Kahle-kahle Ku Humelela Yini Loko Munhu A Fa?

“Mimoya hinkwayo a yi fi, hambi yi ri ya vanhu vo homboloka . . . Yi xupuriwa hi ndzilo lowu nga timekiki naswona a yi fi, a swi koteki leswaku yi [ponisiwa] loko yi ri karhi yi xanisiwa.”—Clement wa le Alexandria, mutsari wa hi lembe-xidzana ra vumbirhi ni ra vunharhu C.E.

KU FANA na Clement, vanhu hinkwavo lava dyondzisaka dyondzo ya leswaku tihele i ndhawu leyi vanhu va nga ta xanisiwa eka yona, va vula leswaku moya wa munhu a wu fi. Xana Bibele ya yi seketela dyondzo leyi? Kambisisa leswi Rito ra Xikwembu ri swi vulaka loko ri hlamula swivutiso leswi landzelaka.

Xana wanuna wo sungula Adamu a a ri ni moya lowu nga fiki? Bibele Ya Xitsonga yi vula leswi malunghana ni ku vumbiwa ka Adamu: ‘Kutani Yehova Xikwembu a vumba munhu hi ntshuri wa misava, a huhutela e tinhompfini ta yena e ku hefemula ka vutomi, ka va loko munhu a endliwa xivumbiwa lexi hanyaka.’ (Genesa 2:7) Xiya leswaku tsalwa leri a ri vuli leswaku Adamu u nyikiwe moya.

I yini leswi eku heteleleni swi humeleleke Adamu endzhaku ka loko a dyohile? Xikwembu a xi nga n’wi gwevelanga ku xanisiwa hilaha ku nga heriki etiheleni. Ematshan’weni ya sweswo, Bibele—Mahungu Lamanene yi ma hundzuluxele hi ndlela leyi marito lama vuriweke hi Xikwembu: “U ta dya swa nyuku wa wena, u kondza u tlhelela emisaveni hikuva u humesiwile eka yona; u ntshuri, kutani u fanele ku tlhelela entshurini.” (Marito lawa hi lo voyamisa; Genesa 3:19) Marito lama vuriweke hi Xikwembu a ma vuli nikatsongo leswaku xiyenge xo karhi xa Adamu xi ponile loko a fa. Loko Adamu a file, hinkwaswo a swi herile hi yena.

Xana vanhu va ni moya lowu nga fiki? Xikwembu xi byele muprofeta Ezekiyele xi ku: ‘Moya lo’wu dyohaka, hi wona lo’wu nga ta fa!’ (Ezekiyele 18:4, Bibele Ya Xitsonga) Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Kukotisa leswi ku dyoha ku ngheneke emisaveni hi munhu a ri un’we, [Adamu] kutani rifu ri ngheneke hikwalaho ka ku dyoha; hi mukhuva wolowo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo, hikuva hinkwavo va dyohile.” (Varhoma 5:12, Bibele—Mahungu Lamanene) Loko vanhu hinkwavo va  dyoha, hi nga gimeta hileswaku mimoya hinkwayo ya fa.

Xana moya lowu feke wa swi kota ku tiva kumbe ku twa nchumu wo karhi? Rito ra Xikwembu ri ri: “Lava hanyaka va swi tiva, va ya eku feni, kasi lava feke a va ha tivi nchumu.” (Eklesiasta 9:5, Bibele—Mahungu Lamanene) Loko Bibele yi hlamusela leswi humelelaka eka munhu loko a fa, yi ri: “Va tlhelela entshurini, kutani makungu ya vona ma lovisa sweswo, enkarhini wolowo!” (Pisalema 146:4, Bibele—Mahungu Lamanene) Loko vafi ‘va nga tivi nchumu’ naswona ‘makungu ya vona ma lovile,’ va nga ku twa njhani ku vava etiheleni?

Yesu Kreste a nga fanisanga rifu ni xiyimo xo karhi lexi loko munhu a ri eka xona a kotaka ku twa swilo leswi endlekaka emirini wakwe, kambe u ri fanise ni ku etlela. * (Yohane 11:11-14) Kambe vanhu van’wana va nga ha kaneta mhaka leyi, va vula leswaku Yesu u dyondzise leswaku tihele i ndhawu leyi pfurhaka ndzilo naswona vadyohi va ta lahleriwa eka yona. A hi kambisiseni leswi entiyisweni Yesu a swi vuleke hi tihele.

[Nhlamuselo ya le hansi]