A Ndzi Lava Ku Fana Ni N’wana Wa Nhwanyana Wa Yefta

Hi ku vula ka Joanna Soans

Loko ndza ha ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, a ndzi lava ku fana ni n’wana wa nhwanyana wa Yefta. I nge ndzi mi chumbutela leswi a ndzi swi ehleketa ni ndlela leyi eku heteleleni ndzi faneke na yena ha yona.

HI 1956, ndzi ye enhlengeletanweni ya Timbhoni ta Yehovha ro sungula eBombay (laha sweswi ku vitaniwaka Mumbai), le Indiya naswona sweswo swi cince vutomi bya mina. Ndzi khumbiwe swinene hi nkulumo leyi ndzi yi tweke kwale leyi a yi vulavula hi n’wana wa nhwanyana wa Yefta.

Hilaha u nga ha vaka u hlaye hakona eBibeleni, swi tikomba onge n’wana wa nhwanyana wa Yefta a ha ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi loko a pfumela ku ka a nga ngheneli vukati. Leswi swi endle leswaku tata wakwe a kota ku hetisisa xihlambanyo lexi a xi endleke. Kutani u tirhe tanihi wansati la nga nghenelangiki vukati endlwini ya Yehovha kumbe etabernakeleni, vutomi byakwe hinkwabyo.—Vaavanyisi 11:28-40.

Hakunene a ndzi lava ku fana na yena! Kambe ndzi langutane ni xiphiqo lexikulu—hi nkarhi wolowo ndhavuko wa hina eIndiya a wu nga pfumeli leswaku munhu a tshama a nga nghenelanga vukati.

Ta Ndyangu Wa Ka Hina

A ndzi ri n’wana wa vuntlhanu eka vana va tsevu va Benjamin na Marcelina Soans eUdipi, laha ku nga doroba leri nga eribuweni ra le vupela-dyambu bya Indiya. Ririmi ra hina i Xitulu, ku nga ririmi leri vulavuriwaka hi vanhu va kwalomu ka timiliyoni timbirhi. Hambiswiritano, ku fana ni vanhu vo tala eUdipi, tidyondzo ta hina hi ti endle hi ririmi ra Xikannada.

Minkarhi hinkwayo vanhu va ndhawu leyi a va vona swi ri swa nkoka ngopfu ku va munhu a nghenela vukati kutani a va ni vana. Loko ndza ha kula, a ndzi tsundzuki ndzi dyondza swiga swa ririmi ra Xitulu swo tanihi leswi nge “ku nga ngheneli vukati,” “xivundza” kumbe “ku navela ekaya.” A swi endla onge hiloko swiyimo swo fana ni leswi swi nga ri kona. Hi xikombiso, ekaya a hi tshama ni vakokwa wa mina va xinuna va ku bebula tatana na manana, vamakwenu va xinuna va tatana na manana ni vamuzala va mina vo tala!

Hi ku ya hi ndhavuko, hina a hi tekiwa tanihi vana lava humaka endyangwini wa manana. Nxaxamelo wa mindyangu leyi humaka eka yena a yi landzelerisiwa hi ku landza yena naswona vana va vanhwanyana a va kuma xiphemu lexikulu xa ndzhaka. Eka vaaki van’wana va le Tulu, nhwanyana a hambeta a tshama ni mana wakwe endzhaku ka loko a tekiwile kutani nuna wakwe a ta n’wi joyina leswaku a tshama na yena.

Ndyangu wa ka hina wu sungule ku va swirho swa vukhongeri lebyi tivulaka bya Vukreste kambe a wu nga ri Timbhoni ta Yehovha, kutani swilo swin’wana a swi endliwa hi ndlela leyi hambaneke. Madyambu man’wana ni man’wana, kokwa wa mina wa xinuna wo bebula tatana a rhangela evugandzerini bya ndyangu, a khongela ni ku hlaya Bibele hi rito leri twalaka hi ririmi ra Xitulu. Nkarhi na nkarhi loko a pfula Bibele yakwe leyi a yi hlakarile leswaku a hi hlayela, a swi fana ni loko a pfula bokisi leri nga ni tindzalama. A swi tsakisa! Ndzi tsakisiwe hi Pisalema 23:1 leyi nge: “Yehovha i Murisi wa mina. A ndzi nge pfumali nchumu.” A ndzi tivutisa leswaku, ‘Xana Yehovha loyi ku vulavuriwaka ha yena i mani naswona ha yini a vitaniwa murisi?’

