1-2. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi?

MINKAMA yin’wana hi nga ha hela ntamu hi ku vona swaku hi hanya malembe ya matsongo naswona wutomi “li tale hi swikarhatu.” (Yobo 14:1) Leswo a swi hlamalisi hikusa vanhu van’wana lava a va tirhela Yehovha ka minkama ya khale, na vona a va titwisa xileswo funtshi van’wana a va navela ni ku fa. (1 Tiho. 19:2-4; Yobo 3:1-3, 11; 7:15, 16) Kambe minkama hinkwayu Yehovha a a va pfuna a tlhela a va nyika ntamu. Leswi swi nga va yentxekela swi tsaliwile swaku swi ta hi pfuna. — Rhom. 15:4.

² Ka djondzo leyi, hi ta vona leswi Yehovha a nga va pfunisa xiswona vanhu va yena swaku va kota ku tiyisela swikarhatu. Van’wana lava a nga va pfuna hi Yosefa n’wana wa Yakobe, Nawomi ni n’wingi wa yena Rhuti, Mulevhi lweyi a nga tsala Tipisalema 73 na mupostolo Petro. Yehovha a va pfunise ku yini naswona hi nga djondza yini ka leswi nga va yentxekela? Nhlamulu ya xivutiso lexi, yi ta hi tiyisekisa swaku “Yehovha a kusuhi ni lava tshovekeke mbilu” naswona “wava ponisa lava pfotlokeke mbilu.” — Pis. 34:18.

3-4. I mpsini swi nga humelela Yosefa a nkama na a ha li mutsongo?

³ A nkama Yosefa na a ni kolomu ka 17 wa malembe, ku ni minchumu leyi Yehovha a nga yentxa swaku a yi lorha. Leswi a nga swi lorha a swi kombisa swaku siku lin’wana a a ta va munhu wa lisima funtshi a a ta hloniphiwa hi ndjangu wa yena. (Gen. 37:5-10) Kambe ku sukela kolanu ku sungule ku yentxeka swilo swa ku biha ka wutomi la yena. Phela vamakwavu va yena a va nga mu hloniphi funtshi va mu xavisile swaku a ya va xikarawa aGibita. Naswona hi ku famba ka nkama a ve xikarawa xa Potifaru. (Gen. 37:21-28) Hi mhaka leyo, wutomi la Yosefa  li txintxile hi ku helela. A a nga ha tshami ni papayi wa yena lweyi a a mu rhandza kambe se a a li xikarawa xa ku kala xi nga pfuni nchumu aGibita, funtshi a a tirhela munhu wa ku kala a nga mu tivi Yehovha. — Gen. 39:1.

⁴ Wutomi la Yosefa a li ya li karhata. Nsati wa Potifaru a mu lumbetile a hlaya swaku a a lava ku mu pfinya. Potifaru a nga lavanga ku tiva ntiyiso, a teke Yosefa a mu pfalela djele. (Gen. 39:14-20; Pis. 105:17, 18) Pimisa hi leswi Yosefa a nga titwisa xiswona, hambileswi a a li mutsongo, va mu lumbetile hi minchumu ya ku a nga yi yentxanga. Phela vanhu a va ta pimisa ku biha hi Yosefa na Yehovha Xikwembu xa yena. Leswi swi mu heti ntamu Yosefa.

5. Yosefa a yentxe yini swaku a kota ku tiyisela?

⁵ A nkama Yosefa na a li xikarawa a tlhela a pfaleliwa djele, a ku nga na leswi a a ta swi yentxa swaku a txintxa xiyimu xa yena. Se i mpsini leswi nga mu pfuna? Yosefa a a nga tshameli ku pimisa hi swilo leswi a a tsandzeka ku swi yentxa. Kambe a a lwela ku yi yentxa kahle mintirho leyi a va mu nyika yona funtshi a a vona Yehovha na a li wa lisima hintamu ka wutomi la yena. Hi mhaka leyo, Yehovha a katekise hinkwaswu leswi Yosefa a a swi yentxa. — Gen. 39:21-23.

6. Leswi Yosefa a nga swi lorha swi mu tiyisise ku yini?

⁶ Swi nga yentxeka Yosefa a tiyisiwile hi leswi a nga swi lorha a nkama na a li mutsongo. Leswi a nga swi lorha a swi kombisa swaku siku lin’wana a a ta tlhela a wu vona ndjangu wa yena naswona xiyimu xa yena a xi ta txintxa. Leswo swi yentxekile hikakunene! A nkama Yosefa a a ni kolomu ka 37 wa malembe, leswi a nga tshama a swi lorha swi hetisekile hi ndlela ya ku hlamalisa. — Gen. 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. Hi ku ya hi 1 Petro 5:10, i mpsini swi nga hi pfunaka ku tiyisela swikarhatu?

