A HI vulavuleni hi leswi ku va ni mavondzo swi vulaka swona. Xana u tshame u kuma swi ku tikela ku rhandza munhu hileswi van’wana va vuleke leswaku u lulamile, u sasekile kumbe u tlharihile? *— Sweswo swi nga humelela loko u vondzoka munhu un’wana.

N’wana a nga va ni mavondzo loko vatswari va nga n’wi rhandzi swinene ku fana ni vana lavan’wana. Bibele yi vulavula hi ndyangu wun’wana lowu veke ni xiphiqo lexikulu hikwalaho ka mavondzo. A hi kambisiseni vuyelo lebyi vangiweke hi xiphiqo xexo ni leswi hi nga swi dyondzaka emhakeni leyi.

Yosefa a a ri n’wana wa vu-11 wa Yakobe, naswona vamakwavo va Yosefa hi tatana a va n’wi vondzoka. Xana wa swi tiva leswaku ha yini va n’wi vondzokile?— Swi vangiwe hileswi tata wa vona Yakobe a a rhandza Yosefa. Hi xikombiso, Yakobe u endlele Yosefa nguvu yo leha ya mikhwalalati. Yakobe a a n’wi rhandza swinene Yosefa hileswi “a a ri n’wana wa malembe yakwe ya vudyuhari” tlhelo mativula ya nsati wakwe la rhandzekaka Rahele.

Bibele yi vula leswaku ‘loko vamakwavo va Yosefa va vona leswaku tata wa vona u rhandza yena swinene, va sungula ku n’wi venga.’ Hiloko siku rin’wana Yosefa a byela ndyangu wa ka vona leswaku u lorhe hinkwavo ka vona va n’wi nkhinsamela ku katsa ni tata wakwe. Bibele yi vula leswaku “vamakwavo va n’wi [vondzokile]” naswona hambi ku ri tata wakwe u n’wi tshinyile hileswi a va byeleke norho wolowo.—Genesa 37:1-11.

Endzhaku ka sweswo, loko Yosefa a ri ni malembe ya 17, vamakwavo vakwe a va ri ekule swinene ni le kaya va ri eku riseni ka tinyimpfu ni timbuti ta ka vona. Kutani Yakobe u rhume  Yosefa ku ya va vona loko va ha hlayisekile. Xana wa swi tiva leswi vamakwavo vakwe vo tala a va lava ku swi endla loko va n’wi vona a ri eku teni?— A va lava ku n’wi dlaya! Kambe vamakwavo vakwe vambirhi, Ruveni na Yuda, a va nga swi lavi leswaku a dlayiwa.

Loko van’wamabindzu van’wana lava a va ya aEgipta va hundza hi laha a va ri kona, Yuda u te: “A hi n’wi xaviseni.” Kutani va endla tano. Hiloko va dlaya mbuti va peta nguvu ya Yosefa engatini ya yona. Endzhakunyana ka sweswo, loko va kombe tata wa vona nguvu yoleyo, u ririle a ku: “[Yosefa] u fanele a dyiwe hi xivandzana xo leva!”—Genesa 37:12-36.

Hi ku famba ka nkarhi, Yosefa u rhandziwe hi Faro, hosi ya le Egipta. Leswi swi vangiwe hileswi a koteke ku hlamusela milorho mimbirhi ya Faro hi ku pfuniwa hi Xikwembu. Norho wo sungula a wu ri wa tihomu ta nkombo leti noneke leti landzeriweke hi tihomu ta nkombo leti vabyaka. Norho wa vumbirhi a wu ri wa min’oko leyinene ya nkombo leyi nga ni tindzoho ni min’oko leyi khwanyaneke. Yosefa u vule leswaku milorho yoleyo hayimbirhi a yi vula leswaku a ku ta va ni malembe ya nkombo ya ndzalo lama nga ta landzeriwa hi malembe ya nkombo ya ndlala. Faro u lerise leswaku Yosefa a rhangela eka tsima ra ku hlengeleta swakudya eka malembe wolawo ya ndzalo leswaku va lunghekela malembe ya ndlala.

Loko ndlala yi fika, ndyangu wa ka va Yosefa, lowu a wu tshama ekule swinene, a wu lava swakudya. Yakobe u rhume vamakwavo va Yosefa va khume aEgipta leswaku va ya kuma swakudya. Loko va fika va kume Yosefa kambe a va swi xiyanga leswaku hi yena. Handle ko vula leswaku hi yena mani, Yosefa u va ringile hiloko a kuma leswaku a va tisola hileswi va n’wi khomeke hi ndlela yo biha. Hiloko Yosefa a va byela leswaku hi yena mani. Hakunene va tsakile va tlhela va angarhana!—Genesa ndzima 40 ku ya eka 45.

Xana u nga dyondza yini hi mavondzo eka mhaka leyi ya le Bibeleni?— Mavondzo ma nga hi hoxa ekhombyeni naswona ma nga kala ma susumetela munhu leswaku a lava ku vavisa makwavo! A hi hlayeni Mintirho 5:17, 18 na Mintirho 7:54-59 kutani hi vona leswi mavondzo ma susumeteleke vanhu leswaku va swi endla eka vadyondzisiwa va Yesu.— Endzhaku ko hlaya tindzimana leti, xana wa swi vona leswaku ha yini hi nga fanelanga hi va ni mavondzo?—

Yosefa u hanye a kala a va ni malembe ya 110. U kurise vana lava n’wi velekeleke vatukulu lava na vona va n’wi velekeleke vatukulu-xinguwe. Hi nga tiyiseka leswaku Yosefa a a tala ku dyondzisa vatukulu volavo ku rhandzana ni ku papalata mavondzo.—Genesa 50:22, 23, 26.