1. Makwerhu wa xisati loyi a lavaka ku tekiwa, u fanele a tivutisa swivutiso swihi?

NHLOKO ya Vakreste hinkwavo i Yesu Kreste. Kambe loko wansati a tekiwa u va ehansi ka nuna loyi a velekiweke ni xidyoho. Sweswo swi nga va ntlhontlho. Hikwalaho, loko makwerhu wa xisati a lava ku tekiwa, u fanele a tivutisa leswi: ‘I yini lexi kombisaka leswaku makwerhu loyi u ta va nhloko leyinene ya ndyangu? Xana u rhangisa ntirho wa Xikwembu evuton’wini byakwe? Loko swi nga ri tano, ndzi swi tiva njhani leswaku u ta rhangisa vuxaka bya ndyangu wakwe na Yehovha loko se a ndzi tekile?’ A nga tlhela a tivutisa leswi: ‘I yini leswi mina ndzi nga swi endlaka leswaku vukati byi famba kahle? Xana ndzi munhu loyi a lehisaka mbilu? Xana ndzi ni malwandla? Xana ndzi ni vuxaka lebyinene na Yehovha?’ (Ekl. 4:9, 12) Swiboho leswi wansati a swi tekaka a nga si tekiwa, swi ta hoxa xandla eka ntsako lowu a nga ta va na wona evukatini.

2. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

² Vamakwerhu vo tala va xisati va va xixima vanuna va vona. Swa fanela leswaku va bumabumeriwa! A hi ku tsakisa ka swona ku gandzela Yehovha ni vavasati vo tano! Eka nhlokomhaka leyi, hi ta hlamula swivutiso swinharhu leswi landzelaka: (1) Hi yihi mitlhontlho leyi vavasati va langutanaka na yona evukatini? (2) Hikwalahokayini wansati a fanele a xixima nuna wakwe? (3) Vanuna ni vasati lava nga Vakreste va nga dyondza yini mayelana ni ku titsongahata eka Yesu, Abigayele ni le ka Mariya nsati wa Yosefa tlhelo mana wa Yesu?

3. Hikwalahokayini ku nga ri na vukati lebyi pfumalaka swiphiqo?

³ Vukati i nyiko leyi hetisekeke leyi humaka eka Xikwembu kambe vanhu va velekiwe ni xidyoho. (1 Yoh. 1:8) Hi yona  mhaka Rito ra Xikwembu ri lemukisaka vatekani leswaku va ta langutana ni mitlhontlho, leyi ri yi vulaka “nhlomulo enyameni.” (1 Kor. 7:28) Twana yin’wana ya mitlhontlho leyi vavasati va langutanaka na yona evukatini.

4. I yini lexi nga endlaka wansati a vona onge swi n’wi chicha xiyimo ku titsongahata eka nuna wakwe?

⁴ Mikarhi yin’wana ndlela leyi wansati a kurisiweke hayona, yi nga endla a vona onge swi n’wi chicha xiyimo loko a titsongahata eka nuna wakwe. Marisol loyi a tshamaka eUnited States, u ri: “Laha ndzi kuleleke kona, vavasati a va khutaziwa ku tiringanisa ni vavanuna eka hinkwaswo. Ndza swi tiva leswaku Yehovha u nyike wanuna vutihlamuleri bya ku va nhloko ni leswaku wansati u fanele a xixima nuna wakwe hambileswi wansati na yena a faneleke a xiximiwa. Kambe a swi olovi ku ringanisela emhakeni leyi.”

