NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA 18
‘Tsutsuma Mphikizano Kukondza U Heta’
“Ndzi tsutsume [mphikizano] ndzi kondza ndzi heta.”—2 TIM. 4:7.
RISIMU 129 Hi Ta Hambeta Hi Tiyisela
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA *
1. I yini leswi hinkwerhu hi faneleke hi swi endla?
XANA a wu ta wu nghenela mphikizano wo tsutsuma lowu u swi tivaka kahle leswaku wa tika, ngopfungopfu loko u vabya kumbe u karhele? Doo! Muapostola Pawulo u vule leswaku Vakreste va ntiyiso hinkwavo va le mphikizanweni. (Hev. 12:1) Hinkwerhu swi nga ri na mhaka leswaku hi vantshwa kumbe hi kurile, hi ni matimba kumbe hi karhele, hi fanele hi tiyisela ku ya fika emakumu leswaku hi ta kuma hakelo leyi Yehovha a hi tshembisaka yona.—Mat. 24:13.
2. Hi ku ya hi 2 Timotiya 4:7, 8, hikwalaho ka yini Pawulo a a ri ni ntshunxeko wo vulavula?
2 Pawulo a a ri ni ntshunxeko wo vulavula hikuva ‘u tsutsume mphikizano kukondza a heta.’ (Hlaya 2 Timotiya 4:7, 8.) Kahlekahle, i mphikizano wa muxaka muni lowu Pawulo a a vulavula ha wona?
I MPHIKIZANO WA MUXAKA MUNI?
3. I mphikizano wa muxaka muni lowu Pawulo a a vulavula ha wona?
3 Mikarhi yin’wana, Pawulo a dyondzisa tidyondzo ta nkoka hi ku endla swikombiso hi mitlangu leyi a yi tlangiwa eGrikiya wa khale. (1 Kor. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) Ko tala u fanise vutomi bya Vukreste ni ku tsutsuma. (1 Kor. 9:24; Gal. 2:2; Filp. 2:16) Munhu u nghenela “mphikizano” lowu loko a tinyiketela eka Yehovha a tlhela a khuvuriwa. (1 Pet. 3:21) U heta mphikizano loko Yehovha a n’wi nyika vutomi lebyi nga heriki.—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.
4. Hi ta kambisisa yini eka nhlokomhaka leyi?
4 Hi kwihi ku yelana loku nga kona exikarhi ka ku tsutsuma mphikizano wo leha ni ku hanya vutomi bya Vukreste? Ku ni tindlela to hlayanyana leti swi yelanaka ha tona. A hi kambisiseni tinharhu. Yo sungula, hi fanele hi yingisa milawu leyi vekiweke; ya vumbirhi, hi fanele hi ehleketa hi ku heta mphikizano; ya vunharhu, hi fanele hi tiyisela mitlhontlho.
YINGISA MILAWU LEYI VEKIWEKE
5. Hi yihi milawu leyi hi faneleke hi yi yingisa naswona hikwalaho ka yini?
5 Leswaku switsutsumi swi kota ku nghenela mphikizano, swi fanele swi yingisa milawu leyi vekiweke hi vahleri va mphikizano. Hilaha ku fanaka, loko hi lava ku kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki, hi fanele hi yingisa milawu leyi Vakreste va faneleke va hanya ha yona. (Mint. 20:24; 1 Pet. 2:21) Kambe Sathana ni valandzeri vakwe a va lavi hi hanya hi milawu ya Vukreste; va lava hi ‘hambeta hi tsutsuma na vona.’ (1 Pet. 4:4) Va hlekula vutomi lebyi hi hlawuleke ku byi hanya naswona va vula leswaku ndlela leyi va hanyaka ha yona ya antswa hikuva yi endla va va ni ntshunxeko. Kambe sweswo a hi ntiyiso.—2 Pet. 2:19.
