1. I yini leswi vagandzeri va Yehovha va swi endleke ku sukela khale?

 XANA u n’wi rhandza swinene Yehovha? A swi kanakanisi leswaku wa n’wi rhandza! Kambe a wu wexe. Ku sukela khale swinene, vanhu va ntsandzavahlayi va titwe hi ndlela leyi u titwaka hayona. (Ps. 104:​33, 34) Vanhu vo tala va titsone swo karhi leswaku va gandzela Yehovha. Sweswo hi leswi Vanaziri va le Israyele wa khale va swi endleke. A ku ri vamani Vanaziri naswona hi nga dyondza yini eka vona?

2. (a) A ku ri vamani Vanaziri? (Tinhlayo 6:​1, 2) (b) Hikwalahokayini Vaisrayele van’wana va hlawule ku va Vanaziri?

² Rito “Munaziri” ri huma eka rito ra Xiheveru leri vulaka “Loyi a hlawuriweke,” kumbe “Loyi a tinyiketeleke.” Rito leri, leri va fanelaka Vanaziri ri hlamusela Vaisrayele lava hisekaka naswona va titsoneke swo karhi leswaku va kota ku tirhela Yehovha hi ndlela yo hlawuleka. Nawu wa Muxe a wu pfumelela wanuna kumbe wansati leswaku a endla xihlambanyo xo hlawuleka eka Yehovha hi ku va a hlawula ku hanya tanihi Munaziri ku ringana nkarhi wo karhi. a (Hlaya Tinhlayo 6:​1, 2.) Xihlambanyo xexo a xi katsa ku landzela swiletelo leswi Vaisrayele lavan’wana a va nga boheki ku swi landzela. I yini leswi a swi endla Muisrayele a lava ku va Munaziri? Hileswi a susumetiwa hi ndlela leyi a n’wi rhandzaka hayona Yehovha ni leswi a lavaka ku khensa mikateko leyi a N’wi nyikeke yona.—Det. 6:5; 16:17.

3. Xana vanhu va Xikwembu namuntlha va fana njhani ni Vanaziri?

³ Lunghiselelo ra ku va vanhu va va Vanaziri ri hele loko Nawu  wa Muxe wu siviwa hi “nawu wa Kreste.” (Gal. 6:2; Rhom. 10:4) Hambiswiritano, ku fana na Vanaziri, vanhu va Yehovha namuntlha va ya emahlweni va kombisa leswaku va lava ku n’wi tirhela hi timbilu ta vona, vutomi, mianakanyo ni matimba yo vona hinkwawo. (Mar. 12:30) Loko hi nyiketela vutomi bya hina eka Yehovha, hi va hi n’wi tshembisa ku endla tano. Leswaku hi kota ku hanya hi xihlambanyo xexo, hi fanele hi endla ku rhandza ka Yehovha ni ku titsona swo karhi. Loko hi ri karhi hi kambisisa ndlela leyi Vanaziri va hanyeke hi xihlambanyo xa vona hayona, hi ta dyondza tidyondzo ta nkoka leti nga hi pfunaka hi kota ku hanya hi xitshembiso lexi hi xi endleke. b (Mat. 16:24) A hi kambisiseni swikombiso swin’wana.

TIYIMISELE KU TITSONA SWO KARHI

4. Hi ku ya hi Tinhlayo 6:​3, 4, i yini leswi Vanaziri va titsoneke swona?

⁴ Hlaya Tinhlayo 6:​3, 4. Vanaziri a va fanele va papalata byala hilaha ku heleleke ni swilo hinkwaswo leswi endliweke hi madiriva. Vanhu lava a va tshama na vona a va tiphina hi swakudya swo tano hikuva a swi nga hoxanga ku tiphina hi swona. Bibele yi vula leswaku “vhinyo leyi tsakisaka mbilu ya munhu,” i nyiko leyi humaka eka Xikwembu. (Ps. 104:​14, 15) Kambe Vanaziri hi ku swi rhandza va tshike ku tiphina hi swilo swo tano. c

5. I yini leswi Madián na Marcela va swi tshikeke naswona hikwalahokayini?

⁵ Ku fana ni Vanaziri, na hina ku na swilo leswi hi nga swi tshika leswaku hi kota ku tirhela Yehovha hilaha ku engetelekeke. Ehleketa hi ntokoto wa Madián na Marcela. d Vatekani lava a va hanya emafurheni. Madián a a yi nusa kunene mali entirhweni naswona hikwalaho ka sweswo, a va tshama eka ximbindzimbindzi xo xonga. Hambiswiritano, a va lava ku tirhela Yehovha hilaha ku engetelekeke. Leswaku va kota ku fikelela sweswo, va endle xiboho xo cinca ndlela leyi a va hanya hayona. Va ri: “Hi sungule ku hunguta swixavaxavani. Hi rhurhele eka yindlu leyitsongo, hi tlhela hi xavisa ni movha wa hina.” Madián na Marcela a va nga boheki ku cinca ndlela leyi a va hanya hayona kambe va endle tano hileswi a va lava ku kuma nkarhi lowu engetelekeke wo chumayela. Va enerisekile naswona va tsakile hi swiboho swa vona.

