Xichavo Ni Xindzhuti Ehansi Ka Nkhathalelo Wa Xikwembu
LOKO Yesu a ri laha misaveni, u kombise vumunhu lebyi Tata wakwe a nga na byona hi ku helela eka ndlela leyi a a endla swilo ha yona. U te: “A ndzi endli nchumu hi ku tisungulela; kambe ndzi vulavula swilo leswi hilaha Tatana a ndzi dyondziseke hakona . . . Nkarhi hinkwawo ndzi endla swilo leswi n’wi tsakisaka.” (Yohane 8:28, 29; Vakolosa 1:15) Xisweswo, loko hi xiya ndlela leyi Yesu a tirhisaneke ha yona ni vavasati ni langutelo rakwe ha vona, hi nga vona ni ku twisisa langutelo ra Xikwembu hi vavasati ni leswi xi swi languteleke eka vona.
Hi ku ya hileswi tsariweke eka marungula ya Evhangeli, swidyondzi swo hlayanyana swi pfumerile leswaku ndlela leyi Yesu a a va teka ha yona vavasati a yi hambane swinene ni leyi a va tekiwa ha yona loko ku tsariwa Tievhangeli. Xana a yi hambane njhani? Nakambe xa nkoka swinene, xana tidyondzo takwe ta ha nyika vavasati ntshunxeko lowukulu namuntlha?
Ndlela Leyi Yesu A Khomeke Vavasati Ha Yona
Yesu a a nga teki vavasati tanihi vanhu lava endleriweke ku hlanganyela na vona timhaka ta masangu ntsena. Hi ku ya hi langutelo ra varhangeri van’wana va vukhongeri va Vayuda, ku hlangana ni munhu wa rimbewu leri hambaneke swi nga endla ntsena leswaku u tsakela ku endla timhaka ta masangu na yena. Tanihi leswi vavasati a va chaviwa leswaku va vanga ndzingo, a va nga pfumeleriwi ku vulavula ni vavanuna erivaleni kumbe ku famba va nga ambalanga duku. Hi hala tlhelo, Yesu u khutaze vavanuna leswaku va lawula ku navela ka vona ka nyama kutani va xixima vavasati ematshan’weni yo tihambanisa na vona.—Matewu 5:28.
Nakambe Yesu u te: “Mani na mani la tshikaka nsati wakwe a teka un’wana u endla vuoswi eka nsati wakwe.” (Marka 10:11, 12) Xisweswo a nga pfumelelananga na tona tidyondzo ta varhabi leti a ti pfumelela vavanuna leswaku va tshika vasati va vona “hi xivangelo xihi na xihi.” (Matewu 19:3, 9) Dyondzo ya ku va wanuna a endla vuoswi a dyohela nsati wa yena a yi nga tolovelekanga eka Vayuda vo tala. Varhabi va vona va dyondzise leswaku wanuna a nge pfuki a endlele nsati wakwe vuoswi—i wansati ntsena loyi a nga ta ka a nga tshembeki! Nhlamuselo yin’wana ya Bibele yi swi veka hi ndlela leyi, “Yesu hi ku veka wanuna ehansi ka ndzhwalo lowu fanaka wa mahanyelo ku fana ni wansati, u tlakuse xiyimo ni xindzhuti xa vavasati.”
Vuyelo bya tidyondzo takwe namuntlha: Emavandlheni ya Vukreste ya Timbhoni ta Yehovha, vavasati va hlanganyela hi ku ntshunxeka ni vavanuna eminhlanganweni. Hambiswiritano, a va fanelanga va chava leswaku va ta langutiwa hi ndlela leyi nga fanelangiki kumbe va ta va tolovela ku tlula mpimo va kala va va nghena exikhwameni hikuva vavanuna lava nga Vakreste va tikarhatela ku khoma “vaxisati lava kuleke tanihi vamanana, vaxisati lavatsongo tanihi vamakwenu vaxisati hi vutengi hinkwabyo.”—1 Timotiya 5:2.
