule Nawu. Leswi Yohane a a ri xaka ra Yesu ra le kusuhi a a swi tiva leswaku Yesu a a lulamile hikwalaho a swi nga bohi leswaku a hundzuka. Yesu u tiyisekise Yohane leswaku a swi fanela leswaku A khuvuriwa. Yesu u te: “Hi ndlela yoleyo swa hi fanela ku hetisisa hinkwaswo leswi lulameke.”—Mat. 3:15.

9. Ku khuvuriwa ka Yesu a ku fanekisela yini?

⁹ Tanihi munhu wa nyama la hetisekeke, Yesu a a ta va a endle xiboho xa leswaku, ku fana na Adamu, a a ta swi kota ku va tatana wa rixaka leri hetisekeke. Hambiswiritano, Yesu a nga swi navelanga sweswo hikuva a ku nga ri ku rhandza ka Yehovha malunghana na yena. Xikwembu a xi rhume Yesu emisaveni leswaku a ta hetisisa ntirho wa Mbewu leyi tshembisiweke kumbe Mesiya. Leswi a swi katsa ku va Yesu a endla xitlhavelo hi vutomi bya yena lebyi hetisekeke. (Hlaya Esaya 53:5, 6, 12.) Ina, ku khuvuriwa ka Yesu a ku nga ri na nhlamuselo leyi fanaka ni ya ku khuvuriwa ka hina. A ku nga katsi ku tinyiketela eka Yehovha, tanihi leswi Yesu se a a ri xiphemu xa tiko ra Israyele leri tinyiketeleke eka Xikwembu. Ku ri na sweswo, ku khuvuriwa ka Yesu a ku fanekisela ku tinyikela ka yena leswaku a ta endla ku rhandza ka Xikwembu hilaha swi profetiweke hakona eMatsalweni malunghana na Mesiya.

10. Ku va Mesiya a endla ku rhandza ka Xikwembu a swi katsa yini, naswona Yesu u titwe njhani hi mhaka yoleyo?

¹⁰ Ku rhandza ka Yehovha malunghana na Yesu a ku katsa ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu, ku endla vadyondzisiwa ni ku va endla va lunghekela ntirho wa le nkarhini lowu taka wo endla vadyondzisiwa. Nakambe ku tinyikela ka Yesu a ku katsa ku tiyimisela ka yena ku tiyisela ku xanisiwa ni rifu ra tihanyi leswaku a seketela vuhosi lebyi lulameke bya Yehovha Xikwembu. Leswi Yesu a a n’wi rhandza swinene Tata wakwe wa le tilweni, a a swi tsakela ku endla ku rhandza ka Xikwembu naswona a swi n’wi enerisa swinene ku nyikela miri wa yena tanihi xitlhavelo. (Yoh. 14:31) Swi tlhele swi n’wi tsakisa ku tiva leswaku nkoka wa vutomi bya yena lebyi hetisekeke, wu nga nyikeriwa eka Xikwembu tanihi nkutsulo leswaku hi xaviwa evuhlongeni bya xidyoho ni rifu. Xana Xikwembu xi ku amukerile ku tinyikela ka Yesu leswaku a ta byarha vutihlamuleri lebyi lebyikulu? Xi ku amukerile hakunene!

11. Yehovha u swi kombise njhani leswaku u amukela Yesu tanihi Mesiya la tshembisiweke kumbe Kreste?

¹¹ Vatsari hinkwavo va mune va Tievhangeli va nyikela vumbhoni malunghana ni marito lama nga le rivaleni ya Yehovha Xikwembu, yo amukela Yesu loko a huma ematini eNambyeni wa Yordani. Yohane lowo Khuvula u te: “Ndzi vone moya wu xika ku fana ni tuva wu huma etilweni, wu tshama eka [Yesu] . . . Kutani ndzi wu vonile, naswona ndzi nyikele vumbhoni bya leswaku loyi i N’wana wa Xikwembu.” (Yoh. 1:32-34) Ku tlula kwalaho, hi nkarhi wolowo Yehovha u te: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke.”—Mat. 3:17; Mar. 1:11; Luka 3:22.

U Tshembeke Ku Fikela Eku Feni

12. I yini leswi Yesu a swi endleke ku ringana malembe manharhu ni hafu endzhaku ka loko a khuvuriwile?

¹² Eka malembe manharhu ni hafu lama landzeleke, Yesu u tirhe hi matimba a dyondzisa vanhu malunghana ni Tata wa yena ni ku lulama ka vuhosi bya Xikwembu. Ku famba eTikweni leri Tshembisiweke hinkwaro hi milenge swi n’wi karharisile, kambe a xi kona lexi a xi ta n’wi tshikisa ku nyikela vumbhoni hi ku helela malunghana ni ntiyiso. (Yoh. 4:6, 34; 18:37) Yesu u dyondzise van’wana malunghana ni Mfumo wa Xikwembu. Loko a tshungula vanhu lava vabyaka hi singita, a phamela mintshungu leyi twaka ndlala a tlhela a pfuxa lava feke, a a kombisa leswi Mfumo wu nga ta swi endlela vanhu.—Mat. 11:4, 5.

