1. Hikwalahokayini u rhandza vanhu lava kotaka ku lehisa mbilu?

 HINKWERHU ha va rhandza vanhu lava kotaka ku lehisa mbilu. Ha va xixima vanhu lava kotaka ku rindza va nga heli mbilu. Ha swi khensa loko van’wana va hi lehisela mbilu loko hi endla swihoxo. Nakambe ha swi tlangela leswi lava hi dyondziseke Bibele a va hi lehisela mbilu loko swi hi tikela ku dyondza, ku amukela kumbe ku hanya hi leswi Bibele yi swi dyondzisaka. Xa nkoka ku tlula hinkwaswo, ha swi tlangela leswi Yehovha a nga hi heleliki mbilu!—Rhom. 2:4.

2. Hi le ka swiyimo swihi laha swi nga hi tikelaka ku lehisa mbilu?

² Hambileswi hi rhandzaka vanhu lava lehisaka mbilu, mikarhi yin’wana swi nga hi tikela ku lehisa mbilu. Hi xikombiso, swi nga hi tikela ku lehisa mbilu loko ku ri ni ntlimbano wa timovha ngopfungopfu loko hi jahile. Hi nga ha kufumela loko van’wana va hi siringa. Kasi mikarhi yin’wana swi nga hi tikela ku tshama hi rindzele misava leyintshwa leyi Yehovha a hi tshembiseke yona. Xana wa swi lava ku va munhu la lehisaka mbilu mikarhi hinkwayo? Eka nhlokomhaka leyi, hi ta dyondza leswi vulaka swona ku lehisa mbilu ni leswaku hikwalahokayini swi ri swa nkoka. Hi ta tlhela hi bula hi leswi nga hi pfunaka leswaku hi va vanhu lava lehisaka mbilu mikarhi hinkwayo.

3. Munhu loyi a lehisaka mbilu u endla yini loko vanhu va n’wi pfuka?

³ Xiya tindlela ta mune leti hi nga kombisaka leswaku hi lehisa mbilu. Ndlela yo sungula, munhu loyi a lehisaka mbilu u hlwela ku hlundzuka. A nga heli mbilu naswona wa tikhoma loko vanhu va n’wi pfuka kumbe a ri eka xiyimo lexi tshikilelaka. Xiga lexi nge, “loyi a hlwelaka ku hlundzuka” xi humelela ro sungula eBibeleni loko Yehovha a hlamuseriwa tanihi “Xikwembu  xa tintswalo ni ntwelavusiwana, loyi a hlwelaka ku hlundzuka naswona a nga ni rirhandzu ni ntiyiso.”—Eks. 34:6.

4. Munhu loyi a lehisaka mbilu u endla yini loko a fanele a rindza?

⁴ Ndlela ya vumbirhi, munhu loyi a lehisaka mbilu u kota ku rindza. Loko nchumu wo karhi wu hlwela, munhu wo tano a nga nyangatseki. (Mat. 18:26, 27) Ku ni swiyimo swo tala leswi lavaka leswaku hi rindza hi nga heli mbilu. Hi xikombiso, swi lava leswaku hi rhiya ndleve loko un’wana a ri eku vulavuleni naswona hi nga n’wi kavanyeti. (Yobo 36:2) Nakambe swi nga lava hi lehisa mbilu loko hi pfuna xichudeni xa Bibele xi twisisa leswi Bibele yi swi dyondzisaka kumbe leswaku xi tshika mukhuva wo biha.

5. Hi nga swi kombisa hi ndlela yihi leswaku hi lehisa mbilu?

⁵ Ndlela ya vunharhu, munhu loyi a lehisaka mbilu a nga jahi. I ntiyiso leswaku swiyimo swin’wana swi lava leswaku mhunti yi biwa ya ha ri na mahika. Hambiswiritano, loko munhu loyi a lehisaka mbilu a fanele a endla ntirho wa nkoka, a nga vi na magugu kumbe a jahelela ku wu heta. Ku ri ni sweswo, u tinyika nkarhi lowu ringaneke wo pulana leswi a nga ta swi endla. Kutani u tinyika nkarhi wo wu endla kahle ntirho wolowo.

