NKHANI YAKUSAMBIRA 23
“Zina Linu Lituŵiskike”
“A Yehova, zina linu likukhalilira muyirayira.”—SAL. 135:13.
SUMU 10 Lumbani Yehova, Chiuta Withu!
CHILATO CHA NKHANI IYI *
1-2. Kasi ni nkhani wuli zakuzirwa chomene ku Ŵakaboni ŵa Yehova?
NKHANI ya muwuso wa Chiuta na kutuŵiskika kwa zina lake ni zakuzirwa chomene, ndipo nkhani izi zikukhwaska tose. Pakuti ndise Ŵakaboni ŵa Yehova, tikutemwa chomene kudumbiskana na ŵanji nkhani izi. Kweni kasi nkhani ya muwuso wa Chiuta na kutuŵiskika kwa zina lake zikupambana? Yayi.
2 Tose tikumanya kuti zina la Chiuta likwenera kutuŵiskika. Tikumanyaso kuti muwuso wa Yehova ndiwo wekha ungawusa makora. Lekani nkhani ziŵiri izi ni zakuzirwa chomene.
3. Kasi zina la Yehova likusazgapo vichi?
3 Zina la Yehova likusazgapo vyose vyakukhwaskana na Chiuta withu, kusazgapo na umo wakuwusira. Ntheura para tikuyowoya kuti kutuŵiskika kwa zina la Yehova nkhwakuzirwa chomene, ndikuti tikuyowoyaso kuti Yehova ndiyo wangawusa makora. Zina la Yehova likukolerana chomene na umo wakuwusira pakuŵa Chiuta wankhongonozose.—Wonani bokosi lakuti “ Chigaŵa cha Nkhani Yikuru.”
4. (a) Kasi lemba la Salimo 135:13 likuyowoya vichi vya zina la Chiuta? (b) Kasi ni mafumbo wuli agho ghazgolekenge mu nkhani iyi?
4 Zina lakuti Yehova ndapadera chomene. (Ŵazgani Salimo 135:13.) Chifukwa wuli zina la Chiuta ndakuzirwa chomene? Kasi pakwamba likabinkhiskika wuli? Kasi Chiuta wakulituŵiska wuli? Ndipo kasi ise tingatuŵiska wuli zina lake? Tiyeni tiwone mazgoro gha mafumbo agha.
KUZIRWA KWA ZINA
5. Kasi ŵanji ŵangafumba vichi para ŵapulika kuti zina la Chiuta likwenera kutuŵiskika?
5 “Zina linu lituŵiskike.” (Mat. 6:9) Yesu wakati ichi chikwenera kuŵa chimoza mwa vinthu vyakuzirwa chomene para tikulomba. Kweni kasi Yesu wakang’anamurangachi? Kutuŵiska chinthu chinyake chikung’anamura kuchipanga kuŵa chakutowa panji chakupatulika. Kweni ŵanji ŵangafumba kuti, ‘Asi zina la Yehova ndakutuŵiskika kale?’ Kuti tisange zgoro, tikwenera kughanaghanira ivyo lizgu lakuti zina likung’anamura.
6. Kasi ntchivichi chikupangiska zina kuŵa lakuzirwa?
6 Lizgu lakuti zina likung’anamura vinandi. Wonani ivyo Baibolo likuyowoya. Likuti: “Zina liwemi ndakukhumbikwa kuluska usambazi unandi.” (Zinth. 22:1; Muph. 7:1) Chifukwa wuli zina ndakuzirwa? Chifukwa likusazgapo mbiri ya munthu, kweniso ivyo ŵanji ŵakughanaghana vya munthu uyo. Ntheura kalembero ka zina panji kazunuliro ndivyo ni vyakuzirwa yayi, kweni chakuzirwa chomene ni ivyo vikwiza mu maghanoghano gha ŵanthu para ŵapulika vya zina la munthu munyake.
