UKUMANYA ico cimanyikwiro ciri, asi ntena?— Mu Cipaturo 46 tikasambira za cimanyikwiro ico Ciuta wakapereka kuti wazamuparanyaso caru yayi na cigumula. Mwakusazgirapo, ŵapostole ŵakafumba cimanyikwiro cakuti ŵamanyire nyengo yakuti Yesu wizaso ndiposo kuti umariro wa caru waneng’enera.—Mateyu 24:3.

Pakuti Yesu wakeneranga kuzakaŵa wambura kuwoneka kucanya, pakakhumbikwiranga cimanyikwiro cakuti ŵantu ŵamanyire kuti wayamba kuwusa. Anteura Yesu wakazunura vintu vyakuti ŵasambiri ŵake ŵavimanye pano pasi. Peneapo vintu ivi vikeneranga kucitika, ici ntena cikarongoranga kuti Yesu wizaso ndipo wayamba kuwusa nga ni Themba kucanya.

Kuti wasambizge ŵasambiri ŵake za kuzirwa kwa kuŵa maso, Yesu wakaŵaphalira kuti: ‘Laŵiskani cikuyu, na  makuni ghose; para sono ghakusunda mahamba, imwe pa kughawona mukumanya mwaŵene kuti cifuko ciri pafupi.’ Ukumanya para nyengo ya cifuko panji kuti nyengo ya vula yaneng’enera. Anteura ungaphara kuti Haramagedoni yaneng’enera para ukuwona vintu ivyo Yesu wakayowoya vikucitika.—Luka 21:29, 30.

Pa peji lino na lakurondezgapo, tiwonenge vithuzithuzi vya vintu ivyo Yesu wakayowoya kuti vizamuŵa vimanyikwiro vyakuti Ufumu wa Ciuta waneng’enera. Para vintu vyose ivi vikucitika, cikurongora kuti Ufumu wa Ciuta wakuwusika na Kristu nga ni Themba,  uzamuparanya maboma ghose, nga ni umo tikasambilira mu Cipaturo 46.

Woneseska comene vithuzithuzi ivyo vili pa mapeji ghaŵiri ghakumanyuma, ndipo tidumbiskanenge vithuzithuzi vya pa mapeji agha. Pa malemba gha Mateyu 24:6-14 na Luka 21:9-11, ungaŵazga za vintu ivyo ukuwona mu vithuzithuzi ivi. Kweniso woneseska nambara yicoko iyo yalembeka pa vithuzithuzi ivi. Nambara yeneyiyi yikusangikaso pa uyambiro wa ndime iyo yikurongosora cithuzithuzi cenecico. Tiye tiwone usange vigaŵa vinandi vya cimanyikwiro ico Yesu wakayowoya vikukwaniriskika lero.

(1) Yesu wakati: “Muti mupulikenge . . . zinkondo na malumbiri gha zinkondo: . . . mtundu wamkuwukirana na mtundu, ufumu na ufumu.” Kasi wapulikapo kuti ku madera ghanyake kukucitika nkondo?— Nkondo ya pa caru cose yakwamba yikacitika kuyambira mu 1914 mupaka 1918, ndipo nkondo yaciŵiri ya pa caru cose yikacitika kuyambira mu 1939 mupaka 1945. Kufuma pa nyengo iyi pandacitikeso nkondo ya pa caru cose! Kweni sono pali nkondo zinandi pa caru capasi. Pafupifupi zuŵa lirilose tikupulika panji kuŵazga za nkondo pa wayilesi ya sinema, mu nyuzipepala, na pa wayilesi.

(2) Yesu wakayowoyaso kuti: “Videro [njala] . . . viŵengepo mu malo na malo.” Panji nawe ukumanya kuti ni waliyose yayi uyo wali na vyakurya vyakukwana. Zuŵa lirilose ŵantu ŵanandi ŵakufwa cifukwa cakuti ŵalije cakurya cakukwanira.

(3) Yesu wakasazgirapo kuti: ‘Mu malo na malo vilengo viti viŵengeko.’ Kasi vilengo ukuvimanya?— Ni matenda agho ghakukoma ŵantu ŵanandi. Kukaŵa cilengo ciheni comene ca cikhoso ca fuluwenza ya Spanishi ico cikakoma ŵantu pafupifupi mamiliyoni 20 mu cirimika cimoza pera. Mu nyengo yithu mbantu ŵanandi comene awo ŵafwenge na matenda gha AIDS kuruska awo ŵakafwa na cikhoso. Kuliso matenda gha khansa, matenda gha mtima na ghanyakeso agho ghakukoma ŵantu ŵanandi cirimika cilicose.

