Wanuna La Amukelekaka eMbilwini Ya Yehovha

XANA i yini leswi taka emianakanyweni ya wena loko u ehleketa hi ximunhuhatwa xa le Bibeleni, ku nga Davhida? Loko a hlula xihontlovila xa Mufilista Goliyadi? Nyimpi yakwe ya le mananga malunghana ni leswi Hosi Sawulo a ri ni rivengo eka yena? Xidyoho lexi a xi endleke na Bati-xeba ni vuyelo lebyi a veke na byona? Kumbexana xiphato xakwe lexi huhuteriweke lexi nga ebukwini ya Bibele ya Tipisalema?

Vutomi bya Davhida a byi taleriwe hi mintirho ya nkoka entirhweni wa Xikwembu, ku hlula ni makhombo. Kutani, lexi hi tsakisaka hi Davhida ku tlula hinkwaswo, hileswi muprofeta Samuwele a swi vuleke ha yena—u ta tikombisa a ri “wanuna la amukelekaka embilwini ya [Yehovha].”—1 Samuwele 13:14.

Vuprofeta bya Samuwele byi hetiseke loko Davhida a ha ri ntsongo. Xana a wu swi tsakeli ku hlamuseriwa tanihi munhu la amukelekaka embilwini ya Yehovha? Kutani, i yini leswi endlekeke evuton’wini bya Davhida, ngopfu-ngopfu loko a ha ri muntshwa, leswi nga ku pfunaka leswaku u va munhu wo tano? A hi voneni.

Ndyangu Ni Ntirho

Yese, tata wa Davhida tlhelo ntukulu wa Rhuti na Bowasi, swi nga ha endleka leswaku a ri wanuna loyi a tinyiketele eka Yehovha. Loko Davhida, vabuti wakwe va nkombo ni vasesi wakwe vambirhi va ha ri vatsongo, Yese a va kongomisa hi ku tirhisa Nawu wa Muxe. Eka yin’wana ya tipisalema takwe, Davhida u kombetele eka yena n’wini tanihi n’wana wa “hlonga ra xisati” ra Yehovha. (Pisalema 86:16) Leswi swi endle leswaku van’wana va gimeta hi leswaku mana wa Davhida, loyi vito rakwe  ri nga boxiwangiki eBibeleni, a ri ni nkucetelo lowunene eka Davhida hi tlhelo ra moya. Xidyondzi xin’wana xi ri: “Swi nga ha endleka leswaku a ku ri yena munhu wo sungula loyi a n’wi byeleke mhaka yo hlamarisa leyi Xikwembu xi tirhisaneke ha yona ni vanhu va xona,” ku katsa ni matimu ya Rhuti na Bowasi.

Loko hi byeriwa hi Davhida, a a ri murisi la ha riki muntshwa loyi a ri ni vutihlamuleri byo khathalela tinyimpfu ta tata wakwe. Swi nga ha endleka leswaku ntirho lowu, a wu katsa leswaku a heta nkarhi wo leha, vusiku ni nhlikanhi a ri yexe enhoveni. Ringeta ku vona mhaka leyi hi mahlo ya mianakanyo.

Davhida ni ndyangu wa ka vona a va tshama eBetlehema, eximutanini lexi nga eswintshabyanini swa Yuda. Ndhawu ya le Betlehema leyi nga ni swiribyana a yi humesa mintshovelo leyinene ya mavele. A ku ri ni mirhi ya mihandzu, mirhi ya mitlhwari ni mirhi ya vhinya leyi rhendzeleke tintshava leti voyameke ni nambu. Swi nga ha endleka leswaku enkarhini wa Davhida, tindhawu leti nga rimiwangiki a ti tirhiseriwa ku risela eka tona. Ku nga tindhawu leti nga etlhelo ka mananga ya Yuda.

Ntirho wa Davhida wa ku va murisi a wu ri ni khombo. Eka swintshabyana leswi hi kona laha a jamelaneke ni nghala ni bere leswi a swi lava ku hlasela nyimpfu entlhambini wa yona. * Muntshwa loyi, loyi a ri ni xivindzi u ye laha a ku ri ni swivandzana sweswo, a swi dlaya kutani a ponisa nyimpfu yakwe emilon’wini ya swona. (1 Samuwele 17:34-36) Kumbexana hi wona nkarhi lowu Davhida a veke ni vutshila byo tirhisa xipelupelu evuton’wini byakwe. Muti wa Benjamini a wu nga ri ekule ni laha a tshama kona. Munhu la nga ni vutshila byo copa wa rixaka rero a ta hoxa maribye hi xipelupelu “a nga hupi hambi ku ri mpimo wa nsisi.” Xipelupelu xa Davhida a ku ri xona lexi pakaniseke.—Vaavanyisi 20:14-16; 1 Samuwele 17:49.

