Loko hi ya hi tiva mahanyelo ya munhu wo karhi hi ta ya hi n’wi tiva ku antswa ni ku va ni vunghana lebyikulu na yena. Hilaha ku fanaka, loko hi ya hi titiva kahle timfanelo ta Yehovha hi ta n’wi tiva ku antswa, hi tlhela hi va vanghana va yena. Eka timfanelo hinkwato leti Xikwembu xi nga na tona, ku ni ta mune leti nga ta nkoka: matimba, vutlhari, vululami ni rirhandzu.

“Oho  Yehovha Hosi leyi Lawulaka! Waswivo, wena u endle matilo ni misava hi matimba ya wena lamakulu.”—YEREMIYA 32:17.

Loko hi languta ntumbuluko hi vona matimba ya Xikwembu. Hi xikombiso, loko u humela ehandle ku ri ni dyambu, u twa yini emirini wa wena? Ku kufumela ka masana ya dyambu. Kahlekahle, sweswo swi endliwa hi matimba ya Yehovha lama hlamarisaka. Dyambu ri ni matimba yo tani hi kwihi? Ku vuriwa leswaku laha dyambu ri nga kona ku hisa kwalomu ka 15 000 000°C. Eka sekoni yin’wana ni yin’wana, dyambu ri humesa ndzilo lowu ringanaka ni ku buluka ka tibomo ta nyutliya ta madzana ya timiliyoni.

Hambiswiritano, eka tinyeleti ta tsandza va hlayi leti nga kona, tin’wana ta tona i tikulu loko ti ringanisiwa ni dyambu. Van’wasayense va vula leswaku nyeleti leyikulu leyi vuriwaka UY Scuti, yi kule ngopfu lerova yi hundza dyambu hilaha ku andzisiweke ka 1 700. Loko UY Scuti, yo tshama laha dyambu ri nga kona yi nga funengeta tipulanete ta mune naswona yi nga fika ni le ka pulanete ya Jupiter hi leswi yi nga yikulu. Leswi swi hi pfuna ku twisisa leswi Yeremiya a swi vuleke hi Yehovha Xikwembu, loyi a endleke matilo ni misava ni vuako hinkwabyo hi matimba ya yena lamakulu.

Hi vuyeriwa njhani eka matimba ya Xikwembu? Vutomi bya hina byi titshege hi swilo leswi Xikwembu xi swi vumbeke, swo tani hi dyambu ni switirhisiwa  leswi nga kona emisaveni. Hikwalaho, Xikwembu xi tirhisa matimba ya xona leswaku xi pfuna un’wana ni un’wana wa hina. Njhani? Hi lembe xidzana ro sungula, Xikwembu xi nyike Yesu matimba yo endla masingita. Ha hlaya: “Lava feke mahlo va vona, ni lava khutaka va famba, va nhlokonho va basisiwa naswona lava feke tindleve va twa, ni lava feke va pfuxiwa.” (Matewu 11:5) Ku vuriwa yini hi hina namuntlha? Bibele yi ri: “Loyi a karhaleke u n’wi nyika matimba,” yi tlhela yi ku: “Lava tshembaka Yehovha va ta tlhela va kuma matimba.” (Esaya 40:29, 31) Xikwembu xi hi nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” leswaku hi kota ku tiyisela swiyimo swo tika evuton’wini. (2 Vakorinto 4:7) Xana a wu swi lavi ku tshinela eka Xikwembu lexi tirhisaka matimba ya xona lamakulu leswaku xi hi pfuna?

“Mintirho ya wena yi tele swinene, Wena Yehovha! Hinkwayo ka yona u yi endle hi vutlhari.” —PISALEMA 104:24.

Loko hi dyondza hi swilo leswi Xikwembu xi swi endleke, hi ya hi vona vutlhari bya xona lebyi hlamarisaka. Hi xikombiso, ku ni dyondzo leyi vuriwaka biomimetics leyi ku dyondziwaka hi swilo swa ntumbuluko, laha van’wasayense va antswisaka swilo leswi va swi endleke hi ku kopela eka ntumbuluko. Ku suka eka swilo leswitsongo swo fana ni kunupu ku ya eka swilo leswikulu swo tanihi xihahampfhuka.