Ndzi Sungula Ku Twisisa Ntiyiso Malunghana Ni Ndlela Leyi Yehovha A Fanisiwaka Ni Murisi Ha Yona

Hikwalaho ka swiphiqo swa ikhonomi leswi veke kona endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, hi rhurhele eBombay, laha ku nga tikhilomitara to tlula  900 ku ya kona. Kwalaho, hi 1945, Timbhoni ta Yehovha timbirhi ti endzele tata wa mina kutani ti n’wi nyika xibukwana lexi sekeriweke eBibeleni. Tatana u hlaye rungula rero ivi a ri amukela hiloko a sungula ku byela vanhu van’wana lava vulavulaka Xikannada rungula rero. Eku sunguleni ka va-1950, ntlawa lowutsongo wu kurile wu va vandlha ro sungula ra Xikannada eBombay.

Tatana na Manana va dyondzise hina vana leswaku hi va swichudeni swa Bibele leswi hisekaka ni ku va vadyondzisi lavanene. Siku ni siku a va tinyika nkarhi wo khongela ni ku dyondza na hina. (Deteronoma 6:6, 7; 2 Timotiya 3:14-16) Siku rin’wana loko ndzi ri karhi ndzi hlaya Bibele ndzi sungule ku twisisa ntiyiso. Ndzi dyondze leswaku Yehovha u fanisiwa ni murisi hikuva vagandzeri vakwe wa va kongomisa, wa va phamela ni ku va sirhelela.—Pisalema 23:1-6; 83:18.

Yehovha U Ndzi Kongomise Hi Vukheta

Ndzi khuvuriwe endzhakunyana ka ntsombano lowu nga rivalekiki lowu a wu khomeriwe eBombay hi 1956. Endzhaku ka tin’hweti ta tsevu, ndzi landzele xikombiso xa buti wa mina Prabhakar kutani ndzi va muchumayeri wa nkarhi hinkwawo. Hambileswi a ndzi hisekela ku byela van’wana ntiyiso wa Bibele, a ndzi khomiwa hi rhumbyana loko ndzi ringeta ku vulavula entirhweni wo chumayela hi yindlu ni yindlu. A ndzi nghanghamela naswona rito ra mina a ri tlhela ri rhurhumela. A ndzi tibyela leswi: ‘Ndzi nga endla leswi ntsena hi ku va ndzi pfuniwa hi Yehovha!’

Yehovha u ndzi pfune hi ku tirhisa Homer na Ruth McKay lava a va ri varhumiwa vo huma eCanada, lava yeke exikolweni xa vurhumiwa xa Timbhoni ta Yehovha eNew York, le United States of America, hi 1947. Va ndzi pfunile tanihi leswi a ndza ha ku sungula ntirho wo chumayela. Nkarhi na nkarhi Ruth a praktisa na mina swingheniso leswi tirhisiwaka entirhweni wo chumayela hi yindlu ni yindlu. A yi tiva kahle ndlela yo herisa ku chava loku a ndzi ri na kona. A ta khoma mavoko ya mina lawa a ma ri ni ritukulu, kutani a ku: “U nga vileli. A hi ringeti eka yindlu leyi landzelaka.” Mavulavulelo yakwe lama khutazaka ma endle leswaku ndzi va ni xivindzi.

