1, 2. (a) Hi yihi hakelo leyi vanhu va Yehovha va yi languteleke? (b) I yini lexi nga hi pfunaka ku tshama hi langutele hakelo? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

KU FANA na muapostola Pawulo, Vakreste lava totiweke namuntlha va ni ntshembo wa risima wo kuma “hakelo ya ku vitaneriwa ehenhla hi Xikwembu.” (Filp. 3:14) Va swi langutele hi mahlongati ku fuma na Yesu Kreste etilweni ni ku tirha swin’we na yena leswaku va endla vanhu va va lava hetisekeke. (Nhlav. 20:6) Hakunene va ni ntshembo lowu tsakisaka! Kasi lava tinyimpfu tin’wana va ni ntshembo lowu hambaneke. Va ni ntshembo wo kuma vutomi hilaha ku nga heriki laha misaveni naswona ntshembo lowu wu va endla va tsaka.—2 Pet. 3:13.

² Pawulo u pfune Vakreste lava totiweke leswaku va tshama va tshembekile ni leswaku va kuma hakelo hi ku va khutaza a ku: “Hlayisani mianakanyo ya n’wina yi ri eka swilo swa le henhla.”  (Kol. 3:2) A va fanele va tshama va langutele hakelo ya vona ya risima ya le tilweni. (Kol. 1:4, 5) Loko vanhu va Yehovha va anakanyisisa hi mikateko leyi a nga ta va nyika yona sweswo swi va pfuna leswaku va tshama va langutele hakelo ku nga khathariseki leswaku va ni ntshembo wo hanya laha misaveni kumbe etilweni.—1 Kor. 9:24.

3. Hi wahi makhombo lawa Pawulo a lemukiseke Vakreste kulobye ha wona?

³ Pawulo u tlhele a lemukisa Vakreste kulobye hi makhombo lama nga endlaka leswaku va nga yi kumi hakelo. Hi xikombiso, u lemukise vandlha ra le Kolosa hi Vakreste va mavunwa lava a va ringeta ku tsakisa Xikwembu hi ku landzelela nawu wa Muxe ematshan’wini yo va ni ripfumelo eka Kreste. (Kol. 2:16-18) Muapostola Pawulo u tlhele a hlamusela mintlhamu yin’wana leyi nga endlaka leswaku na hina namuntlha hi nga yi kumi hakelo. Hi xikombiso, u hlamusele leswaku hi nga lwisana njhani ni ku navela ko biha, ku lulamisa swiphiqo ni vamakwerhu swin’we ni le ndyangwini. Xitsundzuxo lexi a xi nyikeleke etimhakeni leti xa tirha ni le ka hina namuntlha. Hikokwalaho, a hi kambisiseni swilemukiso swin’wana swa rirhandzu swa Pawulo eka papila ra yena leri yaka eka Vakolosa.

4. Ha yini ku navela ko biha ku nga endlaka leswaku hi nga yi kumi hakelo?

⁴ Endzhaku ko tsundzuxa vamakwavo va yena hi ntshembo wa vona wa risima Pawulo u tsale a ku: “Dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu, ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa.” (Kol. 3:5) Ku navela ko biha ku na matimba swinene naswona ku nga endla leswaku hi nga ha vi na ntshembo ku tlhela ku onha vuxaka bya hina na Yehovha. Makwerhu un’wana loyi a phasiwe hi ku navele ko biha, loko a tlhele a sungula ku hlanganyela u vule leswi: “Ku navela loku ko biha a ku ri ni matimba swinene lerova ndzi tsandzeke ku ku balekela hileswi se a ku dzime timitsu.”