13. Yesu u dyondzise yini malunghana ni xikhongelo?

¹³ Ematshan’weni yo pfumela ku dzunisiwa hikwalaho ka leswi a a swi dyondzisa ni mintirho yo hanyisa leyi a a yi endla, Yesu u veke xikombiso lexi hlamarisaka hi ku yisa ku dzuneka hinkwako eka Yehovha hi ku titsongahata. (Yoh. 5:19; 11:41-44) Yesu u tlhele a vula timhaka ta nkoka leti hi faneleke hi ti boxa loko  hi khongela. Swikhongelo swa hina swi fanele swi katsa swikombelo swa leswaku vito ra Xikwembu, ku nga Yehovha ‘ri kwetsimisiwa’ ni leswaku vuhosi byo lulama bya Xikwembu byi siva vulawuri byo homboloka bya Sathana leswaku “ku rhandza ka [xona] ku endlek[a] emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Mat. 6:9, 10) Yesu u tlhele a hi khutaza ku endla swilo hi ku pfumelelana ni swikhongelo swoleswo hi ku “lava mfumo ni ku lulama ka [Xikwembu] ku sungula.”—Mat. 6:33.

14. Hambileswi Yesu a a hetisekile, ha yini a a fanele a tikarhata swinene leswaku a ta hetisisa ntirho wa yena eka xikongomelo xa Xikwembu?

¹⁴ Loko nkarhi wa rifu ra xitlhavelo xa yena wu tshinela, Yesu u sungule ku tshikileleka swinene hikwalaho ka vutihlamuleri byo tika lebyi a a ri na byona. Xikongomelo xa Tata wa yena ni ndhuma ya yena a swi titshege hi ku va Yesu a tiyisela ku tengisiwa swi nga ri enawini ni ku dlayiwa hi ndlela ya tihanyi. Loko ka ha sele masiku ya ntlhanu leswaku Yesu a dlayiwa, u khongerile a ku: “Kutani moya-xiviri wa mina wu karhatekile, ndzi ta ku yini? Tatana, ndzi ponise enkarhini lowu. Nilokoswiritano, hi yona mhaka leyi ndzi teke enkarhini lowu.” Endzhaku ko phofula ku titwa koloko ka nyama, Yesu handle ka vutianakanyi u sungule ku vulavula hi mhaka leyi nga ya nkoka swinene kutani a khongela a ku: “Tatana, vangamisa vito ra wena.” Yehovha xikan’we-kan’we u hlamurile a ku: “Ndzi ri vangamisile naswona ndzi ta tlhela ndzi ri vangamisa.” (Yoh. 12:27, 28) Ina, Yesu a a tiyimiserile ku langutana ni ndzingo lowukulu wa ku tshembeka lowu a ku nga si tshama ku va ni munhu loyi a langutaneke na wona. Kambe hi nga tiyiseka leswaku loko Yesu a twa marito wolawo ya Tata wa yena wa le tilweni u tiyiseke swinene leswaku a a ta swi kota ku tlakusa ni ku seketela vuhosi bya Yehovha. Kutani u swi kotile!