Siku rin’wana ndzi byeriwe leswaku Elizabeth Chakranarayan, loyi a dyuharile tlhelo mudyondzisi wa Bibele loyi a nga ni ntokoto a ta tirha na mina eka ntirho wo chumayela. Eku sunguleni ndzi angule ndzi ku: ‘Xana ndzi ta swi kotisa ku yini ku hanya ni makwerhu loyi wa xisati? Phela i nkulu eka mina!’ Kambe u ve munghana loyi entiyisweni a ndzi n’wi lava.

“Entiyisweni A Hi Hexe”

Xiavelo xa hina xo sungula a ku ri ku ya edorobeni leri dumeke ra Aurangabad, laha ku nga tikhilomitara ta kwalomu ka 400 ku ya kona evuxeni bya Bombay. Hi hatle hi swi xiya leswaku a ku ri hina ntsena Timbhoni edorobeni rero leri a ri ri ni vanhu va kwalomu ka miliyoni. Kutani a ndzi fanele ndzi dyondza Ximarathi, ku nga ririmi leri vulavuriwaka ngopfu edorobeni rero.

Minkarhi yin’wana a ndzi ba hi xivundza naswona a ndzi mpfikula ku fana ni n’wana la nga riki na manana. Kambe Elizabeth u ndzi khutazile hi rito ro fana ni ra manana. A ta ndzi byela leswi: “Minkarhi yin’wana hi nga ha titwa hi ri ni xivundza kambe entiyisweni a hi hexe. Hambileswi u nga ekule ni vanghana va wena ni ndyangu wa wena, minkarhi hinkwayo Yehovha u ta va na wena. N’wi endle munghana wa wena kutani xivundza xa wena xi ta suka hi ku hatlisa.” Ninamuntlha ndza ha yi teka yi ri ya ntikelo ndzayo yakwe.

Loko mali ya hina yi nga nyawuli, siku ni siku a hi famba tikhilomitara ta kwalomu ka 20 endhawini leyi nga ni ritshuri ni ndzhope, leyi hisaka ni leyi nga ni xirhami. Hi ximumu, hakanyingi maxelo a ma fika eka 40 wa tidigri. Hi nguva ya mpfula, tindhawu tin’wana ta laha a hi chumayela kona a ti va ni ndzhope ku ringana tin’hweti. Kambe hakanyingi a hi kuma leswaku mindhavuko ya vanhu va kona a yi hi tikela swinene ku tlula ni maxelo ya kona.

Vavasati a va nga vulavuli ni vavanuna exikarhi ka vanhu handle ka loko va ri maxaka naswona vavasati a va nga va dyondzisi vavanuna. Kutani hi langutane ni ku hlekuriwa ni ku rhukaniwa. Eka tin’hweti to sungula  ta tsevu, a ko va hina vambirhi lava a hi hlangana eka minhlangano ya Bibele ya vhiki ni vhiki. Hi ku famba ka nkarhi, vanhu lava tsakelaka va sungule ku hi joyina. Hi ku hatlisa ku sungule ku va ni ntlawa lowutsongo. Van’wana a va famba na hina entirhweni wo chumayela.

Hambeta U Antswisa Vuswikoti Bya Wena

Endzhaku ka malembe ya kwalomu ka mambirhi ni hafu, hi tlhele hi averiwa ku ya tirha eBombay. Loko Elizabeth a ri karhi a ya emahlweni ni ntirho wo chumayela, ndzi komberiwe ku pfuna tata wa mina, loyi hi nkarhi wolowo a ku ri yena ntsena loyi a hundzuluxela minkandziyiso ya hina leyi sekeriweke eBibeleni yi ya eka ririmi ra Xikannada. U wu amukerile mpfuno wa mina, tanihi leswi a ri ni vutihlamuleri byo tala evandlheni.

