Yesu Wali Kutipa Cilongolero ca Kujiyuyura

“Namupani cilongolero, kuti, nga ni umo ine nacitira kwa imwe, namwe ndimo mucitirenge.”—YOH. 13:15.

KASI MUNGAZGORA WULI?

Kasi Mwana wa Ciuta wakalongora wuli kujiyuyura apo wakaŵa kucanya?

Kasi Yesu wakalongora wuli kujiyuyura apo wakaŵa pa caru capasi?

Kasi ni vyandulo wuli ivyo vyaŵapo cifukwa cakuti Yesu wakaŵa wakujiyuyura?

1, 2. Kasi ni sambiro wuli likuru ilo Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake pa usiku waumaliro wa umoyo wake wa pa caru capasi?

 PAKAŴA pa usiku waumaliro wa umoyo wa Yesu pa caru capasi, ndipo wakaŵa na ŵapositole ŵake mu cipinda camucanya ca nyumba ya mu Yerusalemu. Apo ŵakaŵa pafupi kwamba kurya cakurya ca mise, Yesu wakawuka na kuŵika pamphepete malaya ghake ghakuwaro. Wakajikaka na thawulo mu ciwuno. Pamanyuma wakapungulira maji mu beseni ndipo wakamba kugeziska malundi gha ŵasambiri ŵake na kughapuputa na thawulo. Kufuma apo wakavwaraso malaya ghake ghakuwaro. Cifukwa wuli Yesu wakacita mulimo wapasi uwu?—Yoh. 13:3-5.

² Yesu iyomwene wakalongosora kuti: “Kasi mukumanya ico nacita kwa imwe? . . . Usange ine, nangauli nili Fumu na Msambizgi, nageziska malundi ghinu, ipo namwe mukwenera kugeziska malundi gha yumoza na munyake. Pakuti namupani cilongolero, kuti, nga ni umo ine nacitira kwa imwe, namwe ndimo mucitirenge.” (Yoh. 13:12-15) Cifukwa cakuti wakacita na mtima wose mulimo wapasi uwu, Yesu wakasambizga ŵasambiri ŵake sambiro likuru ilo ŵakaliluwa yayi ndiposo ilo likaŵaciska kuti munthazi nawo ŵaŵe ŵakujiyuyura.

3. (a) Kasi kaŵiri Yesu wakalongora wuli kuzirwa kwa kujiyuyura? (b) Kasi tisambirenge vici mu nkhani iyi?

³ Apo Yesu wakageziskira malundi gha ŵapositole ŵake, kakaŵa kakwamba yayi kuti walongore kuzirwa kwa kujiyuyura. Pa nyengo yinyake apo ŵapositole ŵake ŵanyake ŵakalongora mzimu wa kuphalizgana, Yesu wakatora mwana na kumuyimika pafupi nayo, ndipo wakaŵaphalira kuti: “Yose uyo wakupokelera mwana mucoko uyu mu zina lane, wakupokeleraso ine; ndipo yose uyo wakupokelera ine wakupokeleraso uyo wakanituma. Pakuti uyo wakucita nga ni mucoko comene pakati pa mose ndiyo ni mukuru.” (Luka 9:46-48) Pakumanya kuti Ŵafarisi ŵakajiwonanga kuti mbakuzirwa  comene kuluska ŵanji, zuŵa linyake Yesu wakayowoya kuti: “Waliyose uyo wakujikwezga wazamuyuyulika ndipo uyo wakujiyuyura wazamukwezgeka.” (Luka 14:11) Fundo iyi yikulongora kuti Yesu wakukhumba kuti ŵalondezgi ŵake ŵaŵenge ŵakujiyuyura. Wakukhumba yayi kuti ŵaŵenge ŵakujikuzga, ŵaghanaghanenge kuti mbakuzirwa comene kuluska ŵanji, panji kuti ŵakucita makora kuluska ŵanji. Kuti timuyezge, tiyeni tisande ciyelezgero cake ca kujiyuyura. Kweniso tiwonenge umo munthu uyo wali na mukhaliro uwu wakusangira candulo ndiposo umo ŵanji ŵakusangira candulo na mukhaliro wake uwu.

