Timbhoni ta Yehovha se ti sungurile ku aka ntsindza wa tona lowuntshwa wa misava hinkwayo ekusuhi ni Tiva ra Sterling Forest (kumbe Blue Lake) endhawini ya le makaya eNew York State. Ti swi sirhelela njhani swiharhi ni mbango kwalaho?

Timbhoni ti ake rihlampfu ra xinkarhana leri rhendzelaka ndhawu leyi ku akiwaka eka yona leswaku ti sivela tinyoka leti vuriwaka timber rattlesnakes, timfutsu leti vuriwaka eastern box turtle ni leti vuriwaka wood turtle leswaku ti nga ngheni endhawini leyi vutomi bya tona byi nga ha tshukaka byi va ekhombyeni eka yona. Rihlampfu rero ri tshamela ku kamberiwa ku tiyiseka leswaku swiharhi a swi ngheni ivi swi pfaleleka endhawini leyi ku tirheriwaka eka yona. Endzhaku ka loko ntirho wo aka wu herile naswona rihlampfu ri susiwile, nyoka yihi ni yihi leyi vuriwaka rattlesnake leyi nga ta kumiwa ekusuhi swinene ni miako yi ta tlheriseriwa ekhwatini hi munhu loyi a swi dyondzeleke leswaku a swi endla hi ndlela leyi sirhelekeke.

Mirhi yi tsemiwe hi xixika leswaku swinyenyana leswi vuriwaka eastern bluebird swi nga kavanyeteki enkarhini lowu swi tiakela swisaka ha wona. Endzhaku ka loko ntirho wo aka wu hetiwile etindhawini leti mirhi yi tsemiweke eka tona, Timbhoni ti ta aka mabokisi lama nga swisaka leswaku ti khutaza swinyenyana leswaku swi vuya ekaya.

Nakambe Timbhoni ti khula ni ku basisa tindhawu tin’wana exikarhi ka October na March leswaku ti pfumelela timbewu ta ximilana lexi vuriwaka hyssop skullcap, lexi nga ekhombyeni ro herisiwa xi nga ha vi kona, leswaku ti hangalaka ni ku mila kahle. Endlelo leri ra namarheriwa hambileswi ku nga siki kumiwaka hambi ku ri ximilana xin’we xa muxaka lowu endhawini leyi ku akiwaka eka yona eWarwick kusukela hi 2007.

ETiveni ra Sterling Forest, leri nga ndzilakano wa ndhawu leyi ku akiwaka eka yona, ku tshama mixaka yo hambana-hambana ya masekwa lama vitaniwaka waterfowl swin’we ni tinhlampfi to tanihi trout, bass, pickerel ni perch. Leswaku ku sirheleriwa tiva leri, vapfampfarhuti va miako va hlawule maakelo yo hambana-hambana lama nga onhiki mbango. Maakelo ya kona ma katsa ku byala swimilana elwangwini bya miako, leswaku swi tswonga tikhemikhali leti thyakisa leti nga eka mati ya mpfula ni ku hunguta ku khuluka ka mati. Ku engetela kwalaho, swimilana swa ntumbuluko leswi nga eribuweni ra tiva swi ta tshikiwa ni ku sirheleriwa.

Mbhoni yin’wana leyi tirhanaka swinene ni ku sirheleriwa ka swimilana ni mbango entirhweni lowu wo aka, u te: “Hambileswi ku aka hi ndlela leyi swi lavaka ku hlela ni nkarhi lowu engetelekeke, hi tiyimiserile ku sirhelela swimilana ni mbango emiakweni ya le Warwick.”