6. Munhu loyi a lehisaka mbilu u endla yini loko a langutane ni miringo kumbe swiyimo swo tika?

⁶ Ndlela ya vumune, munhu loyi a lehisaka mbilu u tiyisela miringo a nga xegeli. Hi marito man’wana, ku lehisa mbilu na ku tiyisela swa fambisana. I ntiyiso leswaku a swi hoxanga ku phofulela munghana ndlela leyi hi titwaka hayona hi ndzingo wo karhi. Hambiswiritano, munhu loyi a lehisaka mbilu u ta endla leswi a nga swi kotaka leswaku a ya emahlweni a tiyisela a tsakile. (Kol. 1:11) Tanihi Vakreste, hi fanele hi lehisa mbilu hi tindlela leti hi buleke ha tano. Hikwalahokayini? A hi buleni hi swivangelo swi nga ri swingani.

7. Hi ku ya hi Yakobo 5:7, 8, hikwalahokayini swi ri swa nkoka ku lehisa mbilu? (Nakambe vona xifaniso.)

⁷ Leswaku hi pona hi fanele hi lehisa mbilu. Ku fana ni malandza yo tshembeka ya le nkarhini lowu hundzeke, hi fanele hi rindzela Xikwembu leswaku xi hetisisa switshembiso swa xona. (Hev. 6:11, 12) Bibele yi fanisa xiyimo xa hina ni xa murimi. (Hlaya Yakobo 5:7, 8.) Murimi u tirha hi matimba leswaku a byala ni ku cheleta leswi a swi byaleke kambe a nga swi tivi leswaku swi ta mila rini. Kutani murimi u lehisa mbilu ni ku tshemba leswaku u ta tshovela. Hilaha ku fanaka, hi tshama hi ri ni swo swi endla entirhweni wa Xikwembu hambileswi hi nga ri “tivi[ki] siku leri Hosi ya [hina] yi nga ta ta ha rona.” (Mat. 24:42) Hi lehisa mbilu hi nga kanakani leswaku Yehovha u ta hetisisa hinkwaswo leswi a hi tshembiseke swona hi nkarhi lowu faneleke. Loko ho hela mbilu, hi nga ha karhala ku rindza ivi hi sungula ku hambuka entiyisweni. Hi nga ha sungula ku hlongorisa swilo leswi nga hi nyikaka ntsako wa xinkarhana. Kambe loko hi lehisa mbilu hi nga kota ku tiyisela ku fika emakumu ivi hi ponisiwa.—Mik. 7:7; Mat. 24:13.

8. Ku lehisa mbilu ku hi pfuna njhani loko hi tirhisana ni van’wana? (Vakolosa 3:12, 13)

⁸ Ku lehisa mbilu ka hi pfuna loko hi tirhisana ni van’wana. Ku hi pfuna leswaku hi rhiya ndleve loko van’wana va vulavula. (Yak. 1:19) Nakambe ku lehisa mbilu ku endla hi va ni ku rhula ni vanhu van’wana. Ku hi pfuna leswaku hi nga vi na magugu ivi hi vula nchumu lowu nga ta vavisa van’wana loko ku ri ni leswi hi tshikelelaka. Nakambe loko hi lehisa mbilu, a hi nge hatliseli ku hlundzuka loko van’wana va hi twise ku vava. Ematshan’weni yo rihisela, hi ta ya “emahlweni [hi] lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku tshunxeka.”—Hlaya Vakolosa 3:12, 13.

9. Xana ku lehisa mbilu swi hi pfuna njhani loko hi fanele hi endla swiboho? (Swivuriso 21:5)

⁹ Ku lehisa mbilu ku nga tlhela ku hi pfuna leswaku hi endla swiboho leswinene. Ematshan’weni yo jahalela ku endla xiboho, hi ta tinyika nkarhi wo endla ndzavisiso ni ku vona leswaku hi nga teka xiboho xihi. (Hlaya Swivuriso 21:5.) Hi xikombiso, loko hi ri eku laveni ka ntirho hi nga ha ringeka ku teka ntirho lowu hi rhangaka hi wu kuma hambiloko wu ta hi sivela ku gandzela Yehovha. Hambiswiritano, loko hi lehisa mbilu, hi ta tinyika nkarhi wo anakanyisisa hi tiawara, ndhawu leyi hi nga ta tirhela eka yona ni ndlela leyi ntirho wolowo wu nga ta khumba ndyangu ni vugandzeri bya hina hayona. Loko hi lehisa mbilu, hi ta papalata ku endla xiboho xo biha.

