1-2. (a) Kasi ŵapositole ŵatatu ŵa Yesu ŵakaphalirika kuchita vichi, ndipo kasi ŵakachita wuli? (b) Kasi tiwonenge vichi mu nkhani iyi?

PAMANYUMA pa Paska la mu 32 C.E., mpositole Petrosi, Yakobe, na Yohane ŵakawona mboniwoni yakuzizwiska. Pa phiri litali chomene, uko panji kukaŵa ku chigaŵa cha Phiri la Hermoni, Yesu wakasintha mawonekero pamaso pawo. “Chisko chake chikaŵala nga ni dazi, ndipo malaya ghake ghakuwaro ghakaŵala nga mbungweru.” (Mat. 17:1-4) Kuumaliro kwa mboniwoni iyi, ŵapositole ŵakapulika mazgu gha Chiuta ghakuti: “Uyu ni Mwana wane wakutemweka, uyo nkhukondwa nayo. Mupulikirani.” (Mat. 17:5) Ŵapositole ŵatatu aŵa ŵakulongora kuti ŵakamupulikira Yesu para tikuwona umo ŵakachitiranga vinthu pa umoyo wawo pamanyuma pa mboniwoni iyi. Nase tikwenera kuŵayezga.

² Mu nkhani iyo yajumpha, tikasambira kuti kupulikira mazgu gha Yesu chikung’anamura kuti tikwenera kuleka kuchita vinthu vinyake. Mu nkhani iyi, tiwonenge vinthu viŵiri ivyo Yesu wakayowoya kuti tikwenera kuchita.

3. Kuyana na Mateyu 7:13, 14, kasi tikwenera kuchita vichi?

³ Ŵazgani Mateyu 7:13, 14. Wonani kuti Yesu wakazunura vipata viŵiri vyakupambana ivyo vikulongozgera ku nthowa ziŵiri zakupambana, ku nthowa “yisani” na ku nthowa “yifinyi.” Palije nthowa yachitatu. Tikwenera kusankha tekha nthowa iyo tendengemo. Nakuti ichi ntchakuzirwa chomene chifukwa umoyo withu wamuyirayira ukuthemba pa nthowa iyo tisankhenge.

4. Kasi mungayilongosora wuli nthowa “yisani”?

 ⁴ Tikwenera kumanya mphambano pakati pa nthowa ziŵiri izi. Ŵanthu ŵanandi ŵali pa nthowa “yisani” chifukwa njipusu kwendapo. Ndipo chachitima ntchakuti, ŵanandi ŵasankha kulutilira kwenda pa nthowa iyi na kulondezga ivyo gulu ilo likwenda pa nthowa iyi likuchita. Ŵakutondeka kumanya kuti uyo wakukhuŵilizga ŵanthu kwenda pa nthowa iyi ni Satana Dyabulosi, ndipo nthowa yake iyi yikulongozgera ku nyifwa.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Yoh. 5:19.