5. Hi nga tisirhelela njhani eswiyin’weni leswi nga ni khombo?

⁵ I swinene leswaku hi va ni vuxiyaxiya loko hi hlangana ni swiyimo leswi nga ha hi ringaka leswaku hi nga yingisi milawu ya Yehovha ivi hi tikhoma hi ndlela yo biha. Hi xikombiso, ku ta va vutlhari leswaku loko vanhu va ha ku sungula ku rhandzana va namba va tivekela swipimelo emhakeni yo khomana, ku ntswontswana ni ku va voxe. (Swiv. 22:3) Swiyimo swin’wana leswi nga ha ringaka Mukreste swi nga va kona loko makwerhu a tirha ni munhu wa rimbewu leri hambaneke kumbe a tirhela ekule ni le kaya. (Swiv. 2:10-12, 16) Loko u tikuma u ri eka xiyimo xexo, titivise leswaku u Mbhoni ya Yehovha, tikhome hi ndlela leyi xiximekaka naswona u nga rivali leswaku ku komba munhu un’wana leswaku wa n’wi tsakela swi nga va ni khombo. Nakambe hi nga ha ringeka hi ku olova loko hi tshikilelekile kumbe hi ri ni xivundza. Hi nkarhi wolowo hi nga ha titwa hi lava munhu wo hi susa xivundza. Hi nga titwa hi tshikilelekile lerova hi pfumela ku hungasiwa hi un’wana ni un’wana. Loko sweswo swi ku endlekela kombela mpfuno eka Yehovha ni le ka vamakwerhu leswaku u nga lahlekeriwi hi hakelo.—Hlaya Pisalema 34:18; Swivuriso 13:20.

6. I yini leswi hi faneleke hi swi tsundzuka loko hi hlawula vuhungasi?

⁶ Leswaku hi dlaya ku navela loku thyakeke, hi fanele hi papalata vuhungasi byi thyakeke. Vuhungasi lebyi nga kona namuntlha byi kucetela mahanyelo lama a ma ri kona eSodoma na Gomora. (Yudha 7) Lava endlaka tifilimi va endla leswaku ku tikhoma ko biha ku vonaka ku nga ri na khombo. Hi fanele hi va ni vuxiyaxiya loko hi hlawula vuhungasi. Hi fanele hi tiyiseka leswaku vuhungasi lebyi hi byi hlawulaka a byi hi siveli ku kuma hakelo ya vutomi.—Swiv. 4:23.

7. I swiphiqo swihi leswi hi nga langutanaka na swona evandlheni?

⁷ Hinkwerhu ha pfumela leswaku ku va Timbhoni ta Yehovha i nkateko. Ku dyondza Rito ra Xikwembu eminhlanganweni ni ku kombisana rirhandzu ni musa swi hi pfuna leswaku hi tshama hi langutele hakelo. Hambiswiritano, mikarhi yin’wana ku nga voni swilo hi tihlo rin’we swi nga pfuxa timholovo evandlheni. Loko hi tsandzeka ku lulamisa swiphiqo swa muxaka wolowo sweswo swi nga endla leswaku hi va ni xikhomela.—Hlaya 1 Petro 3:8, 9.

8, 9. (a) I timfanelo tihi leti nga ta hi pfuna leswaku hi kuma hakelo? (b) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi kondletela ku rhula loko makwerhu un’wana a hi khunguvanyisile?

⁸ Hi nga endla njhani leswaku xikhomela xi nga hi siveli ku kuma hakelo? Pawulo u khutaze vakolosa a ku: “Hikwalaho, leswi mi nga vahlawuriwa va Xikwembu, vo kwetsima ni lava rhandziwaka, tiambexeni xinakulobye lexikulu xa tintswalo, musa, mianakanyo yo titsongahata, ku rhula, ni ku va ni mbilu yo leha. Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka loko un’wana a ri ni xivangelo xa ku vilerisiwa hi un’wanyana. Tanihi leswi Yehovha a mi rivaleleke hi ku ntshunxeka, na n’wina endlani sweswo. Kambe, handle ka swilo leswi hinkwaswo, ambalani rirhandzu, hikuva i xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.”—Kol. 3:12-14.

⁹ Rirhandzu ni musa swi nga hi pfuna leswaku hi rivalelana. Hi xikombiso, loko hi vavisiwile hi marito kumbe hi swiendlo swa makwerhu hi nga ha tsundzuka mikarhi leyi hina hi tshameke hi vavisa van’wana hi marito kumbe hi swiendlo. Xana a hi tsaki loko vamakwerhu van’wana va honisa swihoxo swa hina? (Hlaya Eklesiasta 7:21, 22.) Ha swi tlangela leswi hi musa Kreste a hlengeleteke vagandzeri va ntiyiso hi vun’we. (Kol. 3:15) Hi rhandza Xikwembu xin’we, hi chumayela rungula rin’we naswona hi langutana ni mintlhontlho leyi fanaka. Loko hi rhandzana, hi va ni musa hi tlhela hi rivalelana hi ta endla leswaku vandlha ri va ni vun’we ni ku tshama hi langutele hakelo ya vutomi.

10, 11. (a) Ha yini swi ri ni khombo ku va ni mavondzo? (b) Hi nga endla yini leswaku mavondzo ma nga hi siveli ku kuma hakelo?

