Kondwerani mwa Ciuta Wacimwemwe

‘Pakumarira, mwa ŵabali, kondwerani, . . . ndipo Ciuta wa kutemwa na mtende wati waŵenge namwe.’—2 ŴAKORINTE 13:11.

1, 2. (a) Ncifukwa wuli ŵantu ŵanandi mbakukondwa yayi mu umoyo wawo? (b) Kasi lizgu lakuti kukondwa likung’anamuraci, ndipo tingaŵa wuli ŵakukondwa?

 MU NYENGO zinonono izi, ŵantu ŵanandi mbakukondwa cara. Para ngozi yaŵacitikira panji usange yacitikira muntu uyo ŵakumutemwa, ŵangadinginyika nga ni umo Yobu wakayowoyera nyengo yakale kuti: “Muntu wakubabika na mwanakazi mazuŵa ghake ngacoko waka na kuzura visuzgo.” (Job 14:1) Ŵakristu nawo ŵali na masuzgo gha nga ni agha mu “nyengo zinonono” izi, ndipo ncakuziziswa cara kuti ŵateŵeti ŵa Yehova nyengo zinyake citima cikuŵakora.—2 Timote 3:1.

² Nanga viŵe ntena, kweni Ŵakristu ŵangakondwa nanga ŵangaŵa mu ciyezgo. (Milimo 5:40, 41) Kuti timanye umo ici ciliri camacitiko, cakwamba tiyeni tiwone ico lizgu lakuti ‘kukondwa’ likung’anamura. Kukondwa kukung’anamura kusekelera panji kumwemwetera cifukwa cakuti muntu panyengo iyo wakulindirira cintu cinyake cakukondweska. a Pa cifukwa ici, usange tirangurukenge pa vitumbiko ivyo tili navyo sono ndiposo para tirangurukenge pa vintu viweme ivyo tikulindirira mu caru cipya ca Ciuta, mbwenu tiŵenge ŵakukondwa.

3. Ncifukwa wuli tingayowoya kuti waliyose wali na vifukwa vyakuŵira wakukondwa?

³ Waliyose wali na vitumbiko ivyo wakwenera kukondwera navyo. Nyengo zinyake dada wangatondeka kusanga ncito yinyake para ncito iyo wagwiranga yamumalira. Ncakuwonekerathu kuti wakuŵa wakudandaura. Cifukwa iye wakukhumba kuti wapwererere mbumba yake yakutemweka. Nangauli vingaŵa ntena, kweni usange wali makora ndiposo ngwankongono, iye wakwenera kuwonga. Para wayisanga ncito yinyake, iye wazamuyigwira na nkongono zose. Kulwande linyake, mwanakazi Wacikristu wangaŵa kuti ngwakupendera. Kweni ndipouli, wangawonga cifukwa cakuti mbumba yake na ŵabwezi ŵake ŵakumupwererera na kumukhwimiska pa urwari wake. Ŵakristu ŵaunenesko wose, kwali mikhaliro yawo yiŵe wuli, ŵangaŵa ŵakukondwa cifukwa ca mwaŵi ŵapadera wa kumanya Yehova ‘Ciuta wacimwemwe,’ na Yesu Kristu ‘wacimwemwe mweneuyo ni yekha na yekha Mwenenkongono.’ (1 Timote 1:11; 6:15) Enya, Yehova Ciuta na Yesu Kristu ŵali na cimwemwe cakuruska. Iwo mbakukondwa nyengo zose nangauli mikhaliro pano pacaru  njakupambana na umo Yehova wakakhumbiranga pakwambilira. Ciyerezgero cawo ciweme cingatisambizga vinandi umo tingaŵira ŵakukondwa nyengo na nyengo.

Ŵandalekepo Kuŵa Ŵakukondwa

4, 5. (a) Kasi Yehova wakatepo wuli apo ŵantu ŵakwamba ŵakagaruka? (b) Ni mwauli umo Yehova wakaŵira na kaghanaghaniro kaweme kurazga ku ŵantu?