5. Hi wahi mavonelo lama hoxeke lawa van’wana va nga na wona hi vavasati?

⁵ Xin’wana, wansati a nga tekiwa hi nuna loyi a tekaka vavasati va nga ri va nkoka. Makwerhu wa xisati Ivon, loyi a tshamaka eAmerika-Dzonga, u ri: “Laha hi tshamaka kona, loko ku dyiwa ku sungula vavanuna va dya naswona vavasati va ta dya endzhaku. Vana va vanhwanyana hi vona va swekaka va tlhela va basisa ekaya kambe vafana va phameriwa va lo ghee, hi mana wa vona ni vamakwavo va xisati naswona va byeriwa leswaku i ‘tihosi ekaya.’” Makwerhu wa xisati Yingling, loyi a tshamaka eAsia, u ri: “Eka ririmi ra hina, ku ni xiga ririmi xin’wana lexi vulaka leswaku vavasati a va fanelanga va va lava tlhariheke kumbe ku va ni vuswikoti bya swo karhi. Xa vona i ku tirha mitirho ya le kaya kambe a va fanelanga va vula mavonelo ya vona eka vanuna va vona.” Nuna loyi a kuceteriwaka hi ndhavuko wo tano lowu nga humiki ematsalweni, u tikisela nsati wakwe, a nga tekeleli Yesu naswona wa nyenyetsa eka Yehovha.—Efe. 5:28, 29; 1 Pet. 3:7.     

6. Vavasati lava tekiweke va fanele va endla yini leswaku va tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha?

⁶ Hilaha hi swi tweke hakona eka nhlokomhaka leyi hundzeke, Yehovha u lava vavanuna lava nga Vakreste va wundla mindyangu ya vona, va yi khathalela ni ku yi pfuna yi va ni vuxaka lebyinene na Yena. (1 Tim. 5:8) Kambe na vona vavasati lava tekiweke, va fanele va tinyika nkarhi wo hlaya Bibele siku ni siku ni ku anakanyisisa hi leswi va swi hlayaka, va tlhela va khongela eka Yehovha. Swi nga va ntlhontlho ku endla leswi. Vavasati va tshama va khomekile, va nga tibyela leswaku a va na nkarhi kumbe matimba yo endla swilo leswi kambe va fanele va tixavela nkarhi. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha u lava munhu un’wana ni un’wana a va ni vuxaka na yena.—Mit. 17:27.

7. I yini lexi nga endlaka wansati swi n’wi olovela ku titsongahata eka nuna wakwe?

⁷ I ntiyiso leswaku wansati swi nga n’wi tikela ku titsongahata eka nuna wakwe hileswi nuna wakwe a pfaka a endla swihoxo. Kambe loko a twisisa xivangelo lexi endlaka a fanele a titsongahata ni ku amukela leswi Matsalwa ma swi vulaka, swi ta n’wi olovela ku titsongahata eka nuna wakwe.

8. Hi ku ya hi Vaefesa 5:22-24, hikwalahokayini nsati loyi a nga Mukreste a fanele a titsongahata eka nuna wakwe?

⁸ Nsati loyi a nga Mukreste u fanele a titsongahata eka nuna wakwe hikuva Yehovha u lava leswaku a endla tano. (Hlaya Vaefesa 5:22-24.) U tshemba Tata wakwe wa le tilweni, wa swi tiva leswaku hinkwaswo leswi Yehovha a swi endlaka u swi endla hi rirhandzu naswona leswi a n’wi kombelaka swona swi ta pfuna yena.—Det. 6:24; 1 Yoh. 5:3.

9. Hi byihi vuyelo lebyi vaka kona loko wansati loyi a nga Mukreste a xixima vulawuri bya nuna wakwe?

 ⁹ Vanhu va misava leyi va kucetela vavasati leswaku va ba nawu wa Yehovha hi makatla ni ku teka ku xixima vulawuri swi ri leswi chichaka xiyimo. Lava hlohlotelaka moya wo tano a va xi tivi Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu. Yehovha a a nga ta ti byela tintombhi takwe ta risima leswaku ti endla swilo leswi nga ta ti chicha xiyimo. Makwerhu wa xisati loyi a tikarhatelaka ku endla leswi Yehovha a n’wi byelaka swona u kondletela ku rhula ekaya. (Ps. 119:165) Loko a endla tano, ndyangu hinkwawo wa vuyeriwa.

