“Loko Mi Khongela, Vulani Leswi, ‘Tatana’”

“Tatana.” I yini lexi taka emianakanyweni ya wena loko u twa rito rero? I wanuna la nga ni rirhandzu loyi a khathalaka swinene hi vuhlayiseki bya ndyangu wakwe? Kumbe i wanuna loyi a honisaka swilo hambi ku ri ku xanisa ndyangu wakwe? Swi titshege hileswaku tata wa wena a a ri wanuna wa njhani.

“TATANA” a ku ri rito leri Yesu a a tala ku ri tirhisa loko a vulavula na Xikwembu ni loko a vulavula ha xona. * Loko a dyondzisa valandzeri vakwe ku khongela, Yesu u te: “Loko mi khongela, vulani leswi, Tatana.” (Luka 11:2) Kambe xana Yehovha i tatana wa njhani? Nhlamulo ya xivutiso lexi i ya nkoka. Ha yini? Loko hi swi twisisa ku antswa leswaku Yehovha i tatana wa njhani, hi ta tshinela ekusuhi na yena naswona hi ta ya hi n’wi rhandza swinene.

Ku hava munhu un’wana handle ka Yesu loyi a fanelekaka kahle ku va a hi byela hi Tata wa hina wa le tilweni. U tiphine hi ku va ni vuxaka lebyikulu ni Tata wakwe. Yesu u te: “A nga kona la tivaka N’wana hi ku helela handle ka Tatana, hambi ku ri la tivaka Tatana hi ku helela loko ku nga ri N’wana, na mani na mani loyi N’wana a rhandzaka ku n’wi  hlavutela eka yena.” (Matewu 11:27) Xisweswo, ku tiva N’wana i ndlela leyinene ngopfu yo tiva Tatana.

I yini leswi hi nga swi dyondzaka eka Yesu malunghana ni Tata wa hina wa le tilweni? Xiya rungula leri Yesu a ri vuleke, leri nge: “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Marito ya Yesu laha ma kombisa mfanelo ya nkoka ya Tata wa hina wa le tilweni—rirhandzu. (1 Yohane 4:8) Yehovha u hi kombisa rirhandzu rakwe hi tindlela to hambana-hambana, hi ku hi amukela, hi ku hi twela vusiwana, hi ku hi sirhelela, hi ku hi tshinya ni ku khathalela swilaveko swa hina swa nyama.

Yesu U Hi Tiyisekisa Leswaku Tata Wa Hina Wa Hi Amukela

Vana va kuma matimba ni ku khutazeka loko va vona leswaku vatswari va vona va amukela leswi va swi endlaka. Ehleketa ndlela leyi swi faneleke swi n’wi khutaze ha yona Yesu loko a twa Tata wakwe a ku: “Loyi i N’wananga, la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi amukeleke.” (Matewu 3:17) Hilaha ku fanaka, Yesu u hi tiyisekisa leswaku Tata wakwe wa hi rhandza naswona wa hi amukela. Yesu u te: “Loyi a ndzi rhandzaka u ta rhandziwa hi Tatana.” (Yohane 14:21) Hakunene marito lawa ma chavelela! Hambiswiritano ku ni un’wana loyi a lavaka ku endla leswaku u nga vi na wona nchavelelo wolowo.

Sathana u ringeta ku hi endla hi ehleketa leswaku kumbexana Tata wa hina wa le tilweni a nga hi amukeli. U lava ku hi khorwisa leswaku a hi amukeleki. Hakanyingi u swi endla hi nkarhi lowu hi nga ni ku tsana ko karhi—loko hi vabya, hi nga ri na matimba, loko hi dyuharile kumbe loko hi titwa hi hele matimba hikwalaho ka ku va hi tsandzeke ku endla swo karhi kumbe loko munhu wo karhi a hi khomise tingana. Xiya xikombiso xa muntshwa un’wana loyi a vitaniwaka Lucas loyi a a titwa a nga faneleki ku va a amukeriwa hi Xikwembu. Loko Lucas a ha ri ntsongo, vatswari vakwe va cince hi ndlela leyi hlamarisaka lerova va tshika swilo swo tala swa nkoka leswi a va n’wi dyondzise swona. Kumbexana hi yona mhaka leyi a kumeke swi n’wi tikela ku va ni vuxaka ni Tata wakwe wa le tilweni. Ku tlula kwalaho, leswi hi ntumbuluko a endlaka swilo handle ko ehleketa, minkarhi yin’wana Lucas u hlangavetana ni swiphiqo, ngopfu-ngopfu eka vuxaka bya yena ni vanhu van’wana. Hambiswiritano, hakatsongo-tsongo nsati wakwe loyi a lehisaka mbilu a tlhela a khutaza—loyi Lucas a n’wi vitanaka “nkateko wo hlawuleka lowu humaka eka Xikwembu”—u n’wi pfune ku tshika ku endla swilo handle ko ehleketa. Lucas u sungule ku xiya leswaku “Kreste Yesu u tile emisaveni leswaku a ta ponisa vadyohi.” (1 Timotiya 1:15) Lucas u vula leswaku ku anakanyisisa hi leswaku Xikwembu xa hi rhandza naswona xa hi amukela swi n’wi endle a titwa a tsakile naswona a enerisekile.