‘NKHAWELERA NYUMA YAYI’

4. Kasi Mwana wapadera yekha wa Ciuta wakalongora wuli kujiyuyura pambere wandize pa caru capasi?

⁴ Mwana wapadera yekha wa Ciuta wakalongora kujiyuyura nanga ni apo wakaŵa kuti wandize pa caru capasi. Pambere wandize pa caru capasi, Yesu wakakhala vyaka vinandi comene na Adada ŵake ŵa kucanya. Buku la mu Baibolo la Yesaya likuyowoya vya ubwezi uwo ukaŵa pakati pa Mwana uyu na Awiske, likuti: “Yehova Ciuta wandipa lulimi lwa ŵakusambira, kuti ndimanye kumuyowoyera lizgu la kumovwira mweneuyo wavuka. Mulenji na mulenji wakuwuka, wakuwuska khutu lane kupulika nga ngwakusambira. Yehova Ciuta wajura khutu lane ndipo kuti ndagaluka cara, nanga nkhuwelera nyuma.” (Yes. 50:4, 5) Mwana wa Ciuta wakalongora kujiyuyura ndipo wakategherezganga comene ivyo Yehova wakamusambizganga. Wakaŵa wakunweka na wakukhumbisiska kusambira kwa Ciuta waunenesko. Kweniso, Yesu wakwenera kuti wakawonanga umo Yehova wakajiyuyulira pakulongora lusungu ku ŵanthu ŵakwananga.

5. Pakuŵa Mikayeli mungelo mukuru, kasi Yesu wakalongora wuli kujiyuyura pakwimikana na Dyabulosi?

⁵ Ni vilengiwa vyose yayi kucanya ivyo vikaŵa vyakujiyuyura nga umo wakaŵira Mwana wapadera yekha wa Ciuta. Mungelo uyo wakazgoka Satana Dyabulosi wakakhumba yayi kusambira kwa Yehova. Wakajikuzga na kwamba kughanaghana kuti wakaŵa wakuzirwa comene kuluska ŵanji. Mukhaliro uwu ukaŵa wakupambana na kujiyuyura. Pa cifukwa ici, wakagalukira Yehova. Kweni, Yesu wakaŵa wambura kukhorwa yayi na udindo wake kucanya nesi kudokera kuti wagwiliskire nchito uheni mazaza ghake. Pakuŵa Mikayeli mungelo mukuru, Yesu wakagwiliskira nchito uheni yayi mazaza ghake apo ‘wakimikana na Dyabulosi cifukwa ca thupi la Mozesi.’ M’malo mwake, Mwana wa Ciuta wakalongora kujiyuyura. Wakaleka nkhani iyi mu mawoko gha Yehova, Mweruzgi Mukuru wa cilengiwa cose, kuti wayimazgenge mu nthowa yake ndiposo pa nyengo yake.—Ŵazgani Yuda 9.

6. Kasi Yesu wakalongora wuli kujiyuyura pakuzomera mulimo wa kuteŵetera nga ni Mesiya?

⁶ Maucimi ghakuyowoya vya umoyo wake wa pa caru capasi pakuŵa Mesiya ghakwenera kuŵa ghamoza mwa vinthu ivyo Yesu wakasambira apo wakaŵa kucanya pambere wandize pa caru capasi. Ntheura, wakwenera kuti wakamanyirathu masuzgo agho wazamukumana nagho pa caru capasi. Ndipouli, Yesu wakazomera kwiza pa caru capasi na kufwa pakuŵa Mesiya wakulayizgika. Cifukwa wuli? Pakuyowoya za kujiyuyura kwa Mwana wapadera yekha wa Ciuta, mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Nanga wakaŵa mu kaŵiro ka Ciuta, wakaghanaghanapo yayi kuti wapoke, kuti wayane na Ciuta. Ndimo wakacitira cara, kweni wakajikhutura na kutora kaŵiro ka muzga ndipo wakaŵa wakuyana na ŵanthu.”—Fil. 2:6, 7.

APO WAKAŴA MUNTHU, “WAKAJIYUYURA”

7, 8. Kasi Yesu wakalongora wuli kujiyuyura apo wakaŵa mwanici ndiposo apo wakacitanga uteŵeti wake wa pa caru capasi?