10. Hi dyondza yini eka leswi vuriweke hi Carol?

¹⁰ Wansati loyi a titsongahataka eka nuna wakwe, u kombisa leswaku u xixima Yehovha loyi a nyikeke wanuna vutihlamuleri bya ku va nhloko. Carol loyi a tshamaka eAmerika-Dzonga, u ri: “Ndza swi tiva leswaku nuna wa mina mikarhi yin’wana u ta pfa a endla swihoxo. Nakambe ndza swi tiva leswaku ndlela leyi ndzi tikhomaka hayona loko a endla swihoxo, yi kombisa ndlela leyi ndzi byi tekaka hayona vuxaka bya mina na Yehovha. Hikwalaho, ndza n’wi xixima mikarhi hinkwayo hikuva ndzi lava ku tsakisa Tata wa mina wa le tilweni.”

11. Makwerhu wa xisati Aneese u pfuniwe hi yini leswaku a kota ku rivalela naswona hi dyondza yini eka leswi a swi vuleke?

¹¹ Loko wansati a vona onge nuna wakwe a nga na mhaka ni ndlela leyi a titwaka hayona, swi nga n’wi tikela ku n’wi xixima. Kambe twana leswaku makwerhu wa xisati Aneese u endla yini loko nuna wakwe a endla tano, u ri: “A ndzi n’wi khomi hi mbilu. Ndza swi tiva leswaku hinkwerhu ha swi endla swihoxo. Ndza n’wi rivalela hi mbilu ya mina hinkwayo hilaha Yehovha a hi rivalelaka hakona. Loko ndzi n’wi rivalela, ndza pepa emoyeni.” (Ps. 86:5) Nsati loyi a rivalelaka, swa n’wi olovela ku tiveka ehansi ka nuna wakwe.

12. Hi vahi vanhu lava ku vulavuriwaka hi vona eBibeleni lava hi nga dyondzaka eka vona?

¹² Van’wana va teka munhu loyi a titsongahataka a ri xiphukuphuku. Kambe langutelo ro tano ri hoxile. Bibele yi vulavula hi vanhu vo tala lava a va titsongahata naswona a va ri ni  xivindzi. Twana leswi hi nga swi dyondzaka eka Yesu, Abigayele na Mariya.

13. I yini lexi endlaka Yesu a titsongahata eka Yehovha? Hlamusela.

¹³ Yesu wa titsongahata eka Yehovha kambe sweswo a swi vuli swona leswaku a nga tlharihanga kumbe a nga na vuswikoti. Ndlela yo olova ni leyi twisisekaka leyi Yesu a hi dyondzisaka hayona, yi kombisa leswaku u tlharihile. (Yoh. 7:45, 46) Yehovha u kombise leswaku wa byi tlangela vuswikoti lebyi Yesu a nga na byona lerova u tirhe na Yena loko a tumbuluxa vuako hinkwabyo. (Swiv. 8:30; Hev. 1:2-4) Endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile, Yehovha u n’wi nyike “matimba yo lawula swilo hinkwaswo etilweni ni le misaveni.” (Mat. 28:18) Hambileswi Yesu a nga ni vuswikoti kambe wa ha titshege hi Yehovha. Hikwalahokayini? Hikuva u rhandza Tata wakwe.—Yoh.14:31.

14. Vavanuna lava tekeke va nga dyondza yini (a) eka ndlela leyi Yehovha a va tekaka hayona vavasati? (b) eka Swivuriso 31?

¹⁴ Leswi vavanuna lava tekeke va nga swi dyondzaka. Yehovha a nga endlanga leswaku wansati a va ehansi ka nuna wakwe hileswi A tekaka vavasati va nga pfuni nchumu. Yehovha u tiyisekise mhaka yoleyo hi ku hlawula vavasati swin’we ni vavanuna leswaku va ya fuma na Yesu. (Gal. 3:26-29) Yehovha u nyike N’wana wakwe vulawuri ku kombisa leswaku wa n’wi tshemba. Hilaha ku fanaka, nuna loyi a tlhariheke u ta nyika nsati wakwe vulawuri byo karhi ekaya. Loko Rito ra Xikwembu ri hlamusela nsati loyi a nga ni vuswikoti, ri vula leswaku u langutela leswi endlekaka endyangwini wakwe, u xava ni ku khathalela nhundzu naswona u ni vuswikoti byo langutela bindzu. (Hlaya Swivuriso 31:15, 16, 18.) Wansati a hi hlonga leri nga kotiki ni ku vula mavonelo ya rona. Ematshan’weni ya sweswo, nuna wakwe wa n’wi tshemba naswona wa n’wi yingisa loko a vula mavonelo yakwe. (Hlaya Swivuriso 31:11, 26, 27.) Loko wanuna a xixima nsati wakwe, swi ta n’wi olovela wansati ku titsongahata eka nuna wakwe.