Loko minkarhi yin’wana u tikuma u ri karhi u kanakana loko Yehovha a ku rhandza kumbe a ku amukela, u nga ha kuma swi khutaza ku hlaya ni ku anakanyisisa hi Varhoma 8:31-39. Kwalaho muapostola Pawulo u hi tiyisekisa hi rirhandzu leswaku ku hava nchumu lowu nga “hi [hambanisaka] ni rirhandzu ra Xikwembu leri nga eka Kreste Yesu Hosi ya hina.” *

Tatana Loyi A Nga Ni Ntwela-vusiwana Lowukulu

Tata wa hina wa le tilweni wa khumbeka loko hi xaniseka. I Xikwembu lexi nga ni “ntsetselelo lowukulu.” (Luka 1:78) Yesu u kombise ntwela-vusiwana lowu Tata wakwe a nga na wona eka vanhu lava nga hetisekangiki. (Marka 1:40-42; 6:30-34) Nakambe Vakreste va ntiyiso va tikarhatela ku tekelela ntwela-vusiwana lowu Tata wa vona wa le tilweni a nga na wona. Va yingisa xilemukiso lexi nga eBibeleni xo va va ‘kombisana musa, va tsetselelana swinene.’—Vaefesa 4:32.

Ehleketa hi ntokoto wa wanuna la vitaniwaka Felipe. Siku rin’wana loko a ya entirhweni, hi xitshuketa u twe xitlhavi lexikulu, onge hiloko a tlhaviwe enhlaneni. U tsutsumiseriwe exibedlhele. Endzhaku ka loko ma n’wi kambele ku ringana tiawara ta nhungu, madokodela ma hetelele ma kume leswaku nsiha lowu fambisaka ngati ku suka embilwini ku ya eka swirho leswin’wana swa miri a wu boxekile. Ma vule leswaku a swi nga ta pfuna nchumu ku n’wi endla vuhandzuri hikuva a a ta fa endzhaku ka timinete ta 25.

 Vagandzeri-kulorhi van’wana va Felipe a va ri kona naswona ntwela-vusiwana wa vona wu va susumetele ku teka goza hi xihatla. Va hatle va hlela leswaku a hundziseriwa exibedlhele xin’wana, laha a endliweke vuhandzuri bya xihatla kutani va tshama na yena kukondza vuhandzuri byi fika emakumu. Lexi tsakisaka, Felipe u pone ri ahlamile. Loko a anakanya hi ntokoto wolowo Felipe wa wu tlangela ntwela-vusiwana lowu vagandzeri-kulobye va n’wi kombeke wona. Kambe Felipe wa khorwiseka leswaku Tata wakwe wa le tilweni hi yena a va susumeteleke leswaku va n’wi kombisa ntwela-vusiwana. Felipe u ri: “A swi fana ni loko Xikwembu, lexi fanaka ni tatana la nga ni rirhandzu, xi yime etlhelo ka mina leswaku xi ndzi tiyisa.” I ntiyiso leswaku Yehovha u tala ku kombisa ntwela-vusiwana wakwe hi ku susumetela malandza yakwe laha misaveni leswaku ma kombisa mfanelo yoleyo.