⁷ Paulosi wakalemba kuti: “[Yesu] wakati waŵa wakuyana na munthu, wakajiyuyura na kuŵa wakupulikira mpaka nyifwa, enya, nyifwa pa khuni lakusuzgikirapo.” (Fil. 2:8) Kufuma pa wanici  wake, Yesu wali kutipa cilongolero ca kujiyuyura. Nangauli wakalereka na ŵapapi ŵambura kufikapo, Yosefe na Mariya, Yesu wakaŵa wakujiyuyura ndipo “wakalutilira kujilambika kwa iwo.” (Luka 2:51) Yesu nchakuwonerapo ciwemi comene ku ŵawukirano. Ciuta waŵatumbikenge cifukwa ca kupulikira ŵapapi ŵawo.

⁸ Yesu wakati wakura, wakalongora kujiyuyura, wakadangizga kucita khumbo la Yehova, lake yayi. (Yoh. 4:34) Mu uteŵeti wake, Yesu Khristu wakazunuranga zina la Ciuta na kovwira ŵanthu ŵawemi mtima kumanya mikhaliro na khumbo la Yehova. Kweniso, Yesu wakacitanga vinthu mwakukolerana na ivyo wakasambizganga vyakukhwaskana na Yehova. Mwaciyelezgero, mu lurombo lwake lwaciyelezgero, cinthu cakwamba ico Yesu wakazunura cikaŵa cakuti: “Ŵadada ŵithu imwe muli kucanya, zina linu lituŵiskike.” (Mat. 6:9) Apa Yesu wakasambizganga ŵalondezgi ŵake kuti cinthu cakwamba ico ŵakwenera kucita nkhutuŵiska zina la Yehova. Iyo ndimo wakacitira. Ca kuumaliro kwa uteŵeti wake wa pa caru capasi, Yesu wakayowoya mu lurombo kwa Yehova, kuti: “Naŵamanyiska [ŵapositole] zina linu ndipo nilimanyiskenge.” (Yoh. 17:26) Kweniso, kanandi Yesu wakayowoyanga kuti wangacita cilicose yayi kwambura wovwiri wa Yehova.—Yoh. 5:19.

9. Kasi Zekariya wakacima vici pakuyowoya za Mesiya, ndipo Yesu wakafiska wuli ucimi uwu?

⁹ Pakuyowoya za Mesiya, Zekariya wakacima kuti: “Sekelera comene, mwanamwanakazi wa Zion! Cemerezga, mwanamwanakazi wa Yerusalemu! Wona, themba lako likwiza kwa iwe; ngwaurunji ndipo wali na ciponosko, ngwakuzika [panji kuti ngwakujiyuyura], wakukwera pa mbunda, pa mwana wa mbunda yanakazi.” (Zek. 9:9) Ucimi uwu ukafiskika apo Yesu wakanjira mu Yerusalemu pambere Ciphikiro ca Paska ca mu caka ca 33 C.E. cindacitike. Mzinda ukatandika malaya ghawo ghakuwaro kweniso minthavi ya makuni mu nthowa. Nadi, mzinda wose mu msumba ukacemerezga apo wakanjiranga. Nanga mpha nyengo iyi, apo wakapokera nchindi zikuru pakuŵa Themba, Yesu wakajiyuyura.—Mat. 21:4-11.

10. Kasi Yesu wakalongora vici apo wakapulikira mpaka nyifwa?

 ¹⁰ Apo wakaŵa pa caru capasi, Yesu Khristu wakaŵa wakujiyuyura na kupulikira mpaka nyifwa yake pa khuni lakusuzgikirapo. Ntheura wakalongora kuti munthu wangalutilira kuŵa wakugomezgeka kwa Yehova nanga wangayezgeka na ciyezgo cikuru. Yesu wakalongoraso kuti Satana ni mutesi pakuyowoya kuti ŵanthu ŵakuteŵetera Yehova cifukwa ca uryezi. (Job 1:9-11; 2:4) Ivyo Khristu wakacita pakupulikira Awiske, vikukhozgera kuti Yehova ndiyo ngwakwenelera kuwusa kweniso ndiyo wakuwusa makora. Yehova wakwenera kuti wakakondwa comene apo wakawona kuti Mwana wake wakujiyuyura, wakaŵa wakugomezgeka.—Ŵazgani Zintharika 27:11.