Vutlhari bya Xikwembu byi vonaka eka ndlela yo hlamarisa leyi miri wa munhu wu vumbiweke ha yona. Hi xikombiso, xiya ndlela leyi n’wana a vumbiwaka ha yona. Leswi swi sungula hi ku nonisiwa ka sele yin’we leyi tameleke switekela swo tala leswi lavekaka. Sele yoleyo yi humesa tisele to tala leti fanaka. Hi nkarhi lowu faneleke, tisele ti sungula ku vumbeka hi tindlela to hambanahambana, tin’wana i tisele ta ngati, tisele ta misiha ni tisele ta marhambu. Kutani ku sungula ku vumbeka swirho swo hambanahambana naswona swi sungula ku tirha. Hi tinh’weti ta kaye ntsena, tisele toleto tiva se ti vumbe n’wana la heleleke. Ndlela leyi munhu a vumbekaka ha yona, yi susumetele vo tala ku pfumelelana ni leswi mutsari wa Bibele a swi vuleke, u te: “Ndzi ta ku dzunisa hikuva ndzi endliwe hi ndlela yo hlamarisa.”—Pisalema 139:14.

Vutlhari bya Xikwembu byi hi vuyerisa njhani? Muvumbi wa swi tiva leswi hi swi lavaka leswaku hi tsaka. Hi ku tirhisa vutlhari byakwe ni ku twisisa, u hi nyika ndzayo ya vutlhari leyi humaka eRitweni rakwe ku nga, Bibele. Hi xikombiso, yi hi khutaza leswaku hi: ‘Hambeta . . . hi rivalelana hi ku ntshunxeka.’ (Vakolosa 3:13) Leyi i ndzayo ya vutlhari. Valavisisi va vula leswaku ku rivalela swi nga endla hi etlela vurhongo bya n’wantenyana naswona swi nga hunguta high blood. Swi nga ha tlhela swi hunguta ntshikilelo wa mianakanyo ni mavabyi man’wana. Xikwembu xi fana ni munghana la khathalaka, loyi a hi nyikaka switsundzuxo leswi nga hi pfunaka. (2 Timotiya 3:16, 17) Xana a wu swi tsakeli ku va ni munghana wo tano?

“Yehovha u rhandza vululami.”—PISALEMA 37:28.

Mikarhi hinkwayo Xikwembu xi endla swo lulama. Hikwalaho, “a swi ve ekule swinene ni Xikwembu xa ntiyiso leswaku xi endla hilaha ku hombolokeke, ni Lowa Matimba Hinkwawo ku endla hilaha ku nga lulamangiki!” (Yobo 34:10) Vuavanyisi bya yena byi lulamile, hilaha mupisalema a kombiseke ha kona, loko a vulavula hi Yehohva u te: “Wena u ta avanyisa vanhu hi vululami.” (Pisalema 67:4) “Yehovha, u vona leswi mbilu yi nga swona,” a hi nge n’wi kanganyisi hikuva mikarhi hinkwayo u kota ku vona ntiyiso naswona u avanyisa hi ndlela leyinene. (1 Samuwele 16:7) Ku tlula kwalaho, Xikwembu xi kota ku vona swiendlo hinkwaswo swa ku pfumala vululami ni vukanganyisi lebyi nga kona emisaveni, naswona xi tshembise leswaku “lavo homboloka . . . va ta dlayiwa emisaveni.”—Swivuriso 2:22.

Hambiswiritano, Xikwembu a hi muavanyisi wa tihanyi naswona a xi tshami xi lunghekele ku hi xupula. Xi hi komba tintswalo loko xi vona swi fanerile. Bibele yi ri: “Yehovha u ni tintswalo ni nsovo,” hambi ku ri eka vanhu vo homboloka loko va hundzuka. Xana byebyo a hi vululami?—Pisalema 103:8; 2 Petro 3:9.

