Yehova Wakutisambizga Umo Tingapendera Mazuŵa Ghithu

‘Mutisambizge na kutimanyiska kupenda mazuŵa ghithu mwakuti tipokere mtima wa vinjeru.’—SALMO 90:12.

1. Cifukwa wuli ncakuzirwa kuŵeyelera Yehova kuti watisambizge umo ‘tingapendera mazuŵa ghithu’?

 YEHOVA CIUTA ni Mlengi withu ndipo ndiyo Wakupereka Umoyo. (Salmo 36:9; Civumbuzi 4:11) Mwanteura, palije muntu munyake wangatisambizga umo tingagwiriskira ncito makora virimika vya umoyo withu. Lekani wamasalmo wakaŵeyelera Ciuta kuti: ‘Mutisambizge na kutimanyiska kupenda mazuŵa ghithu mwakuti tipokere mtima wa vinjeru.’ (Salmo 90:12) Cipaturo 90 ca buku Salmo, ceneico ciri na mazgu agha, tikwenera kucisanda mwakupwererera comene. Cakwamba, tiyeni tiwone pacoko waka fundo zinyake za mu sumu iyi.

2. (a) Ni njani uyo wakalemba Salmo 90, ndipo mpauli apo likalembekera? (b) Kuyana na Salmo 90, kasi tikwenera kuwuwona wuli umoyo withu?

² Mazgu yakwambilira ya Salmo 90 yakuti “lurombo lwa Moses,” yakurongora kuti cipaturo ici cikalembeka na Moses. Pakuti salmo ili comene-comene likuyowoya za ufupi wa umoyo wa muntu, ipo likwenera kuti likalembeka pamanyuma pakuti Ŵaisrayeli ŵafuma mu wuzga wa ku Egupto na mukati mwa ulendo wa virimika 40 mu mapopa, apo ŵantu ŵanandi ŵambura kupulikira ŵakafwa. (Maŵazgo 32:9-13) Kwali ni nku uko likalembekera, kweni Salmo 90 likurongora kuti umoyo wa ŵantu ŵakwananga ngufupi. Pa cifukwa ici, tikwenera kugwiriskira ncito makora mazuŵa ghithu.

3. Ni fundo wuli zikuru izo zili mu Salmo 90?

³ Salmo 90, mavesi 1 mupaka 6 likuyowoya za Yehova kuŵa malo yithu yakukhalamo kwamuyirayira. Sal. 90 Mavesi 7 mupaka 12 yakurongora ivyo tikwenera kucita kuti tigwiriskire ncito virimika vicoko vya umoyo withu mu ntowa iyo njiwemi kwa iye. Ndipo mwakuyana na Sal. 90 mavesi 13  mupaka 17, tikunweka comene kupokera lusungu lwa Yehova na thumbiko lake. Enya, salmo ili likurongosora cara vyose ivyo ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakwenera kucita. Kweni ndipouli, waliyose wa ise mwa kugwiriskira ncito pempero, tiŵikepo mtima pa mazgu agha gha salmo. Kwizira mwa ŵateŵeti ŵakujipatulira kwa Ciuta, tiyeni sono tisande makora Salmo 90.

Yehova—Malo Ghithu ‘Ghakukhalamo’

4-6. Ni mwauli umo Yehova waliri malo ghithu ‘ghakukhalamo’?

⁴ Wamasalmo wakwamba na mazgu ghakuti: ‘A Yehova, ndimwe mwaŵa cakukhalamo cithu mu migonezi na migonezi. Ghacali ghandababike mapiri, para mundawumbe [“mwakusuzgikira,” NW] caru ca panopasi, kufuma ku muyirayira na kuya ku muyirayira ndimwe Ciuta.’—Salmo 90:1, 2.