⁷ Leswi hi nga swi djondzaka. Leswi nga yentxeka ka wutomi la Yosefa, swi hi khumbukisa swaku hi hanya ka misava ya ku biha,  naswona vanhu va nga ha hi hlupha. Phela hambi hi vamakwerhu abandleni va nga ha hi twisa ku vava, kambe loko hi kholwa swaku Yehovha a ta hi vhikela a hi nga ta hela ntamu kumbe ku tshika ku mu tirhela. (Pis. 62:6, 7; lerha 1 Petro 5:10.) Khumbuka swaku swi nga yentxeka Yosefa a a ni 17 wa malembe nkama Yehovha a nga mu yentxa a lorha minchumu ya ku hlamalisa. Leswo swi kombisa swaku Yehovha wa va tshemba vanhu va yena hambiloko va ha li vatsongo. Ni swoswi ku ni majovhem ya ku fana na Yosefa lawa ma nga ni lipfumelo ka Yehovha. Van’wana va petiwa madjele na va nga honanga nchumu hi mhaka leswi va lavaka ku yingisa Yehovha. — Pis. 110:3.

8. I mpsini swi nga humelela Nawomi na Rhuti?

⁸ Hi mhaka ya ndlala ya yikulu leyi a yi li kona aYuda, Nawomi ni ndjangu wa yena va rhurhile va ya tshama aMowabu, lani a nga fika a feliwa hi nuna a sala ni vana va yena vambirhi. Hi ku famba ka nkama, vana va yena va vambirhi va chade ni vavasati va Mowabu, ku nga Rhuti na Orpa. Loko se ku hundze kolomu ka 10 wa malembe, vana va Nawomi va file va siya vasati va vona na va nga na vana. (Rhuti 1:1-5) Pimisa hi leswi vavasati lava va vanharhu a va karhatekise xiswona. Phela Rhuti na Orpa loko a vo swi lava a va ta tlhela va chada, kambe hi mani lweyi a a ta sala a hlayisa Nawomi leswi a a gugile? Leswi Nawomi a a heli ntamu a te: “Mi nga ha hlayi swaku hi mina Nawomi. Mi ku hi mina Marha, hikusa Lweyi wa Matimba Hinkwawu a ni yentxele swilo swa ku vava ngopfu.” Hi mhaka ya swikarhatu leswi Nawomi a nga kumana na swona a tlheleli aBetlehema, naswona Rhuti a fambe na yena. — Rhuti 1:7, 18-20.

9. Hi ku ya hi Rhuti 1:16, 17, 22, Rhuti a mu pfunise ku yini Nawomi?

⁹ Leswi swi nga pfuna Nawomi i lirhandzu la kakunene. Hi xikombiso, Rhuti a kombisi swaku wa mu rhandza Nawomi hi ku tshama na yena. (Lerha Rhuti 1:16, 17, 22.) A nkama va nga fika aBetlehema, Rhuti a tirhe hintamu swaku a lava swakudla swa yena na Nawomi, n’wingi wa yena. Hi mhaka leyo, vanhu hinkwavu a va vulavula kahle hi Rhuti, funtshi a va mu vona na a li wansati wa ku rhandza ku tirha. — Rhuti 3:11; 4:15.

10. Yehovha a swi kombise ku yini swaku a a swi rhandza swisiwana swa ku fana na Nawomi na Rhuti?

¹⁰ Yehovha a a nyike nawu Vayisrayele wa ku kombisa lirhandzu ka swisiwana swa ku fana na Nawomi na Rhuti. A byele vanhu va yena swaku loko va tshovela a va fanelanga va teka swakudla hinkwaswu amasin’wini, va fanele va siya swa switsongo swaku swisiwana na swona swi ta swi kuma. (Lev. 19:9, 10) Hi mhaka leyo, Nawomi na Rhuti a va nga ta boheka ku famba va kombela swakudla kambe a va ta swi kuma hi ku ya hi nawu.

11-12. I mpsini leswi Bowazi a nga swi yentxa leswi nga tsakisa Nawomi na Rhuti?

¹¹ A n’winyi wa masimu lawa Rhuti a a swi kuma kona swakudla a ku li wanuna wa ku ganya lweyi a va ku hi Bowazi. Bowazi a tsakisiwe hi ku vona swaku Rhuti a a mu rhandza hintamu Nawomi. Hi mhaka leyo, hi ku famba ka nkama Bowazi a chade na Rhuti a tlhela a xava masimu lawa a ma lumba ndjangu wa Nawomi swaku a ta kota ku siyela tshomba vana va Rhuti. (Rhuti 4:9-13) Rhuti na Bowazi va psale n’wana lweyi va nga mu chula swaku hi Obede, lweyi a nga gama a va vhovho wa Hosi Davhida. — Rhuti 4:17.