 (4) Yesu wakayowoyaso za cimanyikwiro cinyake, wakati: “Vindindindi viti viŵengepo mu malo na malo.” Kasi cindindindi ukucimanya?— Vindindindi vikupangiska caru kusukunika comene. Nyumba zikuwa ndiposo ŵantu ŵakukomeka na vindindindi. Kuyambira mu 1914, pacitika vindindindi vinandi cirimika cilicose. Kasi uli kupulikapo za vindindindi?—

(5) Yesu wakayowoyaso kuti cimanyikwiro cinyake cizamuŵa ca ‘Kwandana kwa uheni.’ Ici ndico cifukwa cake unkungu ndiposo viwawa vikucitika comene. Ŵantu kulikose mbawofi kuti panyake muntu munyake wibenge mu nyumba yawo. Sono uheni na viwawa vyathandazgika comene mu vigaŵa vinandi vya caru kuruska kale.

(6) Yesu wakayowoya cimanyikwiro cakuzirwa comene peneapo wakati: “Makani ghaweme gheneagha gha Ufumu ghamkupharazgika mu vyaru vyose ghaŵe cipanikizgo ku mitundu yose; penepapo ndipo umariro uti wizenge.” (Mateyu 24:14) Usange uli na cipulikano nadi mu “makani ghaweme” agha, ipo ukwenera kuphalira ŵanji. Para ungacita nteura, mbwenu nawe uŵenge yumoza wa awo ŵakukwaniriska cimanyikwiro ici.

Ŵantu ŵanyake ŵangayowoya kuti vintu ivyo Yesu wakayowoya vyaŵa vikucitika nakale. Kweni unenesko ngwakuti, palije nyengo yimoza apo vintu vyose ivyo vikayowoyeka vyacitika mu vigaŵa vinandi vya caru pa nyengo yimoza. Anteura, kasi wapulikiska makora za cimanyikwiro?— Para vintu vyose ivyo vyayowoyeka vikucitika, cikurongora kuti caru ciheni ici cizamumara ndipo ico cizamunjira mu malo ghake ni caru cipya ca Ciuta.

Apo Yesu wakaperekera cimanyikwiro ici, wakayowoyaso za nyengo yapadera mu cirimika. Wakati: ‘Ndipo rombani kuti kucimbira kwinu kureke kuŵa pa ciwuvi panji kuti nyengo yakuzizima.’ (Mateyu 24:20) Kasi ukughanaghana kuti wakang’anamurangaci?—

Kuti muntu wapone soka mu nyengo yakuzizima uko Yesu wakayowoyeranga mazgu agha, nyengo iyi yikaŵa yakusuzga comene ndiposo yikaŵa  yakucitiska wofi kuti muntu wende makora, kasi ukughanaghana kuti cikacitikanga ncivici?— Kuti muntu wapone, wakeneranga kuponeskeka mwakusuzgikira comene. Kasi ntena cikaŵa cakucitiska citima yayi kuti muntu wafwe na cimpepo cikuru ca vula cifukwa cakuti wakasuŵiliranga kucita vintu vinyake mumalo mwa kufumako ku malo agho?—

Kasi wayimanya fundo yakuzirwa iyo Yesu wakayowoya yakuti muntu wareke kulindizga mupaka nyengo yakuzizima yifike ndipo wacimbirenge?— Iye wakatiphaliranga kuti, pakuti tikumanya kuti Haramagedoni yaneng’enera, tingacedwanga yayi kurongora kuti tikutemwa Ciuta mwa kumuteŵetera. Para tikuziulika mbwenu ticedwenge kuteŵetera Yehova. Anteura tingayana waka na ŵantu ŵa mu nyengo ya Cigumula awo ŵakapulika ncenjezgo ya Nowa kweni ŵakanjira yayi mu cingaraŵa.

Mu cipaturo cakurondezgapo, tidumbiranenge umo umoyo uzamuŵira pamanyuma pakuti nkondo yikuru ya Haramagedoni yamara. Tisambirenge ivyo Ciuta watinozgera tose ise tikumutemwa na kumuteŵetera.