6. Hikwalahokayini namuntlha Vakreste va titsona swo karhi? (Nakambe vona xifaniso.)

 ⁶ Namuntlha Vakreste va tsaka hileswi va titsonaka swo karhi evuton’wini bya vona leswaku va kota ku kuma nkarhi wo gandzela Yehovha hilaha ku engetelekeke. (1 Kor. 9:​3-6) Yehovha a nga hi sindzisi leswaku hi titsona swo karhi leswaku hi n’wi tirhela naswona a swi hoxanga ku va na swona. Hi xikombiso, van’wana va tshika mitirho leyi va yi rhandzaka, makaya hambi ku ri swifuwo. Vo tala va hlawule ku nga ngheneli vukati ku ringana nkarhi wo karhi kumbe va nga hatliseli ku va na vana. Van’wana va hlawule ku ya tirha laha ku nga ni xilaveko lexikulu hambiloko sweswo swi vula leswaku va ta tshama ekule ni maxaka ya vona. Vo tala va hina hi titsona swo karhi hi ku swi rhandza hileswi hi lavaka ku nyika Yehovha leswi nga ematimbeni ya hina. Swi nga ri na mhaka leswaku u titsona leswikulu kumbe leswitsongo, tiyiseka leswaku Yehovha wa swi tlangela swinene leswi u titsonaka swona leswaku u kota ku n’wi tirhela.—Hev. 6:10.

TIYIMISELE KU NGA FANI NI VAN’WANA

7. I ntlhontlho wihi lowu Munaziri a nga ha vaka a langutane na wona loko a namarhela xihlambanyo xakwe? (Tinhlayo 6:5) (Nakambe vona xifaniso.)

⁷ Hlaya Tinhlayo 6:5. Vanaziri va endle xihlambanyo xo ka va nga tsemeti misisi. Yoleyo a ku ri ndlela leyi a va swi kombisa hayona leswaku va yingisa Yehovha hilaha ku heleleke. Loko Muisrayele a ri ni nkarhi wo leha a ri Munaziri, misisi yakwe a yi leha swinene lerova ni van’wana a va sungula ku swi vona. Loko lava va tshamaka na yena va seketela xihlambanyo xakwe xo va Munaziri, sweswo a swi n’wi olovela leswaku a xi namarhela. Lexi twisaka ku vava, ku ve ni nkarhi ematin’wini ya Vaisrayele laha Vanaziri a va nga seketeriwi kumbe ku xiximiwa. Hi nkarhi wa muprofeta Amosi, Vaisrayele lava a va lwisana ni vugandzeri bya ntiyiso va ‘hambete va nyika Vanaziri vhinyo leswaku va nwa’ kumbexana hi leswi a va lava Vanaziri va nwa byala leswaku va nga xi hetisisi xihlambanyo xa vona. (Amo. 2:12) Mikarhi yin’wana a swi lava xivindzi leswaku Munaziri a namarhela xihlambanyo xakwe nileswaku a nga fani ni van’wana.

8. Ntokoto wa Benjamin wu ku khutaza njhani?

⁸ Hi ku pfuniwa hi Yehovha na hina hi nga swi kota ku va ni xivindzi hi va lava hambaneke hambiloko hi ntumbuluko hi ri na tingana kumbe hi chava. Ehleketa hi ntokoto wa Benjamin wa le Norway loyi a nga ni malembe ya khume naswona a nga Mbhoni. Exikolweni xa vona ku endliwe ntirho wo seketela tiko ra Ukraine leri hlaseriweke hi nyimpi. Vana va xikolo va byeriwe leswaku va yimbelela risimu va ambale mpahla ya mihlovo wa mujeko wa tiko ra Ukraine. Benjamin u kunguhate ku nga katseki eka swona hi ku va a fambela ekule ni laha a swi ta endleriwa  kona. Hambiswiritano, thicara u n’wi vonile ivi a n’wi huwelela a ku: “Tana u ta hi joyina, hinkwerhu hi ku yimerile!” Hi xivindzi Benjamin u ye eka thicara a fika a ku: “A ndzi endli sweswo naswona a ndzi lavi ku katseka eka swa tipolitiki. Phela Timbhoni ta Yehovha to tala ti khomiwile hileswi ti alaka ku ya enyimpini.” Thicara u swi twisisile ivi a tshika Benjamin a famba. Hambiswiritano, vana lava a nghenaka na vona etlilasini va sungule ku n’wi vutisa leswaku hikwalahokayini a nga va joyinanga. Benjamin a a chuhe ngopfu lerova a ku sale katsongo a rila; kambe hi xivindzi u byele tlilasi hinkwayo leswi a swi byeleke thicara. Endzhaku ka sweswo, Benjamin u byele vatswari vakwe ndlela leyi Yehovha a n’wi pfuneke hayona leswaku a lwela ripfumelo rakwe.