⁴ Mu munda wa Edeni, Adamu na Heva ŵakaŵa na umoyo uweme wacimwemwe ndiposo na maghanoghano ghaurunji. Iwo ŵakaŵa na malo ghakukondweska ndiposo na ncito yacandulo. Kuruska vyose, ŵakaŵa na mwaŵi wapadera wa kuyowoyeskana na Yehova. Khumbo la Ciuta likaŵa lakuti ŵasangwe na muntazi muweme. Kweni ŵapapi ŵithu ŵara ŵakakhorwa yayi na vyawanangwa vyose ivi; mu malo mwake, ŵakiba cipambi ca ‘khuni la kumanyiska uweme na uheni.’ Cifukwa ca kuleka kupulikira kwawo lekani ise sono taŵana ŵawo tili mu mukhaliro wacitima.—Genesis 2:15-17; 3:6; Ŵaroma 5:12.

⁵ Ndipouli, Yehova wakarutilira nipera kuŵa wakukondwa nangauli Adamu na Heva ŵakarongora mtima wambura kuwongera. Iye wakasimikizga kuti ŵana ŵanyake ŵa Adamu ŵazamunweka kumuteŵetera Iye. Wakasimikizga nkanira, kwakuti pakwambilira peneco pambere Adamu na Heva ŵakaŵa ŵandababe mwana wakwamba, iye wakayowoyerathu za khumbo Lake lakuti wawombole ŵana ŵawo ŵakupulikira. (Genesis 1:31; 3:15) Virimika mahandiredi ghanandi vikati vyajumpapo, ŵantu ŵanandi ŵakarondezga ucigaruka wa Adamu na Heva, kweni Yehova wakaŵataya yayi nangauli kuleka kupulikira kukandana. Mu malo mwake, maghanoghano ghake ghose ghakaŵa pa ŵanarumi na ŵanakazi awo ‘ŵakakondweska mtima wake,’ ŵeneawo ŵakayezgayezga nadi kuti ŵamukondweske cifukwa cakuti ŵakamutemwa.—Zintharika 27:11; Ŵahebere 6:10.

6, 7. Ni vifukwa wuli vikapangiska Yesu kuŵa wakukondwa nyengo zose?

⁶ Wuli pakuyowoya za Yesu, ni mwauli umo nyengo zose wakaŵira wakukondwa? Iye pakuŵa cilengiwa cauzimu cankongono ca kucanya, Yesu wakawonanga milimo ya ŵanarumi na ŵanakazi pano pasi. Iye wakawonanga makora umo ŵantu ŵaliri ŵakwananga, kweni ndipouli, Yesu wakaŵatemwa nipera. (Zintharika 8:31) Apo wakiza pacaru capasi na ‘kukhala mukati’ mwa ŵantu, Yesu wakawona ŵantu nga ni umo wakaŵawoneranga pakudanka. (Yohane 1:14) Ncivici cikapangiska Mwana murunji wa Ciuta kukondwera na ŵantu ŵakwananga?

⁷ Cakwamba, Yesu wakaŵa wakuzika pakucita vintu vyake na vya ŵanji. Wakamanya kuti ncamacitiko cara kung’anamura ŵantu wose. (Mateyu 10:32-39) Mwanteura wakakondwa nanga pangaŵa apo muntu yumoza wakategherezga makora uthenga wa Ufumu. Nangauli nkaro ya ŵasambiri ŵake nyengo zinyake yikaŵa yakukwenyerezga, kweni Yesu wakamanya kuti pasi pa mtima wawo ŵakanwekanga kucita khumbo la Ciuta, ndico cifukwa cake Yesu wakaŵatemwa. (Luka 9:46; 22:24, 28-32, 60-62) Enya, apo wakapemperanga kwa Ŵadada ŵake ŵakucanya, Yesu wakazunura za nkaro yiweme iyo ŵasambiri ŵakarongora, wakati: “Ŵali kusungirira mazgu ghinu.”—Yohane 17:6.

