Nthengwa yingenda makora yayi usange mfumu panji muwoli wakumukayikira munyake wa munthengwa. Ntheura, kasi tingachita wuli kuti tileke kuŵa na sanji pa vifukwa vyambura kwenelera?

Mu nkhani iyi

•  Kasi sanji ni vichi?

•  Kasi ntchivichi chikupangiska munthu kuŵa na sanji zambura kwenelera?

•  Kasi mungachita wuli kuti mujikorenge pa nkhani ya sanji?

•  Usange munyinu wa munthengwa wakumuchitirani sanji

•  Vyakovwira pakudumbirana

 Kasi sanji ni vichi?

 Lizgu lakuti “sanji” lingang’anamura vinandi. Mu nkhani iyi, likung’anamura umo tikujipulikira para tawona kuti munthu munyake wamba kuchita vinthu vyakulongora kuti wamba kudokera mfumu panji muwoli withu, panji usange munyithu wa munthengwa wamba kuyegheka na munthu munyake. Tingamba kuwona kuti nthengwa yithu yili pangozi. Usange ndimo viliri, sanji iyi tingayowoya kuti njiwemi ndipo njakwenelera. Unenesko ngwakuti, nthengwa yikuŵa yakukakika pakati pa ŵanthu ŵaŵiri, ndipo ŵakutorana ŵakwenera kuchita chilichose icho ŵangafiska kuti ŵavikilire nthengwa yawo.

 Fundo ya mu Baibolo: “Ntheura mbaŵiriso yayi, kweni thupi limoza. . . . Icho Chiuta wagumanya pamoza munthu waleke kupatura.”—Mateyu 19:6.

 “Usange nthengwa yinu yili pangozi, sanji yingaŵa nga ntchinthu icho chikumuchenjezgani kuti mukwenera kuchitapo kanthu mwaluŵiro.”—Benjamin.

 Sanji zambura kwenelera, kanandi zikuŵapo para munthu wakukayikira ndipo wakopa chinthu chinyake chakuti walije nacho ukaboni. Usange tikumutemwa nadi munyithu wa munthengwa, tigegenge kuŵa na sanji ziheni izi. (1 Ŵakorinte 13:4, 7) Dr. Robert L. Leahy wakalemba kuti: “Para tikuchita sanji pa vinthu vyambura kwenelera, tingananga ubwezi withu na munyithu wa munthengwa uwo takhumbanga kuwuvikilira.” a

 Ntchivichi chikupangiska munthu kuŵa na sanji zambura kwenelera?

 Panji mungaŵa kuti mukuchita sanji zambura kwenelera usange munyinu wa munthengwa uyo mukatorana nayo pakwamba wakaŵa wambura kugomezgeka. Panji chingaŵa chifukwa chakuti nthengwa ya ŵapapi ŵinu yili kumara chifukwa chakuleka kugomezgeka kwa yumoza munthengwa ndipo mukopa kuti vyanthena ivi vingachitikiraso nthengwa yinu.

 “Apo nkhaŵa muchoko, adada ŵakaŵa ŵambura kugomezgeka kwa amama, ntheura chikuniŵira chakusuzga chomene kugomezga ŵanji. Ivi vikananga chomene maghanoghano ghane, ndipo nyengo zinyake chikuniŵira chakusuzga kumugomezga mfumu wane.”—Melissa.

 Chifukwa chinyake ntchakuti: Usange mukuwona kuti ndimwe wambura kuvikilirika, chingamuŵirani chipusu kughanaghana kuti ŵanji ŵakukhumba kunanga nthengwa yinu. Mungamba kugomezga kuti mfumu panji muwoli winu wangamulekani na kukatorana na munyake.

 “Afumu ŵane ŵakapempheka kuti ŵakaŵe mubwezi wa mwenenthengwa pa ukwati. Ichi chikang’anamuranga kuti mfumu wane wakeneranga kukavina na mwanakazi munyake. Kweni ine vikanikondweska yayi ivi. Mfumu wane wakeneranga kukana waka.”—Naomi.