7. Kasi ŵanthu ŵananga wuli zina la Chiuta?
7 Para ŵanthu ŵakuyowoyera mautesi Yehova, ŵakumunangira mbiri. Usange ŵananga mbiri yake, ndikuti ŵakunangaso na zina lake. Zina la Chiuta na mbiri yake vikanangika kakwamba mu munda wa Edeni. Wonani ivyo tikusambirako.
UMO ZINA LA CHIUTA LIKABINKHISKIKIRA KAKWAMBA
8. Kasi Adamu na Eva ŵakamanyanga vichi, ndipo tingajifumba mafumbo wuli?
8 Adamu na Eva ŵakamanyanga kuti Chiuta zina lake ni Yehova, kweniso ŵakamanyanga vinthu vinandi vyakuzirwa vyakukhwaskana na zina lake. Ŵakamanyanga kuti iyo ndiyo ni Mlengi, ndiyo wakaŵapa umoyo, chikaya chawo chakutowa cha Paradiso, kweniso ndiyo wakaŵapa munyawo wakufikapo wa mu nthengwa. (Gen. 1:26-28; 2:18) Kweni kasi ŵakalutilira kughanaghanira vyose ivyo Yehova wakaŵapa? Kasi ŵakalutilira kukuzga chitemwa chawo kweniso kuwonga pakuŵa ŵanthu ŵake? Zgoro la mafumbo agha likamanyikwa makora mulwani wa Chiuta wati waŵayezga.
9. Kuyana na Genizesi 2:16, 17 na 3:1-5, kasi Yehova wakaŵaphalira vichi ŵanthu ŵakwamba, ndipo Satana wakabendezga wuli unenesko?
9 Ŵazgani Genizesi 2:16, 17 na 3:1-5. Kwizira mu njoka, Satana wakafumba Eva kuti: “Kasi mbunenesko kuti Chiuta wati mungaryanga yayi vipambi vya makuni ghose gha mu munda?” Fumbo ili likaŵa na utesi wakubisika uwo ukuyana waka na poyizoni. Unenesko ukaŵa wakuti Chiuta wakati ŵangarya vipambi vya makuni ghose gha mu munda kupaturako vipambi vya mu khuni limoza. Adamu na Eva ŵakaŵa ŵanangwa kurya vipambi vya makuni ghakupambanapambana. (Gen. 2:9) Nangauli Yehova ngwakupa, kweni pakaŵa khuni limoza ilo Chiuta wakati Adamu na Eva ŵangaryanga yayi vipambi vyake. Ntheura fumbo ilo Satana wakafumba likabendezga unenesko. Wakapangiska Adamu na Eva kughanaghana kuti Chiuta ngwakupa yayi. Eva wakwenera kuti wakajifumba kuti: ‘Kasi ndikuti Chiuta wakutinora chinthu chinyake chiwemi?’
10. Kasi Satana wakabinkhiska wuli zina la Chiuta, ndipo ntchivichi chikachitika pamanyuma?
10 Apo Satana wakafumbanga fumbo ili, Eva wakaŵa kuti wachali wakugomezgeka kwa Yehova. Iyo wakazgora Satana mwakupulikikwa makora ivyo Chiuta wakaŵaphalira. Nakuti Eva wakasazgirapo mazgu ghakuti ŵakaphalirika kuti ŵaleke na kulikhwaska wuwo khuni. Wakamanyanga chenjezgo la Chiuta lakuti para ŵalekenge kupulikira, ŵafwenge. Kweni Satana wakazgora kuti: “Kufwa mufwenge yayi.” (Gen. 3:2-4) Apa Satana wakasachizganga waka yayi kuti Yehova wakuteta. Kweni mwapakweru wakabinkhiskanga zina la Chiuta; munthowa yinyake tingati wakaphaliranga Eva kuti Yehova ni mutesi. Ntheura kufuma apa Satana wakazgoka Dyabulosi panji wakususka. Eva wakapusikika na Satana; wakawona kuti Satana ndiyo wakuneneska. (1 Tim. 2:14) Wakagomezga chomene Satana kuluska Yehova. Lekani chikaŵa chipusu chomene kwa iyo kusankha vinthu mwambura mahara. Wakasankha kuleka kupulikira Yehova. Wakarya chipambi icho Yehova wakamukanizga kuti wangaryanga yayi. Pamanyuma wakapako Adamu.—Gen. 3:6.