8. Zunurani ntowa zinyake izo tingarondezgera Yehova na Yesu pa nkani ya kuŵa wakukondwa nyengo zose.

⁸ Kuyowoya unenesko, ise tose tingandula para tingaranguruka pa ciyerezgero ico Yehova Ciuta na Kristu Yesu ŵakurongora pa nkani iyi. Kasi tingarondezga Yehova, mwa kuleka kudinginyika para vintu vyacitika cara umo ise takhumbiranga? Kasi tingarondezga Yesu mwa kuŵa ŵakukondwa nyengo zose para tili mu mikhaliro yakusuzga, ndiposo mwa kuŵa ŵakuzika pakucita vintu vithu na vya ŵanyithu? Tiyeni tiwone zinyake mwa fundo izi umo zingaŵira zacandulo mu uteŵeti wa  m’munda, weneuwo ngwakuzirwa comene kwa Ŵakristu.

Nyengo Zose Iŵani na Kawonero Kaweme mu Uteŵeti

9. Ni mwauli umo Yeremiya wakaŵiraso na cimwemwe, ndipo ciyerezgero cake cingatovwira wuli?

⁹ Yehova wakukhumba kuti tikondwenge mu uteŵeti wake. Kukondwa kwithu kuleke kuthemba pa ivyo tikusanga. (Luka 10:17, 20) Ncimi Yeremiya yikapharazga kwa virimika vinandi mu caru cambura kupambika vipambi. Panyengo iyo wakalaŵiska kacitiro kaheni ka ŵantu, iye wakaŵavye cimwemwe. (Yeremiya 20:8) Kweni apo wakaranguruka pa uweme wa uthenga uwo, iye wakaŵa wakukondwa. Yeremiya wakati kwa Yehova: “Mazgu ghinu ghakasangika, ndipo nkagharya, ndipo mazgu ghinu ghakaŵa kwa ine cimwemwe na kusekelera mu mtima wane; pakuti nkucemeka na zina linu A Yehova.” (Yeremiya 15:16) Enya, Yeremiya wakamwemwetera na mulimo wake wa kupharazga mazgu gha Ciuta. Ise nase tisekelere.

10. Kasi nyengo zose tingaŵa wuli ŵakukondwa mu uteŵeti nangauli cigaŵa cithu cingaŵa cambura kupambika vipambi?

¹⁰ Nanga ŵantu ŵanandi ŵangakana kutegherezga makani ghaweme, tili na cifukwa ciweme cakuŵira ŵakukondwa para tikupharazga. Kumbukani kuti Yehova wakasimikizga nkanira kuti kuntazi kuzamuŵa ŵantu ŵanyake awo ŵazamunweka kumuteŵetera. Nga ni umo Yehova wakucitira, ise nase tileke kutaya cigomezgo cifukwa mukuruta kwa nyengo, ŵantu ŵanyake ŵamanyenge nkani iyo yikukhwaska cilengiwa cose na kuzomera uthenga wa Ufumu. Tileke kuruwa kuti mikhaliro ya ŵantu yikusintasinta. Para ŵanji ŵakumana na suzgo yamabuci, nanga ni ŵantu awo ŵakujithemba ŵangamba kughanaghana za cilato ca umoyo. Kasi imwe muŵenge ŵakunozgeka kumovwira muntu uyo ‘wakwenjerwa na umoyo wake wauzimu’? (Mateyu 5:3) Nyengo zinyake mu cigaŵa cinu mungaŵa muntu munyake uyo wanganweka kutegherezga makani ghaweme pa zuŵa lakwamba ilo mwakumana nayo.

11, 12. Ncivici cikacitika mu tawuni yinyake, ndipo tingasambirapo vici?

¹¹ Muwiro wa ŵantu mu cigaŵa cithu nawo ungasinta. Mwaciyerezgero, mu tawuni yinyake yicoko, mukakhalanga ŵawukirano ŵekha-ŵekha ŵakutorana ndipo ŵakaŵa na ŵana. Apo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakafika mu tawuni iyo, pafupifupi muntu waliyose wakakana kutegherezga uthenga wawo, iwo ŵakati: “Tikukhumba yayi kupulika ivyo mukuyowoya!” Para muntu munyake wakalongoranga kunweka kutegherezga uthenga wa Ufumu, mwaluŵiro ŵanyake ŵakamukanizganga kukumana na Ŵakaboni ŵa Yehova. Apa ncakuwonekerathu kuti cikaŵa cakusuzga kupharazga mu cigaŵa ici. Nangauli vikaŵa ntena, kweni Ŵakaboni ŵakaleka cara; ŵakalimbikira kupharazga. Kasi ŵakaŵa na cakufumapo wuli?