⁵ “Ciuta wa muyirayira,” Yehova ni malo ghithu ‘ghakukhalamo’—enya, ni malo ghauzimu ghakuponeramo. (Ŵaroma 16:26) Tikuvikilirika pakuti nyengo zose wakutovwira cifukwa ‘wakupulika malurombo.’ (Salmo 65:2) Pakuti tikuthura katundu withu pa Dada withu wakucanya kwizira mwa Mwana wake wakutemweka, ‘mtende wa Ciuta, uwo ukuzungura kuwamo kose, ukusungirira mitima yithu na maghanoghano ghithu.’—Ŵafilipi 4:6, 7; Mateyu 6:9; Yohane 14:6, 14.

⁶ Tikuvikilirika mwauzimu cifukwa Yehova ni malo ghithu gheneco ‘ghakukhalamo.’ Iye wakuperekaso “vipinda”—ivyo ni mipingo ya ŵantu ŵake—nga ni malo ghauzimu ghakubisamamo, mwenemumo ŵabali ŵacitemwa ŵakutovwira kuti tivikilirike. (Yesaya 26:20; 32:1, 2; Milimo 20:28, 29) Ndiposo, ŵanyake ŵa ise tili mu mbumba izo zakhala virimika vinandi mu uteŵeti wa Ciuta ndipo tajiwonera tekha kuti iye ni malo gheneco ‘ghakukhalamo mu migonezi na migonezi.’

7. Ni mwauli umo mapiri ‘ghakababikira’ na caru capasi kuwumbika “mwakusuzgikira”?

⁷ Yehova wakaŵako kale pambere mapiri “ghandababike” panji apo wakaŵa wandawumbe “mwakusuzgikira” caru capasi. Kuyana na umo ŵantu ŵakuwonera, kulenga caru capasi na vyose ivyo vilimo, vyamoyo na vyambura umoyo, ndiposo umo caru cikwendera, vyose ivi vikakhumbikwira kufwilirapo comene. Apo wamasalmo wakayowoya kuti mapiri ‘ghakababika’ na caru capasi kuwumbika “mwakusuzgikira,” iye wakaperekanga ncindi kwa Yehova cifukwa ca ncito yikuru iyo wakacita apo wakalenganga vintu ivi. Asi ise nase tikwenera kucindika ncito ya Mlengi?

Yehova Watovwirenge Nyengo Zose

8. Kasi mazgu ghakuti Yehova ni Ciuta “kufuma ku muyirayira na kuya ku muyirayira” ghakung’anamuraci?

⁸ Wamasalmo wakimba kuti: “Kufuma ku muyirayira na kuya ku muyirayira ndimwe Ciuta.” Lizgu lakuti “muyirayira” lingang’anamuraso vintu ivyo vikumara kweni nyengo yake yindazunulike. (Exodus 31:16, 17; Ŵahebere 9:15) Kweni pa Salmo 90:2 na mu malo ghanyake mu Malemba gha Cihebere, lizgu lakuti “muyirayira” likung’anamura kukhalirira swii. (Mupharazgi 1:4) Tingapulikiska yayi umo Ciuta walikuŵirako kufuma ku muyirayira. Ndipouli, Yehova walije jando ndipo walije umaliro. (Habakuk 1:12) Nyengo zose ngwamoyo ndipo ngwakunozgeka kutovwira.

9. Kasi wamasalmo wakayerezgera virimika cikwi na vici?

⁹ Mwakovwirika na nkongono ya Ciuta, wamasalmo wakawona kuti virimika cikwi vya muntu nvicoko comene pakuyerezgera na Mlengi wamuyirayira. Pakuyowoya kwa Ciuta, iye wakati: “Mukuwezgera muntu ku fuvu, na kunena, ‘Werani, mwa ŵana ŵa ŵantu!’ Cifukwa mu maso ghinu virimika vikwi vikulingana na dazi la mayiro lati laruta, nga mbulinda mu usiku.”—Salmo 90:3, 4.