Yesu a a tinyika nkarhi wo dyondzisa vavasati. Ku hambana ni vonelo ra varhabi lava tolovelekeke lava a va honisa vavasati, Yesu a a dyondzisa vavasati ni ku va khutaza ku tiphofula. Ematshan’weni yo tsona Mariya ntsako lowu a ta wu kuma hikwalaho ko dyondza, Yesu u kombise leswaku wansati a nga fanelanga a katseka ntsena eka mintirho ya le kaya kumbe ku khathala hi swilaveko swa nyama swa vanhu van’wana. (Luka 10:38-42) Marta makwavo wa xisati wa Mariya na yena u vuyeriwile eka tidyondzo ta Yesu hilaha swi vonakeke hakona eka ndlela yakwe ya vutlhari leyi a hlamuleke Yesu ha yona endzhaku ka rifu ra Lazaro.—Yohane 11:21-27.
Yesu a a tsakisiwa hileswi vavasati va swi anakanyaka. Loko a ri laha misaveni, vavasati vo tala va Vayuda a va pfumela leswaku ndlela yo kuma ntsako a ku ri ku va ni n’wana wa jaha, loko swi koteka a va a ri muprofeta. Loko un’wana wa vavasati a huwelele a ku: “Ra tsaka khwiri leri ku rhwaleke!” Yesu u kume nkarhi wo n’wi byela hi nchumu wun’wana wa nkoka. (Luka 11:27, 28) Hi ku kombisa leswaku ku yingisa Xikwembu i swa nkoka swinene, Yesu u n’wi kombe nchumu wa nkoka swinene ku tlula ntirho lowu hi ku ya hi ndhavuko a wu fanela vavasati.—Yohane 8:32.
Vuyelo bya tidyondzo takwe namuntlha: Vadyondzisi lava nga evandlheni ra Vukreste va ti tlangela tinhlamulo leti nyikeriwaka hi vavasati eminhlanganweni ya vandlha. Va xixima vavasati lava wupfeke hikwalaho ka leswi va nga “vadyondzisi va leswi nga swinene,” exihundleni ni ku va xikombiso. (Tito 2:3) Va tlhela va titshega ha vona ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu erivaleni.—Pisalema 68:11; vona bokisi leri nge “Xana Muapostola Pawulo U Arise Vavasati Leswaku Va Nga Vulavuli?” eka tluka 9.
Yesu a a khathala hi vavasati. Eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele, vana va vanhwanyana a va nga tekiwi va ri va nkoka ku fana ni va majaha. Buku ya Milawu ya Vayuda [Talmud] yi kombisa vonelo leri hi ku vula leswi: “Wa tsaka loyi vana vakwe ku nga vaxinuna naswona khombo eka loyi vana vakwe ku nga vaxisati.” Vatswari van’wana a va teka vana va vanhwanyana tanihi ndzhwalo lowukulu—a va boheka ku n’wi kumela nuna ivi va n’wi nyika ndzhaka naswona a va nga ta titshega hi yena leswaku a va hlayisa loko va dyuharile.
Yesu u kombise leswaku vutomi bya xinhwanyetana i bya nkoka ku fana ni bya xifanyetana—u pfuxe nhwanyana wa Yayiro hilaha a endleke hakona eka n’wana wa jaha wa noni ya le Nayini. (Marka 5:35, 41, 42; Luka 7:11-15) Endzhaku ka loko a horise wansati loyi a a karhatiwa hi “moya wa ku tsana ku ringana malembe ya 18,” Yesu u n’wi vitane “n’wana wa Abrahama,” ku nga xiga lexi a xi nga tiveki ematsalweni ya Xiyuda. (Luka 13:10-16) Hi ku tirhisa rito leri ra xichavo ni musa, a a nga n’wi xiximi ntsena hileswi a nga xirho xa tiko kambe u tlhele a xiya ripfumelo rakwe lerikulu.—Luka 19:9; Vagalatiya 3:7.
Vuyelo bya tidyondzo takwe namuntlha: Xivuriso xin’wana xa le Asia xi ri: “Ku kurisa n’wana wa nhwanyana swi fana ni ku cheleta xirhapa xa muakelani.” Ematshan’weni yo kuceteriwa hi mianakanyo yoleyo, vatatana lava nga ni rirhandzu lava nga Vakreste va va khathalela kahle vana va vona hinkwavo va majaha ni va vanhwanyana. Vatswari lava nga Vakreste va tiyiseka leswaku vana va vona hinkwavo va kuma dyondzo ni vutshunguri lebyi faneleke.
Yesu a a va tshemba vavasati. Etihubyeni ta Vayuda, vumbhoni bya wansati a byi ringanisiwa ni bya hlonga ntsena. Josephus n’wamatimu wa lembe-xidzana ro sungula u te: “Vavasati a va tshembekanga hikwalaho ka leswi va tshamelaka ku cinca leswi va swi vulaka.”