Vululami bya Xikwembu byi hi vuyerisa njhani? Muapostola Petro u te: “Xikwembu a xi yi hi nghohe, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.” (Mintirho 10:34, 35) Ha vuyeriwa eka vululami bya Xikwembu hikuva a xiyi hi nghohe. Hi nga swi kota ku tshinela eka xona ni ku va va gandzeri va xona ku nga khathariseki rixaka, tiko, dyondzo kumbe xikhundlha.

Leswi Xikwembu xi lavaka leswaku hi twisisa vululami bya xona ni ku vuyeriwa eka byona, xi hi nyike ripfalo. Matsalwa ma vula leswaku ripfalo i nawu lowu ‘tsariweke etimbilwini ta hina,’ leri tirhaka tanihi “mbhoni” eka swilo swo biha kumbe leswinene leswi hi swi endlaka. (Varhoma 2:15) Hi vuyeriwa njhani? Loko hi ri letele kahle ripfalo ra  hina, ri ta hi susumetela ku papalata swiendlo swo biha. Kutani loko hi endla swihoxo, ri nga hi susumetela ku hundzuka ni ku lulamisa swihoxo swa hina. Kahlekahle ku twisisa vululami bya Xikwembu swi nga hi pfuna leswaku hi tshinela eka xona!

“Xikwembu i rirhandzu.”—1 YOHANE 4:8.

Xikwembu xi ni matimba, vutlhari ni vululami kambe Bibele a yi vuli leswaku Xikwembu i matimba, vutlhari kumbe vululami. Yi vula leswaku i rirhandzu. Hikwalaho ka yini? Hikuva hi nga ha vula leswaku matimba ya Xikwembu ma endla leswaku xi endla swilo hi vululami naswona vutlhari byi kongomisa swiendlo swa xona. Yehovha u susumetiwa hi rirhandzu leswaku a endla swo karhi. Swilo hinkwaswo leswi a swi endlaka u swi endla hi rirhandzu.

Hambileswi Yehovha a nga pfumariki nchumu, rirhandzu ri n’wi susumetele ku vumba swivumbiwa swo tlhariha etilweni ni le misaveni, leswaku swi vuyeriwa eka rirhandzu ni nkhathalelo wa yena. Leswi a nga riki na vutianakanyi, u vumbe misava leswaku vanhu va tshama eka yona. U komba vanhu hinkwavo rirhandzu hi ku ‘tsuvukisa dyambu ra yena eka vanhu vo homboloka ni lavanene naswona a nisaka mpfula yakwe ehenhla ka vanhu lava lulameke ni lava nga lulamangiki.’—Matewu 5:45.

Ku engetela kwalaho, “Yehovha u ni xinakulobye lexikulu swinene ni tintswalo.” (Yakobo 5:11) U rhandza lava tikarhatelaka ku n’wi tiva ni ku tshinela eka yena naswona u va teka va ri va nkoka. Entiyisweni, ‘wa hi khathalela.’—1 Petro 5:7.

Rirhandzu ra Xikwembu ri hi vuyerisa njhani? Hi tsakisiwa hi ku xonga ka dyambu loko ri pela. Ha tsaka loko hi vona n’wana a n’wayitela. Hi tlangela rirhandzu leri swirho swa ndyangu swi hi kombisaka rona. Leswi i swilo switsongo kambe swa hi phyuphyisa.

Xin’wana lexi hi vuyerisaka eka rirhandzu ra Xikwembu i xikhongelo. Bibele yi hi khutaza yi ku: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina.” Ku fana ni tatana loyi a nga ni rirhandzu, u lava hi kombela ku pfuniwa loko hi ri ni swiphiqo. Tanihi leswi Yehovha a hi rhandzaka, u hi tshembisa ku hi nyika “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo.”—Vafilipiya 4:6, 7.

Xana rungula leri vulavulaka hi timfanelo ta Xikwembu to tanihi matimba, vutlhari, vululami ni rirhandzu, ri ku pfunile leswaku u kota ku tiva Xikwembu ku antswa? Leswaku u hambeta u tlangela leswi Xikwembu xi ku endleleke swona, hi ku khutaza leswaku u dyondza leswi xi swi endleke ni leswi xi nga ta swi endla.