10. Ni mwauli umo Ciuta ‘wakuwezgera muntu ku fuvu’?

¹⁰ Muntu wakukhalirira yayi, ndipo Ciuta wakumuwezgera “ku fuvu.” Enya, wakuwerera ku dongo na kunyakatika. Ici cikung’anamura kuti Yehova wakuti: ‘Werera ku fuvu pakuti ndiko  ukafuma.’ (Genesis 2:7; 3:19) Mazgu agha ghakukhwaska waliyose—wankongono panji wambura nkongono, musambazi panji mukavu—cifukwa palije muntu wakwananga ‘wangajiwombora, panji kumupa Ciuta ciwombolero ca umoyo wake mwakuti wakhale na umoyo muyirayira.’ (Salmo 49:6-9) Kweni tikuwonga cifukwa ‘Ciuta wakapereka Kananda wake, mwakuti yose uyo wakupulikana nayo waŵenge na umoyo wa muyirayira.’—Yohane 3:16; Ŵaroma 6:23.

11. Cifukwa wuli tingayowoya kuti nyengo iyo njitali kwa ise, njifupi comene kwa Ciuta?

¹¹ Nangauli Metusela wakakhala virimika 969, kweni kwa Yehova zuŵa limoza likakwana yayi. (Genesis 5:27) Kwa Yehova virimika cikwi vikuŵa nga ni mayiro—nga ni zuŵa la maora 24 para lajumpa. Wamasalmo wakawonaso kuti kwa Ciuta virimika cikwi vili nga ni maora ghanayi agho mulinda wakulinda usiku pa msasa. (Ŵeruzgi 7:19) Enya, nyengo iyo yikuwoneka yitali kwa ise, njifupi comene kwa Ciuta wamuyirayira, Yehova.

12. Kasi Ciuta ‘wakukukura’ wuli ŵantu?

¹² Mwakupambana na umo Ciuta walikuŵirako muyirayira, umoyo wa muntu ngufupi comene. Wamasalmo wakuti: “Mukuŵakukura ŵantu nga ndi makocezi; ŵali nga ndi [“tulo,” NW], panji nga mbuteka uwo wakura na mlenji; na mlenji ukutikitira na kukura; na mise ukusengeka ndipo wafota.” (Salmo 90:5, 6) Moses wakawona Ŵaisrayeli vikwi-vikwi awo ŵakafwa mu mapopa, enya, ‘ŵakakukurika’ na Ciuta nga ni umo maji yakuyeyera viswaswa. Mu Baibolo la New International Version vesi ili likuti: “Mukupyelera ŵantu mu tulo twa nyifwa.” Mu kayowoyero kanyake, umoyo uwo ŵantu ŵakwananga ŵali nawo ukuyana waka na “tulo” twa nyengo yifupi—twa usiku umoza.

13. Ni mwauli umo tiliri nga ‘mbutheka,’ ndipo tikwenera kucitaci para tamanya za ici?

¹³ Ise tili nga ‘mbutheka uwo na mlenji ukutikitira’ kweni namise ukufota para cithukivu ca dazi cawotcha comene. Enya, umoyo withu ngufupi, wuli nga mbutheka uwo ukufota pa zuŵa limoza. Pa cifukwa ici, tileke kuseŵereska umoyo cifukwa ngwakuzirwa comene. Mu malo mwake tipempe Ciuta kuti watirongozge umo tikwenera kugwiriskira ncito virimika ivyo vyakhalako mu caru ici.

Yehova Wakutovwira ‘Kupenda Mazuŵa Ghithu’

14, 15. Kasi lemba la Salmo 90:7-9 likakwaniriskika wuli pa Ŵaisrayeli?

¹⁴ Wamasalmo wakuti kwa Ciuta: ‘Tikuthiwa na mbembe yinu, mu ukari winu [“tikuhangayika,” NW]. Mwaŵika maubendezi ghithu pamaso pinu, zakwananga zithu za ku udesi ziri pakweru pa cisko cinu. Pakuti mazuŵa ghithu ghose ghakumara mu mbembe yinu; virimika vithu navyoso vikumara nga nkukhizga mtima.’—Salmo 90:7-9.