Ku hambana ni sweswo, Yesu u hlawule vavasati leswaku va nyikela vumbhoni hi ta ku pfuxiwa kakwe. (Matewu 28:1, 8-10) Hambileswi vavasati lava vo tshembeka va veke timbhoni eka ku dlayiwa ni ku lahliwa ka Hosi ya vona, vaapostola a swi va tikela ku tshemba marito ya vona. (Matewu 27:55, 56, 61; Luka 24:10, 11) Hambiswiritano, hi ku humelela eka vavasati ro sungula, Kreste la pfuxiweke u va teke tanihi vanhu lava nga va nkoka vo chumayela mahungu lamanene ku fana ni vadyondzisiwa van’wana vakwe.—Mintirho 1:8, 14.
Vuyelo bya tidyondzo takwe namuntlha: Emavandlheni ya Timbhoni ta Yehovha, vavanuna lava nga ni vutihlamuleri va kombisa ku anakanyela vavasati hi ku ma tekela enhlokweni mavonelo ya vona. Vavanuna lava tekeke lava nga Vakreste va “xixima” vasati va vona hi ku rhiya ndleve.—1 Petro 3:7; Genesa 21:12.
Milawu Ya Bibele Yi Endla Leswaku Vavasati Va Tsaka
Loko vavanuna va tekelela Kreste, vavasati va nyikiwa xichavo ni ntshunxeko lowu a wu ri xikongomelo xa Xikwembu xo sungula ha vona. (Genesa 1:27, 28) Ematshan’weni ya leswaku va seketela langutelo ra ku titwa va tlakukile ku tlula vavasati, vavanuna lava nga Vakreste va pfumelela ku kongomisiwa hi milawu ya Bibele, leswi endlaka leswaku ni vanghana va vona va vukati va tsaka.—Vaefesa 5:28, 29.
Loko Yelena a sungula ku dyondza Bibele, a a xanisiwa hi nuna wakwe. Nuna wakwe u kuriseriwe endhawini leyi nga ni madzolonga, laha ku tlhakisiwa ka vavasati ni ku xanisiwa ka vanhu a swi tolovelekile. Yelena u ri: “Leswi ndzi swi dyondzeke eBibeleni swi ndzi nyike matimba. A ndzi swi tiva leswaku ku ni munhu un’wana loyi a ndzi rhandzaka ni ku khathala ha mina swinene. Ndzi tlhele ndzi swi xiya leswaku loko nuna wa mina o hlaya Bibele, yi nga cinca langutelo rakwe hi mina.” Leswi a a swi navela swi hetisekile loko eku heteleleni nuna wakwe a pfumela ku dyondza Bibele kutani a khuvuriwa a va Mbhoni ya Yehovha. Yelena u ri: “U ve xikombiso lexinene eku kombiseni ka mfanelo yo tikhoma. Hi dyondze ku rivalelana hi ku ntshunxeka.” Xana loko a gimeta u ri yini? “Hakunene milawu ya Bibele yi ndzi pfunile leswaku ndzi titwa ndzi rhandzeka ni ku sirheleleka evukatini bya mina.”—Vakolosa 3:13, 18, 19.
Ntokoto wa Yelena wu tolovelekile. Vavasati lava nga Vakreste lava endlaka timiliyoni va tsakile hileswi vona ni vanuna va vona va tikarhatelaka ku tirhisa milawu ya Bibele evukatini bya vona. Va kuma xichavo, nchavelelo ni ntshunxeko loko va tihlanganisa ni Vakreste-kulobye.—Yohane 13:34, 35.
Vavanuna ni vavasati lava nga Vakreste va swi xiya leswaku tanihi vadyohi ni vanhu lava nga hetisekangiki, i xiphemu xa ntumbuluko wa Xikwembu lowu nga “ehansi ka vuhava.” Hambiswiritano, hi ku tshinela ekusuhi ni Xikwembu xa vona xa rirhandzu ni Tata wa vona, ku nga Yehovha, va ni ntshembo wo “ntshunxiwa evuhlongeni bya ku onhaka” kutani va tiphina hi “ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.” Mawaku ntshembo wo tsakisa eka vavanuna ni vavasati lava nga ta va ehansi ka nkhathalelo wa Xikwembu!—Varhoma 8:20, 21.