Nkarhi Lowu A Wu Heteke

Etindhawini to tala, ntirho wo risa a wu ri lowu tsakisaka naswona a wu ri ntirho lowu a wu endla  leswaku munhu a va ni xivundza. Kambe Davhida a nga swi pfumeleli swi n’wi heta matimba. Entiyisweni, ndhawu leyi rhuleke yi n’wi nyike nkarhi wo tala wo anakanyisisa. Swi nga ha endleka leswaku swin’wana swa leswi Davhida a swi katseke eka tipisalema takwe i timhaka leti a anakanya ha tona hi nkarhi lowu a ha ri muntshwa. Xana a ku ri hi nkarhi lowu a ri yexe lowu a ehleketa hi ku hleleka ka vuako hinkwabyo ni swilo swo hlamarisa swa matilo—ku nga dyambu, n’weti ni tinyeleti, “mintirho ya tintiho [ta Yehovha]”? Xana a ku ri etlhelo ka masimu lama nga eBetlehema lawa a nga anakanyisisa hi tiko leri noneke, leri a ri ri ni tihomu, tinkuzi, swinyenyana ni “swiharhi swa nhova”?—Pisalema 8:3-9; 19:1-6.

A swi kanakanisi leswaku ntokoto wa Davhida wo va murisi wu endle leswaku a vona rirhandzu leri Yehovha a nga na rona eka vanhu vakwe vo tshembeka. Xisweswo Davhida u yimbelele a ku: “Yehovha i Murisi wa mina. A ndzi nge pfumali nchumu. U ndzi etlerisa emadyelweni lama nga ni byanyi byo tala; u ndzi kongomisa etindhawini to wisela leti kumaka mati kahle. Hambiloko ndzi famba enkoveni wa ndzhuti lowukulu, a ndzi chavi nchumu xo biha, hikuva u na mina; nhonga ya wena ni nxongotelo wa wena i swilo leswi swi ndzi chavelelaka.”—Pisalema 23:1, 2, 4.

U nga ha tivutisa leswaku mhaka leyi yi ku khumba njhani. Nhlamulo hi leswaku xin’wana xa swivangelo leswi endleke Davhida a tiphina hi vuxaka lebyinene na Yehovha ni leswaku a vitaniwa “wanuna la amukelekaka embilwini yakwe,” hi leswaku u anakanyisise swinene hi mintirho ya Yehovha ni vuxaka byakwe ni Xikwembu. Xana ku nga vuriwa leswi fanaka hi wena?

Xana u tshame u susumeteleka ku vangamisa Muvumbi endzhaku ka loko u anakanyisise hi swin’wana swa leswi a swi tumbuluxeke? Xana u tshame u susumeteleka ku rhandza Yehovha loko u anakanya hi ndlela leyi a tirhisaneke ha yona ni vanhu ni leswaku i Xikwembu xa njhani? Leswaku u kota ku tlangela swilo sweswo, u fanele u tinyika nkarhi wo va wexe, wo khongela u anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu ni hi ntumbuluko wa xona. Ku anakanyisisa ko tano ku nga ku pfuna leswaku u tiva Yehovha kahle—xisweswo u n’wi rhandza. Vantshwa ni lavakulu va nga va ni lunghelo ro tano. Handle ko kanakana, ku sukela loko Davhida a ha ri muntshwa a ri ni vuxaka na Yehovha. Hi swi tivisa ku yini sweswo?

Davhida U Totiwile

Loko Hosi Sawulo a tikombisa a nga ha faneleki ku rhangela vanhu va Xikwembu, Yehovha u byele muprofeta Samuwele a ku: “Xana u ta rilela Sawulo ku fikela rini, loko mina hi tlhelo lerin’wana ndzi n’wi bakanyile leswaku a nga vi hosi ya Israyele? Tata rimhondzo ra wena hi mafurha u famba. Ndzi ta ku rhuma eka Yese lowa le Betlehema, hikuva ndzi tihlawulele hosi exikarhi ka vana vakwe.”—1 Samuwele 16:1.

Loko Samuwele a fika eBetlehema, u byele Yese leswaku a vitana vana vakwe va majaha. Hi wihi loyi Samuwele a ta n’wi tota tanihi hosi? Loko a vona ku languteka lokunene ka Eliyabu, loyi a ri lonkulu eka hinkwavo, Samuwele u anakanye leswi: ‘Loyi hi yena.’ Kambe Yehovha a ku eka Samuwele:  “U nga languti ku languteka kakwe ni ku tlakuka ka xiyimo xakwe, hikuva ndzi n’wi bakanyile. Hikuva Xikwembu a xi voni hi ndlela leyi munhu a vonaka ha yona, hikuva munhu u vona ntsena leswi vonakaka ematihlweni; kambe loko ku ri Yehovha, u vona leswi mbilu yi nga swona.” Hilaha ku fanaka, Yehovha u bakanye Abinadaba, Xamaha ni vamakwavo va vona van’wana va mune. Rungula ri ya emahlweni ri ku: “Eku heteleleni Samuwele a byela Yese a ku: ‘Xana hi vona vafana hinkwavo lava?’ Hiloko a ku: ‘Lontsongo eka hinkwavo u sele ku ta fikela sweswi, kutani waswivo, u byisa tinyimpfu.’”—1 Samuwele 16:7, 11.