¹⁵ Ŵaisrayeli ŵambura kugomezgeka ‘ŵakamara mu ukari wa Ciuta.’ ‘Ŵakahangayika mu mbembe yake,’ panji ‘kumbwambwanta na ukari wake.’ (New International Version) Cifukwa ca ceruzgo ca Ciuta, ŵanyake “ŵakaparanyika mu mapopa.” (1 Ŵakorinte 10:5) Yehova ‘wakaŵika maubendezi ghawo pamaso pake.’ Ŵakaŵa na mrandu cifukwa ca kwananga kwawo, ndiposo nanga ni ivyo ŵakacita “ku udesi,” panji zakwananga zakubisika, ‘zikaŵa pakweru pa cisko cake.’ (Zintharika 15:3) Cifukwa cakuti ukari wa Ciuta ukagolera pa iwo, Ŵaisrayeli ŵambura kurapa ‘ŵakamarizga virimika vyawo nga nkukhizga  mtima.’ Enya, umoyo withu ufupi wuli nga ni mvuci uwo ukufuma mu mlomo.

16. Usange ŵanyake ŵakucita viheni ku udesi, kasi ŵakwenera kucitaci?

¹⁶ Usange ŵanyake ŵa ise tikucita viheni ku udesi, mbunenesko kuti ŵanyithu ŵangamanya yayi milimo yithu kwa nyengo yitali. Kweni dazi limoza milimo yithu yizamuŵa ‘pa cisko ca Yehova,’ ndipo ubwezi withu na iye uzamumalira penepapo. Kuti tizakawezgerepo ubwezi na Yehova, tizamukhumbikwira kupempera kuti watigowokere, kuti tileke zakwananga, ndiposo kuti tipokere covwiro cauzimu ca ŵabali ŵarara Ŵacikristu. (Zintharika 28:13; Yakobe 5:14, 15) Mwee, naco nciwemi kuleka milimo iyi kuruska ‘kumarizga virimika vithu nga nkukhizga mtima,’ na kunanga cilindizga cithu ca umoyo wandanda!

17. Kasi ŵantu ŵanandi ŵakukhala na umoyo kwa utali wuli, ndipo virimika vithu nvyakuzura na vici?

¹⁷ Kuyana na ufupi wa umoyo wa ŵantu ŵakwananga, wamasalmo wakuti: ‘Virimika vya umoyo withu viri makumi ghankonde na ghaŵiri, panji makumi ghankonde na ghatatu cifukwa ca nkongono; ndipouli, utali wawo ndi malwavyo pera na suzgo; vikuwukapo ruŵiro ndipo ise tikurakata.’ (Salmo 90:10) Umoyo wa ŵantu ŵanandi wuli na virimika 70, ndipo apo Kaleb wakaŵa na virimika 85, iye wakayowoya za nkongono zapadera izo wakaŵa nazo. Pali ŵantu ŵanyake awo ŵakaŵa na virimika vyakujumpa apa nga ni Aroni (123), Moses (120), na Joshua (110). (Maŵazgo 33:39; Duteronome 34:7; Joshua 14:6, 10, 11; 24:29) Kweni Ŵaisrayeli ŵambura kugomezgeka awo ŵakafuma mu Egupto, ŵa virimika 20 kuya muntazi awo ŵakalembeska mazina ghawo, ŵakafwa mukati mwa virimika 40. (Maŵazgo 14:29-34) Lero, mu vyaru vinandi, umoyo wa ŵantu ukuŵa wa virimika ivyo wamasalmo wayowoya. Virimika vithu nvyakuzura na “malwavyo pera na suzgo.” Vikumara luŵiro-luŵiro, “ndipo ise tikurakata.”—Job 14:1, 2.

18, 19. (a) Kasi kukung’anamuraci ‘kupenda mazuŵa ghithu mwakuti tipokere mtima wa vinjeru’? (b) Kasi vinjeru viticiskenge kucita vici?