15. Vavasati lava nga evukatini va nga dyondza yini eka Yesu?

¹⁵ Leswi vavasati lava nga evukatini va nga swi dyondzaka. Yesu u endle swilo swo tala leswikulu kambe a nga swi teki swi n’wi chicha xiyimo ku tiveka ehansi ka Yehovha. (1 Kor. 15:28; Filp. 2:5, 6) Hilaha ku fanaka, nsati lonene loyi a tekelelaka Yesu, a nge swi teki swi n’wi chicha xiyimo ku titsongahata eka nuna wakwe. U ta seketela nuna wakwe hileswi a n’wi rhandzaka naswona a rhandzaka ni ku xixima Yehovha.

16. Hi ku ya hi 1 Samuwele 25:3, 23-28, hi yihi mitlhontlho leyi Abigayele a a langutane na yona? (Vona xifaniso lexi nga eka xifunengeto.)

¹⁶ Abigayele a a ri ni nuna loyi vito rakwe a ku ri Nabali. Nuna wakwe a a nga ri na mhaka ni vanhu van’wana, a a ri ni manyunyu naswona a a nga khensi. Kambe sweswo hinkwaswo a swi endlanga leswaku Abigayele a tsan’wa vukati. A ta va a khondle mavoko a tshika Davhida ni malandza yakwe va dlaya nuna wakwe. Kurinasweswo, u we a pfuka leswaku a sirhelela Nabali ni ndyangu wakwe hinkwawo. Ehleketa xivindzi xonghasi lexi a veke na xona, xo ya eka vavanuna va 400 lava hlomeke kutani hi xichavo a vulavurisana na Davhida. A a tiyimisele ni ku byarha nandzu lowu endliweke hi nuna wakwe. (Hlaya 1 Samuwele 25:3, 23-28.) Davhida u swi xiyile leswaku Yehovha u tirhise wansati loyi wa xivindzi leswaku a n’wi nyika xitsundzuxo lexi endleke a papalata ku endla xidyoho lexikulu.

17. Vavanuna lava tekeke va nga dyondza yini eka mhaka ya Davhida na Abigayele?

¹⁷ Leswi vavanuna lava tekeke va nga swi dyondzaka. Abigayele a a tlharihile. Leswi Davhida a a tlharihile, u xi yingisile xitsundzuxo lexi  a nyikiweke xona. Sweswo swi endle a papalata ku tivangela nandzu wo dlaya. Hilaha ku fanaka, nuna loyi a tlhariheke a nge ma bakanyi mavonelo ya nsati wakwe loko ku tekiwa swiboho leswikulu. Mavonelo ya nsati wakwe ma nga n’wi pfuna a papalata ku teka swiboho leswi hoxeke.

18. Vavasati lava nga evukatini va nga dyondza yini eka Abigayele?

¹⁸ Leswi vavasati lava nga evukatini va nga swi dyondzaka. Wansati loyi a rhandzaka ni ku xixima Yehovha a nga pfuna swinene ekaya hambiloko nuna wakwe a nga gandzeli Yehovha kumbe a nga hanyi hi matsalwa. A nge lavi tindlela to dlaya vukati. Kurinasweswo, leswi a xiximaka nuna wakwe, u ta lava tindlela to n’wi pfuna a dyondza hi Yehovha. (1 Pet. 3:1, 2) Hambiloko nuna wakwe a nga hundzuki kambe matshalatshala lawa a ma endlaka yo xixima nuna wakwe ma tsakisa Yehovha.