Tata Wa Hina Wa Hi Sirhelela

Loko n’wana lontsongo a vona khombo, a nga ha tsutsumela eka tata wakwe leswaku a n’wi sirhelela. N’wana u titwa a sirhelelekile loko tata wakwe a n’wi vukarha hi rirhandzu. Yesu a a tshembela eka Yehovha hilaha ku heleleke tanihi musirheleri. (Matewu 26:53; Yohane 17:15) Na hina hi nga kuma nsirhelelo eka Tata wa hina wa le tilweni. Yehovha u hi sirhelela ngopfu hi tlhelo ra moya. Hi marito man’wana, u hi sirhelela hi tlhelo ra moya hi ku hi nyika leswi hi swi lavaka leswaku hi papalata khombo ni ku sirhelela vuxaka lebyi hi nga na byona na yena. Ndlela yin’wana leyi a hi sirhelelaka ha yona i ndzayo leyi sekeriweke eBibeleni. Loko hi kuma ndzayo yo tano, swi fana ni loko Yehovha a famba endzhaku ka hina a ku: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.”—Esaya 30:21.

Xiya xikombiso xa Tiago ni buti wakwe Fernando na Rafael lava a va wela eka ntlawa wa vuyimbeleri bya rhock. Hakunene a va tsakile loko va hlawuriwa ku yimbelela eka yin’wana ya tiholo leti dumeke swinene ta vuyimbeleri eSão Paulo le Brazil. A swi vonaka onge a va ta va lava humelelaka. Hambiswiritano, mugandzeri-kulobye u va lemukise hi makhombo yo endla xinghana lexikulu ni vanhu lava mahanyelo ya vona ma kombisaka leswaku va honisa milawu ya Xikwembu. (Swivuriso 13:20) U kandziyise ndzayo leyi sekeriweke eBibeleni hi ku vula ntokoto wakwe. Buti wakwe u katseke eka ku tikhoma loko biha hikwalaho ko tihlanganisa ni vanhu lava nga riki vanene. Tiago ni vabuti wakwe va endle xiboho xo tshika vuyimbeleri bya vona. Hi vunharhu bya vona sweswi va le ka vutirheli bya nkarhi hinkwawo. Va tshemba leswaku ku yingisa ndzayo ya Rito ra Xikwembu swi va sirhelerile leswaku va nga onhi vuxaka bya vona na xona.

Tata Wa Hina Wa Le Tilweni Wa Hi Tshinya

Tatana loyi a nga ni rirhandzu u tshinya vana vakwe, hikuva wa khathala hi vumunhu lebyi va nga ta va na byona enkarhini lowu taka. (Vaefesa 6:4) Tatana wo tano a nga ha tiyisa voko, kambe a nga karihi loko a lulamisa vana vakwe. Hilaha ku fanaka, Tata wa hina wa le tilweni minkarhi yin’wana a nga kuma swi fanerile ku hi tshinya. Kambe minkarhi hinkwayo ndzayo ya Xikwembu yi nyikeriwa hi rirhandzu naswona a hi ya ku hi xanisa. Ku fana ni  Tata wakwe, Yesu a a nga karihi, hambiloko vadyondzisiwa vakwe va nga anguli hi ku hatlisa eka ndzulamiso lowu a va fanele va wu endla.—Matewu 20:20-28; Luka 22:24-30.

Xiya ndlela leyi wanuna la vuriwaka Ricardo a sunguleke ku swi tlangela ha yona leswaku a a tshinyiwa hi Yehovha hi rirhandzu. Ricardo u tshikiwe hi tata wakwe loko a ha ri ni tin’hweti ta nkombo ntsena. Loko a fika emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi a a ri twa swinene vangwa ra ku pfumala tatana. U katseke eka swiendlo leswi nga riki swinene naswona ripfalo rakwe ri sungule ku n’wi kingindza. Hi ku xiya leswaku mahanyelo lawa a ri na wona a ma nga fambisani ni milawu ya Vukreste ya mahanyelo, u endle xiboho xo vulavula ni vakulu evandlheni leri a hlanganyela eka rona. Vakulu va n’wi nyike ndzayo ya matimba kambe ya rirhandzu leyi sekeriweke eBibeleni. Ricardo u yi teke yi ri ya nkoka ndzayo yoleyo naswona u yi amukerile, kambe u ye emahlweni a xaniseka swinene hikwalaho ka leswi a swi endleke—a va ni nkelunkelu, a rila ni ku va ni gome. Eku heteleleni, u xiye leswaku ku va a nyikiwe ndzayo a swi vula leswaku Yehovha wa ha n’wi rhandza. U tsundzuke marito lama nga eka Vaheveru 12:6 lama nge: “Loyi Yehovha a n’wi rhandzaka wa n’wi tshinya.”