¹⁸ Wamasalmo wakwimbaso kuti: ‘Ndinjani wakumanya nkongono ya mbembe yinu, na ukari winu, umo mukwenerera kopeka? Mutisambizge na kutimanyiska kupenda mazuŵa ghithu mwakuti tipokere mtima wa vinjeru.’ (Salmo 90:11, 12) Palije yumoza wa ise wakumanya makora nkongono ya ukari wake panji umo yiliri mbembe yake, ndipo ici cikwenera kutipangiska kuti tileke kukwiyiska Yehova. Timupempe iye kuti watisambizge umo ‘tingapendera mazuŵa ghithu mwakuti tipokere mtima wa vinjeru.’

¹⁹ Wamasalmo wakupempa Yehova kuti wasambizge ŵantu ŵake umo ŵangaŵira na vinjeru pakugwiriskira ncito mazuŵa agho ghakhalako mu ntowa iyo iye wakukondwa nayo. Umoyo wa virimika 70 wuli na mazuŵa pafupifupi 25,500. Kwali tili na virimika vilinga, kweni ‘tikumanya yayi ico ciŵengeko na macero. Pakuti tili mvuci uwo ukuwoneka kantini waka, ndipera ukumwalalikira.’ (Yakobe 4:13-15) Pakuti ‘vyakucitika vyamabuci vikuwira tose,’ tingayowoya yayi utali uwo tikhalenge. Tiyeni tipempe Ciuta kuti watipe vinjeru mwakuti titonde masuzgo, tikhale nawo makora ŵanyithu, na kuti ticite makora mu uteŵeti wa Yehova sono ntena—enya, muhanya wuno! (Mupharazgi 9:11, NW; Yakobe 1:5-8) Yehova wakutirongozga kwizira mu Mazgu ghake, mzimu, na gulu lake. (Mateyu 24:45-47; 1 Ŵakorinte 2:10; 2 Timote 3:16, 17) Vinjeru ivi viticiskenge kuti ‘tipenje nanga Ufumu wa Ciuta’ na kugwiriskira ncito makora mazuŵa ghithu mu ntowa iyo yikucindika Yehova na kukondweska mtima wake. (Mateyu 6:25-33; Zintharika 27:11) Kumusopa iye na mtima wose kungawuskapo masuzgo yithu yose cara, kweni ndipouli, kukupereka cimwemwe cambura kuyowoyeka.

Thumbiko la Yehova Likutipa Cimwemwe

20. (a) Ni mwauli umo Ciuta ‘wakulengera lusungu’? (b) Usange tamunangira Yehova kweni tarapa kufumira pasi pa mtima, kasi iye wacitenge nase wuli?

²⁰ Mwee, nako nkunozga umo kungaŵira kuti tikondwenge mu umoyo withu wose! Pa nkani iyi, Moses wakaŵeyelera kuti: ‘Werani, A Yehova! Mupaka zuŵaci? Lengerani lusungu ŵateŵeti ŵinu! Namlenji mutikhorweske na lusungu lwinu kuti tisekerere na kukondwa mazuŵa ghithu ghose.’ (Salmo 90:13, 14) Yehova wakubuda cara.  Kweni ‘wakulengera lusungu’ na ‘kuwezgako’ ukari wake ndipo wakuleka kuranga ŵaheni usange ŵasinta mikhaliro yawo na kurapa. (Duteronome 13:17) Mwanteura usange tananga kweni tarongora mzimu wakurapa, Yehova ‘watikhorweskenge na lusungu lwake,’ ndipo ‘tisekererenge na kukondwa’ comene. (Salmo 32:1-5) Para tirondezgenge ntowa yaurunji, tiwonenge kuti citemwa ca Ciuta cili nase ndipo tiŵenge ‘ŵakukondwa mazuŵa ghithu ghose’—enya, umoyo withu wose.