6. U dyondza yini eka Brian?
6 Hinkwavo lava va tsutsumaka ni vanhu lava lawuriwaka hi Sathana, hi ku famba ka nkarhi va swi xiya leswaku ndlela leyi va yi hlawuleke yi va yisa evuhlongeni. (Rhom. 6:16) Twana leswi endlekeleke Brian. Vatswari vakwe va n’wi dyondzise ku hanya hi ndlela ya Vukreste. Kambe loko se a ri muntshwa, u sungule ku kanakana loko ndlela yoleyo yi ta n’wi tisela ntsako. Brian u hlawule ku tsutsuma ni vanhu lava hanyaka hi milawu ya Sathana. U ri: “A ndzi nga swi tivi leswaku ntshunxeko lowu a ndzi wu navela wu ta ndzi hoxa endzhopeni. Ndzi sungule ku tirhisa swidzidziharisi, ku nwa byala ku tlula mpimo ni ku tikhoma hi ndlela yo biha. Eka malembe lama landzeleke, ndzi ve hlonga ra swidzidziharisi. . . . Ndzi sungule ku xavisa swidzidziharisi leswaku ndzi ta kota ku tihanyisa.” Eku heteleleni, Brian u sungule ku hanya hi milawu ya Yehovha. U cince mahanyelo yakwe kutani hi 2001 u khuvuriwile. Sweswi u tsakile hikwalaho ka leswi a hanyaka hi milawu ya Vukreste. *
7. Hi ku ya hi Matewu 7:13, 14, hi wahi magondzo mambirhi lawa hi nga hlawulaka eka wona?
7 Hi ta va hi endla kahle ngopfu loko hi hlawula gondzo leri faneleke! Sathana u lava hi tshika ku tsutsuma egondzweni ro khuma leri “yisaka evuton’wini” kutani hi tsutsuma egondzweni ro pfuleka leri vanhu vo tala va tsutsumaka eka rona. Gondzo rero ri rhandziwa hi vanhu vo tala naswona swa olova ku tsutsuma eka rona. Kambe ri “[yisa] endzovisweni.” (Hlaya Matewu 7:13, 14.) Leswaku hi tshama egondzweni leri faneleke, hi fanele hi tshemba Yehovha hi tlhela hi n’wi yingisa.
TSHAMA U XALAMUKILE LESWAKU U NGA KHUGULEKI
8. Loko xitsutsumi xi khuguleka, i yini leswi xi swi endlaka?
8 Switsutsumi leswi ngheneleke mphikizano, swi tshama swi xalamukile leswaku swi nga khuguleki egondzweni. Hambiswiritano, hi xihoxo swi nga khuguriwa hi xitsutsumikulobye kumbe swi kandziya egojini. Loko swo tshuka swi wile, hi ku hatlisa swa pfuka ivi swi ya emahlweni ni mphikizano. A swi karhateki hi nchumu lowu wu swi khuguleke kambe swi karhateka hi ku heta mphikizano kutani swi kuma hakelo leyi swi tshembisiweke yona.
9. Loko hi khuguleka, hi fanele hi endla yini?
9 Emphikizanweni lowu hi nga eka wona, hi ta pfa hi endla swihoxo, ku nga ha va hi marito kumbe hi swiendlo. Kumbe switsutsumikulorhi swi nga endla swihoxo leswi nga hi twisaka ku vava. Sweswo a swi fanelanga swi hi hlamarisa. Hinkwerhu a hi hetisekanga naswona hi tsutsuma egondzweni rin’we ro lala leri yisaka evuton’wini. Hikwalaho, mikarhi yin’wana hi ta pfa hi kandziyana swikunwana. Pawulo u tiyisekise mhaka leyi hi ku vula leswaku mikarhi yin’wana hi ta pfa hi nyikana ‘xivangelo xa ku vilela.’ (Kol. 3:13) Ematshan’weni yo ehleketisisa hi swilo leswi hi khunguvanyiseke, a hi ehleketisiseni hi hakelo leyi hi yi languteleke. Loko hi khunguvanyeka, a hi pfukeni ivi hi ya emahlweni ni mphikizano. Loko hi hlundzuka kutani hi tshika ku ya emahlweni ni mphikizano, a hi nge wu heti mphikizano naswona a hi nge yi kumi hakelo. Ku engetela kwalaho, hi ta kavanyeta van’wana lava ringetaka ku tsutsuma egondzweni ro lala leri yisaka evuton’wini.