Hi endla kahle ku tsundzuka leswaku ndzayo a yi katsi ku xupula ni ku tshinya loko munhu a endle xidyoho ntsena. Bibele yi tlhela yi fanisa ndzayo ni ndzetelo. Kutani Tata wa hina wa le tilweni a nga hi tshinya hi ku pfumelela leswaku hi xaniseka ku ringana nkarhi wo karhi hikwalaho ka vuyelo byo biha bya swihoxo swa hina. Kambe Bibele yi kombisa leswaku ndzayo ya hi letela, yi hi pfuna ku endla leswinene. (Vaheveru 12:7, 11) I ntiyiso leswaku Tata wa hina wa le tilweni wa khathala hakunene hi vuhlayiseki bya hina naswona wa hi lulamisa leswaku hi ta vuyeriwa.

Tata Wa Hina Wa Le Tilweni U Hi Nyika Swilaveko Swa Hina Swa Nyama

Tatana loyi a nga na rirhandzu u tikarhatela ku khathalela swilaveko swa nyama swa ndyangu wakwe. Yehovha na yena u tano. Yesu u te: “Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku ma swi lava swilo leswi hinkwaswo.” (Matewu 6:25-34) Yehovha u tshembisa leswi: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.”—Vaheveru 13:5.

Wansati loyi a vitaniwaka Nice u kume leswaku marito wolawo i ntiyiso loko nuna wakwe a heleriwa hi ntirho. Nice a ha ku tshika ntirho lowu holelaka kahle leswaku a ta heta nkarhi wo tala a ri ni swinhwanyetana swakwe swimbirhi ni ku tlhela a va entirhweni wa Xikwembu. Xana se a va ta tihanyisa ha yini? U khongele eka Yehovha. Hi siku leri landzelaka, nuna wakwe u ye entirhweni wakwe a ya teka swilo swakwe. U hlamarile loko murhangeri wakwe a n’wi byela leswaku ku ni ntirho wun’wana hiloko a n’wi thola! Kutani nuna wa Nice u heleriwe hi ntirho wakwe siku rin’we kutani a kuma wun’wana hi siku leri landzelaka. Nice ni nuna wakwe va nkhense Tata wa vona wa le tilweni hikwalaho ka sweswo. Ntokoto wa vona wu hi kombisa leswaku tanihi Muwundli wa hina loyi a nga na rirhandzu, Yehovha a nga ma rivali malandza yakwe yo tshembeka.

Ha Ri Tlangela Rirhandzu Ra Tata Wa Hina

Entiyisweni, marito a ma enelanga ku hlamusela rirhandzu leri hlamarisaka leri Tata wa hina wa le tilweni a nga na rona! Loko hi kambisisa tindlela to hambana-hambana leti ha tona a kombisaka rirhandzu tanihi tatana—hi ku hi amukela, hi ku hi twela vusiwana, hi ku hi sirhelela, hi ku hi tshinya ni ku khathalela swilaveko swa hina swa nyama—hakunene hi gimeta hileswaku i Tatana la nga pimanisiwiki na nchumu!

Xana hi nga swi kombisa njhani leswaku ha ri tlangela rirhandzu leri Tata wa hina wa le tilweni a hi kombisaka rona? Hi nga endla matshalatshala yo dyondza leswi engetelekeke hi yena swin’we ni xikongomelo xakwe. (Yohane 17:3) Hi nga endla mahanyelo ya hina ma pfumelelana ni ku rhandza kakwe ni tindlela takwe. (1 Yohane 5:3) Hi nga kombisa rirhandzu rakwe eka ndlela leyi hi va khomaka ha yona vanhu van’wana. (1 Yohane 4:11) Hi tindlela teto hinkwato, hi nga kombisa leswaku hi languta Yehovha tanihi Tata wa hina naswona hi swi teka ku ri lunghelo ku va vana vakwe.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 19]

Loko hi swi twisisa ku antswa leswaku Yehovha i tatana wa njhani, hi ta tshinela ekusuhi na yena naswona hi ta ya hi n’wi rhandza swinene

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 22]

Hi nga kombisa leswaku hi languta Yehovha tanihi Tata wa hina naswona hi swi teka ku ri lunghelo ku va vana vakwe

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 21]

YEHOVHA U HI KOMBISA RIRHANDZU RAKWE HI TINDLELA TO HAMBANA-HAMBANA

HI KU HI AMUKELA

HI KU HI TWELA VUSIWANA

HI KU HI SIRHELELA

HI KU HI TSHINYA

HI KU HI SEKETELA