 Mitheto ya ukwati yikupambana mu malo na malo, ndipo Ŵakhristu ŵakwenera kulongozgeka na fundo za mu Baibolo. Kasi Naomi wakaŵa na chifukwa chakupulikikwa apa? Sono para wakughanaghanirapo pa nkhani iyi, wakuwona kuti pakaŵavya chifukwa chakuchitira sanji mfumu wake. Ntheura wakati: “Pa nyengo iyo nkhajiwonanga kuti nili wakuvikilirika yayi. Nkhaghanaghananga kuti mfumu wane wambenge kuniyaniska na mwanakazi munyake yura. Kweni uwu ukaŵa unenesko yayi.”

 Mulimose umo vingaŵira, kweni sanji zambura kwenelera zingamupangiskani kuti mwambe kukayikira na kumupa mulandu munyinu wa munthengwa kuti ngwambura kugomezgeka. Maghanoghano ghanthena ghangapangiska masuzgo ghakuru agho ghangananga nthengwa yinu panji mungamba kulwara.

 Fundo ya mu Baibolo: “Mtima wa sanje uli nga ndi nthenda ya kuvundiska viwangwa.”—Zintharika 14:30, Mazgu gha Chiuta mu Kang’anamuliro Kaphya.

 Kasi mungachita wuli kuti mujikorenge pa nkhani ya sanji?

 Mumugomezgenge mfumu panji muwoli winu. M’malo mwakuwona kuti munyinu wa munthengwa ngwambura kugomezgeka, muwonengeso ivyo munyinu wali kuchita ivyo vikumupangiskani kuti mumugomezgenge chomene.

 “Nkhughanaghaniranga viwemi ivyo mfumu wane wakuchita. Usange wakuchitapo kanthu kovwira munthu, ntchifukwa chakuti wakumughanaghanira ndipo wakukhumba kumovwira, kuti wakuŵa na vilato viheni yayi. Nkhujikumbuskanga kuti usange nthengwa ya ŵapapi ŵane yikaŵa ya masuzgo ndikuti nthengwa yane nayoso yiŵenge ya masuzgo yayi.”—Melissa.

 Lekani kughanaghana kuti ivyo mukukayikira ni vyaunenesko. Dr. Leahy, uyo wazunulika kukwambilira wakalemba kuti: “Kanandi tikuwona nga kuti ivyo tikughanaghana ni vyaunenesko. Pakuti tikugomezga kuti ni vyaunenesko, paumaliro tikukhorwa na kuwona nga ni vyanadi. Kweni kughanaghanira waka chinthu kuti ntchaunenesko, chikung’anamura kuti ntchaunenesko nadi yayi, ndipo ivyo vingatipangiska kuti tikhorwe vingaŵa vyanadi yayi.” b

 “Usange tikuchita kughanaghanira waka vinthu vinyake kuti vyanguchitika nadi, mbwenu tingambiska waka masuzgo mu nthengwa yithu.”—Nadine.

 Dumbiskanani ivyo mukufipa navyo mtima. Mwambura kupwelerako za icho chikumupangiskani kuŵa ŵa sanji, kweni ntchiwemi kuti mudumbiskane na munyinu wa munthengwa ndipo mungajiŵikira mphaka pa ivyo munyinu wakufipa navyo mtima. Kweni mukwenera yayi kuchita mwakutalulira.

 “Para mukudumbirana nkhani izi, manyani kuti munyinu chilato chake ntchakuti wamukhuŵazgani yayi, kweni wakukhumba kuchita vinthu mwamahara ivyo vingakhozga nthengwa yinu. Manyani kuti mfumu panji muwoli winu nayo wakukhumba kuti vinthu vyendenge makora. Panji suzgo lingaŵa lakuti imwe mukukhwaskika chomene kweniso mukukhazga vinandi kwa munyinu. Panji vingaŵa kuti munyinu wa munthengwa wakumanya makora yayi ivyo imwe mukukhumba.”—Ciara.

 Fundo ya mu Baibolo: “Waliyose waleke kupenja icho ntchachandulo kwa iyo, kweni icho ntchachandulo kwa munthu munyake.”—1 Ŵakorinte 10:24.