10. Hi nga swi papalata njhani ku va “xikhunguvanyiso” eka van’wana?
10 Ndlela yin’wana leyi hi nga papalataka ku va “xikhunguvanyiso” eka switsutsumikulorhi ha yona, i ku papalata ku sindzisa leswaku swilo swi endliwa hi ndlela ya hina ntsena. (Rhom. 14:13, 19-21; 1 Kor. 8:9, 13) Leswi swi endla hi hambana ni switsutsumi leswi nga emphikizanweni wo tsutsuma wa xiviri. Switsutsumi sweswo, swi phikizana hi swoxe naswona xin’wana ni xin’wana xi lava leswaku ku hlula xona. Swi ehleketelela swona ntsena. Swi nga ringeta ni ku dlidlimbeta switsutsumikulobye leswaku swi suka egondzweni. Ku hambana ni switsutsumi sweswo, hina a hi phikizani hi xihina. (Gal. 5:26; 6:4) Xikongomelo xa hina, i ku pfuna vanhu vo tala hilaha hi nga kotaka hakona leswaku va heta mphikizano kutani hi kuma hakelo ya vutomi swin’we. Hikwalaho, hi tirhisa ndzayo leyi Pawulo a hi nyikeke yona leyi vulaka leswaku hi nga “veki tihlo etimhakeni ta [hina] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”—Filp. 2:4.
11. I yini leswi xitsutsumi xi ehleketaka ha swona naswona hikwalaho ka yini?
11 Ku engetela eka ku ehleketa hi gondzo leri swi nga ta tsutsuma eka rona, switsutsumi swi ehleketa hi ku fika entambyini. Hambiloko swi nga yi voni ntambhu kambe hi mahlo ya mianakanyo swi tivona swi ba ntambhu ivi swi kuma hakelo. Swa khutala hikuva swi tshama swi ri karhi swi ehleketa hi hakelo.
12. I yini leswi Yehovha a hi tshembiseke swona?
12 Eka mphikizano lowu hi nga eka wona, Yehovha u tshembise vanhu vakwe leswaku loko vo heta mphikizano, va ta kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki etilweni kumbe eparadeyisini laha misaveni. Matsalwa ma hlamusela hakelo leyi, leswaku hi ta kota ku vona ndlela leyi hi nga ta tiphina ha yona. Loko hi tshamela ku ehleketa hi hakelo leyi hi nga ta yi kuma, a hi nge pfumeleli nchumu ni wun’we wu hi khugula hi wa hi nga ha pfuki.
U NGA TSHIKI KU TSUTSUMA HAMBILOKO U LANGUTANA NI MITLHONTLHO
13. I yini leswi hi nga na swona leswi switsutsumi swi nga riki na swona?
13 Switsutsumi eka mitlangu ya Magriki a swi fanele swi hlula mitlhontlho yo fana ni ku karhala ni switlhavi. Kambe a swi titshege ntsena hi ku tiletela ni matimba ya swona. Ku fana ni switsutsumi sweswo, na hina hi leteriwa ndlela leyi hi faneleke hi tsutsuma ha yona emphikizanweni lowu hi nga eka wona. Kambe hi hambanile ni switsutsumi sweswo. Hi nga kuma matimba eka xihlovo xa matimba lama nga heriki. Loko hi titshega hi Yehovha, u hi tshembisa ku hi letela ni ku hi nyika matimba!—1 Pet. 5:10.
14. Vakorinto va Vumbirhi 12:9, 10, yi hi pfuna njhani leswaku hi kota ku langutana ni mitlhontlho?
14 Pawulo a langutane ni mitlhontlho yo tala. Ku engetela eka ku tseketseriwa ni ku xanisiwa, mikarhi yin’wana a a titwa a tsanile naswona a fanele a tiyisela leswi a swi vuleke “mutwa enyameni.” (2 Kor. 12:7) Kambe ematshan’weni yo teka mitlhontlho yoleyo ku ri xivangelo xo tshika ku tirhela Yehovha, u yi teke yi ri nkarhi wa leswaku a titshega hi Yehovha. (Hlaya 2 Vakorinto 12:9, 10.) Leswi Pawulo a a ri ni langutelo leri, Yehovha u n’wi pfunile eka maxangu yakwe hinkwawo.
15. Swi ta hi pfuna njhani ku tekelela Pawulo?
15 Na hina hi nga tseketseriwa kumbe hi xanisiwa hikwalaho ka ripfumelo ra hina. Hi nga tlhela hi boheka ku tiyisela mavabyi kumbe ku karhala. Kambe loko hi tekelela Pawulo, hi ta swi xiya leswaku Yehovha wa hi rhandza naswona wa hi seketela hambiloko hi langutana ni mitlhontlho yo tano.