5. Kasi ŵanji ŵayezgayezga wuli kuti ŵasange nthowa “yifinyi” na kwamba kwendamo?

⁵ Mwakupambana na nthowa “yisani,” nthowa yinyake ‘njifinyi,’ ndipo Yesu wakati mbachoko awo ŵakuyisanga. Chifukwa wuli? Chakukondweska ntchakuti, mu vesi lakulondezgapo, Yesu wakuchenjezga ŵalondezgi ŵake vya ntchimi zitesi. (Mat. 7:15) Ŵanthu ŵanyake ŵakuyowoya kuti kuli visopa vinandi chomene, ndipo vinandi mwa ivyo vikuyowoya kuti vikusambizga unenesko. Ndipo chifukwa chakuti pali visopa vinandi nthena, ŵanthu ŵanandi ŵali kugongowa panji kutimbanitizgika maghanoghano, ndipo ŵakuyezga napachoko pose yayi kupenja nthowa iyo yikulongozgera ku umoyo. Kweni nthowa iyi yingasangika. Yesu wakayowoya kuti: “Usange mukukhalilira mu mazgu ghane, ndimwe ŵasambiri ŵane nadi. Mumanyenge unenesko, ndipo unenesko umufwaturaninge.” (Yoh. 8:31, 32) Chakukondweska ntchakuti, imwe mundalondezge ivyo ŵanthu ŵanandi ŵa mu charu ichi ŵakuchita; m’malo mwake, mukapenja unenesko. Mukamba kusanda Mazgu gha Chiuta mwakupwelelera kuti mumanye ivyo iyo wakukhumba kwa ise, ndipo mukapulikira visambizgo vya Yesu. Vinyake ivyo mukasambira ni vyakuti, Yehova wakukhazga kuti ise tikane visambizgo vya chisopa chautesi na kuleka kukondwelera nawo maholide agho ghakambiskika na chisopa chautesi. Mukasambiraso kuti ntchipusu yayi kuchita ivyo Yehova wakukhumba na kuleka kuchitako mitheto iyo yikukolerana yayi na Malemba. (Mat. 10:34-36) Nakuti chikwenera kuti chikaŵa chipusu yayi kwa imwe kuti musinthe nkharo yinu. Ndipouli, mukalutilira kuyezgayezga kuti musinthe chifukwa mukutemwa Adada ŵinu ŵakuchanya ndipo mukukhumba kuŵakondweska. Nakuti ŵakwenera kuti ŵakakondwa namwe chomene!—Zinth. 27:11.

6. Kuyana na Salimo 119:9, 10, 45, 133, kasi ntchivichi chingatovwira kuti tilutilire kwenda pa nthowa yifinyi?

⁶ Para tamba kwenda pa nthowa yifinyi, kasi ntchivichi icho chingatovwira kuti tilutilire kwendamo? Wonani chiyelezgero ichi. Mu vyaru vinyake, ŵakuŵika visulo mumphepete mwa msewu ufinyi uwo ukujumpha mumphepete mwa phiri. Chilato cha visulo ivi ntchakuti dilayivala waŵe wakuvikilirika pamoza na galimoto yake kuti waleke kuwira kubuwu. Palije uyo wangadandawura chifukwa chakuti visulo ivi vikumuvikilira kuti waleke kupwetekeka na kufwa panji kughanaghana kuti wakufyenyeka kwenda pa msewu chifukwa cha visulo ivi. Visambizgo vya Yehova ivyo vikusangika mu Baibolo vili nga ni visulo ivi. Visambizgo vyake vikutovwira kulutilira kwenda pa nthowa yifinyi.—Ŵazgani Salimo 119:9, 10, 45, 133.

7. Kasi ŵawukirano ŵakwenera kumanya vichi vya nthowa yifinyi?

⁷ Mwaŵawukirano, kasi nyengo zinyake mukuwona kuti visambizgo vya Yehova ni vyakufyenya? Satana ndivyo wakukhumba kuti mughanaghanenge. Wakukhumba kuti muŵikenge maghanoghano ghinu pa ivyo awo ŵakwenda pa nthowa yisani ŵakuchita, chifukwa ŵakuwoneka nga kuti ŵakunjoya na umoyo. Wangagwiliskira ntchito ivyo ŵakuchita ŵanyinu ku sukulu panji ivyo mukuwona pa Intaneti kuti mujiwonenge nga ndimwe ŵakukhalira. Satana wakukhumba kuti mughanaghanenge kuti fundo za Yehova zikumupangiskani kuti muleke  kusangwa na umoyo. * Kweni kumbukani kuti: Satana wakukhumba yayi kuti awo ŵakwenda pa nthowa yake ŵamanye uko nthowa iyo yikuŵalongozgera. Kweni Yehova wakukhumba kuti mumanye umo umoyo winu uzamuŵira wakukondweska para mwalutilira kwenda pa nthowa yakulongozgera ku umoyo.—Sal. 37:29; Yes. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Kasi ŵachinyamata ŵangasambirako vichi kwa Olaf?