9. Hi nga yi tsakisa njhani mbilu ya Yehovha?

⁹ Leswi hi hlawulaka ku endla ku rhandza ka Yehovha, vanhu van’wana va swi xiya hikuva a hi tikhomi ku fana na vona. Loko hi ri emitirhweni kumbe eswikolweni, swi lava xivindzi xo va byela leswaku hi Timbhoni ta Yehovha. Loko mahanyelo ya vanhu va misava leyi ma ya ma nyanya ku biha, swi nga hi tikela ku hanya hi milawu ya Bibele ni ku chumayela van’wana. (2 Tim. 1:8; 3:13 ) Mikarhi hinkwayo, tsundzuka leswaku hi “tsakisa mbilu [ya Yehovha]” hi ku va hi xivindzi hi nga fani ni lava va nga n’wi gandzeriki.—Swiv. 27:11; Mal. 3:18.

RHANGISA YEHOVHA EVUTON’WINI BYA WENA

10. Xana nawu lowu boxiweke eka Tinhlayo 6:​6, 7 wu nga va wu ve ndzingo hi ndlela yihi eka Munaziri?

¹⁰ Hlaya Tinhlayo 6:​6, 7. Vanaziri a va nga pfumeleriwi ku tshinelela ntsumbu. Kumbexana leswi swi nga ha vonaka swi olova ku swi endla. Hambiswiritano, emikarhini ya Bibele Munaziri a swi ta n’wi tikela ku yingisa nawu lowu loko ku fe xaka ra le kusuhi. Ndlela leyi a va lahla hayona emikarhini yoleyo a swi katsa ku va ekusuhi ni ntsumbu. (Yoh. 19:​39, 40; Mit. 9:​36-40) Xihlambanyo lexi Munaziri a xi endleke a xi nga n’wi pfumeleli leswaku a endla swilo swo tala. Hambiloko ku fiwile ekaya, Vanaziri a va kombisa ripfumelo lerikulu hi ku namarhela xihlambanyo xa vona. A swi kanakanisi leswaku Yehovha u va tiyisile Vanaziri volavo, lava tinyiketeleke leswaku va kota ku langutana ni swiyimo sweswo swo tika.

11. Xana Mukreste a nga tiyimisela ku endla yini loko a endla swiboho leswi khumbaka ndyangu? (Nakambe vona xifaniso.)

¹¹ Tanihi Vakreste, hi teka xihlambanyo lexi hi xi endleke loko hi tinyiketela eka Yehovha xi ri xa nkoka swinene. Sweswo swi khumba  swiboho ni leswi hi swi endlaka loko swi ta eka timhaka ta ndyangu. Hi tikarhatela ku hetisisa vutihlamuleri lebyi Xikwembu xi hi nyikeke byona byo khathalela mindyangu ya hina kambe a hi pfumeli ku rhangisa ku endla leswi laviwaka hi swirho swa ndyangu eka leswi Yehovha a swi lavaka. (Mat. 10:​35-37; 1 Tim. 5:8) Mikarhi yin’wana hi nga boheka ku endla swiboho leswi nga tsakisiki maxaka ya hina kambe swi tsakisaka Yehovha.

12. Loko Alexandru a ri karhi a langutana ni xiyimo xo tika endyangwini, i yini leswi a swi endleke ni leswi a nga swi endlangiki?

¹² Twana leswi endlekeleke Alexandru ni nsati wakwe Dorina. Endzhaku ka loko vatekani lava va hete lembe va ri karhi va dyondza Bibele, Dorina u tshikile naswona a a lava leswaku Alexandru na yena a tshika. Hambiswiritano, hi ndlela yo rhula u n’wi byele leswaku a nge tshiki. A swi n’wi tsakisanga sweswo Dorina naswona u ringete ku n’wi sindzisa leswaku a tshika ku dyondza. Alexandru u ringete ku twisisa ndlela leyi nsati wakwe a a titwa hayona kambe a swi nga n’wi oloveli. Mikarhi yin’wana loko Dorina a n’wi holovela ni ku n’wi tlhava hi marito, a a lava na ku tshika ku dyondza Bibele. Nilokoswiritano, Alexandru u rhangise ku endla ku rhandza ka Yehovha loko hi hala tlhelo a kombisa nsati wakwe leswaku wa n’wi rhandza ni ku n’wi xixima. Eku heteleleni, xikombiso xakwe lexinene xi endle leswaku a tlhela a sungula ku dyondza naswona u hetelele a khuvuriwile.—Vona vhidiyo leyi nge, Alexandru and Dorina Vacar: “Rirhandzu Ri Lehisa Mbilu Naswona Ri Ni Musa,” eka nxaxamelo wa tivhidiyo lowu nge, “Ntiyiso Wu Cinca Vutomi Bya Vanhu” eka jw.org.

13. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi rhandza Yehovha ni mindyangu ya hina?

¹³ Yehovha hi yena loyi a sunguleke ndyangu naswona u lava hi va ni mindyangu leyi tsakeke. (Efe. 3:​14, 15) Loko hi lava ntsako wa xiviri, hi fanele hi endla swilo hi ndlela ya Yehovha. Tiyiseka leswaku Yehovha wa swi tlangela leswi u titsonaka swona leswaku u kota ku n’wi gandzela loko u ri karhi u khathalela ndyangu wa wena, u wu khoma hi ndlela ya rirhandzu ni ku tlhela u wu xixima.—Rhom. 12:10.

A HI KHUTAZANANENI KU VA VANAZIRI

14. I vamani lava hi faneleke hi tikarhatela ku va khutaza?

¹⁴ Hinkwavo lava hlawulaka ku gandzela Yehovha namuntlha va fanele va tiyimisela ku titsona swo karhi hikwalaho ka leswi va n’wi rhandzaka. Mikarhi yin’wana a swi olovi ku endla tano. Hi nga pfunana njhani leswaku hi titsona swo karhi hikwalaho ka leswi hi rhandzaka Yehovha? Hi ku va hi khutazana. (Yobo 16:5) Xana ku ni vamakwerhu vo karhi evandlheni ra ka n’wina lava ringetaka ku tshika swo karhi evuton’wini  bya vona leswaku va ta kota ku endla swo tala entirhweni wa Yehovha? Xana u tiva vana vo karhi lava ha riki exikolweni naswona hi xivindzi va tiyimiseleke ku nga fani ni vana van’wana hambiloko ku endla tano swi tika? Ku vuriwa yini hi swichudeni swa Bibele ni vamakwerhu lava swi va tikelaka leswaku va tshama va tshembekile hikwalaho ka leswi mindyangu ya vona yi va kanetaka? A hi tirhiseni nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu hi wu kumaka leswaku hi khutaza vagandzeri vo tano lava rhandzekaka, hi va byela ndlela leyi hi tlangelaka leswi va titsonaka swona ni xivindzi lexi va xi kombisaka.—Film. 4, 5, 7.

15. Xana van’wana va va pfune njhani vamakwerhu lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo?

¹⁵ Mikarhi yin’wana hi nga swi kota ku pfuna vamakwerhu lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo. (Swiv. 19:17; Hev. 13:16) Leswi hi leswi makwerhu wa xisati la dyuhaleke wo tshembeka loyi a tshamaka eSri Lanka a a navela ku swi endla. U engeteleriwe mali ya penceni leyi a a yi kuma naswona a a lava ku pfuna vamakwerhu vambirhi va xisati va maphayona lava ha riki vantshwa leswaku va nga tshiki ku phayona hambiloko va ri ni swiphiqo swa timali. Kutani u endle xiboho xo va hakelela swikoxo swa foni n’hweti ni n’hweti. Mawaku xikombiso lexinene lexi makwerhu loyi wa xisati a hi vekeleke xona!

16. Hi nga dyondza yini eka lunghiselelo ra Vanaziri va khale?

¹⁶ Hi nga dyondza swo tala eka xikombiso lexinene lexi hi vekeriweke xona hi Vanaziri! Hambiswiritano, lunghiselelo leri ri tlhela ri paluxa swin’wana hi Yehovha Tata wa hina wa le matilweni. Wa swi tiva leswaku ha swi lava ku n’wi tsakisa ni leswaku hi tiyimisele ku titsona swo karhi leswaku hi namarhela xihlambanyo lexi hi xi endleke loko hi tinyiketela. U hi endla vanhu hi ku hi pfumelela hi hlawula ndlela leyi hi lavaka ku n’wi kombisa hayona leswaku ha n’wi rhandza. (Swiv. 23:​15, 16; Mar. 10:​28-30; 1 Yoh. 4:19) Lunghiselelo ra Vanaziri ri kombisa leswaku Yehovha wa swi vona naswona wa swi tlangela loko hi titsona swo karhi leswaku hi n’wi tirhela. Onge hi nga tiyimisela ku ya emahlweni hi tirhela Yehovha hi ku swi rhandza ni hilaha hi nga kotaka hakona.