¹² Nyengo yikati yajumpapo, ŵana ŵanandi mu tawuni yira ŵakakula, ŵakatora ŵanakazi, na kuzenga nyumba zawo mwenemura. Pakumanya kuti umoyo wawo ukaŵa wacimwemwe cara, ŵanyake mwa ŵana aŵa ŵakamba kupenjapenja unenesko. Iwo ŵakasanga unenesko apo ŵakategherezga makani ghaweme agho Ŵakaboni ŵakapharazganga. Pamanyuma pa virimika vinandi, ka mpingo kacoko kakamba kukula. Aghanaghanani  waka za cimwemwe ico ŵapharazgi ŵa Ufumu aŵa ŵakaŵa naco cifukwa ca kuleka kugongowa! Ise nase tiŵe na cimwemwe apo tikukoserezga kupharazga uthenga wa Ufumu.

Ŵasopi Ŵanyithu Ŵamovwiraninge

13. Para tili na suzgo, kasi ni nku uko tingaruta kuti tipokere covwiro?

¹³ Para muli na masuzgo, kasi ni nku uko mungaruta kuti musangeko cipembuzgo? Ŵateŵeti ŵanandi ŵakujipatulira ŵa Yehova cakwamba ŵakuruta kwa Yehova kwizira mu pempero, ndipo pamanyuma pake kwa ŵabali na ŵadumbu ŵawo Ŵacikristu. Apo Yesu wakaŵa pano pasi, iye wakawonga ŵasambiri ŵake cifukwa ca covwiro ico ŵakaperekanga kwa iye. Pa usiku wakuti namacero wafwenge, Yesu wakaŵaphalira kuti ‘ŵakakhala pamoza na iye mu viyezgo vyake.’ (Luka 22:28) Mbunenesko kuti ŵasambiri ŵara ŵakaŵa ŵarunji cara, kweni kugomezgeka kwawo kukaŵa cisangulusko kwa Mwana wa Ciuta. Ise nase tingapokera nkongono kufuma kwa ŵasopi ŵanyithu.

14, 15. Ncivici cikawovwira mbumba yinyake kuzizipizga nyifwa ya mwana wawo, ndipo imwe mukusambirapo vici pa suzgo yawo?

¹⁴ Michel na Diane, Ŵakristu ŵakutorana, ŵakawona kukhumbikwa kwa covwiro ca ŵabali na ŵadumbu ŵawo. Jonathan, mwana wawo ŵa virimika 20, Mkristu wankongono na wa cilindizga cakukhora, wakasangika kuti wongo wake wuli na ntenda. Ŵadokotala ŵakayezgera umu na umu kuti ŵamovwire, kweni Jonathan wakarutilira kurwara mupaka wakatayika nyengo ya kumise. Michel na Diane ŵakalira comene. Ŵakakumbuka kuti Ungano wa Uteŵeti pa zuŵa ilo ukakhala pacoko kumara. Cifukwa cakuti ŵakakhumba comene cipembuzgo, iwo ŵakapempa mbali murara uyo wakaŵa nawo kuti waŵaperekezge ku Nyumba ya Ufumu. Iwo ŵakafika panyengo iyo mpingo ukaphalirika waka kuti Jonathan watayika. Ungano ukati wamara, ŵabali na ŵadumbu ŵakawungilira na kuvumbatira ŵapapi ŵa Jonathan na kuŵapembuzga. Diane wakukumbuka makora ndipo wakuti: ‘Nkongono zikamalirathu apo tikafika pa Nyumba ya Ufumu, kweni ŵabali ŵakatipembuzga na kutisanguluska. Nangauli citima cikaŵa cicali, kweni ŵakatovwira kuti tikhwime mtima mu nyengo ya citima yira.’—Ŵaroma 1:11, 12; 1 Ŵakorinte 12:21-26.