⁸ Wonani ivyo mungasambirako ku ivyo wakakumana navyo Olaf mubali wachinyamata. * Ŵanyake awo wakasambiranga nawo lumoza ŵakamuchichizganga kuti wakwenera kunjizgikamo mu mukhaliro wakugonana. Wati waŵalongosolera kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakukhala mwakukolerana na fundo zapachanya za mu Baibolo, ŵasungwana ŵanyake mu kilasi lake ŵakayezgayezga nipera kumukopa kuti wagone nawo. Kweni Olaf wakapusikika yayi, iyo  wakakoleska kuchita icho ntchakunyoloka. Nakuti wakakumana na chiyezgo ichi pera yayi. Olaf wakuti: “Ŵasambizgi ŵane ŵakayezga kunikopa kuti nisankhe masambiro gha ku yunivesite na chilato chakuti ŵanthu ŵazakanidokerenge. Ŵakaniphalira kuti kwambura masambiro ghapachanya agha, chizamuniŵira chakusuzga kusanga ntchito yiwemi.” Kasi ntchivichi icho chikawovwira Olaf kutonda chiyezgo ichi? Iyo wakuti: “Nkhaŵa paubwezi wakukhora chomene na ŵabali na ŵadumbu mu mpingo wane. Ŵakaŵa nga ni mbumba yakwithu kwa ine. Nkhambaso kusambira chomene Baibolo. Apo nkhalutilira kulisambira chomene, vikanovwira kuŵa wakukhorwa kuti uwu ukaŵa unenesko nadi. Ntheura, nkhaŵikapo mtima kuteŵetera Yehova.”

9. Kasi chakukhumbikwa ntchivichi ku awo ŵakukhumba kukhalilira pa nthowa yifinyi?

⁹ Satana wakukhumba kumupangiskani kuti muleke kwenda pa nthowa yakuya ku umoyo. Wakukhumba kuti namwe muŵe ku chigaŵa cha ŵanthu awo ŵakwenda pa nthowa yisani iyo “yikuya ku pharanyiko.” (Mat. 7:13) Ndipouli, tingalutilira kwenda pa nthowa yifinyi para tikulutilira kutegherezga kwa Yesu na kuwona kuti kwenda pa nthowa iyi ntchivikiliro kwa ise. Sono tiyeni tiwone vinyake ivyo Yesu wakati tikwenera kuchita.

10. Kuyana na Mateyu 5:23, 24, kasi Yesu wakati tikwenera kuchita vichi?

¹⁰ Ŵazgani Mateyu 5:23, 24. Apa, Yesu wakalongosora vya chakuchitika chakuzirwa chomene ku Ŵayuda awo ŵakategherezganga kwa iyo. Tiyelezgere kuti munthu wali pa tempile ndipo wakukhumba kupeleka sembe ya nyama kwa wasembe. Para pa nyengo iyo wakumbuka kuti mubali wake wali nayo na kafukwa, wakeneranga kuleka sembe yake na ‘kuluta.’ Chifukwa wuli? Chifukwa pakaŵa chinthu chinyake chakuzirwa chomene icho wakeneranga kuchita pambere wandapeleke chawanangwa chake kwa Yehova. Yesu wakayowoya mwakupulikikwa makora kuti: “Ukawezgerepo dankha mtende na mubali wako.”