11. Kasi ŵapapi ŵithu ŵakwamba mphanyi ŵakazgora wuli, ndipo ŵakatondeka kuchitachi?
11 Ghanaghanirani ivyo Eva wakeneranga kuzgora Satana. Tiyelezgere wakazgora kuti: “Nkhumanya yayi kuti ndiwe njani, ine nkhumanya Adada ŵane a Yehova, ndipo nkhuŵatemwa na kuŵagomezga. Ine na mfumu wane, Adamu, ŵali kutipa chilichose icho tili nacho. So vyaŵa wuli kuti iwe ukuniphalira vinthu viheni vya iwo? Fumapo!” Yehova wakate wakondwenge chomene kupulika zgoro lanthena ili kufuma kwa mwana wake wakutemweka. (Zinth. 27:11.) Kweni Eva wakaŵavya chitemwa chakugomezgeka kwa Yehova; Adamu nayo ndimo wakaŵira. Chifukwa chakuti ŵakaŵavya chitemwa ichi ŵakatondeka kuvikilira zina la Adada ŵawo kwa Satana.
12. Kasi Satana wakapangiska wuli Eva kwamba kukayika, ndipo Adamu na Eva ŵakatondeka kuchita vichi?
12 Nga umo tawonera, chakwamba Satana wakapangiska Eva kuti wambe kukayikira Yehova. Wakamufumba fumbo ilo likamupangiska kuti wambe kukayika usange Yehova wakaŵa nadi Dada muwemi. Ivi vikapangiska Adamu na Eva kutondeka kuvikilira zina la Yehova ku mautesi gha Satana. Ŵakapulikira Satana na kugalukira Adada ŵawo. Mazuŵa ghano napo, Satana wakugwiliskira ntchito njomba zenezizi izi. Iyo wakuyowoya mautesi na kubinkhiska zina la Yehova. Ŵanthu awo ŵakugomezga mautesi gha Satana ŵakukana muwuso wa Yehova.
YEHOVA WAKUTUŴISKA ZINA LAKE
13. Kasi lemba la Ezekiyeli 36:23 likulongora wuli fundo yikuru ya mu Baibolo?
13 Kasi Yehova wali kukhalapo waka chete pa mautesi agho Satana wakamuyowoyera mu munda wa Edeni? Yayi. Baibolo likutiphalira ivyo Yehova wachita kuti walongore kuti ivyo Satana wakamuyowoyera mu munda wa Edeni vikaŵa vyautesi. (Gen. 3:15) Mwakudumura, fundo yikuru ya mu Baibolo njakuti: Yehova wakutuŵiska zina lake kwizira mu Ufumu uwo uzamuwusika na Mwana wake ndipo uzamuwezgerapo urunji na mtende pa charu chapasi. Baibolo lili na uthenga uwo ukutovwira kumanya umo Yehova wakutuŵiskira zina lake.—Ŵazgani Ezekiyeli 36:23.
14. Kasi Yehova wachita wuli na uchigaluka wa Satana kuti watuŵiske zina lake?
14 Satana wayezgayezga kuchita chilichose kuti watondeske khumbo la Yehova. Kweni watondeka kanandi waka. Baibolo likulongosora ivyo Yehova wachita, ndipo likulongora kuti Yehova Chiuta ni Dada wachitemwa kweniso Muwusi muwemi chomene. Uchigaluka wa Satana pamoza na awo ŵakumulondezga ukumuŵinya chomene Yehova. (Sal. 78:40) Nangauli vili nthena, kweni Yehova wachita vinthu mwavinjeru, mwakuzikira ndiposo mwaurunji. Kweniso munthowa zinandi walongora nkhongono zake. Chakuluska vyose ntchakuti mu vyose ivyo wakuchita walongora kuti ngwachitemwa. (1 Yoh. 4:8) Yehova wandalekepo kutuŵiska zina lake.