21. Mwakuyana na mazgu gha pa Salmo 90:15, 16, kasi tingayowoya kuti Moses wakarombanga vici?

²¹ Wamasalmo wakaromba kuti: “Mutisekereske mwenemumo ghaliri mazuŵa agho mukatisuzganga, na virimika vira tikawonanga viheni. Uwoneke ku ŵateŵeti ŵinu mlimo winu, na ucindami wa nkongono zinu ku ŵana ŵawo.” (Salmo 90:15, 16) Moses wakwenera kuti wakarombanga Ciuta kuti waŵape Ŵaisrayeli cimwemwe cakuyana na mazuŵa agho ŵakaŵira mu wuzga. Wakaromba kuti “mlimo” wa Ciuta wakutumbika Ŵaisrayeli uŵe pa ŵateŵeti Ŵake ndipo kuti ucindami Wake uŵe pa ŵana ŵawo, panji mpapu yawo. Nase tingapempera kuti vitumbiko viŵe pa ŵantu ŵakupulikira awo ŵazamukhala mu caru cipya ico Ciuta walayizga.—2 Petros 3:13.

22. Kuyana na Salmo 90:17, kasi tingacita makora kupempa vici?

²² Lemba la Salmo 90 likumarizga na pempo ili: ‘Ulemu wa Yehova Ciuta withu ukhale nase, ncito ya mawoko ghithu muyikhozge, enya, milimo ya mawoko ghithu ghose muyikhozgenge.’ (Salmo 90:17) Mazgu agha ghakurongora kuti tingacita  makora kupempa Ciuta kuti watumbike milimo yithu iyo tikucita mu uteŵeti wake. Ŵakristu ŵakuphakazgika panji ŵanyawo awo ni “mberere zinyake,” tose tikukondwa kuwona kuti “ulemu wa Yehova” wuli nase. (Yohane 10:16) Mwee, naco ncimwemwe ico tili naco kuwona kuti Ciuta ‘wakhozga mulimo wa mawoko ghithu’ mu ncito yakupharazga Ufumu ndiposo mu ncito zinyake!

Tirutilire Kupenda Mazuŵa Ghithu

23, 24. Kasi tingandula wuli para tirangurukenge pa Salmo 90?

²³ Kuranguruka pa Salmo 90 kukwenera kukuzga cigomezgo cithu mwa Yehova uyo ni ‘malo ghithu ghakukhalamo.’ Kughanaghanira za mazgu ghakuti umoyo ngufupi, kukwenera kutipangiska kumanya kuti tikukhumbikwira kurongozgeka na Ciuta para tikupenda mazuŵa ghithu. Usange tilimbikirenge kupenja vinjeru vyakufuma kwa Yehova, mbwenu tipokerenge lusungu na thumbiko lake.

²⁴ Yehova warutilirenge kutirongora umo tingapendera mazuŵa ghithu. Para tirondezgenge ivyo wakutiphalira, mbwenu tizamurutilira kupenda mazuŵa ghithu muyirayira na muyirayira swii. (Yohane 17:3) Usange tikukhumba nadi umoyo wamuyirayira, ipo Yehova waŵe malo ghithu ghakubisamamo. (Yuda 20, 21) Nga ni umo tiwonerenge mu nkani yakurondezgapo, fundo iyi yarongosoreka makora mu mazgu gha Salmo 91.

Kasi Mungazgora Wuli?

• Ni mwauli umo Yehova waliri ‘malo ghithu ghakukhalamo’?

• Cifukwa wuli tingayowoya kuti nyengo zose Yehova ngwakunozgeka kutovwira?

• Kasi Yehova wakutovwira wuli ‘kupenda mazuŵa ghithu’?

• Ncivici cikutipangiska ‘kusekerera na kukondwa mazuŵa ghithu ghose’?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 9]

Yehova Ciuta wakaŵako kale “ghacali ghandababike mapiri”

[Cithuzithuzi pa peji 10]

Metusela uyo wakafwa na virimika 969, kwa Yehova wakaŵa kuti wandakwaniske zuŵa limoza

[Cithuzithuzi pa peji 12]

Yehova ‘wakhozga mulimo wa mawoko ghithu’