11. Kasi sembe yakuwombora ya Yesu Khristu yili kujura mwaŵi wuli ku ŵanthu ŵakugomezgeka?

¹¹ Kweniso cifukwa ca nyifwa yake pa khuni lakusuzgikirapo, Yesu wakapeleka sembe yakuwombolera ŵanthu. (Mat. 20:28) Sembe iyi yili kupeleka mwaŵi wakuti ŵanthu ŵakwananga ŵaŵe na umoyo wamuyirayira, ndipo yikafiska urunji. Paulosi wakalemba kuti: “Kwizira mu kurunjiska kumoza pera, ŵanthu ŵa mitundu yose ŵakupimika ŵarunji kuti ŵaŵe ŵamoyo.” (Rom. 5:18) Nyifwa ya Yesu yili kujura mwaŵi wakuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵakaŵe na umoyo wambura kufwa kucanya kweniso ŵa “mberere zinyake” ŵazakaŵe na umoyo wamuyirayira pa caru capasi.—Yoh. 10:16; Rom. 8:16, 17.

NDINE “WAKUJIYUYURA MU MTIMA”

12. Pakucita vinthu na ŵanthu ŵambura kufikapo, kasi Yesu wakalongora wuli kuzika na kujiyuyura?

¹² Yesu wakacema wose awo ‘mbakuphyoka na kunyekezgeka’ kuti ŵize kwa iyo. Wakati: “Jitolerani joko lane ndipo sambirani kwa ine, pakuti nili wakuzika na wakujiyuyura mu mtima, ndipo muzamusamphuskika mu umoyo winu.” (Mat. 11:28, 29) Cifukwa cakuti Yesu wakaŵa wakujiyuyura ndiposo wakuzika wakaciskika kuti waŵe walusungu ndiposo wambura kutemwera pakucita vinthu na ŵanthu ŵambura kufikapo. Wakalindizganga vinandi yayi ku ŵasambiri ŵake. Yesu wakaŵalumbanga na kuŵakhozga. Wakakhumba yayi kuti iwo ŵajiwonenge nga mbawakawaka panji ŵambura kuzirwa. Yesu wakaŵa mukali yayi panji wakusuzga. Kweni wakaŵasimikizgira ŵalondezgi ŵake kuti para ŵakusendelera kwa iyo na kucita ivyo wakuŵasambizga, ŵasamphuskikenge, cifukwa joko lake ndipusu na katundu wake ngwakupepuka. Ŵanthu wose ŵanalume na ŵanakazi ndiposo ŵa misinkhu yose ŵakafwatukanga nayo.—Mat. 11:30.

13. Kasi Yesu wakalongora wuli ciwuravi ku ŵanthu ŵakuyuyulika?

¹³ Yesu wakacitiranga lusungu Ŵaisrayeli awo ŵakaŵa ŵakusuzgika, ndipo wakacita vyose ivyo wangafiska kuti waŵawovwire. Kufupi na Yeriko, wakakumana na ŵakupempheska ŵaŵiri ŵacibulumutira. Munyake wakaŵa Batimeyu. Ŵakakosera kulomba kuti Yesu waŵawovwire, kweni mzinda ukaphalira ŵanalume aŵa kuti ŵakhale cete. Cikaŵa cipusu kuti wakane pempho la ŵanthu ŵacibulumutira aŵa. M’malo mwake, Yesu wakayowoya kuti ŵize  kwa iyo, ndipo pakuŵalengera lusungu, wakaŵacizga. Enya, Yesu wakayezga Awiske, a Yehova, wakaŵa wakujiyuyura kweniso wakacitiranga lusungu ŵakuyuyulika.—Mat. 20:29-34; Mrk. 10:46-52.

“YOSE UYO WAKUJIYUYURA WAZAMUKWEZGEKA”

14. Kasi ni vyandulo wuli ivyo vyaŵapo cifukwa cakuti Yesu wakaŵa wakujiyuyura?

¹⁴ Cifukwa cakuti Yesu Khristu wakaŵa wakujiyuyura vikawovwira kuti ŵanthu ŵanandi ŵaŵe na cimwemwe kweniso ŵasange vyandulo vinandi. Yehova wakakondwa pakuwona Mwana wake wakutemweka wakujilambika ku khumbo lake. Ŵapositole na ŵasambiri ŵakasamphuskika cifukwa cakuti Yesu wakaŵa wakuzika na wakujiyuyura mu mtima. Ŵakawovwirika kuti ŵakure mwauzimu cifukwa ca ciyelezgero cake, visambizgo vyake, ndiposo cifukwa cakuti wakaŵawonganga. Yesu wakawovwiraso ŵanthu ŵanyake ŵanandi. Wakaŵasambizganga, kuŵakhozga, na kuŵapa ivyo ŵakakhumbikwiranga. Nakuti ŵanthu wose ŵakupulikira, ŵazamusanga vyandulo vyambura kumara cifukwa ca sembe yakuwombora ya Yesu.