¹² Pimisa hi leswi Nawomi a nga tsakisa xiswona a nkama a nga kuma ntukulu. Phela a khongeli ka Yehovha a mu khensa hi mbilu hinkwayu.  Kambe ka ha ni swilo swa ku tsakisa leswi nga ta yentxekela Nawomi na Rhuti ka nkama lowu taka. Loko va ta pfuxiwa va ta tiva swaku Obede a ve vhovho wa Yesu Kreste.

13. Hi nga djondza yini ka leswi nga humelela Nawomi na Rhuti?

¹³ Leswi hi nga swi djondzaka. Loko hi kumana ni swikarhatu hi nga twa ku vava hi tlhela hi hela ntamu. Hi nkama wolowo hi nga ha pimisa swaku a ku na ndlela ya ku huma ka swikarhatu swoleswo, kambe ku laveka swaku hi tshemba Yehovha Papayi wa hina wa le matilweni ni vamakwerhu abandleni. I ntiyiso swaku a hi minkama hinkwayu leyi Yehovha a susaka swikarhatu swa hina. Hi xikombiso, a nkama Nawomi a nga feliwa hi nuna ni vana va yena, Yehovha a nga va pfuxanga. Kambe Yehovha a nga hi pfuna hi ku tirhisa vamakwerhu abandleni. — Swi. 17:17.

14. I mpsini leswi nga yentxa swaku Mulevhi a hela ntamu?

¹⁴ Buku la Tipisalema 73 li tsaliwe hi Mulevhi. A ve ni nkateko wa ku tirha a ndlwini ya Yehovha, hambileswo, ku ve ni nkama a nga hela ntamu. A sungule ku navela vanhu lava a va ni mahenyelo ya ku biha hi mhaka leswi a swi tikomba na swilo swi va fambela kahle ka wutomi la vona. (Pis. 73:2-9, 11-14) Vanhu volavo a va tikomba na va ganyile, va hanya wutomi la ku tsakisa funtshi na va nga na swikarhatu. Leswo swi mu yentxe a ku: “Hi kakunene ni yi basise mahala mbilu ya mina naswona ni hlambhe mavoko na ni nga na nandzu.” Phela marito lawa ma kombisa swaku a a li kusuhi ni ku tshika ku tirhela Yehovha.

15. Hi ku ya hi Tipisalema 73:16-19, 22-25, Mulevhi a yentxi yini swaku a nga ha heli ntamu?

¹⁵ Lerha Tipisalema 73:16-19, 22-25. Mulevhi a nghene “ka ndhawu ya ku kwetsima ngopfu ya Xikwembu.” Loko a nghenile a kumane ni vanhu van’wana lava na vona a va tirhela Yehovha naswona a pimise kahle hi xiyimu xa yena a tlhela a khongela. Leswo swi mu yentxile a va ni ku rhula. A tsumbule swaku mapimiselo ya yena a ma hoxile funtshi leswo a swi ta mu yentxa a lahlekeliwa hi wunghanu la yena na Yehovha. Xin’wana lexi a nga xi twisisa hi leswaku vanhu va ku biha a swi fana ni loko va li ka “ndhawu ya ku rhetemuka.” Naswona hi wugamu a va ta humeleliwa hi swilo  swa ku biha. Leswi a nga txintxa mapimiselo ya yena, a a fanele a vona swilo ku fana ni leswi Yehovha a a swi vonisa xiswona. Leswo a swi ta yentxa swaku a va ni ku rhula a tlhela a tsaka. Hi mhaka leyo, a te: “Handle ka [Yehovha] a ku na nchumu xin’wana ni xi navelaka misaveni.”

16. Hi nga djondza yini ka leswi nga humelela Mulevhi?

¹⁶ Leswi hi nga swi djondzaka. Hi nga tshuki hi navela vanhu va nga ni mahanyelo ya ku biha lava va tikombaka na va ni wutomi la ku tsakisa. Ku tsaka ka vona a hi ka ntiyiso funtshi i ka nkamanyana naswona a va nga ta li kuma wutomi la ku kala li nga heli. (Ekl. 8:12, 13) Loko hi navela ku fana na vona, hi ta hela ntamu hi tlhela hi lahlekeliwa hi wunghanu la hina na Yehovha. Loko na wena u titwa ku fana ni Mulevhi, yentxa leswi a nga swi yentxa. Yentxa leswi Xikwembu xi swi lavaka u tlhela u tipatsa ni vanhu lava va xi tirhelaka. Loko u rhandza Yehovha ku tlula hinkwaswu u ta tsaka hikakunene naswona u ta kuma ‘wutomi la ntiyiso.’ — 1 Tim. 6:19.