10. Mukreste a nga endla yini leswaku a tshama a ri karhi a lehisa mbilu mikarhi hinkwayo?

¹⁰ Khongelela ku va munhu loyi a lehisaka mbilu. Ku lehisa mbilu i yin’wana ya mihandzu ya moya lowo kwetsima. (Gal. 5:22, 23) Kutani hi nga khongelela ku kuma moya lowo kwetsima ni ku kombela Yehovha a hi pfuna hi lehisa mbilu. Loko hi langutana ni xiyimo xo tika lexi lavaka leswaku hi lehisa mbilu, hi ya “emahlweni [hi] kombela” moya lowo kwetsima leswaku wu hi pfuna hi lehisa mbilu. (Luka 11:9, 13) Hi nga tlhela hi kombela Yehovha leswaku a hi pfuna hi languta swilo hilaha a swi langutaka ha kona. Endzhaku ka loko hi khongerile, hi fanele hi tikarhatela ku lehisa mbilu siku ni siku. Loko hi ya hi khongelela ku va vanhu lava lehisaka mbilu ni ku tikarhatela ku endla tano, hi ta ya hi swi tolovela.

11-12. Yehovha u swi kombise njhani leswaku u lehisa mbilu?

¹¹ Anakanyisisa hi vanhu va le Bibeleni lava lehiseke mbilu. EBibeleni ku ni vanhu vo tala lava  lehiseke mbilu. Loko hi anakanyisisa hi vanhu volavo, hi nga dyondza tindlela tin’wana to lehisa mbilu. Loko hi nga si kambisisa swikombiso swa malandza lawa, a hi rhangeni hi bula hi xikombiso lexinene ngopfu lexi Yehovha a hi vekeleke xona xo lehisa mbilu.

¹² Entangeni wa Edeni, Sathana u thyakise vito ra Yehovha ivi a onha ndhuma Yakwe hi ku vula leswaku i Mufumi wo biha la nga riki na rirhandzu. Ematshan’weni yo hatla a dlaya mulumbeti yoloye, Yehovha u lehise mbilu ni ku tlhela a tikhoma hikuva a a swi tiva leswaku a swi ta teka nkarhi wa leswaku swi va erivaleni ku i Mufumi lonene. Loko a ha rindzele nkarhi wolowo, u tiyisele swihehlo leswi a phyarhekiweke swona. Ku engetela kwalaho, Yehovha u lehisa mbilu leswaku vanhu vo tala va kuma nkarhi wo kuma vutomi lebyi nga heriki. (2 Pet. 3:9, 15) Hikwalaho ka sweswo, vanhu va timiliyoni va kote ku dyondza hi yena. Loko hi anakanyisisa hi vuyelo lebyi vaka kona hikwalaho ka leswi Yehovha a lehisaka mbilu, swi ta hi olovela leswaku hi lehisa mbilu hi rindza nkarhi lowu a nga ta tisa makumu ha wona.

13. Yesu u swi kombise njhani leswaku u lehisa mbilu ku fana ni Tata wakwe? (Nakambe vona xifaniso.)

¹³ Yesu u tekelela ku lehisa mbilu ka Tata wakwe kwatsaa, naswona loko a ri laha misaveni u swi kombisile leswaku u lehisa mbilu. A swi kanakanisi leswaku a swi n’wi tikela ku lehisa mbilu ngopfungopfu loko swi ta eka vatsari ni Vafarisi lava nga ni vukanganyisi. (Yoh. 8:25-27) Kambe ku fana ni Tata wakwe, Yesu a a hlwela ku hlundzuka. A nga tlheriselanga loko a rhukaniwa kumbe loko vanhu va n’wi pfuka. (1 Pet. 2:23) Yesu u lehise mbilu a tiyisela miringo a nga gunguli. A swi hlamarisi leswi Bibele yi hi byelaka leswaku hi “ehleketisis[a] hi loyi a tiyiseleke ku rhukaniwa hi vadyohi”! (Hev. 12:2, 3) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga  tiyisela ndzingo wun’wana ni wun’wana lowu hi welaka.

14. Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Abrahama a lehiseke mbilu hayona? (Vaheveru 6:15) (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁴ Ku vuriwa yini loko makumu ma nga si fika hilaha a hi langutele ha kona? Kumbexana a hi tibyela leswaku hi nkarhi lowu, makumu ma ta va se ma fike khale. Hi nga chava leswaku hi ta fa hi nga ma vonanga. I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi lehisa mbilu? Xiya xikombiso xa Abrahama. Loko Abrahama a ri ni malembe ya 75 naswona a nga ri na n’wana, Yehovha u n’wi tshembise leswi: “Ndzi ta ku endla tiko lerikulu.” (Gen. 12:1-4) Xana Abrahama u xi vonile xitshembiso xexo xi hetiseka? U lo vona xiphemu xa xona. Endzhaku ko tsemakanya Nambu wa Yufrata ni ku rindza malembe ya 25, u swi vonile loko Yehovha a endla leswaku Isaka a velekiwa naswona endzhaku ka malembe man’wana ya 60, ku velekiwe vatukulu vakwe Esawu na Yakobo. (Hlaya Vaheveru 6:15.) Kambe Abrahama a nga va vonanga vatukulu vakwe va va tiko lerikulu ni ku tshama eTikweni leri Tshembisiweke. Hambiswiritano, wanuna loyi wo tshembeka u tiphinile hi ku va munghana lonkulu wa Muvumbi wakwe. (Yak. 2:23) Loko Abrahama a pfuxiwa, u ta tsaka ku tiva leswaku matiko hinkwawo ma katekisiwile hikwalaho ka ripfumelo rakwe ni leswi a lehiseke mbilu! (Gen. 22:18) Hi dyondza yini? Swi nga endleka hi nga swi voni hinkwaswo switshembiso swa Yehovha swi hetiseka sweswi. Hambiswiritano, loko hi lehisa mbilu ku fana na Abrahama, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi katekisa sweswi ni ku tlhela a hi katekisa hi ndlela leyikulu emisaveni Yakwe leyintshwa.—Mar. 10:29, 30.

15. I yini leswi hi nga swi kambisisaka loko hi endla dyondzo ya munhu hi yexe?

 ¹⁵ Bibele yi ni swikombiso swin’wana swo tala swa vanhu lava lehiseke mbilu. (Yak. 5:10) Swi nga va kahle loko wo tinyika nkarhi wo dyondza hi swikombiso swo tano. b Hi xikombiso, hambileswi Davhida a hlawuriweke a ha ri ntsongo leswaku a va hosi leyi landzelaka ya le Israyele, u boheke ku rindza malembe yo tala a nga si va hosi. Simiyoni na Ana va gandzele Yehovha hi ku tshembeka loko va ri karhi va rindzele Mesiya loyi a tshembisiweke. (Luka 2:25, 36-38) Loko u ri karhi u dyondza hi vanhu vo tano, lava tinhlamulo ta swivutiso leswi landzelaka: I yini leswi nga ha vaka swi pfune munhu yoloye leswaku a lehisa mbilu? Swi n’wi vuyerise njhani ku lehisa mbilu? Ndzi nga n’wi tekelela njhani? U nga tlhela u vuyeriwa loko u dyondza hi vanhu lava tsandzekeke ku lehisa mbilu. (1 Sam. 13:8-14) U nga ha vutisa leswi: ‘I yini leswi nga ha vaka swi endle leswaku va tsandzeka ku lehisa mbilu? Hi byihi vuyelo byo biha lebyi va byi kumeke hikwalaho ko tsandzeka ku lehisa mbilu?’

16. Hi vuyeriwa njhani loko hi lehisa mbilu?

¹⁶ Xiya ndlela leyi hi vuyeriwaka hayona loko hi lehisa mbilu. Loko hi lehisa mbilu ha tsaka hi tlhela hi va ni ku rhula. Hikwalaho, swi nga hi pfuna leswaku hi va ni rihanyo lerinene emirini ni le miehleketweni. Loko hi lehisela van’wana mbilu, hi kota ku va ni vuxaka lebyinene na vona. Vandlha ra hina ri va ni vun’we. Loko un’wana a hi pfuka, ku lehisa mbilu swi ta endla leswaku xiyimo xi lawuleka. (Ps. 37:8, nhlamuselo ya le hansi.; Swiv. 14:29) Kambe xa nkoka ku tlula hinkwaswo, loko hi lehisa mbilu hi tekelela Tata wa hina wa le tilweni ni ku tlhela hi tshinela eka yena.

17. Hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

¹⁷ Hakunene ku lehisa mbilu i vumunhu byo saseka lebyi hi vuyerisaka hinkwerhu! Hambileswi swi nga taka swi nga hi oloveli ku lehisa mbilu mikarhi hinkwayo kambe hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga swi kota ku ya emahlweni hi tikarhatela ku lehisa mbilu. Loko ha ha rindzele misava leyintshwa hi nga tiyiseka leswaku “Yehovha u languta lava n’wi chavaka, lava rindzeleke leswaku a va komba rirhandzu rakwe.” (Ps. 33:18) Onge hinkwerhu hi nga tiyimisela ku ya emahlweni hi lehisa mbilu.