Satana wakayowoya utesi kwa Eva wakukhwaskana na Yehova, ndipo walutilira kumutetera Chiuta mautesi kwa vyaka vinandi (Wonani ndime 9-10, 15) *
15. Kasi Satana wakubinkhiska wuli zina la Chiuta mazuŵa ghano, ndipo chachitika ntchivichi?
15 Satana wachali kubinkhiska zina la Chiuta mazuŵa ghano. Wakupangiska ŵanthu kuti ŵakayikirenge kuti Chiuta ngwankhongono, murunji, wavinjeru kweniso wachitemwa. Mwachiyelezgero, Satana wakuyezga kupusika ŵanthu kuti Yehova ni Mlengi yayi. Ndipo para ŵanthu ŵazomera kuti Chiuta waliko, Satana wakuŵapangiska kuwona kuti Chiuta ngwakukhwimiska vinthu ndiposo ngwambura urunji. Wakusambizga ŵanthu kuti Yehova ngwankhaza ndipo wakotcha ŵanthu ku moto. Para ŵagomezga mautesi agha, chikuŵa chipusu kuti ŵakane muwuso wa Yehova. Satana walutilirenge kubinkhiska zina la Yehova m’paka apo wazamuparanyikira, ndipo wayezgenge kuti namwe mupatukeko kwa Yehova. Kweni kasi vimwenderenge?
UDINDO WINU PA NKHANI YIKURU IYI
16. Kasi mungachita vichi ivyo Adamu na Eva ŵakatondeka kuchita?
16 Yehova wazomerezga ŵanthu ŵambura kufikapo kuti nawo ŵawovwirepo pa kutuŵiska zina lake. Ntheura mungachita ivyo Adamu na Eva ŵakatondeka kuchita. Nangauli tili mu charu icho ntchakuzura na ŵanthu awo ŵakubinkhiska zina la Yehova, kweni mungavikilira zina la Chiuta na kuphalira ŵanthu kuti Yehova ni mutuŵa, murunji, muwemi, kweniso ngwachitemwa. (Yes. 29:23) Mungakhozgera muwuso wake, na kovwira ŵanthu kumanya kuti muwuso wa Yehova pera ndiwo ngwaurunji kweniso ndiwo ungiziska mtende na chimwemwe ku vilengiwa vyake vyose.—Sal. 37:9, 37; 146:5, 6, 10.
17. Kasi Yesu wakachita wuli kuti wavikilire zina la Yehova?
17 Para tikuvikilira zina la Yehova ndikuti tikuyezga Yesu Khristu. (Yoh. 17:26) Yesu wakamanyiska ŵanthu zina la Adada ŵake kweniso kulivikilira. Mwachiyelezgero, wakasuska Ŵafarisi, chifukwa ŵakawonanga Yehova nga ngwankhaza, ngwakusuzga, wambura lusungu, kweniso kuti ŵanthu walije nawo ntchito. Yesu wakawovwira ŵanthu kumanya kuti Adada ŵake mbavinjeru, mbakuzikira, mbachitemwa, na ŵakugowokera. Kweniso wakawovwira ŵanthu kumanya Yehova kwizira mu mikhaliro yake iyo wakatolera kwa Adada ŵake.—Yoh. 14:9.