¹⁰ Swikombiso leswi nga kona eBibeleni swi hi tsundzuxa leswaku ku va ni mavondzo swi nga endla leswaku hi nga yi kumi hakelo. Hi xikombiso, Kayini u sungule ku vondzoka makwavo avele kutani a n’wi dlaya. Kora, Dathani na Abirama va vondzoke Muxe kutani va sungula ku lwisana na yena. Hilaha ku fanaka loko Davhida swi sungula ku n’wi fambela kahle Hosi Sawulo u sungule ku n’wi vondzoka kutani a ringeta ku n’wi dlaya. Hi yona mhaka leyi Rito ra Xikwembu ri nge: “Laha ku nga ni mavondzo ni ku kanetana, hi laha ku nga ni mpfilumpfilu ni swilo hinkwaswo swo biha.”—Yak. 3:16.

¹¹ Loko hi tikarhatela ku va ni rirhandzu ni musa a hi nge vi na wona mavondzo. Bibele yi ri: “Rirhandzu ri ni mbilu yo leha ni musa. Rirhandzu a ri na mavondzo.” (1 Kor. 13:4) Hi fanele hi tikarhatela ku vona swilo hilaha Yehovha a swi vonaka hakona hi teka vamakwerhu tanihi swirho swa miri wun’we ku nga vandlha, sweswo swi ta hi pfuna leswaku hi nga vi na mavondzo. Leswi swi ta endla hi tsaka ni vamakwerhu hilaha Bibele yi vulaka hakona loko yi ku: “Loko xirho xin’wana xi vangamisiwa, swirho leswin’wana hinkwaswo swi tsaka na xona.” (1 Kor. 12:16-18, 26) Xisweswo ematshan’wini yo va ni mavondzo hi ta tsaka loko van’wana swi va fambela kahle. Xiya xikombiso xa n’wana wa Hosi Sawulo ku nga Yonathani. A nga vanga ni mavondzo loko a twa leswaku Davhida hi yena a nga ta va hosi ematshan’wini yakwe. Ku ri na sweswo u n’wi khutazile. (1 Sam. 23:16-18) Na hina a hi veni ni musa ni rirhandzu ku fana na Yonathani.

12. Hi xihi xitsundzuxo lexi nga hi pfunaka leswaku hi kuma hakelo tanihi ndyangu?

¹² Ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele swi nga endla leswaku ndyangu wu tsaka wu tlhela wu va ni ku rhula naswona sweswo swi nga wu pfuna leswaku wu kuma hakelo. Hi xihi xitsundzuxo xa le Matsalweni lexi Pawulo a xi nyikeke mindyangu ya Vakreste va le Kolosa? U te: “N’wina vavasati lava tekiweke, tivekeni ehansi ka vanuna va n’wina, tanihi leswi swi fanelaka eHosini. N’wina vavanuna lava tekeke, tshamani mi ri karhi mi rhandza vasati va n’wina naswona mi nga va hlundzukeli ku tlula mpimo. N’wina vana, yingisani vatswari va n’wina eka xin’wana ni xin’wana, hikuva leswi swa tsakisa swinene eHosini. N’wina vatatana, mi nga dyisi vana va n’wina mbitsi, leswaku va nga heli mbilu.” (Kol. 3:18-21) A swi kanakanisi leswaku ku tirhisa ndzayo leyi Pawulo a huhuteriweke ku yi tsala swi nga pfuna vavanuna, vavasati swin’we ni vana.

13. Wansati la nga Mukreste a nga n’wi pfuna njhani nuna wakwe leswaku a va Mbhoni?

¹³ U ta endla yini loko u vona onge nuna wa wena loyi a nga riki Mbhoni a nga ku khomi kahle? Xana swi ta ku pfuna ku phikizana na yena? Hambiloko wo swi kota ku endla leswaku a endla leswi u swi lavaka kambe xana sweswo swi ta n’wi pfuna leswaku a va Mbhoni? A swi tshembisi. Kambe loko u xixima vunhloko bya nuna wa wena sweswo swi ta endla leswaku ndyangu  wa wena wu tsaka, u ta va u dzunisa Yehovha naswona u nga tlhela u swi kota ku pfuna nuna wa wena leswaku a va Mbhoni kutani hinkwenu ka n’wina mi kuma vutomi lebyi nga heriki.—Hlaya 1 Petro 3:1, 2.