11. Kasi Yakhobe wakachita wuli kuti wawezgerepo mtende na mubali wake Esau?

¹¹ Tingasambiraso vinandi pa nkhani ya kuwezgerapo mtende para tingawona umo Yakhobe wakachitira pa nkhani iyi. Pafupifupi vyaka 20 Yakhobe wati wawukako ku charu chakwake, kwizira mwa mungelo Chiuta wakamuphalira kuti wawelere ku charu icho wakababikira. (Gen. 31:11, 13, 38) Kweni pakaŵa suzgo. Mukuru wake, Esau, wakakhumbanga kuti wamukome. (Gen. 27:41) Yakhobe “wakawopa chomene ndipo wakafipa mtima” kuti mubali wake wangaŵa kuti wachali nayo na kafukwa. (Gen 32:7) Kasi Yakhobe wakachita vichi kuti wawezgerepo mtende na mubali wake? Chakwamba, wakalomba kwa Yehova kufumira pasi pamtima vya nkhani iyi. Kufuma apo wakatuma chawanangwa chiwemi chomene kwa Esau. (Gen. 32:9-15) Paumaliro, ŵati ŵakumana maso na maso, Yakhobe wakapeleka ntchindi kwa Esau. Wakasindamira Esau kamoza pera yayi, panji kaŵiri, kweni kankhondi na kaŵiri! Chifukwa chakuti wakajiyuyura na kulongora ntchindi, Yakhobe wakawezgerapo mtende na mubali wake.—Gen. 33:3, 4.

12. Kasi tikusambirako vichi ku ivyo Yakhobe wakachita?

¹² Tikusambirako sambiro liwemi chomene kwa Yakhobe pa umo wakanozgekelera kukakumana na mubali wake, kweniso umo wakachitira ŵati ŵakumana na Esau. Mwakujiyuyura Yakhobe wakalomba Yehova kuti wamovwire. Kufuma apo wakachitapo kanthu mwakuchita vinthu mwakukolerana na lurombo lwake kuti wawezgerepo mtende na mubali wake. Ŵati ŵakumana, Yakhobe wakatangwanika na kulimbana na Esau yayi vya uyo wakabudiska panji uyo wakabudiska yayi. Chilato chake  chikaŵa kuwezgerapo mtende na mubali wake. Kasi tingamuyezga wuli Yakhobe?

13-14. Para tamukhuŵazga musopi munyithu, kasi tikwenera kuchita wuli?

¹³ Para tikukhumba kwenda pa nthowa iyo yikulongozgera ku umoyo, tikwenera kulutilira kuŵa pamtende na ŵabali ŵithu. (Rom. 12:18) Kasi tingachita wuli para tamanya kuti tamukhuŵazga musopi munyithu? Nga Yakhobe, tikwenera kulomba kwa Yehova kufumira pasi pa mtima. Tingamulomba kuti watovwire kuwezgerapo mtende na mubali withu.

¹⁴ Tikwenera kujisandaso umo ise tikuchitira vinthu. Tingajifumba mafumbo nga ghakuti: ‘Kasi ndine wakunozgeka kuzomerezga kuti ndine nabuda, kuphepiska, na kuwezgerapo mtende? Kasi Yehova na Yesu ŵajipulikenge wuli usange ningachitapo kanthu kuti niwezgerepo mtende na mubali panji mudumbu wane?’ Mazgoro ghithu ghangatovwira kutegherezga kwa Yesu, na kumufikira musopi munyithu mwakujiyuyura kuti tiwezgerepo mtende. Pa nkhani iyi, tingalondezga ivyo wakachita Yakhobe.

15. Kasi kulondezga ulongozgi wa pa Ŵaefeso 4:2, 3, kungatovwira wuli kuti tiwezgerepo mtende na mubali withu?

¹⁵ Ghanaghanirani ivyo vikate vichitikenge kuŵenge kuti Yakhobe wakamba kugazgana na Esau vya uyo wakananga panji uyo wakananga yayi. Umaliro wake ukate uŵenge makora yayi. Para taluta kwa mubali withu kuti tikawezgerepo mtende na iyo, tikwenera kuchita nthena na mzimu wakujiyuyura. (Ŵazgani Ŵaefeso 4:2, 3.) Lemba la Zintharika 18:19 likuti: “Mubali uyo wabudirika wakuthera luŵiro chara kuluska msumba wakukhora, ndipo pali mphindano izo zili nga ni mphingilizgo zakujalira linga.” Para tamuphepiska munyithu, vingamovwira kuti nayo waŵe na khumbo la kuŵaso pamtende na ise.