¹⁵ Suzgo yikacitiska Michel na Diane kusenderera kufupi na ŵabali ŵawo. Yikaŵacitiskaso kuti ŵatemwane comene yumoza na munyake. Michel wakuti: “Natorapo sambiro lakuti nitemwenge comene muwoli wane kuruska umo nkamutemweranga pakwamba. Mu nyengo ya citima, tikudumbiskana unenesko wa Baibolo ndiposo tikudumbirana umo Yehova wakutipwererera.” Diane wakusazgirapo kuti: “Cilindizga ca Ufumu cikung’anamura vinandi kwa ise lero.”

16. Cifukwa wuli ncakukhumbikwa kuphalira ŵabali ŵithu za suzgo yithu?

¹⁶ Enya, ŵabali na ŵadumbu ŵithu Ŵacikristu ŵangaŵa ‘ŵacisangulusko’ kwa ise mu nyengo ya visuzgo ndipo ŵangatovwira kuti tiŵe na cimwemwe. (Ŵakolose 4:11) Enya, iwo ŵangamanya cara ivyo ise tikughanaghana. Usange tikukhumba covwiro, ipo tiyeni tiŵaphalire za suzgo yithu. Mwanteura, para ŵabali ŵithu ŵakutipa cisangulusko cilicose, tiyeni tiŵawonge ndipo ticiwone nga kuti cafuma kwa Yehova.—Zintharika 12:25; 17:17.

Laŵiskani mu Mpingo Winu

17. Kasi mama wambura munyake wa mu ntengwa wali na masuzgo wuli, ndipo ŵantu ŵa nga ni aŵa tikuŵawona wuli?

¹⁷ Usange mukucezga na ŵabali ŵinu, mbwenu muŵamanyenge makora ndipo muzamuŵa ŵakukondwa. Laŵiskani mu mpingo winu. Kasi mukuwonaci? Kasi mu mpingo muli mupapi wambura munyake wa mu ntengwa uyo wakusuzgika pa kulera ŵana ŵake mu unenesko? Kasi mwaghanaghanirapo mwakupwererera ciyerezgero ciweme ico wali naco? Yezgani kuŵa na cithuzithuzi ca masuzgo agho wali nagho. Mama wambura munyake wa mu ntengwa zina lake Jeanine wakuyowoya ghanyake mwa masuzgo nga ni phukwa, kucicizgika na ŵanarumi ŵa ku ncito kuti ŵagonane nayo, na kusoŵa ndarama. Kweni wakuyowoya kuti suzgo yikuru iyo wali nayo ndiyo kupwererera ŵana, pakuti mwana waliyose wali na vyakukhumba vyake na vyake. Jeanine wakuyowoyaso suzgo yinyake, wakuti: “Ncakusuzgirapo kuleka maghanoghano gha kuwona mwana mwanarumi nga ni mutu wa mbumba cifukwa cakuti mufumu wako palije. Nili na mwana msungwana, ndipo cikuŵa cakusuzgirapo kukumbuka kuti nileke kumupa mphingo mwa kumuphalira vintu vyakusingo yane.” Nga mbapapi ŵanandi awo ŵakopa  Ciuta, ŵeneawo ŵalije ŵanyawo ŵa mu ntengwa umo ŵakucitira, Jeanine wakugwira ncito na kupwererera mbumba yake. Iye wakusambiraso Baibolo na ŵana ŵake, wakuŵasambizga uteŵeti wa m’munda, na kwiza nawo ku maungano gha mpingo. (Ŵaefeso 6:4) Mwee, naco ncimwemwe ico Yehova wakuŵa naco para wakuwona ŵantu ŵake zuŵa na zuŵa ŵakuyezga kukhala mwakugomezgeka! Kasi tikukondwa cara para tikuwona ŵantu ŵa nga ni aŵa pakati pithu? Enya, tikukondwa nadi.

18, 19. Longosorani umo tingarongolera kuti tikutemwa ŵanyithu ŵa mu mpingo.