14. Wanuna la nga Mukreste u fanele a endla yini loko nsati wakwe a nga n’wi xiximi?

¹⁴ U ta endla yini loko u vona onge nsati wa wena la nga riki Mbhoni a nga ku xiximi? Xana ku tiendla makhonya swi ta n’wi susumetela leswaku a ku xixima? Nikatsongo! Xikwembu xi lava leswaku u tekelela Yesu hi ku va nhloko ya ndyangu leyi nga ni rirhandzu. (Efe. 5:23) Yesu u rhangela vandlha hi ku ri lehisela mbilu ni ku ri kombisa rirhandzu. (Luka 9:46-48) Loko wanuna a tekelela Yesu sweswo swi nga pfuna nsati wakwe leswaku a va Mbhoni.

15. Wanuna la nga Mukreste u swi kombisa njhani leswaku u rhandza nsati wakwe?

¹⁵ Yehovha u lerisa vavanuna leswi: “Tshamani mi ri karhi mi rhandza vasati va n’wina naswona mi nga va hlundzukeli ku tlula mpimo.” (Kol. 3:19) Wanuna la rhandzaka nsati wakwe u yingisela mavonelo yakwe naswona wa n’wi tiyisekisa leswaku leswi a swi vulaka u swi tekela enhlokweni. (1 Pet. 3:7) Hambiloko a nga tshameli ku endla leswi nsati a swi ringanyetaka kambe loko a endla swiboho wa ringanisela hi ku lava ku twa vonelo rakwe. (Swiv. 15:22) Loko wanuna a rhandza nsati wakwe swi ta endla leswaku nsati a n’wi xixima hi ku swi rhandza handle ko sindzisiwa. Loko wanuna a rhandza nsati wakwe ni vana vakwe sweswo swi ta endla leswaku ndyangu wakwe wu tirhela Yehovha wu tsakile naswona wu ta kuma hakelo.

16, 17. Loko u ri muntshwa, i yini lexi nga ku pfunaka leswaku u amukela ndzayo ya vatswari va wena?

¹⁶ U ta endla yini loko u ri muntshwa naswona u vona onge vatswari va wena lava nga Timbhoni a va ku twisisi naswona va ku tikisela hi swinawanawana? Ku hlundzukisiwa hi mhaka yoleyo swi nga ku endla u kanakana loko ku tirhela Yehovha ku ri nchumu lowunene. Kambe loko u pfumelela ku hlundzuka ku ku tshikisa ku tirhela Yehovha, u nge va kumi emisaveni vanhu lava ku rhandzaka ku fana ni vatswari va wena swin’we ni vamakwerhu evandlheni.

¹⁷ Loko vatswari va wena va nga ku tshinyi xana sweswo a swi nga ta endla u vona onge a va ku rhandzi? (Hev. 12:8) Kumbexana u khunguvanyisiwa hi ndlela leyi vatswari va wena va ku tshinyaka ha yona. Ematshan’wini yo languta ndlela leyi va ku tshinyaka ha yona ringeta ku twisisa xivangelo xo va va ku tshinya. Rhurisa mbilu naswona u papalata ku va xopaxopa. Rito ra Xikwembu ri ri: “Un’wana ni un’wana la hlwelaka ku vula marito yakwe u ni vutivi, naswona munhu la nga ni ku twisisa u ni moya wo rhula.” (Swiv. 17:27) Kombisa leswaku se u le ku kuleni hikuva u nga nyenyeli loko u layiwa, u nga karhateki hi ndlela leyi u layiweke ha yona. (Swiv. 1:8) I nkateko ku va ni vatswari lava rhandzaka Yehovha naswona va lava ku ku pfuna leswaku u kuma hakelo ya vutomi lebyi nga heriki.

18. I yini lexi ku endlaka u tiyimisela ku tshama u langutele hakelo?

¹⁸ Swa tsakisa ku anakanyisisa hi hakelo ya hina ku nga khathariseki leswaku i hakelo ya le tilweni kumbe i ya laha misaveni. Hi nga tiyiseka hi ntshembo wolowo hikuva ku tshembise Muvumbi hi yexe. Xikwembu xi vula leswi hi Paradeyisi: “Misava yi ta tala hi ku tiva Yehovha.” (Esa. 11:9) Hinkwavo lava tshamaka emisaveni va ta dyondzisiwa hi Xikwembu. Yoleyo i hakelo leyi hi faneleke hi tikarhatela ku yi kuma. Tshama u langutele leswi Yehovha a swi tshembiseke naswona u nga pfumeleli nchumu xi ku sivela ku kuma hakelo!