16. I yini leswi u nga swi endlaka hambiloko u vabya?
16 Xana u etlele emubedweni kumbe u tshame exitulwini xa vanhu lava lamaleke? Xana matsolo ya wena ma tsanile kumbe a wu voni kahle? Loko swi ri tano, xana u nga tsutsuma ni lava va ha riki vantshwa naswona va hanyeke kahle? Ina u nga swi kota! Vanhu vo tala lava kuleke ni lava vabyaka va tsutsuma egondzweni ra vutomi. A va nge swi koti ku endla ntirho lowu hi matimba ya vona. Ku ri na sweswo, va kuma matimba eka Yehovha hi ku yingisela tinhlengeletano ta vandlha hi foni kumbe hi ku ti hlalela eka vhidiyo. Va hlanganyela entirhweni wo endla vadyondzisiwa hi ku chumayela madokodela, vaongori ni maxaka ya vona.
17. Yehovha u titwa njhani hi lava va nga ha kotiki ku endla swo tala?
17 Loko u nga ha koti ku endla swo tala, u nga heli matimba u anakanya leswaku a wu nge he swi koti ku tsutsuma egondzweni ra vutomi. Yehovha wa ku rhandza hikwalaho ka leswi u nga ni ri ripfumelo eka yena naswona u tiyiselaka maxangu. Sweswi u titshege hi yena ku tlula rini na rini naswona a nge ku tshiki. (Ps. 9:10) U ta tshinela eka wena. Xiya leswi vuriwaka hi makwerhu un’wana wa xisati loyi a nga ni swiphiqo swa rihanyo, u ri: “Leswi ndzi nga ni swiphiqo swo tala swa rihanyo, swa ndzi tikela ku chumayela nkarhi ni nkarhi. Kambe ndza swi tiva leswaku matshalatshala ya mina lamatsongo, ma tsakisa mbilu ya Yehovha naswona sweswo swa ndzi tsakisa.” Loko u titwa u hele matimba, tsundzuka leswaku a wu wexe. Anakanya hi xikombiso xa Pawulo kutani u tsundzuka marito yakwe lama khutazaka lama nge: “Ndza tsaka eku tsaneni, . . . hikuva loko ndzi tsanile, hi kona ndzi vaka ni matimba.”—2 Kor. 12:10.
18. Hi wihi ntlhontlho wun’wana lowu van’wana va langutanaka na wona?
18 Van’wana lava tsutsumaka egondzweni ra vutomi, va langutana ni ntlhontlho wun’wana. Va langutana ni swiyimo swo tika leswi van’wana va nga swi voniki naswona va nga taka va nga swi twisisi. Hi xikombiso, va karhatiwa hi ntshikilelo wa mianakanyo. Hikwalaho ka yini xiyimo lexi malandza lawa lama rhandzekaka ya Yehovha ma langutanaka na xona xi tika swinene? Hikuva loko munhu a tshoveke voko kumbe a tirhisa xitulu xa lava lamaleke, vanhu va swi vona naswona va nga susumeteleka ku n’wi pfuna. Kambe lava va nga ni ntshikilelo wa mianakanyo, a va tikombi leswaku va karhateka. Xiyimo xa vona xa fana ni xa munhu loyi a tshovekeke nenge kumbe voko kambe swi nga endleka vona va nga tweriwi vusiwana hi ndlela leyi fanaka.
19. Hi dyondza yini eka xikombiso xa Mefiboxete?
19 Loko u nga swi koti ku endla swo tala naswona u vona onge vanhu a va ku twisisi, u nga khutaziwa hi xikombiso xa Mefiboxete. (2 Sam. 4:4) A a lamarile naswona Hosi Davhida u n’wi teke hi ndlela leyi hoxeke. Mefiboxete a a ngo lo tivangela maxangu lawa a ri na wona. Kambe, a nga swi pfumelelanga sweswo swi n’wi endla a va ni langutelo leri hoxeke; a a tlangela swilo leswinene leswi a swi n’wi humelela. U wu tlangerile musa lowu Davhida a n’wi kombeke wona enkarhini lowu hundzeke. (2 Sam. 9:6-10) Hikwalaho, loko Davhida a n’wi teke hi ndlela yo biha, Mefiboxete u ringete ku twisisa xiyimo. A nga xi pfumelelanga xihoxo xa Davhida xi n’wi hlundzukisa. A nga xi solanga Xikwembu hikwalaho ka leswi Davhida a n’wi endleke swona. Mefiboxete u anakanyisise hi leswi a nga swi endlaka leswaku a seketela hosi leyi hlawuriweke hi Yehovha. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yehovha u endle leswaku xikombiso lexinene xa Mefiboxete xi tsariwa eRitweni ra Yena hi ta dyondza swo karhi.—Rhom. 15:4.
