Loko hi tshamela ku pimisa hi ku hambana loku ku nga kona ka hina ni vanhu van’wana, hi ta gama hi va ni xikheto. Leswo swi nga yentxa swaku hi va tekela hansi vanhu lava va kalaka va nga fani na hina. Loko hi sungula ku titwisa xileswo a hi nga ta va twela wusiwana vanhu van’wana, hikusa ku pfumala ntwelawusiwana swi yentxa vanhu va va ni xikheto.

“Tsakani ni lavatsakaka, mirila ni lavarilaka.” — VARHOMA 12:15.

Swi vula yini leswi? Nawu lowu wa Bibele wu vula swaku hi fanele hi va ni ntwelawusiwana. Ntwelawusiwana i ku kota ku tiveka ka xiyimu xa munhu mun’wana. U titwisa xileswi a titwisaka xiswona.

Loko hi mu twela wusiwana munhu mun’wana, hi ta vona swaku ka hina na yena ku ni leswi hi fanaka hi swona. Hi ta vona swaku munhu yelweyo a nga ha titwisa xileswi na hina hi titwisaka xiswona ni ku yentxa swilo hi ndlela leyi na hina hi yentxaka hi yona. Ntwelawusiwana wu nga hi pfuna ku vona swaku hinkwerhu hi maxaka hambiloko hi nga tshami ka tindhawu ta ku fana. Loko hi tshamela ku pimisa hi leswi hi fanaka hi swona ni vanhu van’wana swi ta hi pfuna swaku hi nga va tekeli hansi.

Ntwelawusiwana wu ta hi pfuna swaku hi hlonipha vanhu van’wana. Anne-Marie wa Senegal, a a nga swi hloniphi swisiwana leswi a swi tekeliwa hansi a tikweni la yena. Kambe a tlhamusela leswi ntwelawusiwana wu nga mu pfunisa xiswona loko a ku: “Nkama ni nga vona leswi a va hluphekisa xiswona vanhu lava, ni tivutisile swaku mina a ni ta titwisa ku yini loko a ni li ka xiyimu xa vona. Leswo swi ni pfunile ku vona swaku a ni va tluli hi nchumu vanhu lava hikusa hambi leswi ni nga na swona a ni swi kumanga hi ntamu wa mina.” Loko hi zama ku twisisa swikarhatu leswi vanhu van’wana va kumanaka na swona, hi ta swi kota ku va twela wusiwana, ku hambana ni ku tshamela ku va sola sola.

Loko ku ni vanhu lava u va tekelaka hansi, zama ku vona leswi wena na vona mi fanaka hi swona. Hi xikombiso, pimisa hi leswi va titwisaka xi swona

• loko va dla swakudla ni ndjangu wa vona

• loko va vuya hi ntirhweni na va karhalile

• loko va tlanga ni vanghanu va vona

• loko va yingisela muzika lowu va wu rhandzaka

U gama u tivona na u li ka xiyimu xa vona. Se u tivutisa leswi:

• ‘A ni ta titwisa ku yini loko vanhu van’wana va ni vona na ni nga li wa nchumu?’

• ‘A ni ta titwisa ku yini loko vanhu van’wana va ni yavanyisa ni ku ni tiva na va nga ni tivi?’

• ‘Loko a ni lumba ntlawa wa vona a ni ta lava swaku vanhu va’wana va ni khomisa ku yini?’