Nhlamulo ya Yese a yi vonaka onge yi ri: ‘Davhida a hi yena loyi u n’wi lavaka.’ Leswi a ri rikotse naswona a nga pfuni nchumu endyangwini, Davhida a nyikiwe ntirho wo risa tinyimpfu. Kambe a ku ri yena loyi a hlawuriweke hi Xikwembu. Yehovha u vona leswi mbilu yi nga swona naswona u vone nchumu wa risima eka muntshwa loyi. Kutani loko Yese a rhumela Davhida, Yehovha u byele Samuwele a ku: “‘Suka u yima, n’wi tote, hikuva loyi hi yena!’ Hikwalaho Samuwele a teka rimhondzo ra mafurha, a n’wi tota exikarhi ka vamakwavo. Kutani moya wa Yehovha wu sungula ku tirha ehenhla ka Davhida ku sukela esikwini rero ku ya emahlweni.”—1 Samuwele 16:12, 13.

Leswaku Davhida a ri ni malembe mangani loko sweswo swi humelela a swi boxiwanga. Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi vamakwavo vakwe vanharhu lavakulu, Eliyabu, Abinadaba na Xamaha a va tirha eka vuthu ra Sawulo. Kumbexana lavan’wana va ntlhanu a va ha ri vatsongo ngopfu leswaku va nga famba na vona. Kumbexana ku hava ni un’we wa vona loyi a ri ni malembe ya 20 leswaku va nga joyina vuthu ra Israyele. (Tinhlayo 1:3; 1 Samuwele 17:13) Kambe, Davhida a ha ri ntsongo swinene loko Yehovha a n’wi hlawula. Kutani, swi vonaka onge Davhida hi nkarhi wolowo se a ri munhu wa moya. A ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha, lebyi a veke na byona hikwalaho ko anakanyisisa hi leswi a swi tiva hi Xikwembu.

Namuntlha vantshwa va fanele va khutaziwa ku endla leswi fanaka. Kutani, vatswari, xana ma va khutaza vana va n’wina leswaku va anakanyisisa hi swilo swa moya, va tlangela ntumbuluko wa Xikwembu ni ku va va dyondza leswi Bibele yi swi vulaka hi Muvumbi? (Deteronoma 6:4-9) Kutani n’wina vantshwa, xana ma swi endla leswi hi n’wexe? Minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni yo tanihi timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! * ti endleriwe ku mi pfuna.

A Ri Ni Vuswikoti Byo Chaya Haripa

Hilaha tindzimana to tala ta tipisalema ta Davhida ti hi byelaka hakona hi masiku yakwe tanihi murisi, swi nga ha endleka leswaku a ri xiyimbeleri. I ntiyiso leswaku ku hava vuyimbeleri lebyi fambisanaka ni tinsimu leto kwetsima leti poneke ku fikela enkarhini wa hina. Hambiswiritano, ha swi tiva leswaku, muqambhi wa tona a ri xiyimbeleri lexi tlhariheke. Entiyisweni, xivangelo lexi endleke leswaku Davhida a vitaniwa emadyelweni leswaku a ta eka Hosi Sawulo hi leswaku a ri ni vuswikoti byo chaya haripa.—1 Samuwele 16:18-23. *

Xana Davhida a byi kume kwihi vuswikoti lebyi naswona rini? Swi nga endleka a byi kume hi nkarhi lowu a wu heteke a ri enhoveni a risa tinyimpfu. Kutani swa twisiseka leswaku hambiloko Davhida a ha ri ntsongo a yimbelelela Xikwembu xakwe tinsimu to dzunisa leti humaka embilwini. Phela, Yehovha u hlawule yena ni ku n’wi rhuma hikuva a tinyiketerile naswona a ri munhu wa moya.

Leswi Davhida a swi endleke loko se a kurile swi tlhele swi kombisa leswaku a ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. Kambe xivindzi lexi a veke na xona evuton’wini byakwe xi hlamuseriwa hi langutelo leri a ri kombiseke eka swiendlakalo leswi n’wi humeleleke loko a ha ri ntsongo enhoveni leyi a yi ri ekusuhi ni muti wa Betlehema. Ehleketa Davhida a ri karhi a yimbelelela Yehovha a ku: “Ndzi tsundzuke masiku ya khale swinene; ndzi anakanyisise hi ntirho wa wena hinkwawo; ndzi hambete ndzi anakanyisisa hi ntirho wa mavoko ya wena hi ku tirhandzela.” (Pisalema 143:5) Ku tsakisa ka tipisalema leti ni tin’wana to tala ta Davhida i xikhutazo eka hinkwavo lava navelaka ku va lava amukelekaka embilwini ya Yehovha.

[Tinhlamuselo ta le hansi]