Hi 1966, vatswari va mina va endle xiboho xo tlhelela eUdipi, laha ku nga kaya ra hina ra khale. Loko Tatana a rhurha eBombay, u te: “Hambeta u antswisa vuswikoti bya wena, ntombhi ya mina. Hundzuluxela hi ndlela yo olova ni leyi twalaka kahle. Papalata ku titshemba ku tlula mpimo kutani u va la titsongahataka. Titshege hi Yehovha.” Yoleyo a ku ri ndzayo yakwe yo hetelela leyi a ndzi nyikeke yona, hikuva u file endzhakunyana ka loko a tlhelele eUdipi. Ninamuntlha ndzi tikarhatela ku endla tano entirhweni wa mina lowu ndzi wu endlaka eka Ndzawulo ya Vuhundzuluxeri.

“Xana A Wu Swi Lavi Ku Va Ni Ndyangu?”

Hi ku ya hi ndhavuko, vatswari lava nga Maindiya va hlela leswaku vana va vona va nghenela vukati va ha ri vatsongo ni ku va khutaza ku va ni vana. Kutani a ndzi tala ku vutisiwa leswi: “Xana a wu swi lavi ku va ni ndyangu? I mani loyi a nga ta ku khathalela loko se u dyuharile? Xana a wu bi hi xivundza?”

Minkarhi yin’wana a ndzi titwa ndzi tshikilelekile hikokwalaho ko tshamela ku twa marito wolawo. Hambileswi a ndzi tumbeta ndlela leyi a ndzi titwa ha yona loko ndzi ri exikarhi ka vanhu, a ndzi chululela Xikwembu leswi nga embilwini ya mina hi ku hatlisa loko ndzi ri ndzexe. Swi ndzi chavelerile ku tiva leswaku Yehovha a nga ndzi teki ndzi kayivela swin’wana hileswi a ndzi nga nghenelanga vukati. Leswaku ndzi pfuxeta ku tiyimisela ka mina ku n’wi tirhela handle ko kavanyetiwa, a ndzi ehleketa hi n’wana wa nhwanyana wa Yefta na Yesu—lava havumbirhi bya vona va tshameke va nga ngheneli vukati naswona a va khomekile eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu.—Yohane 4:34.

Nyiko Leyi Humaka Eka Yehovha

Mina na Elizabeth hi ve vanghana lavakulu ku ringana malembe ya kwalomu ka 50. U fe hi 2005, a ri ni malembe ya 98. Leswi se a nga ha swi koti ku hlaya Bibele hileswi a nga ha voni kahle, a heta siku rin’wana ni rin’wana a ri karhi a khongela eka Xikwembu. Minkarhi yin’wana a ndzi ehleketa leswaku u le ku buleni hi tsalwa ni munhu un’wana ekamareni rakwe, hiloko ndzi kuma leswaku u le ku vulavuleni na Yehovha. A a ri Munhu wa xiviri eka yena naswona a hanya onge hiloko a ri na yena. Ndzi dyondze leswaku lexi i xilotlelo xo tshama ndzi tiyile eku tirheleni Xikwembu, hilaha n’wana wa nhwanyana wa Yefta a endleke hakona. Ndzi n’wi nkhensa swinene Yehovha leswi a ndzi nyikeke makwerhu la kuleke naswona a wupfeke leswaku a ndzi letela ni ku ndzi khutaza evuntshweni bya mina ni le ka swiphiqo swa mina hinkwaswo.—Eklesiasta 4:9, 10.

Hakunene ndzi tiphine hi mikateko yo tirhela Yehovha hilaha n’wana wa nhwanyana wa Yefta a endleke hakona! Ku va ndzi tshama ndzi nga tekiwanga ni ku landzela ndzayo ya Bibele swi ndzi endle ndzi kota ku hanya vutomi lebyi vuyerisaka, loko hi hala tlhelo ndzi endla leswaku “nkarhi hinkwawo [ndzi] nga rivatiwi hi nchumu.”—1 Vakorinto 7:35.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Loko Tatana a nyikela nkulumo ya le rivaleni eBombay hi va-1950

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ndzi ri na Elizabeth endzhakunyana hiloko a fa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Hi ri karhi hi navetisa nkulumo ya Bibele eBombay hi 1960

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Ndzi ri ni vatirhi-kulorhi ehofisini ya hina ya vuhundzuluxeri