16. Kasi ntchivichi chinyake icho tikwenera kughanaghaniraso, ndipo chifukwa wuli?

¹⁶ Tikweneraso kughanaghanirapo mwakupwelelera pa ivyo tamuyowoya kwa mubali withu kweniso umo tamuyowoyera. Para tanozgeka, tikwenera kumufikira uyo wakuwona kuti tamukhuŵazga na chilato chakuti tiŵeso nayo paubwezi. Pakwamba, wangayowoya vinthu ivyo vingaŵa vyakwenelera yayi kuvipulika. Chingaŵa chipusu kuti tikwiye panji kujiŵikira kumanyuma, kweni kasi kuchita nthena kungawovwira kuwezgerepo mtende? Napachoko pose. Kumbukani kuti chinthu chakuzirwa chomene nkhuwezgerapo mtende na mubali winu kuluska  kumanya kuti ni njani wakabudiska panji wakabudiska yayi.—1 Kor. 6:7.

17. Kasi tikusambirako vichi ku chiyelezgero cha Gilbert?

¹⁷ Mubali munyake zina lake Gilbert wakayezeska kuti wawezgerepo mtende. Iyo wakuti: “Nkhaŵa na suzgo na mwana wane msungwana. Kwa vyaka vyakujumpha viŵiri, nkhayezgayezga kudumbirana nayo mwakuzikira mwakuti tiŵeso paubwezi uwemi.” Kasi Gilbert wakachitaso vichi chinyake? Iyo wakuti: “Pambere nindambe kudumbiskana na mwana wane uyu, nkhalombanga dankha na kujinozgekereska maghanoghano umo nkhwenera kukachitira para vingaŵa kuti wamunizgora makora yayi. Nkheneranga kuŵa wakunozgeka kugowokera. Nkhasambira kuti nkhwenera kujiwona nga ndine murunji yayi, ndipo kuti udindo wane ukaŵa wakuti niwezgerepo mtende.” Kasi chikachitika ntchivichi? Gilbert wakuti: “Sono, nili na mtende wa mu mtima chifukwa cha ubwezi uwemi uwo nili nawo na waliyose wamumbumba yane.”

18-19. Usange tamukhuŵazga munyithu, kasi tikwenera kuŵikapo mtima kuchita vichi, ndipo chifukwa wuli?

¹⁸ Ipo kasi mukwenera kuŵikapo mtima kuchita vichi para mwamanya kuti mwamukhuŵazga Mkhristu munyinu? Londezgani ulongozgi wa Yesu kuti muwezgerapo mtende. Muphalirani Yehova suzgo ilo lilipo, ndipo gomezgani mzimu wake utuŵa kuti umovwirani kuti muwezgerepo mtende. Para muchitenge nthena, muŵenge ŵakukondwa, ndipo mulongorengeso kuti mukupulikira Yesu.—Mat. 5:9.

¹⁹ Tikuwonga chomene kuti Yehova wakutipa ulongozgi wachitemwa kwizira mwa Yesu Khristu uyo ni “mutu wa mpingo.” (Efe. 5:23) Mphanyi nase taŵikapo mtima ‘kumupulikira’ Yesu, nga umo mpositole Petrosi, Yakobe, na Yohane ŵakachitira. (Mat. 17:5) Ndipo tawona kuti tingachita nthena para tikuwezgerapo mtende na Mkhristu munyithu uyo tamukhuŵazga. Para tichitenge nthena, na kulutilira kuŵa pa nthowa yifinyi iyo yikulongozgera ku umoyo, tisangenge vitumbiko vinandi chomene sono, kweniso munthazi tizamuŵa ŵakukondwa muyirayira.