15. Kasi Yesu wakasanga wuli candulo cifukwa ca kujiyuyura?

¹⁵ Wuli pakuyowoya za Yesu iyomwene? Kasi wakasanga candulo cifukwa ca kujiyuyura? Enya, cifukwa Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Yose uyo wakujiyuyura wazamukwezgeka.” (Mat. 23:12) Mazgu agha ghakafiskika kwa iyo. Paulosi wakalongosora kuti: “Ciuta nayo wakamukwezga [Yesu] pa malo ghapacanya ndipo mwalusungu wakamupa zina ilo lili pacanya pa zina linyake lililose, mwakuti mu zina la Yesu, khongono lililose lijikame, la ŵakucanya na ŵa pa caru capasi ndiposo la awo ŵali kusi ku caru, ndipo lulimi lulilose luzomere pakweru kuti Yesu Khristu ni Fumu, kuti Ciuta Ŵadada wapike ucindami.” Cifukwa cakuti Yesu wakajiyuyura na kugomezgeka pa caru capasi, Yehova Ciuta wakamukwezga Mwana wake, wakamupa mazaza pa vilengiwa vya kucanya na vya pa caru capasi.—Fil. 2:9-11.

YESU ‘WAZAMUGARA NA KUSAKATA, WAZAMUVIKILIRA VYA UNENESKO’ NA KUJIYUYURA

16. Kasi nchivici ico cikulongora kuti Mwana wa Ciuta walutilirenge kuŵa wakujiyuyura?

¹⁶ Mwana wa Ciuta walutilirenge kujiyuyura. Salimo linyake likuyowoyerathu umo Yesu, pakuŵa Themba kucanya, wazamucitira pakulimbana na ŵalwani ŵa Ciuta. Likuti: “Mu ufumunkhuru wako ugarenge na kusakata, uvikilire vya unenesko, uvikilire na urunjiso.” (Sal. 45:4) Pa nkhondo ya Haramagedoni, Yesu Khristu wazamurwa kuti wavikilire ŵanthu ŵakujiyuyura na ŵakunyoloka ndiposo ŵakutemwa unenesko. Ndipo kasi nchivici ico cizamucitika paumaliro wa Vyaka Cikwi vya Muwuso wake para Themba la Umesiya ili ‘lamalizga maboma ghose na mazaza ghose na nkhongono’? Kasi lizamujiyuyura? Enya, cifukwa ‘lizamupeleka ufumu kwa Ciuta wake na Ŵawiske.’—Ŵazgani 1 Ŵakorinte 15:24-28.

17, 18. (a) Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti ŵateŵeti ŵa Yehova ŵayezge cilongolero ca Yesu ca kujiyuyura? (b) Kasi tizamudumbiskana vici mu nkhani yakulondezgapo?

¹⁷ Ise ke? Kasi tiyezgenge cilongolero ca Yesu na kuŵa ŵakujiyuyura? Pa Haramagedoni, Themba Yesu Khristu lizamuponoska ŵanthu ŵekha awo mbakujiyuyura na ŵarunji. Ntheura, tikwenera kuŵa ŵakujiyuyura kuti tizakaponoskeke. Kweniso, cifukwa cakuti Yesu Khristu wakajiyuyura, iyo pamoza na ŵanji ŵali kusanga vyandulo. Nase tisangenge vyandulo vinandi para tikujiyuyura.

¹⁸ Kasi nchivici ico cingatovwira kuyezga cilongolero ca Yesu ca kujiyuyura? Kasi tingacita wuli kuti tilutilire kuŵa ŵakujiyuyura nanga ni para tingakumana na masuzgo? Mafumbo agha tizamudumbiskana mu nkhani yakulondezgapo.

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 10]

[Vithuzithuzi pa peji 12]

Kasi tingasanga wuli candulo cifukwa cakuti Yesu wakaŵa wakujiyuyura?

[Cithuzithuzi pa peji 13]

Yesu nchakuwonerapo ciwemi pa nkhani ya ciwuravi