Leswi Rifu Ra Yesu Ri Swi Hetisiseke

15. Ha yini loko Yesu a ri kusuhi ni ku fa a te: “Swi hetisisiwile”?

¹⁵ Loko Yesu a hayekiwe emhandzini ya nxaniso, a ri kusuhi ni ku hefemula ro hetelela a ri karhi a twa ku vava, u te: “Swi hetisisiwile.” (Yoh. 19:30) Yesu u kote ku endla swilo leswikulu hi ku pfuniwa hi Xikwembu hi malembe manharhu ni hafu ku sukela loko a khuvuriwile ku fikela loko a ta fa! Loko Yesu a fa ku ve ni ku tsekatseka lokukulu ka misava naswona ndhuna ya vuthu ya Murhoma leyi a yi langutela ku dlayiwa ka yena yi susumeteleke ku vula yi ku: “Hakunene loyi a a ri N’wana wa Xikwembu.” (Mat. 27:54) Swi nga ha endleka ndhuna leyi yi swi vonile loko Yesu a vungunyiwa hikwalaho ka leswi a vuleke leswaku hi yena N’wana wa Xikwembu. Ku nga khathariseki swilo hinkwaswo leswi Yesu a endliweke swona, u tshame a tshembekile naswona u kombise leswaku Sathana i muhembi lonkulu. Sathana u vule ntlhontlho lowu malunghana ni vanhu hinkwavo lava seketelaka vuhosi bya Xikwembu: “Hinkwaswo leswi munhu a nga na swona, a nga swi tshika; nchumu hi loko a kota ku hlayisa vutomi bya yena.” (Yobo 2:4, Bibele—Mahungu Lamanene) Hikwalaho ka ku tshembeka ka yena, Yesu u kombise leswaku Adamu na Evha a va ta va va swi kotile ku tshembeka eka ndzingo wa vona wo olova swinene. Xa nkoka swinene, vutomi ni rifu ra Yesu swi seketele vuhosi bya Yehovha lebyi lulameke swi tlhela swi byi tlakusa. (Hlaya Swivuriso 27:11.) Xana swi kona swin’wana leswi rifu ra Yesu ri swi hetisiseke? Ina, swi kona!

16, 17. (a) Ha yini a swi koteka leswaku timbhoni ta Yehovha leti hanyeke emahlweni ka Vukreste ti amukeleka eka yena? (b) Yehovha u n’wi hakele njhani N’wana wa yena hi leswi a tshembekeke, naswona Hosi Yesu Kreste u ya emahlweni a endla yini?

¹⁶ Malandza yo tala ya Yehovha ma hanye emahlweni ka ku va Yesu a ta laha misaveni. A ma amukeleka eka Xikwembu naswona ma nyikiwe ntshembo wa ku pfuxiwa eku feni. (Esa. 25:8; Dan. 12:13) Kambe xana Yehovha Xikwembu lexi kwetsimaka, a a ta va katekisa hi ndlela yoleyo yo hlamarisa exisekelweni xihi xa le nawini, vanhu lava tswariweke va ri ni xidyoho? Bibele ya hlamusela: “Xikwembu xi n’wi nyikerile [Yesu Kreste] a va gandzelo ra ku vuyelelana hi ku va ni ripfumelo engatini ya yena. Leswi xi swi endlele ku kombisa ku lulama ka xona  n’wini, hikuva a xi rivalela swidyoho leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke loko Xikwembu xi ri karhi xi lehisa mbilu; leswaku xi kombisa ku lulama ka xona n’wini enkarhini wa sweswi, leswaku xi kumeka xi lulamile loko xi vula leswaku munhu loyi a nga ni ripfumelo eka Yesu u lulamile.”—Rhom. 3:25, 26. *

¹⁷ Yehovha u hakele Yesu hi ku n’wi pfuxa eku feni kutani a n’wi nyika xikhundlha lexi tlulaka lexi a a ri na xona loko a nga si ta emisaveni. Sweswi Yesu i xivumbiwa xa moya lexi kwetsimaka ni lexi nga fiki. (Hev. 1:3) Tanihi leswi a nga Muprista Lonkulu tlhelo Hosi, Hosi Yesu Kreste u ya emahlweni a pfuna valandzeri va yena leswaku va kombisa leswaku vuhosi bya Xikwembu byi lulamile. Naswona ha tlangela swinene leswi Yehovha Tata wa hina wa le tilweni, a nga Muhakeri wa hinkwavo lava endlaka leswi va tlhela va n’wi tirhela hi ku tshembeka va tekelela N’wana wa yena!—Hlaya Pisalema 34:3; Vaheveru 11:6.

18. Ku ta vulavuriwa hi yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁸ Vanhu lava tshembekeke ku sukela eka Avele a va ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha hikwalaho ka leswi va veke ni ripfumelo naswona a va pfumela eka Mbewu leyi tshembisiweke. Yehovha a a swi tiva leswaku N’wana wa yena a a ta tshembeka hi ku helela ni leswaku rifu ra yena a ri ta susa “xidyoho xa misava” hi ku hetiseka. (Yoh. 1:29) Rifu ra Yesu ri tlhela ri vuyerisa vanhu lava hanyaka namuntlha. (Rhom. 3:26) Hikwalaho, nkutsulo wa Kreste wu nga ku tisela mikateko yihi? Xihloko lexi landzelaka xi ta vulavula hi mhaka yoleyo.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Ku lulama ka vuhosi bya Xikwembu ku tlhontlhiwe njhani?

• Ku khuvuriwa ka Yesu a ku fanekisela yini?

• Rifu ra Yesu ri hetisise yini?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Xana wa swi tiva leswaku ku khuvuriwa ka Yesu a ku fanekisela yini?