¹⁸ Laŵiskaniso mu mpingo winu. Muwonenge vyokoro vyakugomezgeka vyanarumi na vyanakazi ivyo ‘vikukhala cara’ ku maungano. (Luka 2:37) Kasi nyengo zinyake ŵakuŵa na phukwa? Enya. Iwo ŵakudandaura pakuti ŵalije ŵanyawo ŵa mu ntengwa. Kweni ndipouli, ŵakutangwanika na uteŵeti wa Yehova na kutemwaso ŵanyawo. Maghanoghano ghawo ghakukhazikika ndiposo cimwemwe cawo cikukondweska mpingo wose. Mkristu munyake uyo wali mu uteŵeti wanyengo zose kwa virimika vyakujumpa 30 wakuyowoya kuti: “Cintu cimoza ico cikunikondweska ndico kuwona ŵabali na ŵadumbu ŵacekuru awo ŵakumana na viyezgo vinandi kweni ŵacali kuteŵetera Yehova mwakugomezgeka.” Enya, Ŵakristu ŵacekuru awo ŵali pakati pithu mbacikhuŵirizgo comene kwa ŵawukirano.

¹⁹ Wuli pakuyowoya za awo ŵamba sono kuwungana na mpingo? Kasi tikukhuŵirizgika yayi para  tikuŵawona ŵakuzgorapo pa maungano? Aghanaghanirani za kuruta pantazi uko ŵacita kufuma apo ŵakamba kusambira Baibolo. Yehova wakukondwera nawo comene. Kasi nase tikukondwera nawo? Kasi tikurongora kuti tikuŵatemwa, kuŵarumba cifukwa ca ivyo ŵakucita?

20. Ncifukwa wuli mungayowoya kuti waliyose mu mpingo wakucita ncito yakuzirwa?

²⁰ Kasi ndimwe wakutora, wambura kutora, panji mupapi wambura munyinu wa mu ntengwa? Kasi ndimwe munyamata panji msungwana uyo ŵadada panji ŵamama ŵinu ŵali kutayika, panji kasi ndimwe cokoro canarumi panji canakazi? Kasi mwamba kuwungana na mpingo kwa virimika vinandi panji mwamba waka sono-sono? Manyani kuti ciyerezgero cinu ca kugomezgeka cikutikondweska ise tose. Mwakusazgirapo, para mukwimba sumu za Ufumu, para mukuzgorapo pa maungano panji para mukuyowoya nkani mu Sukulu ya Uteŵeti wa Teokrase, cimwemwe cithu cikusazgikira-sazgikira. Cakuzirwa comene ncakuti mukukodweska mtima wa Yehova.

21. Kasi tili na vifukwa vyakuti ticiteci, ndipo ni mafumbo wuli agho ghakufumbika?

²¹ Enya, nanga mungaŵa mu nyengo zakusuzga izi, kweni tingaŵa na cimwemwe para tikusopa Ciuta withu wacimwemwe. Tili na vifukwa vinandi vya kucitirapo kantu pa mazgu ghakuciska gha Paulos ghakuti: ‘Kondwerani . . . ndipo Ciuta wa kutemwa na mtende wati waŵenge namwe.’ (2 Ŵakorinte 13:11) Wuli para takumana na masoka, kusuzgika cifukwa ca unenesko, panji suzgo ya ndarama? Kasi ncamacitiko kuŵa wakukondwa nyengo zose mu mikhaliro ya nga ni iyi? Tisangenge mazgoro para tizamudumbirana nkani yakulondezgapo.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mungazgora?

• Kasi lizgu lakuti kukondwa likung’anamuraci?

• Kasi kaghanaghaniro kaweme kangatovwira wuli kuŵa ŵakukondwa?

• Ncivici cingatovwira kuti tiŵe na kaghanaghaniro kaweme kurazga ku cigaŵa ca mpingo withu uko tikupharazgako?

• Ni mu ntowa wuli izo imwe mukutemwera ŵabali na ŵadumbu mu mpingo winu?

[Mafumbo]

[Vithuzithuzi pa peji 21]

Ŵantu mu cigaŵa cithu ŵangasinta

[Cithuzithuzi pa peji 23]

Kasi ni vyakumara-mahara wuli ivyo ŵabali na ŵadumbu mu mpingo winu ŵali navyo?