18. Kasi tingachita wuli kuti tisuske mautesi agho ŵanthu ŵakuyowoya ghakukhwaskana na Yehova?
18 Nga ni Yesu, nase tingaŵaphalirako ŵanthu ivyo tikumanya vya Yehova, tingaŵasambizga kuti ŵamanye kuti ni Chiuta wachitemwa na walusungu. Para tachita nthena ndikuti tikususka mautesi gha Satana na kovwira kuti zina la Yehova lileke kubinkhiskika. Kweniso tikutuŵiska zina la Yehova, ndiposo tikovwira ŵanthu kuti ŵaliwonenge kuti ndakupatulika. Nase tingamuyezga Yehova. Ivi vingachitika nangauli tili ŵambura kufikapo. (Efe. 5:1, 2) Para vyakuchita vithu na ivyo tikuyowoya vikulongora ŵanthu wunthu wa Yehova, tikovwira kuti zina lake lituŵiskike. Tikutuŵiska zina ili para tikovwira ŵanthu kumanya unenesko wakukhwaskana na Chiuta. * Kweniso tikulongora kuti ŵanthu ŵambura kufikapo ŵangalutilira kuŵa ŵakugomezgeka kwa Chiuta.—Yobu 27:5.
Tikwenera kovwira awo tikusambira nawo Baibolo kumanya kuti Yehova ngwalusungu kweniso ngwachitemwa (Wonani ndime 18-19) *
19. Kuyana na Yesaya 63:7, kasi chilato chikuru icho tikusambizgira ŵanthu ntchakuti wuli?
19 Paliso chinthu chinyake icho tingachita kuti tituŵiske zina la Yehova. Para tikusambizga ŵanthu Baibolo, kanandi tikudidimizga za muwuso wa Chiuta, kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kuwusa chilengiwa chose, ndipo para tikuchita nthena tikuneneska nadi. Nangauli ntchakuzirwa kusambizga ŵanthu malango gha Chiuta, kweni chilato chikuru nkhovwira ŵanthu kutemwa Yehova, Adada ŵithu, na kuŵawovwira kugomezgeka kwa iwo. Ntheura tikwenera kusambizga ŵanthu mikhaliro ya Yehova, icho chikung’anamura kuti tikwenera kudidimizga chomene umo Yehova waliri. (Ŵazgani Yesaya 63:7.) Para tichitenge nthena, tovwirenge ŵanji kutemwa Yehova na kumupulikira chifukwa chakuti ŵakukhumba kuŵa ŵakugomezgeka kwa iyo.
20. Kasi tizamusambira vichi mu nkhani yakulondezgapo?
20 Ipo kasi tingachita wuli kuti nkharo yithu na umo tikusambizgira, viwovwire ŵanji kughanaghana vinthu viwemi vyakukhwaskana na zina la Chiuta? Nkhani yakulondezgapo yizamuzgora fumbo ili.
SUMU 2 Zina Linu Ndimwe Yehova
^ ndime 5 Kasi ni nkhani wuli iyo njakuzirwa chomene ku ŵanthu na ŵangelo? Chifukwa wuli njakuzirwa, ndipo ise yikutikhwaska wuli? Para tamanya mazgoro gha mafumbo agha na ghanyake, ubwezi withu na Yehova ukhorenge.
^ ndime 18 Nyengo zinyake mabuku ghithu ghakayowoyanga kuti zina la Yehova likukhumbikwira kutuŵiskika yayi chifukwa palije uyo wali kususkapo kuti zina ili likumwenelera yayi. Kweni pa ungano wapachaka wa mu 2017 fundo iyi yikalongosorekaso makora. Cheyamani wakati: “Mwakudumura, ntchiheni yayi kulomba kuti zina la Yehova lituŵiskike chifukwa zina lake likukhumbikwira kutuŵiskika nadi.”—Wonani pulogiramu ya Janyuwale 2018 pa jw.org®. Lutani pa LAYIBULARE > JW BROADCASTING®.
^ ndime 62 MAZGU GHAKULONGOSORA VITHUZI: Dyabulosi wakabinkhiska zina la Chiuta, pakuphalira Eva kuti Chiuta ni mutesi. Kwa vyaka vinandi, Satana wathandazga mautesi ghanandi, nga utesi wakuti Chiuta ngwankhaza ndipo ndiyo yayi wakalenga ŵanthu.
^ ndime 64 MAZGU GHAKULONGOSORA VITHUZI: Apo wakuchitiska sambiro la Baibolo, mubali wakudidimizga mikhaliro iyo Chiuta wali nayo.