17. I mpsini swi nga yentxa Petro a hela ntamu?

¹⁷ Mupostolo Petro a a li munhu wa ku rhandza ku tirha kambe minkama yin’wana a a ni magugu. A a vulavula a tlhela a yentxa swilo na a nga sungulanga hi ku pimisa a gama a tisola. Hi xikombiso, a nkama Yesu a nga byela vapostolo va yena swaku a a ta xanisiwa a tlhela a dlayiwa, Petro a mu layile a ku: ‘Swilo leswi, swingakala swingakuhumeleli.’ (Mat. 16:21-23) Yesu a game a mu komba swaku mapimiselo ya yena a ma hoxile. Siku lin’wana nkama ku nga ta xitshungu xi lava ku khoma Yesu, Petro hi magugu a tseme ndleve ya mutirhi wa muprista lwenkulu. (Yoh. 18:10, 11) Ni kolanu Yesu a tlhele a mu laya. Petro a a tibyela swaku hambiloko vapostolo hinkwavu va ngo mu tshika Yesu, yena a nge tshuki a swi yentxa leswo. (Mat. 26:33) Kambe Petro a o tibyela mahala, hi siku lolelo a vule kanharhu swaku a nga mu tivi Yesu. Petro a hele ntamu swinene lakakuva “ahumela handle, ayarila hi xiviti.”  (Mat. 26:69-75) Swi nga yentxeka a a pimisa swaku Yesu a nge he mu rivaleli.

18. Yesu a mu pfunise ku yini Petro swaku a nga heli ntamu?

¹⁸ Petro a nga pfumelanga swaku ku hela ntamu swi mu tshikisa ku tirhela Yehovha. Hambileswi a a yentxe swihoxo, Petro ni vapostolo van’wana va tame va tirhela Yehovha. (Yoh. 21:1-3; Mint. 1:15, 16) I mpsini swi nga mu pfuna? A a khumbuka swaku Yesu a mu khongelelile a kombela swaku lipfumelo la yena li nga heli, naswona Yesu a a mu kombelile swaku a ya tiyisa vamakwavu. Phela Yehovha a hlamulile xikhongelo xolexo. Hi ku famba ka nkama Yesu a humelelile ka Petro swaku a mu tiyisa. (Luk. 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Yesu a tlhele a humelela ka vapostolo hinkwavu hi siku leli a va zama ku phasa tihlampfi kambe va nga kumi nchumu. Siku lolelo Yesu a tshike Petro a kombisa swaku a a mu rhandza. Yesu a mu rivalelile munghanu wa yena a tlhela a mu nyika mintirho yin’wana. — Yoh. 21:15-17.

19. Hi ku ya hi Tipisalema 103:13, 14, Yehovha a swi vonisa ku yini swihoxo swa hina?

¹⁹ Leswi hi nga swi djondzaka. Leswi Yesu a nga swi yentxela Petro swi kombisa swaku wa rivalela ku fana ni Papayi wa yena. Na hina loko hi yentxa swihoxo a hi fanelanga hi pimisa swaku Yehovha a nge hi rivaleli. Hi fanele hi khumbuka swaku Sathana a lava hi hela ntamu hi tlhela hi pimisa swaku Yehovha a nge hi rivaleli. Kambe hi fanele hi tiva swaku Yehovha wa hi rhandza, wa swi twisisa swaku a hi hetisekanga funtshi wa swi lava ku hi rivalela loko hi yentxa swihoxo. Na hina hi fanele hi fana na Yehovha hi ku rivalela van’wana loko va hi hoxela. — Lerha Tipisalema 103:13, 14.

20. Hi ta djondza yini ka nhlokomhaka leyi landzelaka?

²⁰ Leswi nga humelela Yosefa, Nawomi, Rhuti, Mulevhi na Petro swi hi yentxa hi kholwa swaku “Yehovha a kusuhi ni lava tshovekeke mbilu”. (Pis. 34:18) Wa swi pfumelela swaku hi kumana ni mindzingo hi tlhela hi hela ntamu minkama yin’wana. Kambe loko hi tiyisela mindzingo hi ku pfuniwa hi Yehovha, lipfumelo la hina li ta tiya. (1 Pet. 1:6, 7) Ka nhlokomhaka leyi landzelaka, hi ta vona leswi Yehovha a va pfunisaka xiswona vanhu va yena va ku tshembeka lava helaka ntamu hi mhaka swihoxo swa vona kumbe minchumu yin’wana ya ku karhata leyi va humelelaka.