Kasi Mukumanya?
Kasi mu nyengo yakale munthu wakachitanga wuli usange wakukhumba kwenda ulendo wapanyanja?
MU NYENGO ya Paulosi kukaŵavya ngalaŵa zakuti ziyeghenge ŵanthu pera. Ŵanthu ŵa paulendo ŵakeneranga kufumbilira ngalaŵa yakunyamura katundu iyo yikuluta uko iwo ŵakukhumba kuluta ndiposo usange yingayeghako ŵanthu. (Mil. 21:2, 3) Nanga vingaŵa kuti ngalaŵa iyo yamufika yayi uko iwo ŵakuluta ŵakakweranga waka, ndipo para yayima ŵakasanganga zinyake izo zikuluta kufupiko na uko ŵakuluta.—Mil. 27:1-6.
Ulendo wapanyanja ukaŵanga na nyengo yake mu chaka, nangauli vikaŵa nthena ngalaŵa zikaŵavya ndondomeko yeneko yakwendera. Ŵakwendeska ngalaŵa ŵakachedweskanga ulendo para kuli mwera, kweniso chifukwa cha kugomezga mizimu. Mwachiyelezgero ŵakachedweskanga ulendo para ŵawona vimanyikwiro vinyake viheni, nga para ŵawona chaholi wakulira pachanya pa ngalaŵa, panji para ŵawona ngalaŵa yinyake yabwangasuka. Ŵakwendeska ngalaŵa ŵakanyamukanga para ŵawona kuti mphepo kulije. Para munthu wapaulendo wasanga ngalaŵa, wakalutanga pa malo ghakukwelera pamoza na katundu wake na kulindilira chipharazgo chakuti ngalaŵa yili pafupi kunyamuka.
Wakulemba mbiri munyake zina lake Lionel Casson wakati: “Ŵaroma ŵakapanga ndondomeko iyo yikawovwiranga kuti chiŵe chipusu kusanga ngalaŵa para munthu wali mu msumba wa Romu, nakuti ŵanthu ŵakachitanga kuluta mu mphepete mwa nyanja yayi kukafufuza ngalaŵa. Dowoko likaŵa ku Mlonga wa Tiber. Kufupi na tawuni ya Ostia kukaŵa malo ghasani agho ghakazingilizgika na maofesi. Ghanandi mwa maofesi agha ghakaŵa gha ŵanthu awo ŵakaŵa na ngalaŵa mu madowoko ghakupambanapambana. Ŵenecho ŵa ngalaŵa ŵa ku Narbonne [uko sono nkhu France] ŵakaŵa na ofesi yimoza, ŵa ku Carthage [uko sono nkhu Tunisia] nawo ŵakaŵa na yimoza, . . . na ghanyake ghantheura. Waliyose uyo wakakhumbanga ngalaŵa wakalutanga waka ku maofesi kukawona usange ngalaŵa ya uko wakukhumba kuluta yilipo.”
Ulendo wapanyanja ukaŵanga waluŵiro, kweni ukaŵa na uheni wake. Kanandi waka Paulosi pa maulendo ghake gha umishonale ngalaŵa yikabwangasukanga.—2 Kor. 11:25