20. Ku karhateka ku nga va khumba njhani van’wana, kambe va nga tiyiseka hi yini?
20 Hikwalaho ka ku karhateka, vamakwerhu van’wana va chava naswona a va ntshunxeki loko va ri exikarhi ka vanhu. Swa va tikela ku va exikarhi ka vanhu vo tala kambe va va kona etinhlengeletanweni ta vandlha, ta muganga ni ta xifundzha. Swa va tikela ku vulavula ni vanhu lava nga va tiviki kambe va chumayela ensin’wini. Loko na wena u ri exiyin’weni xo tano, tiyiseka leswaku a wu wexe. Vanhu vo tala va langutana ni swiyimo leswi fanaka. Tsundzuka, Yehovha wa tsaka leswi u n’wi tirhelaka hi mbilu hinkwayo. Leswi wa ha yaka emahlweni u n’wi tirhela, swi kombisa leswaku wa ku seketela naswona u ku nyika matimba lawa u ma lavaka. * (Filp. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7) Loko u tirhela Yehovha hambileswi u vabyaka kumbe u nga ni ntshikilelo wa mianakanyo, tiyiseka leswaku Yehovha wa tinyungubyisa hi wena.
21. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, i yini leswi hinkwerhu hi nga ta kota ku swi endla?
21 Nkateko wa kona, ku ni ku hambana exikarhi ka mphikizano lowu tolovelekeke ni lowu Pawulo a vulavulaka ha wona. Eka mphikizano wa xiviri wa le mikarhini ya Bibele, a ku hlula munhu un’we ntsena. Ku hambana ni sweswo, un’wana ni un’wana loyi a nga ta tiyisela emphikizanweni wa Vukreste, u ta kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki. (Yoh. 3:16) Eka mphikizano lowu tolovelekeke, switsutsumi hinkwaswo swi fanele swi va swi endle vutiolori kahle; loko swi nga endlanga tano, a swi nga ta hlula. Vo tala va hina, ha vabya kambe ha tiyisela. (2 Kor. 4:16) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hinkwerhu hi ta swi kota ku tsutsuma mphikizano ku kukondza hi heta!
RISIMU 144 Hambeta U Tirhela Hakelo!
^ par. 5 Namuntlha malandza yo tala ya Yehovha ma karhatiwa hi ku dyuhala; man’wana ma karhatiwa hi mavabyi. Ku engetela kwalaho, hinkwerhu mikarhi yin’wana ha karhala. Hikwalaho, ku tsutsuma mphikizano swi nga vonaka swi tika. Nhlokomhaka leyi, yi hlamusela ndlela leyi hi nga tsutsumaka hi ku tiyisela ha yona kutani hi hlula emphikizanweni wa vutomi lowu muapostola Pawulo a vulavuleke ha wona.
^ par. 6 Vona nhlokomhaka leyi nge “Bibele Yi Hundzula Vutomi Bya Vanhu” eka Xihondzo xo Rindza xa January 1, 2013.
^ par. 20 Leswaku u kuma swiringanyeto swin’wana swo langutana ni ku karhateka swin’we ni mintokoto ya lava langutanaka na kona hi ndlela leyinene, hlalela nongonoko wa May 2019 eka jw.org®. Nghena eka LAYIBURARI > VUHAXI BYA JW.
^ par. 63 NHLAMUSELO YA SWIFANISO: Ku gingiriteka ensin’wini swi pfuna makwerhu loyi la kuleke a tshama endleleni leyi faneleke ya Vukreste.
^ par. 65 NHLAMUSELO YA SWIFANISO: Hi nga khunguvanyisa van’wana hi ku va sindzisa ku kukutlela byala kumbe hi ku byi kukutlela loko hi tshame na vona.
^ par. 67 NHLAMUSELO YA SWIFANISO: Hambiloko a etlele emubedweni exibedlhele, makwerhu u tshama emphikizanweni wa Vukreste hi ku chumayela vatirhi va le xibedlhele.