19. Hi le ka swiyimo swihi laha wansati a nga ta ka a nga n’wi yingisi nuna wakwe?

¹⁹ Wansati loyi a titsongahataka naswona a nga Mukreste, a nge n’wi yingisi nuna wakwe loko a lava ku n’wi endlisa swilo leswi lwisanaka ni Matsalwa. Hi xikombiso, a nge n’wi yingisi loko a lava leswaku a hemba, a yiva kumbe a endla swin’wana leswi Yehovha a nga swi tsakeliki. Vakreste hinkwavo, ku katsa ni vamakwerhu va xisati lava nga evukatini, va fanele va yingisa Yehovha Xikwembu. Loko nsati loyi a nga Mukreste a komberiwa ku tlula milawu ya Bibele hi nuna wakwe, u fanele a ala kutani hi xichavo a n’wi hlamusela xivangelo xa kona.—Mit. 5:29.

20. Hi swi tiva njhani leswaku Mariya a ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha?

²⁰ Mariya a a ri ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. A a ma tiva kahle Matsalwa. Loko Mariya a vulavula na Elizabeta, mana wa Yohane Mukhuvuri, u tshahe Matsalwa ya Xiheveru ku tlula ka 20. (Luka 1:46-55) Xiya mhaka leyi: Hambileswi Mariya a a vutane na Yosefa, ntsumi ya Yehovha a yi sungulanga hi ku ya eka Yosefa. Yi vulavule na Mariya hi ku kongoma, yi n’wi byela leswaku u ta veleka N’wana wa Xikwembu. (Luka 1:26-33) Yehovha a a n’wi tiva kahle Mariya naswona a a tiyiseka leswaku u ta n’wi khathalela kahle N’wana wa Yena. A swi kanakanisi leswaku Mariya u ye emahlweni a  va ni vuxaka lebyinene na Yehovha endzhaku ka loko Yesu a file a tlhela a pfuxeriwa etilweni.—Mit. 1:14.

21. Vavanuna lava tekeke va nga dyondza yini eka leswi Bibele yi swi vulaka hi Mariya?

²¹ Leswi vavanuna lava tekeke va nga swi dyondzaka. Nuna loyi a tlhariheke wa tsaka loko nsati wakwe a ma tiva kahle Matsalwa. A nga hlundzuki kumbe a ehleketa leswaku nsati wakwe se u lava ku tiendla nhloko ya muti. Wa swi tiva leswaku nsati loyi a yi tivaka kahle Bibele naswona a hanyaka hi Matsalwa wa pfuna swinene ekaya. Hambiloko nsati wakwe a dyondzeke ku n’wi tlula kambe i vutihlamuleri byakwe ku rhangela eka vugandzeri bya ndyangu ni le timhakeni tin’wana leti fambisanaka ni ku gandzela Yehovha.—Efe. 6:4.

22. Vavasati lava nga evukatini va nga dyondza yini eka Mariya?

²² Leswi vavasati lava nga evukatini va nga swi dyondzaka. Wansati u fanele a titsongahata eka nuna wakwe kambe i vutihlamuleri bya yena ku tiyisa vuxaka byakwe ni Xikwembu. (Gal. 6:5) U fanele a tinyika nkarhi wo va ni dyondzo ya munhu hi yexe ni ku anakanyisisa hi leswi a swi dyondzaka. Loko a endla tano, vuxaka byakwe na Yehovha byi ta tiya naswona a nge swi voni ku ri ndzhwalo ku titsongahata eka nuna wakwe.

23. Vavasati lava nga evukatini lava titsongahataka va vuyeriwa njhani naswona va yi vuyerisa njhani mindyangu ya vona ni vandlha?

²³ Vasati lava titsongahataka eka vanuna va vona hileswi va rhandzaka Yehovha, va ta tshama va tsakile ku tlula lava nga va xiximiki vanuna va vona. Va vekela tintombhi ni majaha xikombiso lexinene. Nakambe va endla leswaku emindyangwini ya vona ni le vandlheni ku va ni ku rhula. (Tito 2:3-5) Namuntlha, malandza yo tala yo tshembeka ya Yehovha i vavasati. (Ps. 68:11) Hinkwerhu, swi nga ri na mhaka leswaku hi va ka manana kumbe va ka tatana, hi nga endla leswaku evandlheni ku va ni ku rhula. Nhlokomhaka leyi landzelaka, yi ta hlamusela ndlela leyi hi nga swi endlaka hayona leswi.